(Dân trí) - Ukraine lên tiếng bác bỏ sau khi truyền thông phương Tây dẫn nguồn tin nói rằng Kiev dường như có khả năng chế tạo ra vũ khí hạt nhân trong vài tuần.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ukraine Heorhii Tykhyi cho biết trong một tuyên bố đưa ra ngày 17/10 rằng Ukraine không có kế hoạch phát triển vũ khí hủy diệt hàng loạt và vẫn cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Tuyên bố này được đưa ra sau khi báo Đức Bilddẫn lời một quan chức cấp cao ẩn danh cho Ukraine nói rằng nước này dường như có đủ khả năng để "chế tạo vũ khí hạt nhân trong vòng vài tuần".

Trước đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói rằng để bảo đảm an ninh của chính mình, Ukraine sẽ cần phải gia nhập NATO hoặc cần có vũ khí hạt nhân.

Nguồn tin nói với Bildrằng, Kiev dường như đã sẵn sàng để sở hữu vũ khí hạt nhân "vài tháng trước".

"Chúng tôi có vật liệu, chúng tôi có kiến thức. Nếu mệnh lệnh được đưa ra, chúng tôi sẽ chỉ cần vài tuần để có quả bom đầu tiên", báo Đức dẫn lời quan chức giấu tên, cho biết.

Ukraine từ lâu đã lập luận rằng Washington và các đồng minh của họ có nghĩa vụ bảo vệ Ukraine vì Bản ghi nhớ Budapest năm 1994, trong đó Mỹ, Anh và Nga đã đưa ra các đảm bảo an ninh để đổi lấy việc loại bỏ các đầu đạn hạt nhân của Liên Xô cũ khỏi lãnh thổ Ukraine.

Ông Zelensky cũng phàn nàn rằng Bản ghi nhớ Budapest vừa khiến Ukraine không có vũ khí hạt nhân để răn đe đối thủ, vừa mất an ninh.

Trong khi đó, Nga cho rằng, cuộc đảo chính năm 2014 ở Ukraine với sự hậu thuẫn của phương Tây đã khiến bản ghi nhớ bị vi phạm. Nga cũng cho rằng, một Ukraine có vũ khí hạt nhân và có quan điểm đối đầu Moscow là mối đe dọa không thể chấp nhận được với an ninh của Nga.

Bộ Ngoại giao Ukraine cho biết: "Chúng tôi chính thức bác bỏ những lời ám chỉ của các nguồn tin của Bild liên quan đến các kế hoạch được cho là của Ukraine nhằm phát triển vũ khí hủy diệt hàng loạt. Ukraine đã và vẫn là một bên cam kết tham gia Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT)... sau khi từ bỏ năng lực hạt nhân quân sự mạnh thứ 3 thế giới". 

Vào tháng 8/2023, ông Aleksey Danilov, người khi đó là quan chức đứng đầu Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine, đã thừa nhận nước này gần như không có cơ hội để tự sản xuất ra vũ khí hạt nhân.

"Đối với kho vũ khí (hạt nhân) đã bị thu lại, hãy thực tế. Điều này khó có thể xảy ra, không chỉ vì một số vấn đề chính trị, mà còn vì những vấn đề công nghệ".

Theo ông, kho dự trữ tên lửa đạn đạo liên lục địa mà Ukraine từng sở hữu là "một thứ phức tạp". Tuy nhiên, ông cho biết, đã có trường hợp các quốc gia phi hạt nhân được các đồng minh NATO đặt vũ khí nguyên tử trên lãnh thổ.

"Tôi không thể nói là liệu điều này có khả thi trong trường hợp của Ukraine hay không", ông thừa nhận, cho rằng bất cứ nỗ lực nào của Kiev để có được vũ khí hạt nhân sẽ đối diện với những rào cản nghiêm trọng.

Vào tháng 2 năm nay, nghị sĩ Ukraine Alexey Goncharenko cho rằng nước này có thể cần vũ khí hạt nhân nếu không gia nhập NATO, cho rằng đây là phương án duy nhất cho sự sống còn của Kiev.

Theo nghị sĩ Goncharenko, trừ khi Ukraine có được tư cách thành viên đầy đủ của NATO, nước này sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc phát triển hoặc bằng cách nào đó có được vũ khí hạt nhân.

Hai phương án mà ông nghĩ đến là Ukraine có thể liên minh với một "cường quốc hạt nhân" hay "khôi phục tiềm năng về (vũ khí) hạt nhân của Kiev".

(Dân trí) - Đẩy mạnh khai thác những thị trường mới như Châu Phi là một trong các nhiệm vụ mục tiêu của Chương trình Xúc tiến Thương mại Quốc gia năm 2019. Đoàn xúc tiến thương mại Việt Nam do Cục xúc tiến thương mại, Bộ Công thương dẫn đầu đã đến làm việc tại Nam Phi từ ngày 21-29/6.

Đoàn Xúc tiến Thương mại (XTTM) quốc gia tới Nam Phi lần này bao gồm 40 thành viên, do Cục Xúc tiến Thương mại, Bộ Công thương chủ trì, phối hợp với Thương vụ Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại Nam Phi, UBND thành phố Hà Nội, Sở Công thương Hà Nội, Trung tâm Xúc tiến Thương mại Đầu tư và Du lịch Hà Nội. Với 22 doanh nghiệp (DN) đi cùng, đây là phái đoàn thương mại lớn nhất của Việt Nam đến Nam Phi từ trước đến nay. 

Chương trình làm việc của đoàn tập trung tại 2 thành phố lớn của Nam Phi là Johannesburg và Capetown với hai hội thảo Kết nối Doanh nghiệp, tiếp xúc trực tiếp B2B ngày 24/6 và 27/6; trưng bày gian hàng Việt Nam tại Hội chợ Triển lãm Quốc tế khu vực Nam châu Phi SAITEX 2019 từ 22-25/6; làm việc với các cơ quan chính phủ và địa phương, hiệp hội ngành như: Bộ Công thương Nam Phi, Phòng Thương mại và Công nghiệp Johannesburg, Phòng Thương mại và Công nghiệp Capetown, Cơ quan XTTM, Đầu tư và Du lịch thành phố Cape Town và tỉnh Western Cape (WESGRO); khảo sát thị trường và làm việc với các nhà nhập khẩu và hệ thống siêu thị, kênh phân phối của Nam Phi...

Tiềm năng, dư địa mở

Phát biểu tại hội thảo “Kết nối Doanh nghiệp Việt Nam - Nam Phi” tại thành phố Johannesburg, Đại sứ Việt Nam tại Nam Phi Vũ Văn Dũng cho biết, quan hệ song phương Việt Nam - Nam Phi đã phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây, trên mọi lĩnh vực: ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế và ngoại giao văn hóa.

Đặc biệt trong lĩnh vực hợp tác kinh tế thương mại, thể hiện rõ trong năm 2018 và nửa đầu năm 2019 là số lượng các đoàn XTTM, DN Việt Nam sang Nam Phi tăng mạnh so với các năm trước đây, cho thấy triển vọng, tiềm năng và cơ hội hợp tác thương mại giữa hai bên sẽ tiếp tục còn nhiều triển vọng phía trước.

Đại sứ Vũ Văn Dũng nhấn mạnh, xác định vai trò là cầu nối, Đại sứ quán, Thương vụ Việt Nam tại Nam Phi luôn đánh giá việc thúc đẩy phát triển thương mại, đầu tư giữa hai nước là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất.

Bà Bùi Thị Thanh An, Phó Cục trưởng Cục XTTM - Bộ Công thương, Trưởng đoàn XTTM lần này tới Nam Phi cho biết, mặc dù kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Nam Phi liên tục tăng trưởng trong những năm qua từ mức hơn 600 triệu USD năm 2010 lên hơn 1 tỷ USD năm 2018, nhưng tiềm năng của hai bên vẫn còn rất lớn, tận dụng lợi thế nhiều hơn của Nam Phi là nền kinh tế lớn nhất châu Phi, một địa bàn cửa ngõ để các DN Việt có thể thâm nhập thị trường rộng lớn của cả lục địa 1,2 tỷ dân này.

Theo bà An, mục tiêu mà đoàn XTTM xác định rõ là giữ vững và mở rộng thị trường xuất khẩu đối với các DN đang xuất khẩu sang khối thị trường Châu Phi, đặc biệt là thị trường Nam Phi; hỗ trợ DN đã thành công tại các thị trường khác thâm nhập thị trường Nam Phi, làm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu của sản phẩm Việt Nam, phát triển các ngành hàng xuất khẩu tiềm năng...

Cần Doanh nghiệp “kiên trì”, “quyết liệt”

22 DN tham gia đoàn lần này tập trung là các DN mạnh, có kinh nghiệm xuất khẩu, trong đó có những DN đã thành công tại thị trường châu Phi, bao gồm các DN thuộc các lĩnh vực: đồ gỗ nội thất, thủ công mỹ nghệ; hàng may mặt, gạo, nông sản, thủy sản, thực phẩm chế biến, cà phê; cao su, vật liệu xây dựng mới, hóa mỹ phẩm, hàng tiêu dùng, hàng kim khí, phụ tùng ô tô, xe máy... Các DN đến từ 5 tỉnh thành địa phương trên cả nước là TP. HCM, Hà Nội, Bình Dương, Long An và Đồng Tháp.

Bà Lâm Lệ Chi, Giám đốc công ty Panoramas Commodity, đại diện cho ý kiến chung của các DN Việt Nam cho biết, trải qua hơn 1 tuần làm việc, tiếp xúc trực tiếp với khá nhiều khách hàng từ các công ty nhập khẩu, nhà phân phối đến người tiêu dùng cuối, các DN Việt Nam đã có cơ hội để nắm bắt, hiểu rõ hơn về thị trường, về thị hiếu khách hàng, các tiêu chuẩn quy đinh về hàng hóa, xác định các sản phẩm tiềm năng, thích hợp với thị trường châu Phi nói chung và Nam Phi nói riêng.

Tuy nhiên, để có thể thành công, theo kinh nghiệm của các DN đã có doanh thu tại châu Phi, DN Việt cần lưu ý một số đặc trưng của thị trường khu vực này như: khó khăn về địa lý, độ tin cậy trong các giao dịch thanh toán, cách thức thanh toán, xác minh năng lực khách hàng...và hơn hết là sự kiên trì , quyết liệt cần có đối với mỗi DN tìm đường xuất khẩu.

Trong cuộc gặp với Bộ Công thương Nam Phi ngày 25/6 tại thủ đô Pretoria, Trưởng đoàn XTTM Việt Nam Bùi Thị Thanh An đã đề nghị với ông Victor Mashabela, Vụ trưởng Vụ hợp tác song phương về việc tăng cường trao đổi các đoàn DN hai nước. Bà An đề nghị, song song với việc phía Việt Nam tổ chức các đoàn DN sang Nam Phi, phía Nam Phi cũng cần thúc đẩy các đoàn DN của Nam Phi đến tìm hiểu thị trường Việt Nam.

Đề cập đến tầm quan trọng của các Hiệp định thương mại tự do (FTA) bà Bùi Thị Thanh An và ông Victor Mashabela đều mong muốn hai bên có thể sớm nghiên cứu xây dựng FTA, nhằm tạo điều kiện tốt nhất trong việc đẩy mạnh quan hệ hợp tác thương mại, đầu tư giữa hai nước.

Chương trình XTTMQG do Bộ Công thương chủ trì trong nhiều năm qua đã trở thành kênh phát triển thị trường hiệu quả cho DN Việt. Năm 2018, Cục XTTM, Bộ Công thương đã thực hiện 171 đề án với tổng kinh phí là 103 tỷ đồng, chương trình đã hỗ trợ khoảng gần 5.000 lượt DN tham gia. Tổng giá trị hợp đồng và giao dịch trực tiếp tại các sự kiện xúc tiến thương mại xuất khẩu đạt 9,3 tỷ USD và trên 106 tỷ đồng. Doanh số bán hàng trực tiếp tại các hội chợ vùng, phiên chợ đạt hơn 141 tỷ đồng; thu hút gần 1,5 triệu lượt khách tham quan; trong đó, có 100.000 lượt khách giao dịch thương mại.

Trong bối cảnh cạnh tranh thương mại ngày càng gay gắt, các chuyên gia cho rằng, bên cạnh việc nâng cao hiệu quả thương mại với các thị trường đã phát triển, các đối tác đã có Hiệp định thương mại tự do, Việt Nam cần đẩy mạnh việc tiếp cận, khai phá các thị trường mới, xa hơn như khu vực Trung Đông, châu Phi, Mỹ Latinh… nhằm đa dạng hóa thị trường và nâng cao kim ngạch xuất khẩu.

Huyền Sâm 

Từ Johannesburg, Nam Phi

(Dân trí) - Nhân một chiến dịch nhằm nâng cao nhận thức về tính cấp bách của biến đổi khí hậu, Đại sứ Anh Gareth Ward đã khuyến nghị những giải pháp thiết thực cho Việt Nam, cũng như cam kết sẽ sớm khởi động chương trình hỗ trợ Việt Nam đối phó với "cuộc chiến" này.

Từ ngày 15-19/9, Anh tổ chức chiến dịch “Tuần lễ Vương quốc Anh Xanh” nhằm nâng cao nhận thức về tính cấp bách của biến đổi khí hậu. Nhân dịp này, Đại sứ Ward đã có những chia sẻ về những giải pháp hữu ích cho Việt Nam để đối phó với thiệt hại của biến đổi khí hậu, đồng thời cam kết Anh sẽ có các chương trình hỗ trợ Việt Nam đối phó với tình trang này.

Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tới Việt Nam

Đại sứ Ward trích “Báo cáo đặc biệt về Hiện tượng trái đất nóng lên 1,5 độ C” của Chủ tịch Uỷ ban liên Chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) Hoesung Lee cho biết biến đổi khí hậu có tác động sâu sắc tới con người, hệ sinh thái, và sinh kế trên toàn cầu, kể cả tại Việt Nam.

Trong báo cáo, ông Lee nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giữ nhiệt độ trái đất không tăng quá 2 độ C. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi phải có những thay đổi chưa từng có, nhanh, và có ảnh hưởng sâu rộng tại các nước phát triển và đang phát triển.

Đại sứ Anh dẫn kịch bản phát thải cao của IPCC cho biết, dự kiến là vào cuối thế kỷ này, trong tình huống xấu nhất, nhiệt độ trung bình tại Việt Nam có thể sẽ lên đến 3,7 độ C và mực nước biển sẽ dâng đến 95 cm. Điều này có nghĩa là khoảng 22 triệu người Việt Nam sẽ có nguy cơ mất nhà cửa và 45% đất nông nghiệp tại Đồng bằng sông Cửu Long sẽ chìm trong nước.

Tình hình tăng trưởng sạch ở Anh

Theo ông Ward, đối với Anh, tăng trưởng sạch nghĩa là làm tăng thu nhập quốc dân đồng thời với việc cắt giảm phát thải khí nhà kính. Anh hiện đang đầu tư hơn 2,5 tỷ Bảng Anh vào đổi mới sáng tạo liên quan đến các-bon thấp. Điều này giúp Anh đứng đầu thế giới về công nghệ điện gió, thu hồi các-bon, lưới điện thông minh và pin nhiên liệu hydro.

Ông Ward đã nêu một số thành tựu đáng kể của Anh trong việc cắt giảm phát thải từ năm 1990 tới nay. Dự kiến tới năm 2030, nền kinh tế các-bon thấp của Anh dự kiến sẽ tăng trưởng đến 11% hàng năm.

London hiện là trung tâm hàng đầu thế giới về tài chính xanh, cơ chế huy động nguồn lực cần thiết để thực hiện việc chuyển đổi sang nền kinh tế các-bon thấp toàn cầu. Ông Ward nói rằng Anh đang tập trung phát triển các dự án điện gió và điện mặt trời và đã có thành tựu nhất định.

Đến năm 2025, Anh sẽ dừng việc dùng than để sản xuất điện, và việc này có nghĩa là Vương quốc Anh sẽ đi trước hầu hết các nước thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD).

Anh muốn giúp các nước khác lên kế hoạch cho giai đoạn chuyển đổi sau khi không dùng than trong sản xuất điện thông qua Liên minh các nước coi than là quá khứ (Powering Past Coal Alliance). Hiện nay, Liên minh này đã có đến 70 thành viên cùng với những thời hạn bỏ dần điện than, trong đó có cả các doanh nghiệp toàn cầu, các bang và thành phố.

Tăng cường hợp tác Việt - Anh về biến đổi khí hậu

Ông Ward cho rằng, Việt Nam cần được biểu dương vì đã phê chuẩn Thoả thuận Paris về chống biến đổi khí hậu, xây dựng Chiến lược Tăng trưởng Xanh và cam kết tăng mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính. Trong lúc đó, chi phí sản xuất năng lượng tái tạo đang giảm và Việt Nam có tiềm năng lớn về năng lượng mặt trời, gió và sinh khối.

Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế IREA tiên lượng rằng cho đến năm 2020 thì năng lượng tái tạo sẽ có thể cạnh tranh được với các loại nhiên liệu hoá thạch hoặc thậm chí sẽ rẻ hơn năng lượng hoá thạch trên toàn cầu. Ông Ward cho biết Anh khuyến khích các quốc gia như Việt Nam, các quốc gia đang đầu tư vào các nhà máy điện than về lâu dài, nên cân nhắc lại việc phát triển năng lượng tái tạo.

Nhà ngoại giao nhận định rằng, với sự hỗ trợ của Vương quốc Anh, Việt Nam đã và đang hoàn thiện hệ thống và công cụ nhằm rà soát cam kết giảm phát thải trong lĩnh vực năng lượng.

Ông Ward nói rằng Anh chuẩn bị khởi động một chương trình mới cho khu vực Đông Nam Á vào năm 2019, tập trung vào mảng tiết kiệm năng lượng, tài chính xanh và tạo đòn bẩy thúc đẩy đầu tư của khối tư nhân vào các dự án hạ tầng bền vững trong lĩnh vực năng lượng và giao thông của Việt Nam.

Ông Ward cho rằng tăng trưởng sạch có thể được cho là cơ hội kinh tế lớn nhất trong lịch sử loài người, mang lại lợi ích to lớn về công ăn việc làm, sức khoẻ và môi trường và điều này có thể giúp Việt Nam giảm sử dụng năng lượng hóa thạch và hỗ trợ đối mặt với tình trạng biến đổi khí hậu.

Tuần lễ Vương quốc Anh xanh diễn ra 15-19/10/2018, lần đầu tiên được tổ chức gồm các sự kiện và hoạt động quy tụ doanh nghiệp, trường học, các nhóm cộng đồng và tổ chức từ thiện cùng tìm hiểu tăng trưởng sạch giúp thay đổi tương lai con người, cũng như khuyến khích chung tay hành động ứng phó với biến đổi khí hậu.

Từ lâu, Vương quốc Anh đã có quan điểm đồng tình với các luận điểm về biến đổi khí hậu và có những chính sách mạnh mẽ liên quan tới hiện tượng này. Đạo Luật Biến đổi Khí hậu của Anh có hiệu lực từ 10 năm trước, đánh dấu Anh là một trong những quốc gia đầu tiên có một đạo luật mang tính ràng buộc pháp lý về biến đổi khí hậu.

Đức Hoàng