GS Toán học Phùng Hồ Hải - Tổng thư ký Hội Toán học Việt Nam. Ảnh: Lê Anh Dũng

Chia sẻ quan điểm của mình trong buổi tọa đàm, GS Toán học Phùng Hồ Hải - Tổng thư ký Hội Toán học Việt Nam – cho rằng trắc nghiệm môn Toán chỉ chấm được kết quả, chứ không chấm được quá trình tư duy.

Ông đánh giá đề thi Toán những năm gần đây đã bao phủ được kiến thức căn bản môn Toán, tình trạng lò luyện thi giảm bớt. Tuy nhiên, ông khẳng định đề thi chưa chuẩn hóa.

Là một giáo viên đứng lớp, ông Phan Văn Thái – giáo viên Toán Trường THPT Chuyên Phan Bội Châu (Nghệ An) nêu ý kiến trả lời cho băn khoăn của ông Hải.

Ông Thái cho rằng, khi bắt tay vào làm trắc nghiệm mới biết tự luận dù hay nhưng độ phủ không hết, bài thi trắc nghiệm có độ phủ kiến thức rộng hơn. “Thi trắc nghiệm đòi hỏi kiến thức rộng hơn, những phần kiến thức trước đây học sinh lờ đi bây giờ phải học bài bản, chi tiết, học kỹ hơn mới làm được bài. Giáo viên cũng phải dạy kỹ hơn”.

Trước đây, bản thân ông Thái cũng băn khoăn về nhiều nội dung khá hay trong SGK mà không hỏi đến được vì ưu tiên phần khác.

“Nếu năm nay thi trắc nghiệm mà chỉ trong chương trình lớp 12 như Bộ dự định thì sẽ hỏi được. Khắc phục được học tủ. Thi tự luận chắc chắn có học tủ. Bây giờ trắc nghiệm không lo học tủ nữa, hoàn toàn có thể hỏi được cả độ rộng và độ sâu.

Có bài thi tự luận trình bày cả trang 15’, trong khi nếu thi trắc nghiệm chỉ cần nháp ra kết quả mất 3 - 5 phút. Khối lượng công việc giải quyết được rất nhiều, dù trình bày không bài bản được. Không viết ra nhưng học trò cũng nháp trong tư duy và làm việc với tốc độ rất nhanh” – ông Thái khẳng định.

Thi trắc nghiệm vì không cần sáng tạo?

Trong buổi tọa đàm này, phản biện về việc bài thi trắc nghiệm sẽ làm hạn chế sức sáng tạo của học sinh trong việc đưa ra những cách giải đa dạng, PGS.TS Nguyễn Phương Nga – Giám đốc Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục (Hiệp hội Các trường ĐH, CĐ Việt Nam) khẳng định, môn Toán thi tốt nghiệp THPT không đòi hỏi sự sáng tạo, mà cũng không thể sáng tạo được.

PGS.TS Nguyễn Phương Nga – Giám đốc Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục (Hiệp hội Các trường ĐH, CĐ Việt Nam). Ảnh: Lê Anh Dũng

“Sáng tạo là cách giải mới. Bài thi Toán bao nhiêu năm nay chỉ có câu 10 để học sinh sáng tạo, nhưng rất hiếm em làm được điều đó. Một đề thi có 10 bài, các em được học kỹ năng về các bước đi, đường giải. Gặp bài toán đó là giải theo cách đó”.

Bà Nga cho rằng học sinh lớp 12 phải kiểm tra kiến thức cơ bản đầu tiên, chứ không đi sâu. Vì vậy mục tiêu của Toán là kiểm tra được nhiều kiến thức cơ bản nhất, sau mới phân hóa. Với 50 câu là đủ từ dễ đến khó để phân hóa học sinh.

Trong khi đó, ông Hải nhận định, kỳ thi này không chỉ là tốt nghiệp. “Theo tôi quan sát, đa số các trường đại học hiện nay vẫn sử dụng kết quả thi này để xét tuyển đại học, và cuối cùng tiền vẫn đổ vào kì thi, nên kì thi này vẫn là kì thi quan trọng. Nếu như kỳ thi SAT của Mỹ một năm có 7 lần, thì chúng ta mỗi năm chỉ có một cơ hội cho thí sinh”.

Ông Hải cũng cho rằng giáo dục Việt Nam chịu ảnh hưởng của Pháp và Liên Xô cũ và hiện nay, cả hai nước này vẫn dùng đề thi tự luận, mỗi đề thi kéo dài khoảng 4 tiếng.

Theo ông Hải, hình thức thi trắc nghiệm là chịu ảnh hưởng của Mỹ. “Nếu chuyển sang trắc nghiệm có ai khẳng định sẽ không học tủ? Theo quan sát của tôi, hiện nay ở trên mạng đề luyện thi rất nhiều, nhưng cũng có nhiều đề sai. Đến đề thi tự luận đã làm năm bảy chục năm nay vẫn còn sai thì chuyển sang trắc nghiệm sẽ thế nào? Học sinh sẽ không biết đâu mà lần, đi học thầy nhưng thầy cũng chưa biết như thế nào. Các thầy cũng phải học từ đầu” – ông Hải nêu một thực tế.

Trái ngược với ý kiến của ông Hải, bà Nga cho rằng giáo dục của ta không còn ảnh hưởng gì của giáo dục Pháp hay Nga nữa. “Trắc nghiệm khách quan cũng không phải chỉ của Hoa Kỳ, mà của cả thế giới. Hoa Kỳ có SAT, GMAT nên được nhiều người biết tới. Các nước khác cũng thi trắc nghiệm rất nhiều, như Úc” – bà phản biện.

Về tâm lý hoang mang của giáo viên và học sinh như ông Hải nói đến, thì ông Thái thừa nhận “Tâm lý giáo viên chưa đặt bút làm thì hoang mang thật, nhưng khi đặt bút làm sẽ thấy bình thường, cũng chỉ gấp gáp vài tháng đầu. Tôi nghĩ là tâm lý sẽ giải tỏa được”.

Theo ông Thái chia sẻ, chỉ có giáo viên là hoang mang, còn học sinh của ông hầu hết đều thích thú với hình thức thi trắc nghiệm môn Toán.

Những câu hỏi chờ Bộ giải đáp

Ông Phan Văn Thái – giáo viên Toán Trường THPT Chuyên Phan Bội Châu (Nghệ An). Ảnh: Lê Anh Dũng

Tại buổi tọa đàm, vấn đề làm đề thi được cả ông Thái và ông Hải băn khoăn nhất.

Theo ông Hải, trên cơ sở giả định là có đề thi tốt và học sinh học nghiêm túc, nếu Bộ muốn mỗi học sinh có đề riêng và không thể quay cóp, thì trong một phòng thi sẽ có 30 đề thi và có 1500 câu.

“1500 câu hỏi này sẽ phải lấy từ ngân hàng. Để chọn ra được 1500 câu thì ngân hàng đề phải có gấp mươi lần số đó” - ông Hải đặt vấn đề “Sang năm 2017 chúng ta có đủ thời gian để chuẩn bị hay không?”.

Ông Thái cho biết bản thân ông cũng đang chờ đợi đề thi mẫu của Bộ sẽ công bố trong một vài ngày tới.

Trong khi đó, theo bà Nga, dù chưa biết hiện tại Bộ GD-ĐT đã làm đến đâu nhưng việc Bộ chọn lọc câu hỏi từ ngân hàng đề thi đánh giá năng lực của ĐHQG Hà Nội là phù hợp.

Tuy nhiên, ông Hải lại cho rằng vì ĐHQG Hà Nội cũng chưa từng công bố đề thi đánh giá năng lực nên cũng chưa thể biết hay hay dở.

Về việc chuẩn bị cho ngân hàng đề thi, nhà báo Lê Hạnh đặt vấn đề, nếu Bộ có giải pháp huy động nguồn lực xã hội, Hội Toán học có thể tham gia như thế nào?

Với câu hỏi này, ông Hải cho biết “Nếu Bộ huy động với tư cách cá nhân thì có thể tham gia. Còn với tư cách của Ban chấp hành Hội thì chúng tôi sẵn sàng tham gia và thảo luận có thực sự cần thi trắc nghiệm không…”.

Các khách mời đều thống nhất rằng hiện đang chờ đợi phương án thi của Bộ, đặc biệt là công tác chuẩn bị ngân hàng đề thi.

• Ban Giáo dục

Thời gian qua, ngành xuất bản đã có những bước phát triển đáng kể. Theo nhiều người làm sách, trên chặng đường phát triển này có dấu ấn rõ rệt của Hội Xuất bản Việt Nam.

Hội Xuất bản Việt Nam, với tư cách là tổ chức nghề nghiệp của người làm sách, giữ vai trò định hướng, dẫn dắt các tổ chức, cá nhân hội viên trong việc xuất bản, quảng bá sách, phát triển ngành xuất bản cả ở bề ngang lẫn chiều sâu.

Trao đổi với Tri thức trực tuyến, ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông), Phó chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, đã chia sẻ cụ thể về những bước phát triển của ngành xuất bản cùng những dấu ấn và tầm nhìn của Hội Xuất bản Việt Nam trước thềm Đại hội Xuất bản V.

Hai dấu ấn quan trọng

- Trong những năm qua, ngành sách đã có những bước tiến quan trọng, được thể hiện qua những con số tăng trưởng ấn tượng. Hội Xuất bản Việt Nam có đóng góp như thế nào vào sự phát triển đó, thưa ông?

- Có thể nói, 5 năm qua, xuất bản Việt Nam nằm trong bối cảnh đầy thách thức. Trong đó, dễ thấy nhất là ngành xuất bản đã phải chịu những tác động rất tiêu cực từ đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, vượt trên những thách thức ấy, ngành đã có những kết quả mà theo tôi là rất ấn tượng. Chúng ta thấy có sự phát triển mạnh mẽ cả về mặt quy mô, cả về mặt năng lực của các nhà xuất bản, rồi còn sự phát triển về mặt số lượng, chất lượng, sự đa dạng về hình thức của xuất bản phẩm.

Những thông số tích cực của ngành là thành quả của cả một quá trình gây dựng dài. Hội Xuất bản với 5 mục tiêu đã đề ra - phát triển văn hóa đọc, xây dựng nền xuất bản lành mạnh, nâng cao nguồn nhân lực, phát triển công tác hội, đẩy mạnh hội nhập quốc tế - đều đã có những kết quả đáng ghi nhận.

Tôi cho rằng, trong những năm qua, nhận thức rằng gốc của xuất bản là phát triển văn hóa đọc, sự chăm lo, phát triển văn hóa đọc cũng rất được Đảng và Nhà nước quan tâm. Đó chính là tiền đề cho sự phát triển của ngành xuất bản trong thời gian qua.

- Ông ấn tượng với những hoạt động nào của Hội Xuất bản Việt Nam trong 5 năm qua?

- Tôi ấn tượng nhất với hai công việc sau: sự tham gia tích cực của Hội trong phát triển văn hóa đọc; sự phát triển của Giải thưởng sách Quốc gia.

Theo tôi, đường sách TP.HCM đã trở thành mô hình mẫu có tính lan tỏa. Nhiều địa phương cũng đã bắt đầu học hỏi và xây dựng đường sách, vườn sách theo mô hình này. Hơn thế, tôi cho rằng nhiều nước bạn bè cũng có thể đến và học tập mô hình Đường sách TP.HCM.

Giải thưởng Sách Quốc gia trở thành một trong những sự kiện văn hóa quan trọng, thu hút sự quan tâm của cả xã hội, là minh chứng tiêu biểu cho nỗ lực, cố gắng của những người làm công tác xuất bản.

Bên cạnh hai dấu ấn trên, tôi nhận thấy Hội Xuất bản Việt Nam cũng đã tham gia tích cực vào hoạt động hợp tác quốc tế, có nhiều sáng kiến đóng góp trong mỗi lần họp mặt, gặp gỡ các đối tác nước bạn; nhậm chức chủ tịch luân phiên Hiệp hội Xuất bản Đông Nam Á (ASEAN Book Publishers Association - ABPA) nhiệm kỳ 2022-2023.

Những đóng góp khác như tham gia xây dựng chủ trương, chính sách, tổ chức các hoạt động góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cũng rất đáng được ghi nhận.

Những thông số tích cực của ngành là thành quả của cả một quá trình gây dựng dài. Ảnh: Thanh Trần.

Bám sát 5 mục tiêu đang thực hiện

- Theo ông, Hội Xuất bản Việt Nam cần đẩy mạnh những hoạt động nào trong nhiệm kỳ tới để phát huy được vai trò của mình với ngành sách?

- Tôi đánh giá giai đoạn 2023-2028 là giai đoạn nhiều thuận lợi. Thuận lợi lớn nhất là sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo Đảng và Nhà nước với sách và xuất bản.

Nhưng ta cũng cần nhớ rằng chúng ta đang bước vào thời đại của VUCA (Volatility - Biến động; Uncertainty - Không chắc chắn; Complexity - Phức tạp; Ambiguity - Mơ hồ). Do vậy, tôi tin rằng các hoạt động xuất bản thời gian tới cần bám sát 5 mục tiêu của giai đoạn trước và thực hiện tốt hơn nữa. Trong đó, một trong những nhiệm vụ trọng tâm là tích cực hoàn thiện thể chế, xây dựng luật xuất bản để ngành xuất bản thực sự vững mạnh.

Chúng ta cũng phải tiếp tục triển khai, phát huy những gì đã làm được, có thêm những sáng kiến đổi mới, nâng tầm Giải thưởng Sách quốc gia. Thời gian qua, công tác này đã có những kết quả tôi cho là rất quan trọng. Song, để có thể phát huy hơn nữa, cần nỗ lực của các cơ quan quản lý cũng như Hội Xuất bản Việt Nam trong công tác triển khai giải thưởng.

Các đề án truyền thông sách cũng nên được đẩy mạnh. Chúng ta cần nhận thức rằng truyền thông sách là bước quan trọng nhất để có thể mở rộng thị trường, mở ra sự phát triển ngành.

Nhiệm kỳ tới, Hội sẽ tập trung thành lập trung tâm bảo vệ tác quyền. Tôi cho rằng bên cạnh các giải pháp để xây như đã nói ở trên, việc tạo ra các giải pháp loại bỏ các hành vi tiêu cực, gian lận cần được triển khai tốt hơn nữa. Trung tâm tác quyền sẽ đóng góp một phần quan trọng vào câu chuyện bảo vệ sự phát triển lành mạnh của ngành xuất bản.

Cuối cùng, tôi cho rằng ta cần tích cực phát triển công tác Hội. Những năm vừa qua, số lượng hội viên cũng đã tăng. Trong thời gian tới, trọng tâm của hội là huy động, tập hợp nhiều hội viên (cả tổ chức lẫn cá nhân) hơn nữa, thành lập liên chi hội địa phương, mở rộng hoạt động hội.

- Ông kỳ vọng thế nào ở nhiệm kỳ tới của Hội Xuất bản Việt Nam?

- Tôi kỳ vọng rất nhiều vào nhiệm kỳ tới. Tôi cho rằng chủ đề “Đổi mới, hội nhập, phát triển” cần được thể hiện cả trong bước phát triển của Hội lẫn của ngành xuất bản nước nhà. Công tác Hội hướng tới đổi mới, gắn chặt các vấn đề quan trọng của phát triển như nâng cao chất lượng nguồn nhân sự, chuyển đổi số, mở rộng hợp tác quốc tế; gắn chặt với sự phát triển của ngành.

Ngành xuất bản hiện nay đang được đẩy mạnh dân tộc hóa nội dung gắn với đa dạng hóa hình thức và đa dạng hóa nền tảng để nâng cao văn hóa đọc.

Ông Nguyễn Nguyên - Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành, Bộ Thông tin và Truyền thông, Phó chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam

Ngành xuất bản hiện nay đang được đẩy mạnh dân tộc hóa nội dung gắn với đa dạng hóa hình thức và đa dạng hóa nền tảng để nâng cao văn hóa đọc. Khi văn hóa đọc lan tỏa rộng khắp nước, ta sẽ hiện thực hóa được khát vọng Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.

Tôi cũng muốn ghi nhận rằng hội xuất bản là một trong những hội có sự đoàn kết, hợp tác giữa các hội viên nhất. Hẳn nhiên, các hội viên hội xuất bản đều hoạt động kiêm nhiệm, do vậy, có những hội viên hoạt động tích cực, có những hội viên có thể tích cực hơn.

Song, sự đoàn kết, chung tay cùng nhau thực hiện công tác vẫn nổi bật ở Hội Xuất bản. Với tinh thần như vậy, tôi tin rằng Hội Xuất bản Việt Nam sẽ tiếp tục hoạt thành tốt những nhiệm vụ đề ra.

Đọc được sách hay, hãy gửi review choZing News

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Zing Newsmở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@zingnews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.

Bên cạnh 2 lỗ hổng mới trong Microsoft SharePoint Server, Cục An toàn thông tin còn đề nghị các đơn vị đặc biệt lưu ý 7 lỗ hổng bảo mật khác trong các sản phẩm của Microsoft, có thể bị các nhóm tin tặc lợi dụng, khai thác để tấn công vào các hệ thống thông tin tại Việt Nam.

Trong đó, có 2 lỗ hổng bảo mật CVE-2023-32057 và CVE-2023-35309 trong Microsoft Message Queuing cho phép đối tượng tấn công thực thi mã từ xa. Đây là 2 lỗ hổng được đánh giá có mức độ ảnh hưởng nghiêm trọng, với điểm CVSS là 9.8.

Cùng có mức độ ảnh hưởng ở mức cao, với điểm CVSS từ 7.8 đến 8.8, năm lỗ hổng gồm CVE-2023-36884 trong Office và Windows, CVE-2023-35311 trong Microsoft Outlook, CVE-2023-36874 trong Windows Error Reporting Service, CVE-2023-32046 trong Windows MSHTML và CVE-2023-32049 trong Windows SmartScreen đều đang bị khai thác trong thực tế.

Để đảm bảo an toàn thông tin cho hệ thống thông tin của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, từ đó góp phần bảo đảm an toàn không gian mạng Việt Nam, Cục An toàn thông tin khuyến nghị các đơn vị kiểm tra, rà soát, xác định máy sử dụng hệ điều hành Windows có khả năng bị ảnh hưởng; có biện pháp xử lý kịp thời để tránh nguy cơ bị tấn công. “Biện pháp tốt nhất để khắc phục là cập nhật bản vá cho các lỗ hổng bảo mật nói trên theo hướng dẫn của hãng”,chuyên gia Cục An toàn thông tin cho hay.

Các chuyên gia Cục An toàn thông tin cũng đề nghị các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp tăng cường hơn nữa việc giám sát và sẵn sàng phương án xử lý khi phát hiện có dấu hiệu bị khai thác, tấn công mạng; đồng thời thường xuyên theo dõi kênh cảnh báo của các cơ quan chức năng và các tổ chức lớn về an toàn thông tin để phát hiện kịp thời các nguy cơ tấn công mạng.