- Có tới 25% các trường trung cấp chuyên nghiệp không tuyển sinh được là thực tế đáng buồn được Sở GDĐT Hà Nội đưa ra tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm học 2016-2017 ngành học giáo dục chuyên nghiệp.

Cụ thể, ông Lê Việt Dương, Phó trưởng phòng Giáo dục chuyên nghiệp (Sở GD-ĐT Hà Nội) cho biết, năm 2015, tổng chỉ tiêu tuyển sinh trung cấp chuyên nghiệp hệ chính quy giao cho 54 trường Trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng Hà Nội gần 40.000. Tuy nhiên, với phương thức xét tuyển, các cơ sở giáo dục chuyên nghiệp chỉ tuyển được 18.313 học sinh (đạt 57,39% so với chỉ tiêu) và nếu so với năm 2014 giảm 7%.

Trong 48 trường trung cấp chuyên nghiệp chỉ có 5 trường tuyển sinh đạt và vượt chỉ tiêu. Có tới 19 trường tuyển sinh dưới một nửa số chỉ tiêu. Thậm chí, đáng báo động khi có 12 trường trung cấp rơi vào diện không tuyển sinh được. Có thể kể đến như: Trung cấp Bách khoa Hà Nội, Trung cấp Đa ngành Hà Nội, Trung cấp Tin học Tài chính kế toán Hà Nội, Trung cấp thông tin truyền thông,…

Ông Vũ Đức Tuấn, Hiệu trưởng Trường TCCN đa ngành Sóc Sơn chia sẻ thực tế khó khăn của hệ thống ngành giáo dục chuyên nghiệp.  (Ảnh: Thanh Hùng).

Lãnh đạo nhiều trường bày tỏ lo lắng và thốt lên “việc đào tạo trung cấp chuyên nghiệp đã gần đi đến ngõ cụt” trước những thay đổi về mặt chủ trương trong thời gian tới. Bởi ngoài việc giáo dục chuyên nghiệp sẽ chuyển sang Bộ Lao động Thương binh và Xã hội quản lý thay vì Bộ GD- ĐT, là tới năm 2021, bệnh viện ngừng tiếp nhận nhân lực trình độ trung cấp. Thông tư liên tịch số 26 tháng 10/2015 của liên bộ Y tế, Nội vụ quy định từ 1/1/2021, viên chức ngành y phải có trình độ từ cao đẳng trở lên. Từ năm 2025, chức danh cán bộ hệ trung cấp trong toàn bộ ngành y sẽ bị hủy bỏ. Do đó, trước mắt đến năm 2018, các trường trung cấp y dược sẽ phải dừng tuyển sinh một số mã ngành.

Ông Vũ Đức Tuấn, Hiệu trưởng Trường TCCN đa ngành Sóc Sơn bộc bạch: “Đại học, cao đẳng giờ như thế nào rồi chúng ta cũng biết, điều kiện trung cấp thì càng khó khăn từ nguồn tài chính, nhân lực và đặc biệt là công tác tuyển sinh.

Trường thầy Tuấn, năm đầu trường tuyển được 500 học viên nhưng tụt giảm số lượng qua từng năm. Hệ hai năm dù trường đã cố “khai thác” các hướng nhưng đến nay dồn tất cả các loại hình đào tạo cũng chỉ tuyển được rất ít. Ông Tuấn xác định những năm tới sẽ chỉ còn hệ 3 năm là chủ yếu bởi hệ hai năm khó đến lượt vì các trường CĐ đã “vớt” hết.

Chưa tạo được niềm tin cho người học

Ông Phạm Văn Đại, Phó giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội cho rằng trước hết các trường cần ổn định tư tưởng, hết sức bình tĩnh nghĩ cách làm sao tồn tại và phát triển. Như vậy dù chuyển cơ quan quản lý cũng sẽ không ảnh hưởng nhiều.

“Các trường lo lắng về sự chuyển đổi cơ quan quản lý nhưng tôi nghĩ có chủ quản ngành nào thì các trường vẫn được hoàn toàn tự chủ về tài chính, về chương trình học thuật,...”

Theo ông Đại, để phát triển, mỗi trường cần xác định một ngành mũi nhọn và cố gắng tìm cách hợp tác với nhau. Có thể, nhiều trường mỗi trường một ngành, nhưng nên hợp tác lại để có một số ngành đặc biệt hay tạo thành một vài trường mạnh, mỗi trường lại tập trung đầu tư cho một khoa.

Ông Hoàng Ngọc Vinh, Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp (Bộ GD-ĐT) cho rằng thách thức lớn nhất mà hiện các trường trung cấp chuyên nghiệp phải đối mặt chính là sự thiếu lòng tin của người dân vào hệ thống giáo dục nghề nghiệp. Bởi thực tế các trường vẫn còn rất nhiều nguồn tuyển với khoảng 250.000 học sinh tốt nghiệp THCS không học THPT, không đi học nghề và THPT không học ĐH, CĐ.

Tuy nhiên, để tận dụng được nguồn này, không còn cách nào khác các trường phải tìm đến các trường THCS, THPT để “làm quen” với học sinh. Bởi các trường phổ thông không thể đủ giáo viên để làm giúp khâu hướng nghiệp. “Các trường cũng cần thay đổi cấu trúc chương trình. Các môn chung như giáo dục quốc phòng để sau và dạy trước các môn thực hành, kỹ năng để học sinh có hứng thú học, qua đó giữ chân các em”, ông Vinh đưa lời khuyên.

Thanh Hùng

Nhiều sai phạm

Với cương vị Hiệu trưởng Trường Trung cấp nghề TCMN Bình Định, ông Huỳnh Hữu Bình để xảy ra nhiều sai phạm.

Theo thông tin PV tìm hiểu được, về công tác tổ chức cán bộ, ông Bình không thành lập Hội đồng Trường, không xây dựng Quy chế dân chủ cơ sở, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức, viên chức, đánh giá phân loại cán bộ công chức, viên chức và người lao động năm 2015 sai với quy trình... Thực hiện các chính sách, chế độ đối với cán bộ, giáo viên (GV) trong trường chưa đúng quy định pháp luật.

Trường Trung cấp nghề TCMN Bình Định

Trường Trung cấp TCMN Bình Định cũng đã chi sai số tiền 212.496.000 đồng; trong đó, 135.123.000 đồng từ việc lập chứng tiền mua vật tư, nguyên nhiên vật liệu đào tạo các lớp sơ cấp nghề năm 2015; 77.373.000 đồng từ việc lập chứng từ thù lao GV.

Với tư cách Hiệu trưởng, chủ tài khoản nhà trường, nhưng ông Bình không ký báo cáo tài chính Quý 4 năm 2015, nhật ký sổ cái năm, sổ chi tiết năm 2015, số quỹ tiền mặt năm 2015 và số tiền gửi ngân hàng năm 2015…

Đặc biệt, ông Bình chỉ đạo bộ phận chuyên môn lập chứng từ khống rút tiền về để ngoài sổ sách kế toán với số tiền 239.385.000 đồng. Đồng thời, sử dụng số tiền 239.385.000 đồng từ việc lập chứng từ khống sai mục đích, sai chế độ quy định.

Ngoài ra, Trường chi sai nguồn số tiền 7.640.000 đồng; chi trùng công tác phí cho 4 GV với số tiền 9.040.000 đồng. Chi tiền nâng lương và phụ cấp 30% đứng lớp trong năm 2015 cho bà Hoàng Thị Thúy Hằng sai quy định với số tiền 12.640.800 đồng (tiền nâng lương trong năm 2015 là 4.278.000 đồng và tiền phụ cấp 30% đứng lớp trong 8 tháng năm 2015 là 8.362.800 đồng).

Bên cạnh đó, trường tuyển sinh vượt mức quy mô đào tạo đối với một số nghề nhưng không đăng ký hoạt động dạy nghề bổ sung với cấp có thẩm quyền theo quy định.

Một số lớp dạy nghề nhà trường bố trí GV giảng dạy có trình độ, chuyên môn đào tạo không phù hợp với quy định…

Hiệu trưởng bị cách chức, hàng trăm triệu đồng chưa thể thu hồi

Năm 2015, Giám đốc Sở LĐ-TB&XH thành lập đoàn và tiến hành kiểm tra công tác tài chính - kế toán năm 2015 và những công việc liên quan đến công tác tổ chức cán bộ tại Trường Trung cấp nghề TCMN Bình Định.

Qua kết quả kiểm tra, Giám đốc Sở LĐ-TB&XH yêu cầu thu hồi số tiền 261.065.800 đồng nộp vào ngân sách Nhà nước, vì Nhà trường lập chứng từ nhưng không mua vật tư, nguyên vật liệu, sửa chữa máy móc thiết bị phục vụ công tác dạy nghề mà để ngoài sổ sách và chi sai chế độ cho viên chức và người lao đồng.

Đồng thời, Giám đốc Sở LĐ-TB&XH đã ký quyết định kỷ luật cách chức đối với ông Huỳnh Hữu Bình, Hiệu trưởng Trường Trung cấp TCMN Bình Định.

Ông Võ Văn Lương, Chánh văn phòng Sở LĐ-TB&XH Bình Định, cho biết thêm Sở tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với ông Phan Đình Nhiệp, Phó Hiệu trưởng Trường Trung cấp TCMN Bình Định.

Sở cũng sẽ tổ chức họp để đưa ra hình thức kỷ luật với một số cá nhân có liên quan như ông Đặng Trường Văn (Phụ trách phòng Tổ chức - Hành chính - Tổng hợp), ông Lê Văn Quốc (Trưởng phòng Kế hoạch - Tài chính), bà Trịnh Thị Phương Thảo (thủ quỹ), bà Hoàng Thị Thúy Hằng (GV dạy nghề điện).

Về công tác khắc phục sai phạm, đến nay, trường đã triển khai thu hồi công tác phí của 4 GV với tổng số tiền 9.040.000 đồng; thu hồi tiền 30% đứng lớp của bà Hoàng Thị Thúy Hằng số tiền 6.000.000 đồng; số tiền còn lại chưa thu là 6.640.800 đồng, bà Hoàng Thị Thúy Hằng có giấy đề nghị xin trừ vào lương hàng tháng 11 và 12.

Riêng số tiền 239.385.000 đồng từ việc lập chứng từ khống rút để ngoài sổ sách nhà trường chưa triển khai thu hồi được.

Huyền Trang

Theo Dự thảo Thông tư Quy định quy chế tuyển sinh và xác định chỉ tiêu tuyển sinh trình độ trung cấp, cao đẳng, thì những quy định ở đây dự kiến áp dụng cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và các cơ sở giáo dục đại học (sau đây gọi chung là trường) có đăng ký hoạt động giáo dục nghề nghiệp ở trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng theo quy định.

Thí sinh thi THPT quốc gia năm 2016 (Ảnh Đinh Quang Tuấn)

Thông tư không áp dụng cho việc tuyển sinh trình độ sơ cấp, tuyển sinh theo chương trình liên kết đào tạo với nước ngoài, đi học ở nước ngoài và đào tạo thường xuyên.

Tổ chức tuyển sinh quanh năm

Điểm đáng chú ý đầu tiên của dự thảo là dự kiến các trường có thể tổ chức một hoặc nhiều đợt tuyển sinh bắt đầu từ ngày 1/1 và kết thúc công tác tuyển sinh chậm nhất trước ngày 31/12 hàng năm. Thời gian tuyển sinh, số đợt tuyển sinh trong năm do Hiệu trưởng các trường quyết định.

Việc tổ chức tuyển sinh được thực hiện trên cơ sở chỉ tiêu tuyển sinh đã được xác định theo quy định. Chỉ tiêu tuyển sinh của năm nào chỉ được áp dụng trong năm đó.

Chọn tổ hợp các môn thi

Dự thảo đưa phương án duy trì tổ hợp các môn thi tương ứng với khối thi mà trường đã sử dụng trong kỳ thi tuyển sinh các năm trước (sau đây gọi là khối thi truyền thống) để xét tuyển.

Nếu thay đổi các khối thi truyền thống, các tổ hợp môn thi đã sử dụng để xét tuyển, các trường phải báo cáo Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội và thông báo công khai trên trang thông tin điện tử của trường, các phương tiện thông tin đại chúng khác ít nhất 3 năm trước khi áp dụng.

Những trường sử dụng tổ hợp môn thi mới ngoài các khối thi truyền thống để xét tuyển cho một ngành hoặc nhóm ngành hoặc nghề cần dành ít nhất 75% chỉ tiêu của ngành hoặc nhóm ngành hoặc nghề đó để xét tuyển theo các tổ hợp môn thi tương ứng với các khối thi truyền thống.

Việc thêm các tổ hợp môn thi mới để xét tuyển được thực hiện theo nguyên tắc:

Sử dụng kết quả của ít nhất 3 môn thi, trong đó có ít nhất một trong hai môn Toán và Ngữ văn để xét tuyển; các môn thi đưa vào tổ hợp để xét tuyển phải gắn với yêu cầu của chuyên ngành đào tạo; không sử dụng nhiều hơn 4 tổ hợp môn thi để xét tuyển cho một ngành;

Đối với trường có ngành năng khiếu, sử dụng kết quả thi của ít nhất một môn văn hoá kết hợp với kết quả các môn thi năng khiếu để xét tuyển.

Tùy theo yêu cầu của ngành hoặc nghề đào tạo, các trường có thể quy định môn thi chính được nhân hệ số khi xét tuyển.

Sẽ có ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào

Việc xác định ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào để các trường xây dựng phương án xét tuyển sẽ do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội thực hiện căn cứ kết quả thi của thí sinh dự thi lấy kết quả kỳ thi THPT quốc gia.

Trường đóng trên địa bàn các tỉnh thuộc khu vực Tây Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ, được xét tuyển những thí sinh có hộ khẩu thường trú từ 3 năm trở lên, học 3 năm liên tục và tốt nghiệp trung học tại các tỉnh thuộc khu vực này với kết quả thi (tổng điểm 3 môn thi của tổ hợp dùng để xét tuyển) thấp hơn ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào 1,0 điểm (theo thang điểm 10) và phải học bổ sung kiến thức một học kỳ trước khi vào học chính thức. Chương trình bổ sung kiến thức do Hiệu trưởng các trường quy định.

Đối với trường sử dụng phương án xét tuyển dựa vào kết quả học tập THPT, điểm trung bình của từng môn học trong tổ hợp các môn dùng để xét tuyển hoặc điểm trung bình chung của các môn học dùng để xét tuyển không nhỏ hơn 5,5 đối với hệ CĐ (theo thang điểm 10).

Đối với trường xét tuyển học sinh tốt nghiệp trung cấp vào các ngành học trình độ CĐ, phải quy định rõ trong đề án tự chủ tuyển sinh cách thức xét tuyển vào ngành hoặc nghề học phù hợp và các tiêu chí đảm bảo chất lượng đầu vào.

Đối với các ngành năng khiếu thuộc khối ngành văn hóa - nghệ thuật, điểm xét tuyển của các môn văn hóa phải đáp ứng yêu cầu tối thiểu để hoàn thành chương trình phổ thông và được Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội chấp thuận...

Ngân Anh