Ông Masud chỉ mới nắm quyền lãnh đạo Ngân hàng Punjab vài tuần trước thảm kịch, sau những thành tích ấn tượng ở American Express, Citibank, Barclays và những ngân hàng khác. Doanh nhân này được bổ nhiệm làm Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Ngân hàng Punjab giữa lúc Pakistan đang áp đợt phong tỏa đầu tiên nhằm phòng chống đại dịch Covid-19.

Ông Masud từng cố gắng điều hành ngân hàng bằng các cuộc họp qua video trực tuyến từ nhà riêng ở Karachi. Tuy nhiên, ông sau đó vẫn phải bay tới Lahore để trực tiếp điều hành ngân hàng và cuối tháng 5 dự kiến bay về nhà ở Karachi dịp nghỉ lễ Eid vào cuối tháng ăn chay Ramadan của người Hồi giáo.

Vào sáng ngày 22/5/2020, lẽ ra ông Masud phải đáp chuyến bay sớm, nhưng do có thói quen dậy muộn nên ông đã đổi vé của mình sang chuyến bay muộn hơn, vốn là chuyến bay bổ sung để đáp ứng nhu cầu đi lại tăng cao dịp lễ Eid.

Trợ lý mới không biết ông Masud thích ngồi ở cạnh lối đi trên máy bay, nên đã đặt chỗ cho ông cạnh cửa sổ. Song, ông Masud đã yêu cầu người này đổi lại chỗ ngồi sang ghế 1C theo đúng sở thích của mình.

Thủ tục lên máy bay và cất cánh diễn ra ngay sau 13h chiều và nhanh chóng một cách khác thường. “Mọi thứ dường như vội vàng hoặc đúng giờ, như thể có điều gì đó sắp xảy ra”, ông Masud nhớ lại.

Trên máy bay, nhà lãnh đạo ngân hàng vẫn làm việc và không thấy có gì bất thường cho đến khi máy bay tới điểm hạ cánh ở Karachi. Thay vì đáp xuống, chiếc Airbus A320 của hãng hàng không quốc gia Pakistan (PIA) đã đập mạnh vào đường băng 3 lần và cất cánh trở lại để tìm cách tiếp đất lần nữa.

Hiện trường rơi máy bay chở khách Airbus A320 của hãng PIA vào ngày 22/5/2020. Ảnh: AP

Song, máy bay rốt cuộc rơi xuống một khu dân cư gần đó, khiến 97 hành khách và thành viên phi hành đoàn cùng một người dưới mặt đất thiệt mạng. Ông Masud là một trong 2 người duy nhất có mặt trên chuyến bay xấu số đã may mắn thoát chết.

Một cuộc điều tra sơ bộ cho thấy, máy bay đã hạ cánh nhanh và dốc bất thường, nhiều khả năng do các phi công đang bị phân tâm vì cuộc thảo luận về Covid-19. Các điều tra viên cũng phát hiện, tổ lái đã hạ thấp càng hạ cánh khi còn 16km trước khi tiếp đất, nhưng không hiểu vì lí do gì lại nâng bộ phận này lên khi chỉ còn khoảng 8km nữa. Những va chạm mà hành khách cảm nhận được là do phần động cơ máy bay bị chà sát vào đường băng lúc hạ cánh không thành công.

Ông Masud chia sẻ với tờ Telegraph rằng, ông từng không quá lo lắng cho đến khi nhận thấy phản ứng của các tiếp viên hàng không ngồi gần mình. Họ đang khóc và cầu nguyện.

Các phi công đã cố gắng đưa máy bay quay lại, nhưng cú va chạm với mặt đất đã làm động cơ hư hại nghiêm trọng và chúng ngừng hoạt động khi máy bay quay đầu. Ông Masud kể, vào thời điểm đó, cửa buồng lái bật mở và ông có thể thấy máy bay sẽ không thể vượt qua sự cố.

"Đó là lúc tôi nhận ra máy bay đang tăng tốc. Tôi nhận thấy mọi chuyện giờ đã kết thúc. Chuyến bay sẽ không thể qua khỏi. Mọi chuyện đã an bài”, vị lãnh đạo ngân hàng chia sẻ.

Ông Masud tiết lộ, bản thân không theo các nghi lễ tôn giáo nhưng có niềm tin tâm linh mạnh mẽ và thường nói chuyện một mình. “Tôi than thở với Chúa trời kết cục bi thảm. Nhưng bằng cách nào đó, tôi nhận được phản hồi của Người rằng, tôi rồi sẽ ổn và sẽ sống sót”, ông Masud nói.

Ông Masud (phải) thời điểm được cứu và đưa ra khỏi hiện trường vụ rơi máy bay ngày 22/5/2020. Ảnh: NTV/UNPIXS

Thực tế, ông Masud đã ngất đi trước khi máy bay lao xuống khu dân cư ở Karachi. Doanh nhân này tin, ông đã sống sót nhờ ghế của mình bị bắn văng ra khỏi máy bay trong lúc va chạm. Ông Masud và chiếc ghế dường như đã va vào một tòa nhà 3 tầng trước khi rơi xuống capô của một chiếc xe hơi dưới mặt đất. Ba người ở trong xe đã giúp cứu sống ông.

Ông Masud được đưa ra khỏi hiện trường tai nạn với một cánh tay bị gãy và các dây chằng đầu gối bị đứt. Theo ông, việc ngất xỉu đã giúp bản thân tránh được sang chấn tâm lý vì tai nạn. Song, ông phải chịu đựng cảm giác tội lỗi dày vò, vì ý nghĩ mình vẫn còn sống trong khi những người khác thì không.

Ông Masud ban đầu từng tránh gặp mặt gia đình của các nạn nhân và người sống sót còn lại trong chuyến bay. Tuy nhiên, về sau, trong lúc dưỡng bệnh, ông tự hứa với bản thân sẽ hồi phục và một trong những việc cần làm là bay trở lại. Ông quyết định di chuyển bằng máy bay của cùng hãng hàng không, trên cùng một tuyến đường và lại ngồi ghế 1C như chuyến đi định mệnh. Ông đã bay hàng chục lần kể từ đó.

Những trải nghiệm khó quên cũng thôi thúc ông Masud thành lập một quỹ giúp nâng cao nhận thức về sự an toàn của hành khách và vận động cho các luật mới khi cần thiết.

Ông Masud trở lại làm việc tại ngân hàng, nhưng cho biết thảm kịch đã thay đổi cách nhìn của bản thân. Ngân hàng Punjab hiện chi nhiều hơn cho các lĩnh vực nghệ thuật và vị lãnh đạo ngân hàng này quả quyết, ông quan tâm nhiều hơn đến những việc tác động tích cực đến cuộc sống của mọi người. Ông tâm sự bản thân đang cố gắng làm thật nhiều việc tốt để cảm tạ việc mình đã “tai qua, nạn khỏi”.

>> Đọc chuyện lạ thế giới trên báo VietNamNet

Những người sống sót diệu kỳ trong thảm kịch đắm tàu Titanic

Khi nhớ về chuyến bay định mệnh năm 2020, ông Masud, một lãnh đạo ngân hàng có tiếng ở Pakistan, tin đã có những điềm báo và quyết định đổi chỗ ngồi trên máy bay đã giúp ông thoát chết kỳ diệu trong tai nạn hàng không cách đây hơn 3 năm.

Ông Masud chỉ mới nắm quyền lãnh đạo Ngân hàng Punjab vài tuần trước thảm kịch, sau những thành tích ấn tượng ở American Express, Citibank, Barclays và những ngân hàng khác. Doanh nhân này được bổ nhiệm làm Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Ngân hàng Punjab giữa lúc Pakistan đang áp đợt phong tỏa đầu tiên nhằm phòng chống đại dịch Covid-19.

Ông Masud từng cố gắng điều hành ngân hàng bằng các cuộc họp qua video trực tuyến từ nhà riêng ở Karachi. Tuy nhiên, ông sau đó vẫn phải bay tới Lahore để trực tiếp điều hành ngân hàng và cuối tháng 5 dự kiến bay về nhà ở Karachi dịp nghỉ lễ Eid vào cuối tháng ăn chay Ramadan của người Hồi giáo.

Vào sáng ngày 22/5/2020, lẽ ra ông Masud phải đáp chuyến bay sớm, nhưng do có thói quen dậy muộn nên ông đã đổi vé của mình sang chuyến bay muộn hơn, vốn là chuyến bay bổ sung để đáp ứng nhu cầu đi lại tăng cao dịp lễ Eid.

Trợ lý mới không biết ông Masud thích ngồi ở cạnh lối đi trên máy bay, nên đã đặt chỗ cho ông cạnh cửa sổ. Song, ông Masud đã yêu cầu người này đổi lại chỗ ngồi sang ghế 1C theo đúng sở thích của mình.

Thủ tục lên máy bay và cất cánh diễn ra ngay sau 13h chiều và nhanh chóng một cách khác thường. “Mọi thứ dường như vội vàng hoặc đúng giờ, như thể có điều gì đó sắp xảy ra”, ông Masud nhớ lại.

Trên máy bay, nhà lãnh đạo ngân hàng vẫn làm việc và không thấy có gì bất thường cho đến khi máy bay tới điểm hạ cánh ở Karachi. Thay vì đáp xuống, chiếc Airbus A320 của hãng hàng không quốc gia Pakistan (PIA) đã đập mạnh vào đường băng 3 lần và cất cánh trở lại để tìm cách tiếp đất lần nữa.

Hiện trường rơi máy bay chở khách Airbus A320 của hãng PIA vào ngày 22/5/2020. Ảnh: AP

Song, máy bay rốt cuộc rơi xuống một khu dân cư gần đó, khiến 97 hành khách và thành viên phi hành đoàn cùng một người dưới mặt đất thiệt mạng. Ông Masud là một trong 2 người duy nhất có mặt trên chuyến bay xấu số đã may mắn thoát chết.

Một cuộc điều tra sơ bộ cho thấy, máy bay đã hạ cánh nhanh và dốc bất thường, nhiều khả năng do các phi công đang bị phân tâm vì cuộc thảo luận về Covid-19. Các điều tra viên cũng phát hiện, tổ lái đã hạ thấp càng hạ cánh khi còn 16km trước khi tiếp đất, nhưng không hiểu vì lí do gì lại nâng bộ phận này lên khi chỉ còn khoảng 8km nữa. Những va chạm mà hành khách cảm nhận được là do phần động cơ máy bay bị chà sát vào đường băng lúc hạ cánh không thành công.

Ông Masud chia sẻ với tờ Telegraph rằng, ông từng không quá lo lắng cho đến khi nhận thấy phản ứng của các tiếp viên hàng không ngồi gần mình. Họ đang khóc và cầu nguyện.

Các phi công đã cố gắng đưa máy bay quay lại, nhưng cú va chạm với mặt đất đã làm động cơ hư hại nghiêm trọng và chúng ngừng hoạt động khi máy bay quay đầu. Ông Masud kể, vào thời điểm đó, cửa buồng lái bật mở và ông có thể thấy máy bay sẽ không thể vượt qua sự cố.

"Đó là lúc tôi nhận ra máy bay đang tăng tốc. Tôi nhận thấy mọi chuyện giờ đã kết thúc. Chuyến bay sẽ không thể qua khỏi. Mọi chuyện đã an bài”, vị lãnh đạo ngân hàng chia sẻ.

Ông Masud tiết lộ, bản thân không theo các nghi lễ tôn giáo nhưng có niềm tin tâm linh mạnh mẽ và thường nói chuyện một mình. “Tôi than thở với Chúa trời kết cục bi thảm. Nhưng bằng cách nào đó, tôi nhận được phản hồi của Người rằng, tôi rồi sẽ ổn và sẽ sống sót”, ông Masud nói.

Ông Masud (phải) thời điểm được cứu và đưa ra khỏi hiện trường vụ rơi máy bay ngày 22/5/2020. Ảnh: NTV/UNPIXS

Thực tế, ông Masud đã ngất đi trước khi máy bay lao xuống khu dân cư ở Karachi. Doanh nhân này tin, ông đã sống sót nhờ ghế của mình bị bắn văng ra khỏi máy bay trong lúc va chạm. Ông Masud và chiếc ghế dường như đã va vào một tòa nhà 3 tầng trước khi rơi xuống capô của một chiếc xe hơi dưới mặt đất. Ba người ở trong xe đã giúp cứu sống ông.

Ông Masud được đưa ra khỏi hiện trường tai nạn với một cánh tay bị gãy và các dây chằng đầu gối bị đứt. Theo ông, việc ngất xỉu đã giúp bản thân tránh được sang chấn tâm lý vì tai nạn. Song, ông phải chịu đựng cảm giác tội lỗi dày vò, vì ý nghĩ mình vẫn còn sống trong khi những người khác thì không.

Ông Masud ban đầu từng tránh gặp mặt gia đình của các nạn nhân và người sống sót còn lại trong chuyến bay. Tuy nhiên, về sau, trong lúc dưỡng bệnh, ông tự hứa với bản thân sẽ hồi phục và một trong những việc cần làm là bay trở lại. Ông quyết định di chuyển bằng máy bay của cùng hãng hàng không, trên cùng một tuyến đường và lại ngồi ghế 1C như chuyến đi định mệnh. Ông đã bay hàng chục lần kể từ đó.

Những trải nghiệm khó quên cũng thôi thúc ông Masud thành lập một quỹ giúp nâng cao nhận thức về sự an toàn của hành khách và vận động cho các luật mới khi cần thiết.

Ông Masud trở lại làm việc tại ngân hàng, nhưng cho biết thảm kịch đã thay đổi cách nhìn của bản thân. Ngân hàng Punjab hiện chi nhiều hơn cho các lĩnh vực nghệ thuật và vị lãnh đạo ngân hàng này quả quyết, ông quan tâm nhiều hơn đến những việc tác động tích cực đến cuộc sống của mọi người. Ông tâm sự bản thân đang cố gắng làm thật nhiều việc tốt để cảm tạ việc mình đã “tai qua, nạn khỏi”.

>> Đọc chuyện lạ thế giới trên báo VietNamNet

Những người sống sót diệu kỳ trong thảm kịch đắm tàu Titanic

Tôi rất vui mừng thay mặt các đồng chí lãnh đạo của TP.HCM và Trung ương phát biểu tại Lễ khai khoá 2022.

Trước hết, tôi xin thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước thân ái gửi đến quý vị đại biểu, các thầy cô giáo, cán bộ quản lý qua các thời kỳ, các nhà khoa học, các em sinh viên của ĐH Quốc gia TP.HCM lời thăm hỏi ân cần, những tình cảm thân thiết và lời chúc mừng tốt đẹp nhất. Xin chúc mừng các em một lần nữa.

Tại Lễ khai khoá năm nay, theo ý kiến của ĐH Quốc gia TP.HCM, tôi muốn chia sẻ với các thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý, các nhà khoa học và các em sinh viên, học sinh về chủ đề: “Sinh viên tiên phong trong đổi mới sáng tạo, thực hiện khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc”.

Nhân đây, tôi cũng muốn nói là cách đây 4 năm, khi tôi làm Thủ tướng, đã phát biểu tại Hội nghị khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia 2018. Tôi đã thử tìm từ khoá “sáng tạo” trên mạng thì có 47,6 triệu tin bài, nay đến đã lên đến con số 55,4 triệu tin. Điều đấy cho thấy đổi mới sáng tạo như một làn gió mát đã len lỏi trong từng ngó ngách đời sống, kinh tế xã hội nước ta. Tuy nhiên, nếu so với từ khoá Tiếng Anh thì lên đến 2,17 tỉ tin nói về đổi mới sáng tạo. Như vậy, con số chúng ta lớn nhanh nhưng vẫn còn khiêm tốn so với tổng số từ khoá sáng tạo của toàn cầu.

Thưa quý vị đại biểu, các thầy cô giáo, các em sinh viên thân mến!

Nghị quyết của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đề ra mục tiêu và định hướng phát triển đất nước trong giai đoạn tới. Theo đó, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh hạnh phúc, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo động lực mới cho phát triển nhanh và bền vững của đất nước ta. Mục tiêu năm 2045, thời điểm kỷ niệm 100 năm Quốc khánh, nước ta sẽ trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Mục tiêu này cũng chính là sự cụ thể hoá nội hàm của khát vọng mưu cầu hạnh phúc cho nhân dân ta mà Bác Hồ kính yêu đã từng chỉ bảo.

Tất cả chúng ta đừng nói mục tiêu là thách thức, vì nếu không có thách thức thì không thành mục tiêu. Mục tiêu là để phấn đấu, điều ý nghĩa và đáng quý ẩn sau mục tiêu đó chính là sự phấn đấu không ngừng nghỉ của tất cả chúng ta, thuộc nhiều thế hệ nối tiếp. Và người kế tục xứng đáng, không ai khác, có một phần trọng trách đặt trên vai các em sinh viên ngày hôm nay.

Thưa quý vị đại biểu, các thầy cô giáo và các em sinh viên!

Đối với mỗi người, khát vọng là mong muốn đòi hỏi một động lực thôi thúc mạnh mẽ, khát vọng chính là nguồn cổ vũ để mỗi người hành động khắc phục trở ngại nhằm chinh phục hiện thực hóa ước mơ. Có ước mơ là có khát vọng, có khát vọng ắt sẽ có hành động, có hành động tất sẽ có thành tựu. Khát vọng của dân tộc là sự cộng hưởng khát vọng của cả cộng đồng, là sức mạnh nội sinh to lớn thúc đẩy dân tộc hành động mạnh mẽ nhằm đạt mục tiêu đề ra.

Xuyên suốt lịch sử dân tộc ta, trong mỗi thời kỳ, giai đoạn lịch sử, dân tộc ta, nhân dân ta luôn có những khát vọng với sự diễn đạt khác nhau về ngôn từ nhưng cùng chung một nội hàm về độc lập, tự do, tự cường và hạnh phúc. Trong thời đại ngày nay, khát vọng làm cho đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc cũng là sự thể hiện phong phú về sự lãnh đạo của Đảng ta.

Thưa quý vị đại biểu, các thầy cô giáo, các em sinh viên!

Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 phát kiến hàng loạt những đột phá công nghệ nhất là công nghệ kỹ thuật số, tạo nên những diễn biến sâu sắc và toàn diện trong đời sống kinh tế xã hội, thúc đẩy sự phát triển nhảy vọt trên nhiều lĩnh vực mang đến cả thời cơ và thách thức đối với mỗi quốc gia.

Chúng ta đều biết, Chính phủ cũng như Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông trong tuần qua đã phát động Tháng Tiêu dùng số và phát động Tuần lễ Quốc tế số. Những sự kiện như vậy có ý nghĩa rất lớn đối với sự nghiệp hiện đại hoá đất nước, trước hết là ứng dụng công nghệ thông tin, phổ cập số vào nước nhà.

Và tôi, với sự tham mưu của Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông, đã ký Chiến lược Quốc gia về số. Chúng ta đang triển khai cái này một cách mạnh mẽ, trong mọi gia đình, mọi thành phần xã hội.

Trong bối cảnh đó, câu khẩu hiệu Đổi mới sáng tạo hay là thất bạitrở thành câu khẩu hiệu quyết định sự thịnh hành cho các doanh nghiệp, các tổ chức, các quốc gia. Đứng ngoài xu hướng đó sẽ nhanh chóng lạc hậu, kém phát triển, từ đó kéo theo nhiều hệ luỵ nghiêm trọng như bất ổn chính trị xã hội, thậm chí nguy cơ mất chủ quyền đất nước. 

Đối với Việt Nam, đổi mới sáng tạo là chìa khoá vàng để tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, sự cộng hưởng tập thể của 100 triệu dân nhằm đưa Việt Nam tiến nhanh trên "xa lộ cao tốc" tiến đến năm 2045 - có sự kiện quan trọng là thành lập nước nhà, và năm đó chúng ta trở thành một nước phát triển hùng cường như tinh thần của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và Cương lĩnh của Đại hội đã nêu ra.

Thưa quý vị đại biểu, các thầy cô giáo, các em sinh viên thân mến!

Nói đến đổi mới sáng tạo không thể nói đến sự tiên phong của các trường đại học, các viện nghiên cứu, nơi hội tụ những bộ óc tinh hoa và trí thức của nhân loại.

Ở Việt Nam nói đến cơ sở giáo dục đào tạo tiên phong không thể không nói đến ĐH Quốc gia TP.HCM. Mặc dù mới 27 năm xây dựng và phát triển, còn rất non trẻ so với nhiều đại học hàng trăm năm trên thế giới, nhưng ĐH Quốc gia TP.HCM đã trở thành trung tâm đào tạo cao cấp và nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ có uy tín trong nước và khu vực. Đặc biệt, từ năm 2016 đến nay, ĐH Quốc gia TP.HCM luôn nằm trong top 180 Đại học tốt nhất khu vực Châu Á do tổ chức QS xếp hạng. Năm 2021, ĐH Quốc gia top 1000 ĐH tốt nhất thế giới và top 400 về danh tiếng học thuật. Tôi cũng xin nhắc lại sự kiện tổ chức THE công bố ĐH Quốc gia TP.HCM là 1 trong 1.200 trường tốt nhất của thế giới.

Những thương hiệu, danh hiệu cao quý ấy đã khẳng định con đường, bước đi, cách làm của ĐH Quốc gia TP.HCM là đúng hướng, hội nhập quốc tế sâu rộng được quốc tế sâu rộng được thế giới công nhận.
 
Về khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, được biết ĐH Quốc gia TP.HCM là một trong những đơn vị tiên phong ở Việt Nam. Tôi rất vui mừng khi biết rằng các hoạt động đổi mới sáng tạo ở ĐH Quốc gia TP.HCM ngày càng lan toả không chỉ đối với giảng viên mà còn trong giới sinh viên, học sinh với nhiều cuộc thi đổi mới sáng tạo phong phú, gắn liền với thực tiễn góp phần phát huy tài năng và trí tuệ của sinh viên. Nhiều hoạt động đổi mới sáng tạo trong sinh viên đã đoạt những giải thưởng cao trong nước và quốc tế, đặc biệt nhiều nhóm nghiên cứu khởi nghiệp được hình thành từ sinh viên đã đạt được thành công như nhóm khởi nghiệp sáng tạo, cung cấp công cụ hỗ trợ và xây dựng ứng dụng internet, vạn vật; nhóm khởi nghiệp sáng tạo cung cấp giải pháp thành phố thông minh….

Với những thành quả như vậy, một lần nữa tôi xin thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các quý vị đại biểu có mặt hôm nay đánh giá cao, chúc mừng những kết quả mà ĐH Quốc gia TP.HCM đã đạt được trong giai đoạn xây dựng và phát triển vừa qua.

Thành tích của ĐH Quốc gia TP.HCM trong 27 năm qua là liên tục và to lớn, tuy vậy, chúng ta phải nhìn khái quát về đổi mới sáng tạo ở Việt Nam.

Có một thực tế là chúng ta đã nỗ lực nhiều nhưng bảng xếp hạng về đổi mới sáng tạo của Việt Nam còn khiêm tốn, chỉ ở mức trung bình, chứ chưa có đột phá. Vì sao vậy, tôi cho rằng có mấy nguyên nhân sau, và chính chúng ta - một ĐH Quốc gia hàng đầu - phải có những giải pháp khắc phục cho bản thân và khắc phục chung cho cả nước, đó là: Thứ nhất,cả khu vực nhà nước và tư nhân đều chưa thực hiện sự ưu tiên chi cho khoa học công nghệ một cách tương xứng và sử dụng nguồn lực một cách hiệu quả. Tỷ lệ chi cho khoa học công nghệ Việt Nam cả khu vực nhà nước và tư nhân chỉ khoảng 0,44% GDP, mức thấp nhiều so với mức bình quân của thế giới là 2,23% GDP. Việt Nam đang tụt hậu về mức độ sẵn sàng công nghệ về đổi mới sáng tạo và về năng suất lao động so với một số nước của châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan Malaysia và Singapore… Chúng ta đều biết riêng khối đại học tỷ lệ chi chỉ 0,3% trên tổng GDP là rất thấp.

Nguyên nhân thứ hai là chúng ta chưa thực sự có những chính sách tốt, có cơ chế tốt hoặc những bài toán hay, đúng tầm để kích thích sáng tạo và sự cống hiến của các nhà khoa học chuyên gia. Hành lang pháp lý và cơ chế chính sách còn thiếu đồng bộ, chưa thực sự tạo động lực cho phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ. Rất nhiều người Việt Nam, những sinh viên, những người trẻ tuổi có những sáng kiến tốt nhưng lại đăng ký ở Singapore mà không đăng ký ở nước nhà. Cơ chế nào để có tình trạng như vậy?

Nguyên nhân thứ balà còn ít doanh nghiệp Việt Nam quan tâm đầu tư cho nghiên cứu và phát triển đổi mới sáng tạo, chuyển giao ứng dụng công nghệ tiên tiến và ý tưởng mới vào sản xuất và kinh doanh, rất ít trường đại học có những khuyến khích hiệu quả thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo.

Chúng ta có hàng trăm trường đại học nhưng không phải trường nào cũng quan tâm, không phải xí nghiệp nào cũng quan tâm nghiên cứu và phát triển như chủ trương phát triển khoa học công nghệ của Đảng ta. Đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp cũng vô cùng quan trọng, thúc đẩy trực tiếp, nhưng chúng ta chưa làm tốt việc này. Vì vậy, năng lực nghiên cứu phát triển khoa học và ứng dụng khoa học phục vụ cuộc sống, công nghệ và đổi mới sáng tạo của chúng ta còn hạn chế. Hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia còn non trẻ, manh mún. Nhân khai khoá hôm nay, tôi nói điều này để tất cả chúng ta phải có một chương trình khắc phục những tồn tại, yếu kém, đặc biệt là sự phối hợp giữa viện, trường và cơ sở sản xuất kinh doanh còn nhiều bất cập.

Thưa quý vị đại biểu, thưa lãnh đạo nhà trường cùng quý thầy cô giáo!

Để thực hiện hoá mục tiêu trở thành nước phát triển, thu nhập cao, cuộc sống nhân dân ngày càng phồn vinh, hạnh phúc thì yếu tố quyết định vẫn là con người. Trách nhiệm của Chính phủ, mà trực tiếp là Bộ giáo dục và Đào tạo cũng như toàn ngành giáo dục, rất nặng nề. ĐH Quốc gia TP.HCM với sự quan tâm của Đảng, sự kỳ vọng của nhân dân và sự đầu tư của Nhà nước phải nhận lấy trách nhiệm lĩnh ấn tiên phong, không ngừng đổi mới sáng tạo bằng những giải pháp đột phá trong đó lưu ý một số vấn đề. Tôi muốn nhấn mạnh ĐH Quốc gia TP.HCM là đại học lĩnh ấn tiên phong, tiên phong tức là đi trước trong đổi mới sáng tạo của nước nhà.

Tôi đề nghị một số nhiệm vụ chủ yếu sau:

Thứ nhấtlà xây dựng và hoàn thiện mô hình đại học tiên tiến theo xu hướng thế giới, không ngừng cập nhật, đổi mới và phát triển chương trình đào tạo, tiếp cận trình độ các trường đại học nghiên cứu trong khu vực châu Á, mục tiêu không chỉ bắt kịp mà còn tiên phong trong xu hướng công nghệ và tri thức của thế giới.

Thứ hailà thay đổi cơ chế quản lý, đổi mới hoạt động nghiên cứu khoa học và công nghệ nhằm giải phóng tối đa nguồn lực và chất xám của đội ngũ giáo sư, giảng viên, năng khiếu của sinh viên, khuyến khích đổi mới sáng tạo, tự do khám phá tư tưởng trên tinh thần mà Bác Hồ căn dặn là “chớ gò ép thiếu nhi vào khuôn khổ của người lớn”.

Thứ balà đẩy mạnh nghiên cứu khoa học xuất sắc, các lĩnh vực công nghệ tiên tiến, liên ngành phục vụ nền côngnghiệp 4.0 và phục vụ cộng đồng, phát huy vai trò phản biện xã hội, tư vấn chính sách, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong toàn đại học bao gồm các đội ngũ giảng viên và tầng lớp sinh viên.

Thứ tư,là tập trung đầu tư khu đô thị ĐH Quốc gia TP.HCM thành khu đô thị đại học hiện đại, thông minh trong đó có các trung tâm khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, gắn với khu đô thị sáng tạo phía Đông TP.HCM. Tăng cường hỗ trợ giảng viên, sinh viên và doanh nghiệp tiếp cận nguồn lực và cơ hội khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, góp phần hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, tạo động lực phát triển mới cho vùng phía Nam và cả nước ta.

Chúng ta có một trung tâm nhưng quy mô còn nhỏ, chưa liên hệ nhiều với thực tiễn, yêu cầu đối với các doanh nghiệp, với các lĩnh vực mà người dân quan tâm.

Thứ năm, là cần chủ động hội nhập quốc tế, hợp tác với các trường đại học, các viện nghiên cứu có năng lực và uy tín trong nước và quốc tế, cố gắng dẫn đầu trong một số xu hướng tri thức và công nghệ tiên phong, thúc đẩy các hoạt động đối ngoại. Chú ý mở rộng cấp học bổng cho sinh viên quốc tế học tập ở hệ thống các trường đại học thành viên của ĐH Quốc gia TP.HCM, nhất là đối với các nước láng giềng. Gắn kết cộng đồng, học thuật, nâng thứ hạng quốc tế của ĐH Quốc gia TP.HCM cao hơn nữa trong thời gian tới.

Nhân đây. tôi cũng báo cáo với các đồng chí và các em, năm ngoái tôi và PGS Huỳnh Thành Đạt đã đến tổ chức đổi mới sáng tạo ở Giơ-ne-vơ, trao giải thưởng sáng tạo cho 5 sinh viên người Việt Nam đang học ở nước ngoài. Đây là những nhân tố tài ba của đất nước Việt Nam. Chúng ta không thiếu những người tài ba như thế, nhưng chúng ta chưa tạo nên môi trường tốt để đổi mới sáng tạo. Chúng ta thường hay nói sinh viên, học sinh Việt Nam rất giỏi Toán, rất giỏi các môn tự nhiên chứ không chỉ có năng khiếu về các môn xã hội nhân văn. Chính đấy là điều kiện để chúng ta đổi mới sáng tạo tốt hơn, chứ không phải chúng ta không có những người tài năng đã được thế giới công nhận.

Các em sinh viên thân mến!

Sinh viên là rường cột của xã hội, là người chủ tương lai của Việt Nam vào năm 2045 và thời gian tới, là lực lượng tràn đầy sức sống tuổi trẻ, với tinh thần nhiệt huyết cống hiến và phụng sự xã hội. Mỗi sinh viên đều có những ước mơ, hoài bão, khát vọng. Theo chiều dài của lịch sử dân tộc, tuổi trẻ nói chung, sinh viên nói riêng thường định nghĩa nhiều dấu mốc lịch sử quan trọng của dân tộc, đóng góp công sức không nhỏ trong quá trình xây dựng bảo vệ và phát triển đất nước. Đảng, Nhà nước ta và cả xã hội đặt niềm tin vào thế hệ sinh viên hôm nay. Nhân buổi gặp mặt này tôi mong sinh viên của ĐH Quốc gia TP.HCM quan tâm một số vấn đề sau:

Một là,không ngừng tự bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, đạo đức trong sáng, lối sống lành mạnh, có lòng yêu nước, tự hào, tự tôn dân tộc, có tinh thần trách nhiệm với cộng động, phụng sự tổ quốc, phục vụ nhân dân. Không ngừng nuôi dưỡng khát vọng cống hiến tuổi trẻ bằng những hành động thiết thực, xem khó khăn là thử thách để dấn thân và trưởng thành như triết gia Hi lạp Socrates đã nói: “Khi bạn muốn thành công cũng như bạn muốn không khí. Sự thành công không có bí mật nào khác”.

Tôi rất vui mừng khi nhiều sinh viên của ĐH Quốc gia TP.HCM đã rất thành công trong lịch sử và hiện nay. Chúng ta rất tự hào khi nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, đồng chí Võ Văn Thưởng, đồng chí Nguyễn Thanh Bình, đồng chí Huỳnh Thành Đạt, đồng chí Vũ Hải Quân… từng là những cựu sinh viên của ĐH Quốc gia TP.HCM qua các thời kỳ.

Trong lớp doanh nhân có rất nhiều người thành công, đặc biệt kỹ sư Trần Bá Dương là một doanh nhân nổi tiếng hiện nay từng học ờ Trường ĐH Bách khoa TP.HCM. Và tất nhiên có rất nhiều doanh nhân khác và các nhà nghiên cứu thành công mà tôi chưa có dịp làm việc với lãnh đạo ĐH Quốc gia TP.HCM để tổng hợp danh sách những người thành công. Bảng vàng thành công này tôi đề nghị ĐH Quốc gia TP.HCM tiếp tục bổ sung đầy đủ, và coi đó là truyền thống quý báu mà đại học chúng ta đã đào tạo trong thực tiễn.  

Thứ hai, các em sinh viên tích cực học tập để nâng cao trình độ, kiến thức, kỹ năng sinh tồn, ngoại ngữ, kinh nghiệm, xác lập tâm thế lĩnh hội và làm chủ công nghệ trong xu hướng 4.0, tiên phong đổi mới sáng tạo, hun đúc, lan toả tinh thần khởi nghiệp trong các thế hệ thanh niên Việt Nam.

Tôi mong sao ngày càng nhiều sản phẩm đổi mới sáng tạo, nhiều thương hiệu khởi nghiệp, nhiều kỳ lân mang tên Việt Nam do chính sinh viên Việt Nam khởi sự, chính sinh viên ĐH Quốc gia TP.HCM khởi sự. Chúng ta vẫn thực hiện câu mà cha ông chúng ta thường nói: “Có công mài sắt, có ngày nên kim”. Chúng ta khởi nghiệp sáng tạo như không khí mà chúng ta đang thở.

Thứ ba, cần chủ động hội nhập và có tinh thần tranh đua với bạn bè quốc tế trong khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, nâng cao khả năng thích ứng và làm chủ trước những thay đổi nhanh chóng của thế giới, rèn luyện thói quen, tư duy phản biện, tìm tòi tự học hỏi tri thức mới, khám phá khoa học công nghệ và chuyển hóa tri thức thành những sản phẩm cụ thể làm giàu cho bản thân, giúp ích cho cộng đồng và phát triển kinh tế đất nước.

Bốn làTP.HCM có thể trở thành hòn ngọc chiếu sáng viễn đông bằng sức mạnh tri thức trẻ và tinh thần khởi nghiệp, khả năng làm chủ khoa học. Một trong những điều kiện cần là thành phố phải thu hút, giữ chân được các nhân tài từ đào tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực, dành sự ưu tiên cao cho các lĩnh vực về khoa học công nghệ, hệ thống giáo dục đào tạo của TP.HCM. ĐH quốc gia TP.HCM có vai trò dẫn dắt rất quan trọng.

Nhân đây, tôi đánh giá cao đồng chí Bí thư TP.HCM Nguyễn Văn Nên, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi đã có mặt trong Lễ khai khoá hôm nay để cổ vũ đổi mới sáng tạo, có nhiều tri thức trẻ đóng góp của ĐH Quốc gia TP.HCM vào sự phát triển của TP.HCM trong tương lai.

Thưa quý vị đại biểu, quý thầy cô giáo, các em học sinh, sinh viên thân mến!

Trong thư gửi học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, Chủ tịch Hồ Chí Minh có viết: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”.

Tương lai đất nước ta sau này có thế nào, sự phồn vinh hạnh phúc nhân dân ta ra sao, trông cậy vào các em sinh viên hôm nay. Các ngành, các cấp, nhà trường và phụ huynh của sinh viên cần chăm lo cho sự nghiệp giáo dục con em của mình như chăm sóc con ngươi của mắt mình.

Nhân đây, tôi muốn đề nghị với lãnh đạo nhà trường, đặc biệt hôm nay có giám đốc qua các thời kỳ. Một trường đại học muốn thành công là nơi truyền cảm hứng, biết khơi dậy quyết tâm khởi nghiệp, kiến tạo những điều kiện thuận lợi để tạo nên con người trí thức mới, công nghệ mới được phát huy. Trong gần 40 năm cải cách, mở cửa kinh tế, từ một điểm xuất phát thấp chúng ta đã chứng kiến một thế hệ doanh nhân thành công, nhiều nhà khoa học lớn đã xây dựng nên những tập đoàn, tổng công ty có sức cạnh tranh và năng lực hội nhập quốc tế…

ĐH Quốc gia TP.HCM là nơi khởi nguồn những ước mơ khởi nghiệp, kiến tạo nên những thế hệ doanh nhân, những nhà kỹ nghệ, nhà văn hoá, nhà khoa học, những con người xuất sắc ở các lĩnh vực khác nhau và góp phần làm nên nền giáo dục đại học Việt Nam trong kỷ nguyên của cuộc cách mạng lần thứ 4, hướng đến 100 năm ngày độc lập của nước nhà Việt Nam.

Ở một quốc gia có dân số trẻ, sức sáng tạo và thông minh, tinh thần hiếu học, được sự chăm lo của Đảng, của Nhà nước, sự hỗ trợ của TP.HCM, các địa phương, ĐH quốc gia TP.HCM có thể trở thành trường top đầu Châu Á. Hãy làm đúng theo phương châm mà các đồng chí đã lựa chọn, đó là : Vì sự phát triển toàn diện của con người, lấy người học làm trung tâm, chất lượng giáo dục là ưu tiên hàng đầu. Độc lập sáng tạo hiệu quả trong nghiên cứu khoa học, hợp tác là nền tảng cho sự phát triển, tự chủ chuyên nghiệp và hiệu quả trong quản trị đại học, gắn kết và phục vụ cộng đồng, gắn chặt giữa khoa học và ứng dụng trong thực tiễn.

Đây là những vấn đề tầm nhìn của ĐH Quốc gia TP.HCM, chúng tôi xem lại và tầm nhìn này hoàn toàn đúng, mà các đồng chí đã kiên trì theo đuổi và đã thành công bước đầu. Chúng ta tiếp tục thực hiện tầm nhìn quan trọng này trong thời gian tới để ĐH Quốc gia TP.HCM trở thành một ngôi sao tốt, trước hết là của khu vực Châu Á. 

Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM đặt câu hỏi với Chủ tịch nước và các Bộ trưởng

Sau đây là toàn văn phát biểu của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc:

Tôi rất vui mừng thay mặt các đồng chí lãnh đạo của TP.HCM và Trung ương phát biểu tại Lễ khai khoá 2022.

Trước hết, tôi xin thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước thân ái gửi đến quý vị đại biểu, các thầy cô giáo, cán bộ quản lý qua các thời kỳ, các nhà khoa học, các em sinh viên của ĐH Quốc gia TP.HCM lời thăm hỏi ân cần, những tình cảm thân thiết và lời chúc mừng tốt đẹp nhất. Xin chúc mừng các em một lần nữa.

Tại Lễ khai khoá năm nay, theo ý kiến của ĐH Quốc gia TP.HCM, tôi muốn chia sẻ với các thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý, các nhà khoa học và các em sinh viên, học sinh về chủ đề: “Sinh viên tiên phong trong đổi mới sáng tạo, thực hiện khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc”.

Nhân đây, tôi cũng muốn nói là cách đây 4 năm, khi tôi làm Thủ tướng, đã phát biểu tại Hội nghị khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia 2018. Tôi đã thử tìm từ khoá “sáng tạo” trên mạng thì có 47,6 triệu tin bài, nay đến đã lên đến con số 55,4 triệu tin. Điều đấy cho thấy đổi mới sáng tạo như một làn gió mát đã len lỏi trong từng ngó ngách đời sống, kinh tế xã hội nước ta. Tuy nhiên, nếu so với từ khoá Tiếng Anh thì lên đến 2,17 tỉ tin nói về đổi mới sáng tạo. Như vậy, con số chúng ta lớn nhanh nhưng vẫn còn khiêm tốn so với tổng số từ khoá sáng tạo của toàn cầu.

Thưa quý vị đại biểu, các thầy cô giáo, các em sinh viên thân mến!

Nghị quyết của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đề ra mục tiêu và định hướng phát triển đất nước trong giai đoạn tới. Theo đó, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh hạnh phúc, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo động lực mới cho phát triển nhanh và bền vững của đất nước ta. Mục tiêu năm 2045, thời điểm kỷ niệm 100 năm Quốc khánh, nước ta sẽ trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Mục tiêu này cũng chính là sự cụ thể hoá nội hàm của khát vọng mưu cầu hạnh phúc cho nhân dân ta mà Bác Hồ kính yêu đã từng chỉ bảo.

Tất cả chúng ta đừng nói mục tiêu là thách thức, vì nếu không có thách thức thì không thành mục tiêu. Mục tiêu là để phấn đấu, điều ý nghĩa và đáng quý ẩn sau mục tiêu đó chính là sự phấn đấu không ngừng nghỉ của tất cả chúng ta, thuộc nhiều thế hệ nối tiếp. Và người kế tục xứng đáng, không ai khác, có một phần trọng trách đặt trên vai các em sinh viên ngày hôm nay.

Thưa quý vị đại biểu, các thầy cô giáo và các em sinh viên!

Đối với mỗi người, khát vọng là mong muốn đòi hỏi một động lực thôi thúc mạnh mẽ, khát vọng chính là nguồn cổ vũ để mỗi người hành động khắc phục trở ngại nhằm chinh phục hiện thực hóa ước mơ. Có ước mơ là có khát vọng, có khát vọng ắt sẽ có hành động, có hành động tất sẽ có thành tựu. Khát vọng của dân tộc là sự cộng hưởng khát vọng của cả cộng đồng, là sức mạnh nội sinh to lớn thúc đẩy dân tộc hành động mạnh mẽ nhằm đạt mục tiêu đề ra.

Xuyên suốt lịch sử dân tộc ta, trong mỗi thời kỳ, giai đoạn lịch sử, dân tộc ta, nhân dân ta luôn có những khát vọng với sự diễn đạt khác nhau về ngôn từ nhưng cùng chung một nội hàm về độc lập, tự do, tự cường và hạnh phúc. Trong thời đại ngày nay, khát vọng làm cho đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc cũng là sự thể hiện phong phú về sự lãnh đạo của Đảng ta.

Thưa quý vị đại biểu, các thầy cô giáo, các em sinh viên!

Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 phát kiến hàng loạt những đột phá công nghệ nhất là công nghệ kỹ thuật số, tạo nên những diễn biến sâu sắc và toàn diện trong đời sống kinh tế xã hội, thúc đẩy sự phát triển nhảy vọt trên nhiều lĩnh vực mang đến cả thời cơ và thách thức đối với mỗi quốc gia.

Chúng ta đều biết, Chính phủ cũng như Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông trong tuần qua đã phát động Tháng Tiêu dùng số và phát động Tuần lễ Quốc tế số. Những sự kiện như vậy có ý nghĩa rất lớn đối với sự nghiệp hiện đại hoá đất nước, trước hết là ứng dụng công nghệ thông tin, phổ cập số vào nước nhà.

Và tôi, với sự tham mưu của Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông, đã ký Chiến lược Quốc gia về số. Chúng ta đang triển khai cái này một cách mạnh mẽ, trong mọi gia đình, mọi thành phần xã hội.

Trong bối cảnh đó, câu khẩu hiệu Đổi mới sáng tạo hay là thất bạitrở thành câu khẩu hiệu quyết định sự thịnh hành cho các doanh nghiệp, các tổ chức, các quốc gia. Đứng ngoài xu hướng đó sẽ nhanh chóng lạc hậu, kém phát triển, từ đó kéo theo nhiều hệ luỵ nghiêm trọng như bất ổn chính trị xã hội, thậm chí nguy cơ mất chủ quyền đất nước. 

Đối với Việt Nam, đổi mới sáng tạo là chìa khoá vàng để tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, sự cộng hưởng tập thể của 100 triệu dân nhằm đưa Việt Nam tiến nhanh trên "xa lộ cao tốc" tiến đến năm 2045 - có sự kiện quan trọng là thành lập nước nhà, và năm đó chúng ta trở thành một nước phát triển hùng cường như tinh thần của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và Cương lĩnh của Đại hội đã nêu ra.

Thưa quý vị đại biểu, các thầy cô giáo, các em sinh viên thân mến!

Nói đến đổi mới sáng tạo không thể nói đến sự tiên phong của các trường đại học, các viện nghiên cứu, nơi hội tụ những bộ óc tinh hoa và trí thức của nhân loại.

Ở Việt Nam nói đến cơ sở giáo dục đào tạo tiên phong không thể không nói đến ĐH Quốc gia TP.HCM. Mặc dù mới 27 năm xây dựng và phát triển, còn rất non trẻ so với nhiều đại học hàng trăm năm trên thế giới, nhưng ĐH Quốc gia TP.HCM đã trở thành trung tâm đào tạo cao cấp và nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ có uy tín trong nước và khu vực. Đặc biệt, từ năm 2016 đến nay, ĐH Quốc gia TP.HCM luôn nằm trong top 180 Đại học tốt nhất khu vực Châu Á do tổ chức QS xếp hạng. Năm 2021, ĐH Quốc gia top 1000 ĐH tốt nhất thế giới và top 400 về danh tiếng học thuật. Tôi cũng xin nhắc lại sự kiện tổ chức THE công bố ĐH Quốc gia TP.HCM là 1 trong 1.200 trường tốt nhất của thế giới.

Những thương hiệu, danh hiệu cao quý ấy đã khẳng định con đường, bước đi, cách làm của ĐH Quốc gia TP.HCM là đúng hướng, hội nhập quốc tế sâu rộng được quốc tế sâu rộng được thế giới công nhận.
 
Về khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, được biết ĐH Quốc gia TP.HCM là một trong những đơn vị tiên phong ở Việt Nam. Tôi rất vui mừng khi biết rằng các hoạt động đổi mới sáng tạo ở ĐH Quốc gia TP.HCM ngày càng lan toả không chỉ đối với giảng viên mà còn trong giới sinh viên, học sinh với nhiều cuộc thi đổi mới sáng tạo phong phú, gắn liền với thực tiễn góp phần phát huy tài năng và trí tuệ của sinh viên. Nhiều hoạt động đổi mới sáng tạo trong sinh viên đã đoạt những giải thưởng cao trong nước và quốc tế, đặc biệt nhiều nhóm nghiên cứu khởi nghiệp được hình thành từ sinh viên đã đạt được thành công như nhóm khởi nghiệp sáng tạo, cung cấp công cụ hỗ trợ và xây dựng ứng dụng internet, vạn vật; nhóm khởi nghiệp sáng tạo cung cấp giải pháp thành phố thông minh….

Với những thành quả như vậy, một lần nữa tôi xin thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các quý vị đại biểu có mặt hôm nay đánh giá cao, chúc mừng những kết quả mà ĐH Quốc gia TP.HCM đã đạt được trong giai đoạn xây dựng và phát triển vừa qua.

Thành tích của ĐH Quốc gia TP.HCM trong 27 năm qua là liên tục và to lớn, tuy vậy, chúng ta phải nhìn khái quát về đổi mới sáng tạo ở Việt Nam.

Có một thực tế là chúng ta đã nỗ lực nhiều nhưng bảng xếp hạng về đổi mới sáng tạo của Việt Nam còn khiêm tốn, chỉ ở mức trung bình, chứ chưa có đột phá. Vì sao vậy, tôi cho rằng có mấy nguyên nhân sau, và chính chúng ta - một ĐH Quốc gia hàng đầu - phải có những giải pháp khắc phục cho bản thân và khắc phục chung cho cả nước, đó là: Thứ nhất,cả khu vực nhà nước và tư nhân đều chưa thực hiện sự ưu tiên chi cho khoa học công nghệ một cách tương xứng và sử dụng nguồn lực một cách hiệu quả. Tỷ lệ chi cho khoa học công nghệ Việt Nam cả khu vực nhà nước và tư nhân chỉ khoảng 0,44% GDP, mức thấp nhiều so với mức bình quân của thế giới là 2,23% GDP. Việt Nam đang tụt hậu về mức độ sẵn sàng công nghệ về đổi mới sáng tạo và về năng suất lao động so với một số nước của châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan Malaysia và Singapore… Chúng ta đều biết riêng khối đại học tỷ lệ chi chỉ 0,3% trên tổng GDP là rất thấp.

Nguyên nhân thứ hai là chúng ta chưa thực sự có những chính sách tốt, có cơ chế tốt hoặc những bài toán hay, đúng tầm để kích thích sáng tạo và sự cống hiến của các nhà khoa học chuyên gia. Hành lang pháp lý và cơ chế chính sách còn thiếu đồng bộ, chưa thực sự tạo động lực cho phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ. Rất nhiều người Việt Nam, những sinh viên, những người trẻ tuổi có những sáng kiến tốt nhưng lại đăng ký ở Singapore mà không đăng ký ở nước nhà. Cơ chế nào để có tình trạng như vậy?

Nguyên nhân thứ balà còn ít doanh nghiệp Việt Nam quan tâm đầu tư cho nghiên cứu và phát triển đổi mới sáng tạo, chuyển giao ứng dụng công nghệ tiên tiến và ý tưởng mới vào sản xuất và kinh doanh, rất ít trường đại học có những khuyến khích hiệu quả thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo.

Chúng ta có hàng trăm trường đại học nhưng không phải trường nào cũng quan tâm, không phải xí nghiệp nào cũng quan tâm nghiên cứu và phát triển như chủ trương phát triển khoa học công nghệ của Đảng ta. Đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp cũng vô cùng quan trọng, thúc đẩy trực tiếp, nhưng chúng ta chưa làm tốt việc này. Vì vậy, năng lực nghiên cứu phát triển khoa học và ứng dụng khoa học phục vụ cuộc sống, công nghệ và đổi mới sáng tạo của chúng ta còn hạn chế. Hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia còn non trẻ, manh mún. Nhân khai khoá hôm nay, tôi nói điều này để tất cả chúng ta phải có một chương trình khắc phục những tồn tại, yếu kém, đặc biệt là sự phối hợp giữa viện, trường và cơ sở sản xuất kinh doanh còn nhiều bất cập.

Thưa quý vị đại biểu, thưa lãnh đạo nhà trường cùng quý thầy cô giáo!

Để thực hiện hoá mục tiêu trở thành nước phát triển, thu nhập cao, cuộc sống nhân dân ngày càng phồn vinh, hạnh phúc thì yếu tố quyết định vẫn là con người. Trách nhiệm của Chính phủ, mà trực tiếp là Bộ giáo dục và Đào tạo cũng như toàn ngành giáo dục, rất nặng nề. ĐH Quốc gia TP.HCM với sự quan tâm của Đảng, sự kỳ vọng của nhân dân và sự đầu tư của Nhà nước phải nhận lấy trách nhiệm lĩnh ấn tiên phong, không ngừng đổi mới sáng tạo bằng những giải pháp đột phá trong đó lưu ý một số vấn đề. Tôi muốn nhấn mạnh ĐH Quốc gia TP.HCM là đại học lĩnh ấn tiên phong, tiên phong tức là đi trước trong đổi mới sáng tạo của nước nhà.

Tôi đề nghị một số nhiệm vụ chủ yếu sau:

Thứ nhấtlà xây dựng và hoàn thiện mô hình đại học tiên tiến theo xu hướng thế giới, không ngừng cập nhật, đổi mới và phát triển chương trình đào tạo, tiếp cận trình độ các trường đại học nghiên cứu trong khu vực châu Á, mục tiêu không chỉ bắt kịp mà còn tiên phong trong xu hướng công nghệ và tri thức của thế giới.

Thứ hailà thay đổi cơ chế quản lý, đổi mới hoạt động nghiên cứu khoa học và công nghệ nhằm giải phóng tối đa nguồn lực và chất xám của đội ngũ giáo sư, giảng viên, năng khiếu của sinh viên, khuyến khích đổi mới sáng tạo, tự do khám phá tư tưởng trên tinh thần mà Bác Hồ căn dặn là “chớ gò ép thiếu nhi vào khuôn khổ của người lớn”.

Thứ balà đẩy mạnh nghiên cứu khoa học xuất sắc, các lĩnh vực công nghệ tiên tiến, liên ngành phục vụ nền côngnghiệp 4.0 và phục vụ cộng đồng, phát huy vai trò phản biện xã hội, tư vấn chính sách, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong toàn đại học bao gồm các đội ngũ giảng viên và tầng lớp sinh viên.

Thứ tư,là tập trung đầu tư khu đô thị ĐH Quốc gia TP.HCM thành khu đô thị đại học hiện đại, thông minh trong đó có các trung tâm khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, gắn với khu đô thị sáng tạo phía Đông TP.HCM. Tăng cường hỗ trợ giảng viên, sinh viên và doanh nghiệp tiếp cận nguồn lực và cơ hội khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, góp phần hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, tạo động lực phát triển mới cho vùng phía Nam và cả nước ta.

Chúng ta có một trung tâm nhưng quy mô còn nhỏ, chưa liên hệ nhiều với thực tiễn, yêu cầu đối với các doanh nghiệp, với các lĩnh vực mà người dân quan tâm.

Thứ năm, là cần chủ động hội nhập quốc tế, hợp tác với các trường đại học, các viện nghiên cứu có năng lực và uy tín trong nước và quốc tế, cố gắng dẫn đầu trong một số xu hướng tri thức và công nghệ tiên phong, thúc đẩy các hoạt động đối ngoại. Chú ý mở rộng cấp học bổng cho sinh viên quốc tế học tập ở hệ thống các trường đại học thành viên của ĐH Quốc gia TP.HCM, nhất là đối với các nước láng giềng. Gắn kết cộng đồng, học thuật, nâng thứ hạng quốc tế của ĐH Quốc gia TP.HCM cao hơn nữa trong thời gian tới.

Nhân đây. tôi cũng báo cáo với các đồng chí và các em, năm ngoái tôi và PGS Huỳnh Thành Đạt đã đến tổ chức đổi mới sáng tạo ở Giơ-ne-vơ, trao giải thưởng sáng tạo cho 5 sinh viên người Việt Nam đang học ở nước ngoài. Đây là những nhân tố tài ba của đất nước Việt Nam. Chúng ta không thiếu những người tài ba như thế, nhưng chúng ta chưa tạo nên môi trường tốt để đổi mới sáng tạo. Chúng ta thường hay nói sinh viên, học sinh Việt Nam rất giỏi Toán, rất giỏi các môn tự nhiên chứ không chỉ có năng khiếu về các môn xã hội nhân văn. Chính đấy là điều kiện để chúng ta đổi mới sáng tạo tốt hơn, chứ không phải chúng ta không có những người tài năng đã được thế giới công nhận.

Các em sinh viên thân mến!

Sinh viên là rường cột của xã hội, là người chủ tương lai của Việt Nam vào năm 2045 và thời gian tới, là lực lượng tràn đầy sức sống tuổi trẻ, với tinh thần nhiệt huyết cống hiến và phụng sự xã hội. Mỗi sinh viên đều có những ước mơ, hoài bão, khát vọng. Theo chiều dài của lịch sử dân tộc, tuổi trẻ nói chung, sinh viên nói riêng thường định nghĩa nhiều dấu mốc lịch sử quan trọng của dân tộc, đóng góp công sức không nhỏ trong quá trình xây dựng bảo vệ và phát triển đất nước. Đảng, Nhà nước ta và cả xã hội đặt niềm tin vào thế hệ sinh viên hôm nay. Nhân buổi gặp mặt này tôi mong sinh viên của ĐH Quốc gia TP.HCM quan tâm một số vấn đề sau:

Một là,không ngừng tự bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, đạo đức trong sáng, lối sống lành mạnh, có lòng yêu nước, tự hào, tự tôn dân tộc, có tinh thần trách nhiệm với cộng động, phụng sự tổ quốc, phục vụ nhân dân. Không ngừng nuôi dưỡng khát vọng cống hiến tuổi trẻ bằng những hành động thiết thực, xem khó khăn là thử thách để dấn thân và trưởng thành như triết gia Hi lạp Socrates đã nói: “Khi bạn muốn thành công cũng như bạn muốn không khí. Sự thành công không có bí mật nào khác”.

Tôi rất vui mừng khi nhiều sinh viên của ĐH Quốc gia TP.HCM đã rất thành công trong lịch sử và hiện nay. Chúng ta rất tự hào khi nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, đồng chí Võ Văn Thưởng, đồng chí Nguyễn Thanh Bình, đồng chí Huỳnh Thành Đạt, đồng chí Vũ Hải Quân… từng là những cựu sinh viên của ĐH Quốc gia TP.HCM qua các thời kỳ.

Trong lớp doanh nhân có rất nhiều người thành công, đặc biệt kỹ sư Trần Bá Dương là một doanh nhân nổi tiếng hiện nay từng học ờ Trường ĐH Bách khoa TP.HCM. Và tất nhiên có rất nhiều doanh nhân khác và các nhà nghiên cứu thành công mà tôi chưa có dịp làm việc với lãnh đạo ĐH Quốc gia TP.HCM để tổng hợp danh sách những người thành công. Bảng vàng thành công này tôi đề nghị ĐH Quốc gia TP.HCM tiếp tục bổ sung đầy đủ, và coi đó là truyền thống quý báu mà đại học chúng ta đã đào tạo trong thực tiễn.  

Thứ hai, các em sinh viên tích cực học tập để nâng cao trình độ, kiến thức, kỹ năng sinh tồn, ngoại ngữ, kinh nghiệm, xác lập tâm thế lĩnh hội và làm chủ công nghệ trong xu hướng 4.0, tiên phong đổi mới sáng tạo, hun đúc, lan toả tinh thần khởi nghiệp trong các thế hệ thanh niên Việt Nam.

Tôi mong sao ngày càng nhiều sản phẩm đổi mới sáng tạo, nhiều thương hiệu khởi nghiệp, nhiều kỳ lân mang tên Việt Nam do chính sinh viên Việt Nam khởi sự, chính sinh viên ĐH Quốc gia TP.HCM khởi sự. Chúng ta vẫn thực hiện câu mà cha ông chúng ta thường nói: “Có công mài sắt, có ngày nên kim”. Chúng ta khởi nghiệp sáng tạo như không khí mà chúng ta đang thở.

Thứ ba, cần chủ động hội nhập và có tinh thần tranh đua với bạn bè quốc tế trong khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, nâng cao khả năng thích ứng và làm chủ trước những thay đổi nhanh chóng của thế giới, rèn luyện thói quen, tư duy phản biện, tìm tòi tự học hỏi tri thức mới, khám phá khoa học công nghệ và chuyển hóa tri thức thành những sản phẩm cụ thể làm giàu cho bản thân, giúp ích cho cộng đồng và phát triển kinh tế đất nước.

Bốn làTP.HCM có thể trở thành hòn ngọc chiếu sáng viễn đông bằng sức mạnh tri thức trẻ và tinh thần khởi nghiệp, khả năng làm chủ khoa học. Một trong những điều kiện cần là thành phố phải thu hút, giữ chân được các nhân tài từ đào tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực, dành sự ưu tiên cao cho các lĩnh vực về khoa học công nghệ, hệ thống giáo dục đào tạo của TP.HCM. ĐH quốc gia TP.HCM có vai trò dẫn dắt rất quan trọng.

Nhân đây, tôi đánh giá cao đồng chí Bí thư TP.HCM Nguyễn Văn Nên, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi đã có mặt trong Lễ khai khoá hôm nay để cổ vũ đổi mới sáng tạo, có nhiều tri thức trẻ đóng góp của ĐH Quốc gia TP.HCM vào sự phát triển của TP.HCM trong tương lai.

Thưa quý vị đại biểu, quý thầy cô giáo, các em học sinh, sinh viên thân mến!

Trong thư gửi học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, Chủ tịch Hồ Chí Minh có viết: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”.

Tương lai đất nước ta sau này có thế nào, sự phồn vinh hạnh phúc nhân dân ta ra sao, trông cậy vào các em sinh viên hôm nay. Các ngành, các cấp, nhà trường và phụ huynh của sinh viên cần chăm lo cho sự nghiệp giáo dục con em của mình như chăm sóc con ngươi của mắt mình.

Nhân đây, tôi muốn đề nghị với lãnh đạo nhà trường, đặc biệt hôm nay có giám đốc qua các thời kỳ. Một trường đại học muốn thành công là nơi truyền cảm hứng, biết khơi dậy quyết tâm khởi nghiệp, kiến tạo những điều kiện thuận lợi để tạo nên con người trí thức mới, công nghệ mới được phát huy. Trong gần 40 năm cải cách, mở cửa kinh tế, từ một điểm xuất phát thấp chúng ta đã chứng kiến một thế hệ doanh nhân thành công, nhiều nhà khoa học lớn đã xây dựng nên những tập đoàn, tổng công ty có sức cạnh tranh và năng lực hội nhập quốc tế…

ĐH Quốc gia TP.HCM là nơi khởi nguồn những ước mơ khởi nghiệp, kiến tạo nên những thế hệ doanh nhân, những nhà kỹ nghệ, nhà văn hoá, nhà khoa học, những con người xuất sắc ở các lĩnh vực khác nhau và góp phần làm nên nền giáo dục đại học Việt Nam trong kỷ nguyên của cuộc cách mạng lần thứ 4, hướng đến 100 năm ngày độc lập của nước nhà Việt Nam.

Ở một quốc gia có dân số trẻ, sức sáng tạo và thông minh, tinh thần hiếu học, được sự chăm lo của Đảng, của Nhà nước, sự hỗ trợ của TP.HCM, các địa phương, ĐH quốc gia TP.HCM có thể trở thành trường top đầu Châu Á. Hãy làm đúng theo phương châm mà các đồng chí đã lựa chọn, đó là : Vì sự phát triển toàn diện của con người, lấy người học làm trung tâm, chất lượng giáo dục là ưu tiên hàng đầu. Độc lập sáng tạo hiệu quả trong nghiên cứu khoa học, hợp tác là nền tảng cho sự phát triển, tự chủ chuyên nghiệp và hiệu quả trong quản trị đại học, gắn kết và phục vụ cộng đồng, gắn chặt giữa khoa học và ứng dụng trong thực tiễn.

Đây là những vấn đề tầm nhìn của ĐH Quốc gia TP.HCM, chúng tôi xem lại và tầm nhìn này hoàn toàn đúng, mà các đồng chí đã kiên trì theo đuổi và đã thành công bước đầu. Chúng ta tiếp tục thực hiện tầm nhìn quan trọng này trong thời gian tới để ĐH Quốc gia TP.HCM trở thành một ngôi sao tốt, trước hết là của khu vực Châu Á. 

Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM đặt câu hỏi với Chủ tịch nước và các Bộ trưởng

- Trường ĐH Nông lâm TP.HCM công bố điểm chuẩn đại học 2018. Cơ sở chính ở TP.HCM có điểm chuẩn từ 16 đến 20. Hai phân hiệu tại Gia Lai và Ninh Thuận có điểm chuẩn 15.