Ra mắt dự án công viên nghĩa trang cao cấp

Về giáo viên, ngành dọc là Bộ Nội vụ quản lý. Sau vài năm tha thiết đi xin, đã xin thêm được hơn 65.000 biên chế cho ngành giáo dục từ nay đến năm 2025. Nhưng trong khi, năm nay dự kiến sẽ tuyển 27.850 giáo viên thì 2 năm vừa rồi đã có gần 29.000 giáo viên bỏ việc”.

Không những thế, nhiều địa phương khi được giao chỉ tiêu còn không dám tuyển, để dành chỉ tiêu trừ đi các suất giảm biên chế vì nhỡ tuyển rồi lại phải giảm biên chế thì biết trừ vào ai, nên thôi “giao cho em ít chỉ tiêu em để đấy, trừ dần, thế là xong”.

“Thế thì chúng ta sẽ phải làm thế nào đây trong khi chúng ta vẫn nói phải có giáo viên, phải thế này, phải thế kia… Cứ mỗi buổi chiều, trong đầu tôi có vô số những chữ “phải phải phải”,... ập đến. Nhưng tôi mong chúng ta hãy nói tiếp về vấn đề này, hãy nói sâu sắc thêm để trở thành trách nhiệm chung của quốc gia chứ không phải chỉ có Bộ GD-ĐT”, ông Sơn nói.

Về mặt tài chính, ông Sơn đề nghị phải nhìn nhận “một cách sòng phẳng”. Bởi khi triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ghi rõ trách nhiệm đảm bảo các điều kiện để triển khai thuộc về Chủ tịch UBND các tỉnh, thành. Cần có trường, lớp, có trang thiết bị, dụng cụ dạy học, đủ giáo viên; còn giáo viên trình độ như thế nào thì ngành GD-ĐT lo. 

Các tỉnh, thành phải tính toán cần bao nhiêu tiền để mua sắm trang thiết bị. Nếu ngân sách địa phương cân đối được thì cân đối, nếu không thì phải đề nghị trung ương hỗ trợ.

Nhưng hàng năm, các địa phương làm việc với trung ương về ngân sách thì Bộ GD-ĐT không được biết. “Việc các tỉnh làm việc với Bộ Tài chính và các cơ quan phê duyệt, ngành GD-ĐT không biết được là tiền ấy phân bổ như thế nào, nơi nào thiếu, nơi nào thừa.

Do vậy, không thể nói Bộ GD-ĐT lấy tiền đi mua cái máy tính cho địa phương để làm phòng học Tin học được. Chúng tôi chỉ luôn luôn lưu ý, tha thiết yêu cầu các địa phương chuẩn bị cho việc này và phải giám sát”, ông Sơn nói.

Do vậy, ông Sơn mong Quốc hội khi giám sát việc thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018, các địa phương phải đảm bảo cho được nguồn lực về tài chính hay xem liệu đã “kêu đến nơi đến chốn chưa”.

Về vấn đề sách giáo khoa, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, các đại biểu nói chỗ này chỗ kia “có sạn” hay chất lượng thẩm định, Bộ GD-ĐT chắc chắn phải tiếp tục giám sát, thẩm định tốt hơn nữa. Tuy nhiên, với việc thiếu sách giáo khoa, ông Sơn cho hay, Bộ GD-ĐT không thể chỉ huy được hiệu sách trong khâu phát hành. 

“Cái này chủ tịch UBND cấp tỉnh phải điều phối để làm thế nào đó, sách đến được với các trường. Chúng tôi không thể chỉ huy được  các hiệu sách, không thể nói hiệu sách này mang các sách A, B,...  xuống các trường này, kia. 

Chúng tôi chỉ có thể báo cáo các tỉnh, các trường phổ thông chỗ này chỗ kia có hay chưa. Chúng tôi chỉ có thể khẩn khoản, nài nỉ chủ tịch UBND tỉnh hãy điều phối ngay để sách tới được với học sinh”, ông Sơn nói.

Lấy ví dụ những việc như vậy, Bộ trưởng GD-ĐT cho rằng không phải thoái thác trách nhiệm mà phải cùng nhau tăng cường trách nhiệm. “Nhưng trách nhiệm phải đúng, chứ không, Bộ trưởng đi hứa và khâu thực hiện lại thuộc về người khác”.

Kỳ vọng chương trình giải quyết mọi thứ trong khi thiếu mọi thứ

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng cho rằng: "Chúng ta đặt kỳ vọng vào chương trình giáo dục phổ thông mới giải quyết được mọi thứ trong khi chúng ta thiếu mọi thứ. Đó là một sự thật”.

Ví dụ về chuẩn. Chúng ta có các loại chuẩn về trường học, giáo viên, cơ sở vật chất,… Để đảm bảo chất lượng thì chuẩn phải theo thông lệ. Như chuẩn về tỷ lệ giáo viên, đối với các nước của khối EU là 15 học sinh phải có 2 giáo viên, chuẩn nước mình còn xa mới đạt được như thế. Đặt ra một cái chuẩn và chuẩn đó có thể "tổn hại" đến thành tích của địa phương.

Nhưng đặt ra chuẩn để các nơi cố gắng phấn đấu, yêu cầu các địa phương và nhà nước đầu tư để đạt chuẩn chứ không phải để làm đẹp lòng nhau. Thế nhưng lại có người đề nghị hạ chuẩn xuống để tất cả đạt được thành tích. Đó mới là bệnh thành tích", ông Sơn nói.

"Các cháu muốn được chăm sóc chu đáo thì phải đủ giáo viên, như vậy mới đạt chuẩn. Nơi nào chưa đạt thì phải cố gắng đạt cho bằng được, chứ không phải để làm đẹp lòng nhau mà hạ xuống. Nếu cuộc đổi mới mà một triệu giáo viên đều thấy hạnh phúc, sớm chiều không kêu ca gì, đổi mới mà không ai cảm thấy áp lực thì liệu có hay không? Giáo viên mà không có áp lực trước đổi mới thì chúng ta không kỳ vọng con em có gì mới.

Tuy nhiên, chúng ta làm "cách mạng" trong bối cảnh thiếu tất cả mọi thứ. 

Giáo viên nhọc thân hơn, vất vả đầu óc hơn, nghiệt ngã hơn, áp lực hơn nhưng thù lao không hơn, điều kiện không có gì cải thiện, áp lực dư luận xã hội gia tăng, danh dự bị tổn thương,... đó là một thực tế.

Về chuyện thiếu giáo viên, ông Sơn cho rằng đây là việc phải bàn như một chuyên đề. “Bộ GD-ĐT không bổ nhiệm được hệ thống dọc, không điều động chỗ này chỗ kia được. Chỗ thiếu vẫn cứ thiếu mà chỗ thừa vẫn cứ thừa, mà không điều động cho nhau được. Không chỉ Bộ GD-ĐT không điều động được giáo viên tỉnh này sang tỉnh khác, mà giám đốc sở GD-ĐT ở địa phương cũng không có quyền điều động giáo viên từ huyện này sang huyện khác”.

Ông Sơn cho rằng, ngành giáo dục muốn chia sẻ việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông lần này nhiều việc khó, khối lượng lớn, cách thức thực hiện phi truyền thống, do đó, khi các đại biểu Quốc hội giám sát việc triển khai cần trên tinh thần thấu hiểu.

Một huyện 18 trường tiểu học nhưng chỉ có 1 giáo viên Tiếng Anh

Tuyển sinh và đào tạo khi chưa được cấp phép

Kết quả kiểm tra cũng cho thấy, Trường ĐH Tôn Đức Thắng còn một số tồn tại, hạn chế trong công tác tuyển sinh, liên kết, đào tạo từ xa, tự chủ mở ngành, đào tạo trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ.

Cụ thể, về công tác tự chủ mở ngành đào tạo, quy định về mở ngành của trường chưa cập nhật theo quy định của Bộ GD-ĐT dẫn tới trình tự các bước chưa thực hiện theo quy định. Giảng viên người nước ngoài chủ trì mở ngành đào tạo nhưng chỉ ký hợp đồng thỉnh giảng hoặc hợp đồng ngắn hạn là không phù hợp.

Về duy trì các điều kiện mở ngành trình độ thạc sĩ, trình độ tiến sĩ, một số ngành không có giảng viên cơ hữu là giáo sư hoặc phó giáo sư chủ trì ngành đào tạo; một số ngành chủ trì ngành là giáo sư/phó giáo sư người nước ngoài; một số ngành chủ trì ngành là người đã nghỉ hưu và có ngành không đủ giảng viên cơ hữu có trình độ tiến sĩ ngành phù hợp. Điều kiện này vi phạm quy định Nghị định số 04/2021/NĐ-CP ngày 22/01/2021 của Chính phủ về Quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực giáo dục.

Trường còn phê duyệt Đề án thí điểm liên kết đào tạo trình độ tiến sĩ với nước ngoài theo hình thức sandwich, bán thời gian trong khi nhiều ngành chưa mở đào tạo ở trình độ tiến sĩ.

Bên cạnh đó, tổ chức tuyển sinh và hoạt động đào tạo tại cơ sở Bảo Lộc và Nha Trang khi chưa được cấp phép hoạt động đào tạo.

Số lượng giảng viên có trình độ đại học còn lớn (179 giảng viên có trình độ đại học).

Tuyển sinh vượt chỉ tiêu so với chỉ tiêu nhà trường tự xác định ở Khối ngành III (vượt 8,5%), Khối ngành VI (vượt 4,7%) và Khối ngành VII (vượt 3,7%).

Năm 2021, trường không tuyển sinh được ở trình độ thạc sĩ và tiến sĩ.

Từ những tồn tại đó, đoàn kiểm tra đưa ra kiến nghị với lãnh đạo Bộ GD-ĐT, đề nghị Trường ĐH Tôn Đức Thắng thực hiện một số yêu cầu.

Đối với các nội dung liên quan việc thực hiện chính sách pháp luật về khoa học công nghệ, đề nghị Trường ĐH Tôn Đức Thắng tổ chức rà soát, hoàn thiện quy định về hoạt động khoa học và công nghệ của trường phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành; có chính sách, quy định về kết quả nghiên cứu và công bố quốc tế thực chất đóng góp hiệu quả cho việc nâng cao tiềm lực khoa học công nghệ và chất lượng đào tạo, đặc biệt là chất lượng đào tạo sau đại học.

Thứ hai, bố trí kinh phí cho hoạt động khoa học và công nghệ (trong đó có kinh phí chi cho công bố quốc tế) hợp lý, đảm bảo cân đối với nguồn thu của trường theo quy định của pháp luật. 

Thứ ba, rà soát, dừng ký kết hợp đồng đối với cán bộ không thực hiện hợp tác nghiên cứu, hướng dẫn học viên sau đại học, tham gia hoạt động chuyên môn của trường.

Thứ tư, có kế hoạch, lộ trình xử lý dứt điểm việc nợ đọng kinh phí công bố quốc tế với các tác giả đã ký kết hợp đồng trong giai đoạn 2019-2021 theo đúng quy định pháp luật.

Thứ năm, rà soát, xây dựng, ban hành quy định về liêm chính học thuật phù hợp với thông lệ quốc tế.

Đối với các nội dung liên quan việc thực hiện chính sách pháp luật về tuyển sinh, đào tạo và liên kết đào tạo các trình độ của giáo dục đại học, đề nghị Trường ĐH Tôn Đức Thắng rà soát, cập nhật các quy định, quy chế của cơ sở đào tạo về mở ngành, tuyển sinh, đào tạo và tổ chức thực hiện theo đúng quy định pháp luật.

Thứ hai, rà soát các điều kiện bảo đảm chất lượng theo quy định về chuẩn chương trình đào tạo. 

Thứ ba, tổ chức đánh giá Đề án thí điểm liên kết đào tạo trình độ tiến sĩ, rà soát và thực hiện đúng theo quy định pháp luật hiện hành về liên kết đào tạo với nước ngoài.

Thứ tư, rà soát việc ký kết hợp đồng lao động với giảng viên là người nước ngoài bảo đảm đúng quy định về người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam.

Thứ năm, thực hiện tuyển sinh và chỉ tiêu tuyển sinh theo đúng quy định.

Thứ sáu, thực hiện tổ chức hoạt động đào tạo theo đúng quy chế đào tạo của Bộ GD-ĐT đã ban hành và quy định của Luật Giáo dục đại học (không liên kết đào tạo trình độ thạc sĩ và không tổ chức đào tạo tại những địa điểm chưa được cấp phép hoạt động đào tạo).

Đoàn kiểm tra cũng chuyển Thanh tra Bộ xem xét, quyết định xử phạt hành chính Trường ĐH Tôn Đức Thắng theo quy định hiện hành với các nội dung: việc tuyển sinh, tổ chức đào tạo tại Phân hiệu tại Khánh Hoà và cơ sở Bảo Lộc; việc không đảm bảo duy trì đội ngũ giảng viên cơ hữu để mở một số ngành đào tạo ở trình độ thạc sĩ, trình độ tiến sĩ theo quy định. 

Trường ĐH Tôn Đức Thắng tích luỹ tài sản được hơn 2.000 tỷ đồng