Nhận định, soi kèo Al

Anh Học vốn chậm chạp, không được bình thường, lúc tỉnh lúc mê. Duyên số giúp anh lập gia đình, sinh được hai người con trai kháu khỉnh. Đau lòng thay, do hoàn cảnh khó khăn, bệnh tình của anh ngày một trở nặng khiến vợ anh không chịu nổi, dứt áo ra đi để lại con thơ cho người chồng "khờ" chăm sóc.

Vốn sức khoẻ yếu, lại hay ốm đau, bị tâm thần, anh Học không làm được gì ra tiền. Từ ngày vợ bỏ đi, ba bố con anh sống nương tựa vào ông bà nội già yếu, bữa đói bữa no, trông chờ vào số tiền trợ cấp ít ỏi của bà.

Hai anh em bữa no bữa đói sống qua ngày

Cuộc sống chật vật của gia đình bất hạnh này cứ thế trôi qua thì đến năm 2019, bà nội Đậu Thị Hằng do tuổi cao sức yếu đã qua đời, không thể tiếp tục thay người con trai tâm thần gồng gánh các cháu. Hai đứa trẻ còn quá nhỏ chưa thể đi làm kiếm ăn, nấu bữa cơm cũng chẳng vẹn tròn. Thương tình, hàng xóm mang cơm, gạo sang giúp các em vượt qua cơn đói lòng.

Mất đi chỗ dựa tinh thần là người mẹ, tình trạng bệnh của anh Học trầm trọng hơn. Nhiều lúc, anh không kiểm soát được bản thân, đi trộm vặt quanh xóm nên bị người dân đánh đập.

Ngôi nhà nơi các em đang ở đã cũ kỹ xuống cấp

Cuối năm 2020, anh em họ hàng cùng chính quyền địa phương đã đưa anh Học vào trại tâm thần điều trị. Cuối tháng 5/2021 vừa qua, vì quá nhớ các con, anh leo tường để trốn trại về nhà, không may bị chấn thương nặng. Dù được đưa vào bệnh viện cứu chữa nhưng anh vẫn không qua khỏi. Hai đứa trẻ Tròn, Quả chính thức trở thành trẻ mồ côi.

Từ ngày bố mất, hai anh em nương tựa vào nhau, cuộc sống nhờ vào lòng hảo tâm của xóm làng. Mới đây, Tròn được trung tâm hy vọng nhận vào nuôi dưỡng.

Hiện, em Quả đang ở với người bác Nguyễn Đình Hữu, tuy nhiên gia đình nhà bác cũng khó khăn. Những lúc rảnh rỗi, Quả phải đi mò cua bắt ốc, thậm chí đi nhặt ve chai kiếm thêm thu nhập. Tương lai đứa trẻ nghèo cứ mờ mịt, chẳng biết khi nào mới hết khổ.

Chia sẻ với chúng tôi, em Tròn bảo, bà và bố mất rồi, em muốn được ở nhà chăm sóc em trai và thắp hương cho bố, nhưng hai anh em không có tiền, không có cái ăn nên đành chia cách.

"Em Quả ở với bác, lúc rảnh rỗi phải đi nhặt ve chai, bắt cua ốc kiếm sống, thỉnh thoảng lại thay anh sang nhà thắp hương cho bố. Em chỉ mong mình lớn nhanh lên để đi làm kiếm tiền, lúc đó hai anh em sẽ được về ở với nhau", em Tròn nghẹn ngào. 

Lê Dương

Mùa trước, Son Heung Minđã cho thấy giá trị của mình khi Vua phá lưới Ngoại hạng Anh, với cùng 23 bàn như  Salah (Liverpool).

Phong độ ấn tượng ấy đã đưa Son vào vị trí thứ 11 ở danh sách bầu chọn Quả bóng vàng 2022, được công bố vào tuần trước, mặc cho Tottenham vẫn chưa thể chạm tay vào chiếc cúp nào nhiều năm qua.

Và tờ Sport 1 của Đức loan tin đáng chú ý, ở tuổi 30, Son Heung Min đang chuẩn bị cho những bước tiếp theo trong sự nghiệp.

Nguồn này khẳng định, ngôi sao số 1 châu Á sẵn sàng rời Tottenham để đến một đội bóng lớn hơn hòng có thể được tận hưởng niềm vui ẵm cúp.

Real Madrid cùng PSG được cho đều quan tâm, muốn có Son Heung Min và dĩ nhiên cả đều có cơ hội giành danh hiệu lớn hơn Gà trống London.

Son Heung Min có hợp đồng với Tottenham đến hè 2025, nhưng anh sẽ càng dứt khoát ra đi hơn, nếu người đá cặp ăn ý là Harry Kane cũng không cam kết tương lai.

Có thông tin, Harry Kane sẽ chỉ ở lại Tottenham, nếu HLV Conte gia hạn hợp đồng khi thỏa thuận hiện tại hết vào cuối mùa.

Như vậy, Tottenham đang đứng trước nguy cơ mất cả 2 trụ cột hàng công, nếu không giữ được Conte, người mang đến nhiều thay đổi cho đội bóng kể từ khi đến vào tháng 11 năm ngoái.

Chiếc khẩu trang nhiều tính năng đột phá

TS Nguyễn Đức Thành cho biết, năm 2018, Nguyen Lab là nhóm nghiên cứu đầu tiên công bố việc tạo nên những tấm polymer áp điện có khả năng tự tiêu hủy cho các ứng dụng trong y học cấy ghép.

Nhóm đã công bố rất nhiều nghiên cứu và khảo sát về tấm màng nano này, bao gồm việc sử dụng nó để tạo nên các cảm biến, các đầu rung siêu âm tự tiêu, các mô cơ quan giả trong cơ thể...

TS Nguyễn Đức Thành - Giảng viên ĐH Connecticut (Mỹ)

Năm 2020, trước ảnh hưởng của dịch Covid-19, anh và nhóm nghiên cứu nảy ra ý tưởng sử dụng tấm màng nano cho một loại khẩu trang đặc biệt.

“Những ngày đầu dịch Covid-19 bùng phát, người dân Mỹ tranh thủ mua và tích trữ các thiết bị y tế, đặc biệt là khẩu trang, dẫn đến tình trạng khan hiếm về khẩu trang cho các nhân viên y tế. Cũng không ít người không thể mua nổi khẩu trang để bảo vệ mình và gia đình trong mùa dịch.

Đến khi nguồn cung cấp khẩu trang được cải thiện, thì lại xảy ra tình trạng hàng triệu khẩu trang y tế chỉ dùng một lần đã bị vứt bỏ tràn lan.

Những khẩu trang y tế đa phần làm từ polymer tổng hợp tương tự như những bao nylon, theo thời gian, sẽ tạo ra hàng tỉ tấn chất thải không phân hủy và gây ra hiểm họa lớn cho môi trường.

Hơn nữa, khẩu trang y tế mặc dù giúp ích được phần nào nhưng không thể có khả năng cản vi khuẩn, virus và các bụi mịn đủ tốt như những loại khẩu trang cao cấp kiểu KN95 hay N95 (lọc ít nhất 95% số hạt trong không khí).

Trong khi đó, khẩu trang N95 lại rất đắt đỏ, cũng chỉ có thể dùng một lần duy nhất rồi vứt bỏ, và cũng không thể tự phân hủy” – TS Thành chia sẻ.

Nghiên cứu sinh tiến sĩ và sau tiến sĩ trong nhóm nghiên cứu Nguyen Lab ở Trường Đại học Connecticut tháng 12/2020

Vì vậy, ý tưởng của nhóm là sử dụng tấm màng polymer tự tiêu để sản xuất loại khẩu trang có khả năng lọc hiệu quả gần như N95, nhưng có thể tái sử dụng sau khi được khử trùng bằng những biện pháp đơn giản (như sử dụng nồi hấp: autoclave, hay dùng biện pháp rung siêu âm: ultrasound). Và đặc biệt, nó có thể tự phân hủy sau khoảng vài năm sử dụng.

Dù đã được ứng dụng vào nhiều sản phẩm y tế nhưng đây là lần đầu tiên, tấm màng nano này được sử dụng cho việc lọc bụi bẩn, vi khuẩn và virus.

Lê Tất Thịnh - một sinh viên trong nhóm nghiên cứu - đang đeo thử một mẫu (prototype) khẩu trang áp điện tự tiêu hủy của nhóm. Ảnh chụp tháng 1/2021.

TS Thành cho biết so với các loại khẩu trang khác, sự khác biệt của khẩu trang sinh học tự hủy nằm ở tính áp điện (piezoelectric effect) của tấm màng nano. 

Nhờ đó, tấm màng nano trong khẩu trang này có thể tự tạo nên một lớp điện áp nhỏ khi có một dòng không khí tương tác (ví dụ từ hơi thở, khi hắt hơi hoặc ho).

Lớp điện áp này (mặc dù vô cùng nhỏ) sẽ tạo nên một lớp bảo vệ vô hình ngăn chặn sự xâm nhập của các hạt nước nhỏ tích điện mang theo virus và vi khuẩn.

“Với sản phẩm khẩu trang này, nghiên cứu và công việc chính của nhóm là đo đạc hiệu suất lọc của tấm màng, điều chỉnh chức năng lọc bằng cách thay đổi các thông số trong quá trình sản xuất và tiến hành đo đạc để so sánh với các khẩu trang y tế thông thường và khẩu trang chuyên dụng N95.

"Nhóm vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu và đóng gói sản phẩm, và cũng đồng thời chuẩn bị để thiết lập một startup cho việc thương mại hóa sản phẩm. Hy vọng 1-2 năm nữa, khẩu trang này có thể được sử dụng rộng rãi trên thị trường" - TS Nguyễn Đức Thành.

Kết quả rất khả quan là tấm màng nano polymer cho khả năng lọc gần như N95 và cao hơn các khẩu trang y tế thông thường” - TS Thành khẳng định.

Ngoài ra, nhóm nghiên cứu đã thử nghiệm và thấy rằng, tính chất áp điện này không bị mất đi khi tấm màng được khử trùng hay khử khuẩn bằng những phương pháp sử dụng nhiêt độ cao và áp suất cao hay bằng việc rung siêu âm.

“Điều này cho phép khẩu trang có thể tái sử dụng nhiều lần”.

Kỳ vọng về miếng dán đưa vắc-xin vào cơ thể

TS Thành cho biết nhóm nghiên cứu gần đây còn đang tập trung tạo nên những miếng dán (tương tự như tấm băng Ego) để đưa vaccine Covid-19 (vắc-xin) vào cơ thể người một cách dễ dàng mà không cần đến những mũi tiêm từ nhân viên y tế.

Công nghệ này hứa hẹn có thể phân phối vắc-xin Covid-19 (hay các loại vắc-xin khác) ra cộng đồng một cách nhanh chóng mà người dân không cần phải đến cơ sở y tế để tiêm trong thời gian giãn cách xã hội.

Nghiên cứu về miếng dán vắc-xin này đã được đăng trên tạp chí chuyên ngành nổi tiếng về công nghệ y sinh Nature Biomedical Engineering và thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học trên thế giới.

Hình ảnh trên kính hiển vi của những miếng dán trên da để đưa vắc-xin Covid-19 vào cơ thể (tương tự như các tấm Ego) mà không cần thông qua những lần tiêm vắc-xin thông thường. Hình ảnh từ tạp chí Nature Biomedical Engineering, 2021.

TS Thành bày tỏ: “Với những thành tựu to lớn trong y học như vắc-xin Covid-19, ý thức đeo khẩu trang thường xuyên, tôi nghĩ nạn dịch sẽ sớm được giải quyết trên toàn thế giới. Và tôi hy vọng mình có thể góp một phần nào cho nỗ lực toàn cầu này”.

Ngân Anh

Bước chuyển của 'Thần đồng công nghệ' sau gần 2 năm du học

Nguyễn Dương Kim Hảo từng được gọi là "thần đồng công nghệ", "nhà phát minh nhí"… bởi hàng loạt giải thưởng sáng chế Tin học từ các cuộc thi trong nước và quốc tế.