Trong khi đó, các nhà kinh tế vẫn tiếp tục tìm hiểu về vấn đề di cư ở khía cạnh nó tác động đến nền kinh tế toàn cầu như thế nào. Một vấn đề khác cũng rất được quan tâm, là những người di cư – đặc biệt là những người được đánh giá thuộc tầng lớp tinh hoa – có đang làm xói mòn vốn con người của dân tộc họ hay không (hay còn gọi là “chảy máu chất xám”)? Hay là di cư lại làm tăng vốn xã hội, theo hình thức mang lại những mối quan hệ có giá trị với cộng đồng người hải ngoại?

Nghi vấn này nhận được nhiều đồng thuận từ các nhà hoạch định chính sách và các tổ chức quốc tế. Hiện nay, đã có hàng chục quốc gia thành lập những cơ quan thuộc Bộ hoặc Chính phủ hoặc các tổ chức chính thức dành riêng cho cộng đồng hải ngoại.

Do tầm quan trọng của tăng trưởng kinh tế ngày một tăng và số lượng người tài ở hải ngoại cũng ngày một tăng, nên sự đóng góp về mặt tri thức và đổi mới của cộng đồng hải ngoại cũng ngày càng được chú ý hơn.

Tuy nhiên, một số câu hỏi mở vẫn còn bỏ ngỏ. Ví dụ như, liệu những phát hiện tích cực đối với bộ phận người nhập cư Mỹ từ Trung Quốc và Ấn Độ có thể được tổng quát cho các quốc gia khác hay không? Trong một bài viết gần đây, chúng tôi đã thu thập và phân tích mạng lưới người nhập cư và vai trò của họ trong việc phổ biến kiến thức công nghệ cả ở Mỹ và cả ở quê hương họ.

Chúng tôi đã sử dụng các dữ liệu về bằng sáng chế, trích dẫn và phát minh từ các hồ sơ gửi tới Văn phòng Sáng chế châu Âu (EPO) để xem xét tầm quan trọng của những tác động liên quan tới người di cư.

Thu hoạch chất xám

Hệ thống nghiên cứu của Mỹ từ lâu đã là điểm đến hấp dẫn cho cả các nhà khoa học và các kỹ sư nước ngoài. Các trường đại học đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích sinh viên và nghiên cứu sinh sau tiến sĩ đổ về nước Mỹ. Người nhập cư chiếm khoảng 25% các ngành khoa học và kỹ thuật ở Mỹ, chiếm 26% số người đạt giải Nobel ở Mỹ và chiếm khoảng 12% toàn bộ lực lượng lao động Mỹ.

Nếu mối quan hệ giữa những người nhập cư gắn kết chặt chẽ, họ sẽ tạo nên một cộng đồng hải ngoại có khả năng truyền tải kiến thức hiệu quả hơn là việc tập hợp một số cá nhân nhỏ lẻ.

“Hiệu ứng cộng đồng hải ngoại” tồn tại khi các nhà sáng chế nhập cư tới từ cùng một quốc gia có xu hướng trích dẫn sáng chế của những người ở cùng quốc gia cao hơn so với những sáng chế của người nhập cư tới từ quốc gia khác.

Bên cạnh đó, các nhà khoa học và kỹ sư nhập cư có thể giữ liên lạc với các hiệp hội nghề nghiệp và cơ sở giáo dục ở quê nhà, đồng thời truyền đạt lại các kỹ năng công nghệ và khoa học trên tinh thần thân thiện hoặc theo hợp đồng.

Hiệu ứng “thu hoạch chất xám” tồn tại nếu sáng chế của người nhập cư Mỹ được trích dẫn không tương xứng bởi các nhà sáng chế đang hoạt động ở quê hương họ.

Dữ liệu của Cơ quan Sở hữu trí tuệ thế giới cho thấy, bên cạnh Trung Quốc và Ấn Độ, các nhà phát minh nhập cư chủ yếu tới từ các quốc gia phát triển như Đức, Anh, Canada, Mỹ, Italy và Hàn Quốc. Theo sát đó là Nga, Nhật, Thụy Điển, Israel, Thụy Sỹ, Iran và Mexico.

Bảng 1: Tỷ lệ các nhà phát minh nhập cư tới Mỹ trong hồ sơ gửi đến Văn phòng Sáng chế châu Âu

Ai tạo nên cộng đồng hải ngoại?

Chúng tôi tìm thấy những bằng chứng về hiệu ứng cộng đồng hải ngoại tồn tại ở hầu hết các quốc gia châu Á: Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc và Nhật Bản, và một quốc gia châu Âu là Nga.

Bảng 2: Tỷ lệ trích dẫn

Bảng A:… nếu cả 2 nhà sáng chế đều định cư ở Mỹ và tới từ:

Bảng B: …nếu một nhà sáng chế người nước ngoài định cư ở Mỹ, còn người kia định cư ở:

Lưu ý: Các thanh màu xám chỉ hệ số không đáng kể.

Ấn Độ thu hoạch được gì từ nhân tài hải ngoại?

Nói tới hiệu ứng “thu hoạch chất xám”, chúng tôi chỉ quan sát hiện tượng này ở 2 quốc gia mới nổi là Trung Quốc, Nga cùng với Hàn Quốc. Điều này có thể nhìn thấy ở bảng B: sự gia tăng tỷ lệ trích dẫn giữa 2 bằng sáng chế, trong đó một phát minh là của nhà sáng chế người nước ngoài định cư ở Mỹ, một sáng chế là của nhà khoa học định cư ở quê hương. Nga có mức tăng rất lớn – khoảng 14%, Hàn Quốc – khoảng 10% và Trung Quốc – khoảng 4%, trong khi ở các quốc gia khác con số này không đáng kể.

Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cũng chỉ ra vai trò của đa quốc gia trong việc chuyển giao kiến thức (các trích dẫn) trên khắp nước Mỹ và quê hương của các nhà sáng chế hải ngoại. Hiệu ứng này đặc biệt quan trọng với các quốc gia tiên tiến như Pháp, Ý và Nhật Bản. Còn với các quốc gia có nền kinh tế mới nổi, chúng tôi quan sát thấy rằng số nhà sáng chế hải ngoại có thể lớn hơn nhiều so với số nhà sáng chế trong nước. Điều này mở ra khả năng có thể có một hiệu ứng “cộng đồng hải ngoại quốc tế”, trong đó các nhà sáng chế cùng quê hiện đang định cư ở các quốc gia khác nhau có tỷ lệ trích dẫn trung bình của nhau cao hơn. Riêng với Ấn Độ, tỷ lệ trích dẫn của nhau không đáng kể có thể phần lớn là do vấn đề về tiếp thu kiến thức, chứ không phải là do khả năng chuyển giao kiến thức hạn chế của cộng đồng hải ngoại.

Kết luận

Mối quan hệ trong cộng đồng hải ngoại và hiệu ứng “thu hoạch chất xám” ở mỗi quốc gia là khác nhau. Ở các quốc gia như Trung Quốc, Nga và Hàn Quốc, những yếu tố này có vẻ mạnh hơn, trong khi Ấn Độ có vẻ yếu hơn và với các quốc gia Tây Âu là không cần thiết.

Bài viết của 3 tác giả: Stefano Breschi – giáo sư Kinh tế ứng dụng, phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu về đổi mới, tổ chức và chiến lược thuộc ĐH Commerciale L. Bocconi, Francesco Lissoni - giáo sư Kinh tế, ĐH Bordeaux, Ernest Miguelez – nghiên cứu viên tại Trung tâm Nghiên cứu khoa học Pháp (CNRS), ĐH Bordeaux.

• Nguyễn Thảo(Lược dịch)

Xem thêm:

Điểm mặt nhiều “ông lớn”

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ, ông Nguyễn Văn Thanh vừa ký ban hành Thông báo kết luận Thanh tra về quản lý đầu tư xây dựng một số dự án phát triển nhà ở, khu đô thị và quản lý sử dụng quỹ đất, quỹ nhà để lại từ các dự án đầu tư phát triển khu nhà ở, khu đô thị theo Quyết định số 123 của UBND TP Hà Nội (giai đoạn từ 2002 đến 2014).

Thanh tra Chính phủ mới chỉ dừng lại ở một số dự án chọn mẫu 38/204 dự án (tỷ lệ 18,62%) đã phát hiện ra nhiều sai phạm.

Khu nhà ở Hoàng Hoa Thám, Ba Đình của Tổng công ty Viglacera nằm trong danh sách của Thanh tra Chính phủ.

Theo kết luận, hầu hết dự án ở giai đoạn này UBND TP Hà Nội xác định giá tiền sử dụng đất theo phương pháp thặng dư, đưa vào một số khoản chi không đúng quy định pháp luật, như: chi phí dự phòng, thuế VAT, chi phí giải phóng mặt bằng… để giảm trừ.

Qua thanh tra cho thấy việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch 1/500 không căn cứ vào quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 đã được phê duyệt (số tầng, mật độ xây dựng, hệ số sử dụng đất, nâng chiều cao tầng nhà…). Những vi phạm trên làm lợi cho chủ đầu tư vì không phải thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất do những điều chỉnh quy hoạch có lợi, gây thất thu ngân sách Nhà nước.

Điều này dẫn đến chủ đầu tư được hưởng lợi, trong khi ngân sách Nhà nước bị thất thu ước tính khoảng 6.000 tỷ đồng.

Trong danh sách các dự án, khu đô thị được Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra với đủ kiểu sai phạm, vi phạm, với nhiều gương mặt của những “ông lớn” trong giới BĐS hiện nay của Hà Nội.

Như dự án Khu đô thị mới Kim Văn - Kim Lũ do Cty Vinaconex2 (Vinaconex2) hợp tác với Doanh nghiệp Tư nhân xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên. Dự án Khu nhà ở tại số 628 Hoàng Hoa Thám, Ba Đình do Tông công ty Vigracera làm chủ đầu tư; Dự án thành phố Giao lưu do Cty CP Đầu tư xây dựng Quốc tế Vigeba làm chủ đầu tư; Khu đô thị Xa La của Doanh nghiệp Tư nhân xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên; Dự án tòa nhà chung cư cao tầng có ký hiệu NO- 10 thuộc KĐT mới Dịch Vọng của Cty CP Tập đoàn Hà Đô; Cty CP Thanh Bình, chủ đầu tư dự án KĐT Dịch Vọng, Cty CP ĐTXD Hà Nội, chủ đầu tư dự án KĐT Trung Văn…

Chuyển cơ quan điều tra nếu có dấu hiệu cấu thành tội phạm

Nhận định về công tác quản lý, Thanh tra Chính phủ cho rằng, do tốc độ đầu tư nóng, tăng trưởng nhanh, trong khi năng lực, trình độ quản lý kinh tế - xã hội chưa theo kịp, còn nhiều yếu kém; đặc biệt là công tác quản lý đô thị, quản lý đầu tư xây dựng, quản lý đất đai, quản lý tài chính về đất đai còn hạn chế; sai phạm phổ biến xảy ra ở các giai đoạn đầu tư, sai phạm về quy hoạch xây dựng, về xác định nghĩa vụ tài chính của tổ chức, cá nhân được Nhà nước giao đất, cho thuê đất; sai phạm về sử dụng nguồn lực đất đai…

Từ những sai phạm nghiêm trọng qua quá trình thanh tra, Thanh tra Chính phủ đề nghị lãnh đạo Hà Nội xử lý về kinh tế với việc thu hồi hàng trăm tỷ đồng.

Trên cơ sở kết quả thanh tra, Thanh tra Chính phủ đề nghị tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân qua các thời kỳ. Căn cứ vào kết quả kiểm điểm, có biện pháp xử lý đối với những tập thể, cá nhân trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao.

Đối với những hành vi nếu có dấu hiệu cấu thành tội phạm, yêu cầu chuyển cơ quan điều tra xem xét, xử lý. “Chủ tịch UBND TP Hà Nội có biện pháp chấn chỉnh khuyết điểm trong công tác quản lý đầu tư xây dựng, trong quy hoạch; kiểm tra lại các dự án, chủ đầu tư vi phạm quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, có biện pháp xử lý”, kết luận thanh tra nhấn mạnh.

Hồng Khanh 

Hà Nội: Dự án sai phạm gây thất thu ngân sách 6.000 tỉ đồng

Thanh tra Chính phủ kết luận Hà Nội để xảy ra sai phạm trong một số dự án đầu tư khu nhà ở, khu đất dẫn đến thất thu ngân sách ước khoảng 6.000 tỉ đồng.

Thu Nhi

Ảnh: Weibo, QQ, Clip: Weibo

“Lực lượng phản ứng tại các địa phương đã ngay lập tức truy vết F1 dựa vào thông tin, địa chỉ của sinh viên do nhà trường cung cấp. Hiện các sinh viên này đã được đưa đi xét nghiệm và cách ly”, ông Tùng nói.

Ông Tùng cũng cho biết thêm, mặc dù nhà trường đã cho sinh viên nghỉ Tết sớm từ ngày 29/1, song hiện tại vẫn còn khoảng hơn 300 sinh viên chưa về quê.

Trong thời gian chờ kết quả xét nghiệm của F1 và danh sách các F2, nhà trường có chủ trương hạn chế đi lại, yêu cầu các sinh viên này tự cách ly tại ký túc xá.

“Trong trường hợp các em phải ở lại trường ăn Tết, đây cũng không phải vấn đề đáng lo ngại. Chúng tôi sẽ lên phương án lo cho các em ăn Tết tại trường. Bên cạnh đó, trong trường cũng có cây ATM; hệ thống phục vụ nội bộ như nhà ăn, cửa hàng vẫn mở cửa. Vì thế, trong trường hợp sinh viên phải ở lại ăn Tết cũng sẽ không ảnh hưởng nhiều”.

Trường ĐH FPT bị phong tỏa sau khi có 1 sinh viên mắc Covid-19

Trước đó, sau khi phát hiện một ca dương tính Covid-19 là sinh viên Kỹ thuật phần mềm, ngay trong chiều 31/1, Trường ĐH FPT đã gửi thông báo khẩn cấp, yêu cầu các sinh viên, học sinh, cán bộ, giảng viên, các bộ phận dịch vụ và những cá nhân đã tới Trường ĐH FPT cơ sở Hoà Lạc từ ngày 25/1 tự cách ly tại chỗ, đồng thời ngưng tất cả các lịch trình di chuyển trong lúc chờ danh sách F1, F2.

Nhà trường cũng phối hợp với các cơ quan chức năng để truy vết các đối tượng thuộc diện F1, F2; ngay lập tức thực hiện phong toả Trường ĐH FPT và THPT FPT tại Hoà Lạc.

Thúy Nga

Đại học FPT đóng cửa khẩn cấp vì có sinh viên mắc Covid-19

Tối 31/1, Đại học FPT tại Hòa Lạc (Thạch Thất, Hà Nội) đóng cửa tạm thời vì phát hiện 1 sinh viên nhiễm nCoV. Cơ quan chức năng đang truy tìm các trường hợp F1, F2 liên quan đến bệnh nhân này. 

Điểm chuẩn Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn TP.HCM cao nhất 28

Lâu nay, Belarus là quốc gia cung cấp số lượng lớn máy cày nội địa Belarus-92 cho Zimbabwe. 

Theo truyền thông Belarus, chú sư tử nhồi bông mà Tổng thống Mnangagwa tặng cho ông Lukashenko cũng sẽ được trưng bày tại dinh tổng thống ở thủ đô Minsk.

Phát biểu tại sự kiện, ông Lukashenko gửi lời cảm ơn tới các nước phương Tây vì đã trao cơ hội cho Belarus.

“Tôi muốn cảm ơn Mỹ và toàn phương Tây vì đã áp đặt lệnh trừng phạt với chúng tôi. Nếu không, những máy cày của Mỹ và Đức sẽ xuất hiện trên cánh đồng rộng lớn, thay cho máy cày của Belarus”, ông Lukashenko nói.