Một năm sau phiên tòa, tôi gặp lại ông ở quê. Vợ chồng ông vẫn ngày ngày hy vọng đón con trai trở về, dù biết, với bản án 20 năm tù, ngày ấy còn xa lắc. Trong ngôi nhà khang trang ở một huyện miền núi, toàn bộ sách vở, tài liệu ôn thi đại học, giấy khen, bằng khen của đứa con trai lầm lỡ, ông vẫn để nguyên vẹn trong căn phòng riêng. "Để khi nào ra tù, cháu sẽ ôn thi đại học, học lại cô ạ" - ông nói với tôi, đã không còn khóc nữa. Ông cũng không còn vật vã với câu hỏi đau đớn năm xưa, bởi giờ đây ông đã tìm ra câu trả lời.

"Tôi đã cưng con như cưng trứng", ông vừa kể vừa di di ngón tay trên mặt bàn uống nước, thành những vòng tròn vô định. Câu chuyện dài và rất chi tiết của người bố có thể được tóm gọn lại rằng, ông bà đã trở thành "osin" cho con, theo đúng cách hiểu quen thuộc của từ này, tới tận khi cậu ra Hà Nội học.

Ra tới thành phố, tiền bố mẹ cung cấp và cuộc sống tự do mới khiến con trai ông vướng vào ma túy và không đủ kỹ năng, sự tỉnh táo để thoát ra. Khi tiền nhà đã hết, con trai ông đi cướp và chuyện gì phải đến đã đến.

Trong sự day dứt, người bố hiểu rằng, hóa ra sự nuông chiều, bao bọc quá kỹ lưỡng của ông với "báu vật đời mình" đã gián tiếp làm vuột mất tất cả cơ hội được học, tiếp thu, trải nghiệm những kiến thức, kỹ năng sống tối cần thiết cho con. Con trai ông làm toán giỏi, trúng tuyển đại học với số điểm cao nhưng lơ ngơ khi bước vào đời và vấp ngã. Không phải là cú ngã bình thường của đứa trẻ tập đi lúc lên ba. Cú ngã của chàng trai 20 tuổi khiến tương lai cậu dường như khép lại sau song sắt nhà tù.

Những ngày đầu mới đi dạy đại học, tôi cũng từng khó chịu mỗi khi gặp các sự cố liên quan đến máy chiếu, bóng đèn hoặc thiết bị điện tử trong lớp học. Tôi hiếm khi nhận được sự trợ giúp kịp thời và hiệu quả. Sau nhiều lần như thế, tôi mới hiểu, vì các em không biết cách xử lý. Các em được nuôi dưỡng khác thế hệ chúng tôi, ngoài việc học hầu như không phải làm gì cả. Nhiều người cha bây giờ không cần dạy con cách sửa điện, vì chính họ hoặc người giúp việc sẵn sàng làm thay.

Tôi cũng từng biết những du học sinh Việt ở nước ngoài không thể tự nấu ăn, không biết cách tìm đường đi khi cần di chuyển bằng phương tiện công cộng ở nước sở tại... Một số chật vật thời gian dài mới có thể thích ứng, số khác thậm chí phải bỏ dở việc học để về nước vì không vượt qua được thử thách của cuộc sống tự lập. Đây là điểm yếu của những đứa trẻ lớn lên trong môi trường được bao bọc nay phải thích ứng với một xã hội đề cao các kỹ năng cá nhân để có thể tự mình làm lấy - DIY (Do It Yourself).

Bạn tôi, khi học ở Nhật, từng ngỡ ngàng chứng kiến cảnh sáng sáng tại thị trấn nơi cô ở, rất nhiều bà mẹ Nhật dạy con thực hành kỹ năng sang đường. Họ chỉ dẫn, cho trẻ thực hành và vỗ tay cổ vũ, khích lệ chúng. Cô kể, tận lúc ấy, cô mới thấm thía lời của mẹ chồng. Khi cô thúc giục đứa con gái nhỏ học ngoại ngữ và dọa dẫm "nếu không nói được, ra nước ngoài con sẽ lạc đấy" thì bà phản ứng. Bà nói, những đứa trẻ cần được dạy cách nhìn thấy rắn thì tránh, thấy cháy nhà phải chạy, không được băng qua đường khi đèn xanh chưa bật... trước tiên.

Mâu thuẫn giữa cô và mẹ chồng cũng thường xảy ra quanh chuyện bà phản đối cách con dâu hầu như giao phó hoàn toàn cháu bà cho giúp việc.

Tôi nhìn thấy câu chuyện của bạn tôi trong rất nhiều gia đình đô thị hiện nay. Cuộc sống bận bịu hơn, nhưng thu nhập cũng dư dả hơn khiến nhu cầu thuê giúp việc trở nên phổ biến. Nhiều gia đình giao phó tất cả, từ bữa cơm cho đến việc chăm sóc con cái, quán xuyến nhà cửa cho... người ngoài.

Tôi không phản đối nhu cầu được hỗ trợ của những gia đình có con nhỏ hay người già cần thêm sự giúp đỡ. Nhưng nếu lệ thuộc vào người giúp việc, phụ huynh có thể tạo ra những đứa trẻ thị thành lớn lên mà thiếu hẳn kỹ năng phục vụ bản thân, làm các công việc thông thường, cơ bản; thậm chí có cách sống ích kỷ, lười nhác.

Dung dưỡng cho thói quen ỷ lại của con cái, bằng cách tự mình làm "osin" hoặc giao phó cho giúp việc, cũng là đánh mất của con cơ hội được thực hành tự lập để chống chọi với biến cố trong cuộc sống đầy đổi thay phía trước.

Đặng Huyền

Tâm bình an, ung thư cũng phải lùi bước

PGS.TS Nguyễn Huy Oánh nói, khi nghe đến ung thư, hầu hết người bệnh đều suy sụp và rất khó để đối mặt. Ngay như ông - một người cả đời nghiên cứu và công tác trong ngành  dược, cũng không tránh được những ý nghĩ thất vọng bi ai trước kết luận mình “có K”.

“Những lo lắng, căng thẳng phát sinh từ trong tiềm thức của bệnh nhân có thể gây tác động không nhỏ đến tình trạng thể chất của người bệnh”, ông Oánh cho biết. 

Theo kinh nghiệm của ông, khi đối mặt với ung thư, việc cần luyện tập ngay là cân bằng cảm xúc, tránh bất ổn tâm lý làm ảnh hưởng chất lượng sống. Làm được điều này, ông đã vượt qua đau đớn về thể xác, tạo dựng dần sự lạc quan.

Để nuôi dưỡng mục đích sống và khát khao chiến thắng bệnh tật, ông Oánh cố gắng duy trì lịch làm việc và sinh hoạt bình thường. Mỗi buổi sáng sớm, ông đều ra đường để đón chào ngày mới. Đi dạo giúp ông vận động, tập thể dục hằng ngày và nhìn ngắm cỏ cây, vạn vật, tìm cho mình sự tập trung và bình tĩnh. Đây cũng khoảng thời gian để ông gọi điện, nhắn tin thăm hỏi, kết nối với những người ông thương yêu và cảm nhận tình yêu từ họ. 

Từng ngày của PGS.TS Nguyễn Huy Oánh đều ý nghĩa nhờ lên kế hoạch cụ thể để ngủ đủ giấc, uống đủ nước, ăn uống khoa học, lành mạnh, đúng và đủ năng lượng, vận động thường xuyên và giải trí phù hợp tùy theo thể trạng. “Việc lên kế hoạch chi tiết không những là cơ sở để có sức khỏe thể chất dẻo dai mà còn giúp những suy nghĩ tiêu cực không có thời gian làm phiền tới bạn; ăn sẽ được, ngủ sẽ ngon, ta bình thản sống chung với bệnh hiểm”, ông nói.

Quà quý Tâm Bình 

Nghe tin PGS.TS Nguyễn Huy Oánh mắc bệnh hiểm nghèo, một số học trò cũ của ông ở ĐH Dược Hà Nội đến thăm, trong đó có DS. Lê Thị Bình - Tổng giám đốc Công ty Dược phẩm Tâm Bình. Biết thầy mệt mỏi, chán ăn, sức khỏe yếu, DS. Bình tặng ông 1 hộp Sâm Nhung Đại Bổ Tâm Bình. 

Nhận món quà từ học trò cũ, nhìn thành phần, PGS.TS Nguyễn Huy Oánh thấy chiết xuất nhiều dược liệu quý như nhân sâm, nhung hươu, đương quy, kỷ tử… Ông chia sẻ: “Là người trong ngành, lại có bố là một thầy thuốc Đông y, tôi biết đây đều là những vị thuốc bổ đầu bảng, rất tốt để bồi bổ cơ thể, tăng cường miễn dịch và phục hồi sức khỏe.

Không biết nhờ hơn 1 năm trời “bật chế độ” sống chung cùng ung thư với tâm thế bình an, hay nhờ tấm lòng của trò cũ và chất lượng sản phẩm do công ty của cô ấy sản xuất, mà chỉ sau 1 tuần dùng Sâm Nhung Đại Bổ Tâm Bình, PGS.TS Nguyễn Huy Oánh thấy bớt mệt mỏi, ăn ngon miệng hơn và bắt đầu có cảm giác thèm ăn. “Trước chỉ cố nhai nửa bát cơm, như nhai rơm, còn bây giờ, tôi đã ăn được cả bát đầy. Sáng nay, tôi xơi một đĩa xôi, một cái lạp xưởng và một trứng ốp la - khẩu phần như hồi chưa phát hiện ung thư”, ông phấn khởi cho biết.

Ăn được, không chỉ sức khỏe cải thiện mà hệ tiêu hóa cũng trơn tru, không bị đi ngoài phân lỏng. Cơ thể khoẻ khoắn hơn nên ông Oánh có hứng thú làm việc. Mỗi ngày, ông đều mở máy tính sửa khóa luận cho sinh viên. Các cuộc họp của Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, ông tham gia trở lại. Thời gian rảnh, ông đi gặp gỡ bạn bè, tập thể dục. Nhìn dáng vẻ nhanh nhẹn, thần sắc tươi tắn của ông, nhiều người còn bảo chẳng giống người đang mang trọng bệnh chút nào.

Từ trải nghiệm của mình, PGS.TS Nguyễn Huy Oánh khuyên những người “đồng bệnh tương lân” nên giữ tinh thần lạc quan và tích cực bồi bổ cơ thể để có sức chiến đấu với ung thư. Hiện ông vẫn đang dùng 1 viên Sâm Nhung Đại Bổ Tâm Bình mỗi ngày để nâng cao sức khỏe, ung dung đối mặt với căn bệnh hiểm.

Đinh Hương