Năm 2008, anh Châu rời TP HCM về lại Tiên Phước để thực nghiệm ứng dụng nhóm các vi sinh vật bản địa có lợi vào sản xuất nông nghiệp. Vừa làm vừa nghiên cứu và học hỏi thêm trên internet, năm 2012 anh đã tổng hợp được bộ men vi sinh bản địa Tiên Phước. Sau đó, anh tư vấn, cung cấp nguyên liệu cho nhiều vườn, rẫy tại khu vực Đông Nam Bộ và Tây Nguyên. 

Đến năm 2017, anh Bùi Ngọc Châu mang triết lý nông nghiệp từ Tiên Phước và công nghệ vi sinh áp dụng vào một số trang trại tại Đà Lạt, tiếp tục đưa vào thực hành tại trang trại Xứ Tiên với diện tích hơn 2ha của mình ở huyện Lâm Hà (Lâm Đồng). Tại đây, anh Châu thiết kế và xây dựng theo mô hình: biển - vườn - ao - chuồng - ruộng - rừng (BVACRR). 

Ở trang trại Xứ Tiên có đầy đủ vườn rau, ao cá, vườn cà phê, vườn trà, khu trồng cây dược liệu xen nuôi gà đồi và vườn ươm cây giống... Ngoài việc tái sử dụng các phụ phẩm từ vườn ao chuồng tại chỗ, trang trại còn được bổ sung lượng lớn đạm từ biển thông qua việc lên men và tinh chế phụ phẩm như: đầu, ruột, vây cá; phân bón vi sinh được tái chế từ nguồn mùn của thảm thực vật rừng, mùn đáy sông suối. 

Vì vậy, dù không trực tiếp có yếu tố rừng và biển trong trang trại của mình, Xứ Tiên Farm vẫn hội đủ vòng tuần hoàn của triết lý BVACRR. 

Năm 2020, nhận được sự động viên của Trung tâm dịch vụ tổng hợp - Khu công nghệ cao Đà Nẵng, anh Châu đã lập báo cáo đề tài ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao: “Phân lập và nuôi cấy nhóm vi sinh vật bản địa ứng dụng trong việc sản xuất và cải tạo đất trồng”, gọi tắt là dự án Vi sinh Xứ Tiên. Dự án được các nhà quản lý và nhà chuyên môn Đà Nẵng đánh giá cao về tính phù hợp với kinh tế nông nghiệp Việt Nam. 

Sau hơn một năm ươm tạo, dự án Vi sinh Xứ Tiên đã được công nhận tốt nghiệp của Ban Quản lý Khu công nghệ cao và các khu công nghiệp Đà Nẵng. 

Từ thành quả nghiên cứu này, Bùi Ngọc Châu tổng hợp bộ men vi sinh bản địa, áp dụng công nghệ cơ khí, công nghệ nhiệt để sản xuất các sản phẩm mang tính ứng dụng cao như đất sạch dinh dưỡng, viên nén dinh dưỡng tổng hợp, đạm cá và than hoạt tính... 

Hăng say ứng dụng chuyển đổi số 

Anh Châu cho biết, Lâm Đồng là một trong những địa phương hội tụ nhiều lợi thế để triển khai và lan tỏa triết lý nông nghiệp tích hợp thuận tự nhiên, giảm phát thải khí nhà kính. “Đó cũng là lý do mình chọn dừng chân tại đây để xây dựng Xứ Tiên Farm, tiếp tục con đường khẳng định triết lý nông nghiệp bền vững”, anh nói.

Theo đó, “kỹ sư về vườn” này dành toàn bộ thời gian của mình để chuẩn hóa quy trình và triển khai mô hình nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn. Từ năm 2014 đến 2017, anh Châu đã tư vấn kỹ thuật cho các trang trại trồng cà phê sạch, rau mầm, trà ô long hữu cơ, tiêu hữu cơ, ổi, chanh dây, mãng cầu... ở Đức Trọng, Đà Lạt và các tỉnh Đắk Lắk, Đắk Nông, Bà Rịa - Vũng Tàu, Tây Ninh. Các trang trại này đều đạt hiệu quả kinh tế, trong đó một số trang trại đạt tiêu chuẩn hữu cơ PSG và USDA. 

Anh Châu chia sẻ, anh đang hợp tác với Công ty CFM (Cà Mau) để sản xuất tinh chất đạm cá biển và Công ty Phước Thắng (Tây Ninh) sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh. Tinh chất đạm cá được sản xuất bằng quá trình ủ lên men lạnh các phần thừa trong chế biến thực phẩm như đầu, vây, ruột cá; do đó, đảm bảo giữ lại đầy đủ dinh dưỡng, đạm mà không bị nhiễm các loại vi khuẩn gây hại. 

“Hiện tại, doanh thu từ thương mại hóa phân bón vi sinh đạt khoảng 400-500 triệu đồng/tháng. Còn nhà máy đạm cá khi đi vào hoạt động, ước tính sẽ sản xuất 300 tấn/năm”, anh Châu tiết lộ. 

Ngoài ra, anh cũng đầu tư phát triển phần mềm quản lý điều hành bao gồm đầy đủ các chức năng từ mua hàng, kho vận, sản xuất, kế toán, đóng gói đến bán hàng, quản trị khách hàng và giao hàng. Nhờ đó, mọi công đoạn sản xuất, kinh doanh đều có thể thống kê chính xác, theo dõi và dự báo kịp thời.

Đến tháng 5/2023, bộ “triết lý BVACRR” được anh Châu hoàn thiện, hoàn chỉnh thêm phần chứng minh hiệu quả kinh tế so với “triết lý VACRR” ban đầu. Anh cũng quyết định thành lập công ty để thúc đẩy việc khai thác giá trị dinh dưỡng từ biển ứng dụng vào sản xuất nông nghiệp trong đất liền thông qua sản phẩm tinh chất đạm cá biển. 

Làm nông nghiệp thuận tự nhiên, nhưng anh Châu cũng là một người hăng say ứng dụng chuyển đổi số vào các quy trình sản xuất tại trang trại cũng như quy trình vận hành doanhn ghiệp. Cụ thể, anh tiến hành đo vẽ hiện trạng 1/500 của khu đất mô hình thực nghiệm tại Nông trại Xứ Tiên ở xã Hoài Đức (Lâm Hà), sau đó phân lô và gắn tên cho các khu vực trồng trọt. 

Từ các thông số chính xác về kích thước dài, rộng, diện tích, cao độ, công ty đã bước đầu xây dựng được quy trình trồng trọt trên từng luống cây trồng với số lượng vật tư đầu vào được đo đếm chính xác: Số cây giống, nhật ký canh tác, điều chỉnh kế hoạch sản xuất theo tình hình thời tiết, có dữ liệu chính xác về số lượng thu hoạch, nhu cầu đơn đặt hàng từ khách hàng trên hệ thống. 

Anh Châu cho hay, mối quan hệ gồm công ty, nhà cung cấp và khách hàng được anh lấy làm bộ quy trình chính trong quá trình hoạt động. Bộ quy trình được chia thành 22 bước, với 3 nhóm chính: các quy trình sản xuất; quy trình chế biến; quy trình tiêu thụ. Hiện, bộ quy trình này đang được Xứ Tiên Farm áp dụng cụ thể vào quy trình sản xuất rau ăn lá - quy trình sản xuất phân ủ - quy trình bán hàng rau củ quả. 

“Chuyển đổi số đã giúp chúng tôi hoạt động sản xuất – kinh doanh hiệu quả trong điều kiện nguồn lực và nhân sự tối thiểu. Chuyển đổi số còn giúp rút ngắn quá trình đặt hàng – thanh toán – giao hàng, từ đó tăng hiệu quả kinh doanh” – anh Bùi Ngọc Châu khẳng định. 

Minh Huệ 

Tại Hội nghị chuyên đề ESG 2023, Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin kêu gọi tất cả bên liên quan cùng tham gia thiết lập mô hình “Saraburi Sandbox”.

Ông Bancha Chaowarin, Thống đốc tỉnh Saraburi, cho biết, “Saraburi Sandbox” là kết quả của sự hợp tác đối tác công tư (PPP). Động lực chính của dự án là khu vực tư nhân với sự hỗ trợ của chính phủ và đóng góp của các bên, triển khai nhiều dự án thí điểm như chuyển đổi sang năng lượng sạch, thúc đẩy công nghiệp xanh, sử dụng xi măng thủy lực trong tất cả dự án xây dựng tại Saraburi, quản lý chất thải bằng công nghệ, mở rộng các khu vực xanh,...

Theo ông Kitipong Promwong, Chủ tịch NXPO, nhiều hoạt động đã được triển khai.

Từ năm 2024, các công trình xây dựng tại đây phải sử dụng xi măng carbon thấp hơn.

Về nông nghiệp, người dân được hướng dẫn kỹ thuật tưới tiêu luân phiên trong canh tác lúa nhằm giảm lượng nước tiêu thụ, chi phí và khí thải nhà kính. Trên những khu vực đất không còn khả năng canh tác, nông dân trồng cỏ voi - loại cây trồng dùng làm nguyên liệu cho sản xuất viên nén gỗ. 38 khu rừng cộng đồng cũng được thiết lập nhằm tăng khả năng hấp thụ khí nhà kính, tạo tiền đề cho du lịch sinh thái.

Ông Kitipong Promwong chia sẻ, đây đều là những hoạt động giảm carbon phát thải, góp phần bảo đảm sinh kế cho người dân địa phương.

Lãnh đạo Liên đoàn Công nghiệp tỉnh Saraburi cho rằng, cần tự do hóa thương mại điện sạch thông qua hiện đại hoá lưới điện. Lĩnh vực công và tư nhân cần tận dụng chung mạng lưới điện để tiếp cận đường truyền thuận tiện hơn. 

Ngoài ra, cần có chính sách để khuyến khích doanh nghiệp phát triển các công nghệ lưu trữ pin hiệu quả, tiết kiệm chi phí, có thêm các nguồn năng lượng hơn. Ba ngành công nghiệp chủ chốt tại Thái Lan gồm bao bì, ôtô, xây dựng bắt tay chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn.

Ông Chana Poomee, Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất xi măng Thái Lan, thông tin, xi măng là ngành công nghiệp chính của tỉnh Saraburi. Hiệp hội thu hút các thành viên thông qua việc sử dụng các cơ chế đổi mới, công nghệ và hỗ trợ quốc tế, để cùng hợp tác trong hệ sinh thái đô thị của Saraburi, thúc đẩy ngành công nghiệp xanh.

Hoạt động đổi mới trong lĩnh vực xi măng gồm: nghiên cứu phát triển vật liệu thay thế clinker nhằm giảm phát thải CO2 trong quá trình sản xuất và cải thiện tính chất của xi măng bằng công nghệ nano; phát triển các sản phẩm bê tông thải ít khí CO2 hơn trong quá trình sản xuất và xây dựng; phát triển công nghệ để tăng hiệu quả, giảm thời gian, nhân công và lãng phí trong xây dựng; nghiên cứu và phát triển sinh khối và nhiên liệu có nguồn gốc từ rác thải (RDF) để thay thế than; nghiên cứu và phát triển công nghệ thu hồi, sử dụng và lưu trữ carbon (CCUS). 

Bên cạnh đó, Thái Lan cũng sử dụng xi măng thủy lực nhằm hướng đến phát triển sản phẩm xi măng thân thiện với môi trường. Công nghệ in phun xi măng 3D được thiết kế để giảm chất thải xây dựng.

“Saraburi Sandbox” đang bước vào giai đoạn đầy thử thách trong việc thúc đẩy sự hiểu biết và phối hợp giữa các cơ quan và cộng đồng địa phương. Tuy nhiên, còn một chặng đường dài phía trước để đạt được Net Zero.

Chia sẻ về việc lựa chọn Saraburi để triển khai dự án này, ông Thammasak Sethaudom, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của SCG, một trong những doanh nghiệp luôn tiên phong trong việc đẩy mạnh sáng kiến, cho biết rằng đây là tỉnh có tiềm năng thể hiện quá trình chuyển đổi của Thái Lan sang xã hội carbon thấp. Thực tế, Saraburi có hoạt động kinh tế đa dạng, gồm công nghiệp nặng, nông nghiệp, du lịch sinh thái. Saraburi nếu chuyển đổi thành công có thể thúc đẩy các tỉnh khác làm theo được.

Theo Bangkok Post, TCMA

Ngoài ra, các vấn đề có thể xuất hiện theo yêu cầu của nhà tài trợ hoặc từ phía chủ đầu tư như: việc giá bán điện điều chỉnh theo tỷ giá USD/VND; tỷ suất sinh lợi của dự án/vốn chủ sở hữu; việc tính toán lãi suất vay vốn của dự án điện gió ngoài khơi; vấn đề bồi thường khi có sự thay đổi bất lợi của quy định pháp luật; vấn đề bảo lãnh của Chính phủ đối với một số nội dung trong Hợp đồng mua bán điện. 

Bộ Công Thương cho rằng: EVN là doanh nghiệp nhà nước, “trực tiếp kinh doanh vì mục tiêu lợi nhuận theo quy định của pháp luật, bảo toàn và phát triển vốn của EVN” theo điểm c khoản 4 Điều 3 Điều lệ tổ chức và hoạt động của EVN tại Nghị định số 26 năm 2018 của Chính phủ. 

Căn cứ các quy định pháp luật, Bộ Công Thương phân tích: Trường hợp giá mua điện của dự án điện gió ngoài khơi cao hơn giá bán điện của EVN, hoặc làm cho EVN thua lỗ, thì về nguyên tắc EVN có quyền từ chối mua điện để “bảo toàn và phát triển vốn của EVN”. 

Giá thành cao, tương lai sẽ rẻ hơn

Theo nghiên cứu của DEA (Danish Energy Agency 2020), NREL, giá trị LCOE (chi phí hiện tại ròng trung bình của điện phát ra ở một nhà máy suốt cuộc sống kinh tế của nó) được dự báo trong khoảng 11-15 Uscents/kWh vào năm 2030 và khoảng 8-13 Uscents/kWh vào năm 2050. Giá trị này, theo đánh giá của nhóm chuyên gia, là phù hợp với Việt Nam. Trong tương lai có thể rẻ hơn. 

Tuabin gió là thiết bị chính của các dự án điện gió, có giá thành khá cao. Bên cạnh đó, các vật tư và thiết bị phụ trợ cho các dự án điện gió, chẳng hạn như hệ thống truyền tải, hệ thống an toàn, hệ thống giám sát,... và chi phí xây dựng, lắp đặt các dự án điện gió cũng có giá thành cao. 

Để giảm giá thành điện gió, Việt Nam cần nghiên cứu, tăng cường nội địa hóa các vật tư và thiết bị phụ trợ cho các dự án và đẩy mạnh hợp tác quốc tế với các nước giàu kinh nghiệm trong phát triển điện gió ngoài khơi. Từ đó, có thể giúp giảm thiểu chi phí đầu tư. 

Để phát triển điện gió ngoài khơi ở Việt Nam một cách bền vững, Đề án đánh giá: Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách, đẩy mạnh đầu tư cho nghiên cứu, nâng cao năng lực quản lý và vận hành các dự án điện gió. 

Ngoài ra, thời gian qua, các nước đều đặt mục tiêu rất tham vọng về phát triển điện gió ngoài khơi. Tuy nhiên, do những vướng mắc và ảnh hưởng làm tăng chi phí phát triển điện gió ngoài khơi tại một số quốc gia nên dẫn tới sự thua lỗ của các bên tham gia phát triển. Việc này tác động xấu tới chuỗi cung ứng, gây rủi ro tăng chi phí phát triển khi chuỗi cung ứng không đáp ứng nhu cầu. 

Để giảm thiểu tác động bất lợi của việc này, Đề án khuyến nghị Việt Nam cần nghiên cứu tổng thể các khía cạnh liên quan tới phát triển điện gió ngoài khơi, xây dựng kế hoạch và lộ trình phát triển rõ ràng. Đồng thời, cần tăng cường nắm bắt thông tin thực trạng và mục tiêu phát triển của các nước để điều chỉnh lộ trình phù hợp cho Việt Nam, giảm thiểu tác động tiêu cực từ tác động tăng chi phí do do sự quá tải của chuỗi cung ứng toàn cầu.