Văn hóa làm việc “độc hại”, không tôn trọng nhân viên, gây ảnh hưởng đến thời gian cá nhân… hiện là lý do hàng đầu khiến nhiều người rời bỏ công việc của họ.

Rời khỏi khỏi môi trường đầy sự thù địch, tấn công, lạm dụng thời gian làm việc là một điều tốt cho sức khỏe của bạn. Nhưng đôi khi, “dư chấn” của những điều đó khiến bạn cảnh giác cao độ, phản ứng gay gắt, căng thẳng… khi làm quen môi trường mới, có thể ảnh hưởng đến khả năng phát triển trong công việc tương lai. Ví dụ, bạn dò xét sếp mới xem họ phản ứng như thế nào với những người xung quanh, bạn cảm thấy bất an và nói chuyện với các sếp cực kỳ thận trọng vì sợ bị “vặn” lại…

Chấn thương tâm lý vì công việc là một vấn đề có thật nhưng ít được mọi người đầu tư thời gian chữa lành khi gặp phải. Dù là bị quấy rối bằng lời nói, bị cô lập, phân biệt đối xử và mất an toàn trong công việc… những nhân sự bị chấn thương tâm lý thường mất một thời gian dài sau đó để có thể cảm thấy thoải mái hơn trong công việc. 

Nhưng thời điểm này, hãy cứ “tự chúc mừng” bản thân vì đã làm xong phần khó nhất: Dũng cảm từ bỏ chỗ làm việc độc hại. Giờ đây, bạn xứng đáng lấy lại sự tự tin và bỏ lại gánh nặng của nơi làm cũ sau lưng. Nhìn nhận điều này như một thành công, bạn mới có thể tự chữa lành và tiến lên phía trước.

Thương yêu bản thân

Không ai đáng bị đối xử bất công, bị bắt nạt hoặc lợi dụng…; nhưng tự trách bản thân vẫn là một phản ứng phổ biến hậu sang chấn. Bạn tiếc nuối vì không lên tiếng bảo vệ bảo thân kịp thời, hoặc cảm thấy xấu hổ về cách đối xử mà bạn phải chịu. Bạn có thể tiếp tục quá trình hồi tưởng và nhận thức đó (ai cũng cần thời gian để đau buồn), nhưng không nên kéo dài quá lâu nếu muốn chuyển sang một giai đoạn tích cực hơn: chấp nhận bản thân và thực tế.

Yêu thương bản thân sẽ giúp bạn lấy lại sự tự tin cũng như sức mạnh trong quá trình “hồi phục”. Bạn có thể nhận ra rằng, bạn sẽ không bao giờ nhận được lời xin lỗi từ sếp cũ, công ty cũ, đồng nghiệp cũ… tệ hại. Chính sự nhận thức này giúp bạn thấy “thương thân” và cảm kích với bản thân. Cảm kích vì bạn đã làm hết sức mình với những kinh nghiệm, hiểu biết, năng lực tại thời điểm đó. Cảm kích vì bạn đã cố gắng và nhẫn nại. Cảm kích vì bạn đã rời bỏ những người không xứng đáng...

Bạn có thể viết lời tạm biệt cho một giai đoạn đầy khó khăn. Đây là một bài tập phục hồi hiệu quả để chấm dứt thời gian đau buồn.

Sẵn sàng cho giai đoạn mới

Bạn có thể bước sang “giai đoạn lý tính”, lý trí và thực tế hơn sau khi xem xét các chuyện đã xảy ra trong quá khứ. Giả sử, bạn từng được yêu cầu phải luôn có mặt đáp ứng công việc, bất kể thời gian hay lý do. Điều này phản ánh công ty cũ phải chịu trách nhiệm về việc vi phạm chế độ lao động theo luật. Những cuộc họp hoặc yêu cầu trả báo cáo vào lúc 3 giờ sáng (trừ khi bạn có cuộc họp với đối tác/ bộ phận khác ở bên kia bán cầu) hoặc yêu cầu đi mua một món đồ cá nhân cho họ vào 9 rưỡi tối… đó là biểu hiện môi trường làm việc độc hại, khó chấp nhận. 

Bạn hãy thu thập lại những “tín hiệu” này để tạo thành bộ “cờ đỏ”, đánh giá các tín hiệu xấu cho thấy một môi trường công sở độc hại trong tương lai. Nhờ nó, ở các môi trường làm việc mới, bạn sẽ biết khi nào mình nên lên tiếng, phản ứng hoặc rút lui ngay khi cảm thấy không giải quyết được. Hãy sử dụng kinh nghiệm đau buồn cũ để xác định rõ ràng ranh giới và kỳ vọng mới của bản thân với công việc. 

Những gợi ý khác

Trong thời gian chữa lành cảm xúc, bạn có thể hồi tưởng về những điều tốt đẹp bạn đã gặp trong ngày: chỉ cần 10 phút để suy ngẫm và tận hưởng cảm xúc về một khoảnh khắc thú vị, tích cực trong ngày. Sau đó, bạn viết ra và suy nghĩ tại sao những điều này có thể xảy ra? Bạn nên chia sẻ những điều tích cực đó với bạn bè, người thân mỗi ngày. Bạn cũng nên tưởng tượng tích cực về ngày hôm sau: Liệu những điều tốt đẹp gì có thể xảy ra?

Cuối cùng, bạn hãy cân nhắc việc cởi mở hơn với người khác, bạn đồng nghiệp mới sau khi tin tưởng và ổn định với công việc mới. Việc có thêm những đồng đội, đồng minh trong công việc sẽ tăng cảm giác hạnh phúc, hài lòng và hiệu quả của bản thân. 

Trên hết, hãy chăm sóc bản thân. Hãy kiên nhẫn và thông cảm với bản thân, chú ý những tín hiệu sức khỏe.

Vĩnh Phú

- Bằng hạng nhất/bằng Xuất sắc (First-Class Honours): GPA từ 70% trở lên. 

- Bằng thứ nhất hạng hai/bằng Giỏi (Upper Second-Class Honours-2:1): GPA từ 60%- 69%.

- Bằng thứ hai hạng hai/bằng Khá (Lower Second-Class Honours -2:2): GPA từ 50%- 59%.

- Bằng hạng Ba/bằng Trung bình (Third-Class Honours): GPA từ 40%- 49%. 

- Bằng thông thường (Ordinary degree): Để xét tốt nghiệp, dưới mức này sinh viên không được nhận bằng.

Kể từ thời kỳ dịch Covid-19, các đại học Anh bị chỉ trích vì “dễ dãi” trao cử nhân hạng nhất First-Class. Phân tích của tổ chức Office for student cho thấy gần 38% sinh viên đại học Anh được trao First-class vào năm học 2020/21, hơn gấp đôi mức 16% của thập kỷ trước. Những năm trước dịch, con số này cũng chỉ 29%.

Dữ liệu từ Cơ quan Thống kê Giáo dục Đại học (HESA) năm học 2020/21 cho thấy sự phân bổ bằng cấp giữa một số trường đại học nổi tiếng thuộc Russell Group- nhóm hội tụ các trường hàng đầu tại Anh. 

Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London (LSE) có tỷ lệ bằng loại Giỏi trở lên đạt 96%, trong đó, bằng Xuất sắc đạt hơn 50%.  Riêng tỷ lệ bằng Xuất sắc tại Đại học College London (UCL) là 57%. Đại học Cambridge có tỷ lệ cấp bằng Giỏi và Xuất sắc thấp nhất trong số các trường đại học trong nhóm Russell, ở mức 71%. 

Mỹ: Khoảng 30% đạt danh hiệu Giỏi trở lên

Không có tiêu chuẩn quốc gia quy định sinh viên đủ điều kiện tốt nghiệp loại xuất sắc. Các trường Mỹ có toàn quyền quyết định các tiêu chuẩn.

Thông thường, các đại học Mỹ thường dựa trên điểm trung bình tích lũy, dùng Danh hiệu Latin (Latin honors) để xếp hạng và trao bằng tốt nghiệp cho sinh viên.

Ba xếp hạng bao gồm: Summa cum laude (GPA: >3.8), Magna cum laude (GPA từ 3,6-3,8) và Cum laude (GPA từ 3,4-3,6).

Một số trường sẽ có các yêu cầu khác, chẳng hạn như Đại học Bang Ohio yêu cầu GPA> 3,9 cho Summa cum laude. Trong khi đó, Harvard yêu cầu sinh viên phải đạt điểm trung bình tối thiểu 3,6 để đạt Cum laude, và phải đạt 4.0 cho Summa cum laude.

Hàng năm, chỉ có khoảng 30% sinh viên Mỹ tốt nghiệp được trao Danh hiệu Latin, cho thấy tính cạnh tranh và đòi hỏi cao trong học thuật, theo Student Assembly.

Trong khi đó, theo nhà nghiên cứu Mark Kantrowitz trong cuốn sách “Who Graduates from College? Who Doesn't?” (Ai tốt nghiệp đại học? Ai không?), chưa đến 1/2 số sinh viên đại học Mỹ tốt nghiệp đúng thời hạn. Khoảng hơn 1 triệu sinh viên Mỹ bỏ học đại học mỗi năm, theo Forbes.

Hà Lan: Khoảng 20%, cân nhắc bãi bỏ hệ thống xếp loại tốt nghiệp 

Khác với Mỹ, Hà Lan áp dụng chỉ áp dụng 2 cấp độ: Cum laude (tốt nghiệp loại giỏi) và Summa cum laude (tốt nghiệp loại xuất sắc). Những đánh giá này thường dựa chủ yếu vào GPA.

Khoảng 15% sinh viên tốt nghiệp Hà Lan đạt Cum laude và một tỷ lệ nhỏ hơn, từ 2%- 5%, đạt được Summa cum laude.

Tuy nhiên, nhiều trường đại học ở Hà Lan đang bỏ danh hiệu “Cum laude” dành cho những sinh viên tốt nghiệp y khoa có thành tích tốt nhất với hy vọng giảm bớt áp lực cho sinh viên và nguy cơ “kiệt sức”, theo Brussels Signal.

Đại học Amsterdam đã loại bỏ danh hiệu bằng cấp y khoa và nhiều trường đại học khác của Hà Lan đang xem xét thực hiện điều tương tự. Điều này dẫn đến khả năng một nửa số cơ sở giáo dục y khoa của quốc gia Tây Âu sẽ ngừng trao danh hiệu “xuất sắc” cho sinh viên tốt nghiệp.

Các trường muốn giảm bớt “áp lực về thành tích” đối với sinh viên, vì các nghiên cứu chỉ ra 1/4 sinh viên của đại học có nguy cơ kiệt sức.

Trung Quốc: Khoảng 30%, áp lực điểm số nặng nề để cạnh tranh

Số liệu của Bộ Giáo dục và Bộ Nhân lực và An sinh xã hội Trung Quốc cho thấy số lượng sinh viên quốc gia tỷ dân dự kiến tốt nghiệp năm 2024 đạt 11,79 triệu người, tăng 210.00 so với năm 2023, theo Tờ 163. Đây là con số khổng lồ, gây áp lực quá tải lên hệ thống việc làm vốn đã cạnh tranh cực kỳ khốc liệt.

Nhìn chung, tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp loại xuất sắc của Dự án 985 (các trường trọng điểm thuộc tầm đẳng cấp thế giới) là khoảng 30%, Dự án 211 (trường trọng điểm có thành tích đào tạo xuất sắc) vào khoảng 20%. 

Học sinh, sinh viên Trung Quốc luôn thường trực áp lực đạt điểm số cao, điểm trung bình hạng ưu và bằng tốt nghiệp loại xuất sắc để tạo lợi thế cạnh tranh trong “chiến trường” tìm việc làm. 

“Nhiều bậc cha mẹ có những kỳ vọng đặc biệt cao về điểm số ở con cái họ. Ngay cả khi một học sinh đạt điểm 98% trong một bài kiểm tra, các bậc cha mẹ Trung Quốc thường tập trung vào hai điểm còn thiếu thay vì khen ngợi con”, nhà tâm lý học Liu Zhen nói với Sixth Tone. 

Một số trường đại học hàng đầu Trung Quốc như Đại học Thanh Hoa, Bắc Kinh, Phúc Đán đã thí điểm bỏ bảng điểm và sử dụng phương pháp đánh giá theo cấp bậc A-F để tránh “sinh viên mắc kẹt trong vòng xoáy căng thẳng và áp lực không cần thiết”.

Nhiều trường đã bỏ ghi xếp loại Xuất sắc, Giỏi hay Khá trên tấm bằng tốt nghiệp của sinh viên.

Tử Huy

Mong muốn học tập ở 2 trường chuyên tại TPHCM, nam sinh “dùi mài kinh sử” cho kỳ thi tuyển sinh lớp 10. Tuy nhiên, may mắn đã không mỉm cười với nam sinh này khi cả 2 nguyện vọng đều không đạt như ý nguyện.

Nhật Thạnh đỗ chuyên Vật lý tại Trường THPT chuyên Thoại Ngọc Hầu (An Giang) và giành được giải Nhì học sinh giỏi cấp tỉnh và giải khuyến khích cấp quốc gia trong cuộc thi Vật lý Violympic 2017.

Đến kỳ thi đại học, chàng trai lại tiếp tục trượt nguyện vọng 1 vào Đại học Ngoại Thương. Nhật Thạnh nhập học Đại học Kinh Tế TPHCM. 

“Sau những lần không đạt được mơ ước, mình bị tổn thương tâm lý và không tránh khỏi việc tự trách bản thân tại sao mình không đủ giỏi”. 

Không nản lòng, Nhật Thạnh chấp nhận thất bại như một bài học kinh nghiệm. Chàng trai hiểu rằng, thách thức hay nghịch cảnh thường là dấu hiệu báo trước của sự phát triển. 

Sau này nhìn lại, Thạnh cho biết: “Mình xem đó là những bài học ‘may mắn’ có được khi còn trẻ. Thay vì sợ thất bại và không dám làm, mình nghĩ nên chăm học, chăm làm và chịu được những tổn thương từ việc thất bại, kiên trì theo đuổi mục đích sẽ thành công”.

Sau nhiều bước tiến không đạt như ý muốn, Nhật Thạnh quyết định dừng lại, cho bản thân một khoảng thời gian để suy ngẫm về thất bại và khám phá chính mình. Bỏ học đại học sau 1 học kỳ, Nhật Thạnh dồn toàn tâm toàn ý vào ứng tuyển học bổng du học Mỹ.

“Mình dành thời gian gap-year để đọc về các bậc danh nhân và anh hùng trong lịch sử và đôi khi họ lại có những quyết định rất không truyền thống. Mình nghĩ Mỹ là một đất nước có rất nhiều cái hay và đáng học hỏi.

Mình luôn xem nhiệm vụ của cuộc đời mình là chọn lọc những cái hay, cái tốt và cái phù hợp để mang về Việt Nam áp dụng và cống hiến xây dựng quê hương”.

Nhật Thạnh phải thi IELTS và SAT 3 lần mới có được số điểm đủ tốt. Chàng trai cũng nộp đơn gần 50 tổ chức phi lợi nhuận để xin làm tình nguyện viên và nộp đơn xin làm phụ bếp ở khoảng 30 nhà hàng tại TPHCM trong 2 năm gap year nhưng chỉ nhận được vài cái gật đầu.

Nỗ lực được đền đáp

Bước ngoặt đến vào năm 2019 khi chàng trai An Giang nhận được học bổng trị giá 100.000 USD (khoảng 2,5 tỷ đồng) từ Đại học Columbia – một trong các trường đại học tư thục top đầu nước Mỹ và xếp hạng thứ 23 trong Bảng xếp hạng Đại học Thế giới QS 2024.

Bước chân vào giảng đường của Columbia đánh dấu sự khởi đầu của một hành trình trưởng thành của Hứa Nhật Thạnh. Hành trình này được thôi thúc bởi mong muốn theo đuổi kiến thức và cam kết nhiệt thành hướng tới chinh phục đỉnh cao tri thức. 

Tại Đại học Columbia, Nhật Thạnh theo đuổi chuyên ngành kép về Toán học/Khoa học Máy tính và Khoa học Chính trị. Không cho rằng đây là những lĩnh vực khác nhau, nam sinh xem chúng như những khía cạnh liên kết với nhau của một thế giới đa diện.

“Hiểu biết công nghệ để áp dụng vào công việc để tăng sự hiệu quả. Hiểu biết về chính trị để hiểu rõ hơn về văn hoá và môi trường ở những nơi đa dạng trong tập đoàn đa quốc gia ở Mỹ sẽ giúp bạn rất nhiều trong việc đối nhân xử thế với con người”.

Nhật Thạnh cũng giành được bổng học giả Saltzman của Đại học Columbia nghiên cứu các vấn đề chính trị về chiến tranh và hoà bình với sự giúp đỡ của các giáo sư Đại học top đầu khác như Harvard và Princeton.

Khi còn đang trên ghế nhà trường, chàng trai đã làm thực tập sinh tại ngân hàng đầu tư hàng đầu phố Wall Goldman Sachs.

Vượt ra ngoài khuôn khổ học thuật, Hứa Nhật Thạnh cũng tiến hành nhiều sáng kiến nhằm góp phần cải thiện xã hội. Đồng sáng lập doanh nghiệp xã hội Nuoc Solutions, chàng trai và các bạn dẫn dắt tới những giải pháp nhằm bảo tồn môi trường, nhận được 100.000 USD (khoảng 2,5 tỷ đồng) đầu tư từ quỹ Melinda Gates Foundation của tỉ phú Bill Gates và hơn 7000 USD (khoảng 178 triệu đồng) từ các nhà tài trợ cá nhân tại Việt Nam và Mỹ.

Chàng trai cũng đồng sáng lập tổ chức phi lợi nhuận Quỹ Áo Trắng Đến Trường. Các dự án đã nhận được hơn 8.000 USD (khoảng 203 triệu đồng) và rất nhiều đồng phục sách vở cho các trường tiểu học ở vùng nông thôn Việt Nam như An Giang, Tây Ninh, Đắk Nông, Lâm Đồng…

Hứa Nhật Thạnh sẽ tốt nghiệp song bằng trong năm nay. Chia sẻ với VietNamNet, chàng trai dự định sẽ làm trong lĩnh vực tài chính ở Mỹ để nắm rõ hơn về tài chính doanh nghiệp, cách doanh nghiệp tại quốc gia phát triển được vận hành, cách xây dựng doanh nghiệp trong vài năm rồi sau đó sẽ về Việt Nam. 

“Mình ước mơ góp phần xây dựng cho Việt Nam một thị trường tài chính minh bạch, một công ty hiệu quả hoặc một ngân hàng uy tín, giúp đất nước phát triển kinh tế và hội nhập với nước ngoài”.

Tử Huy(Ảnh: Nhân vật cung cấp)