Mới đây, công ty livestream Treehouse vừa chia sẻ một video với độ dài 15 phút trên YouTube. Qua đó cho thấy những cảnh quay gameplay đầu tiên của Super Bomberman R. Một game có lối chơi tương tự như huyền thoại Bomberman.

Câu chuyện thuyết phục cho mở Internet ở Việt Nam là câu chuyện dài, để thuyết phục mở Internet ông đã phải tín chấp “chiếc ghế” của mình để làm tin?

Vào những giờ chót thuyết phục cho mở Internet ở cấp cao nhất là thường vụ Bộ Chính trị và Thủ tướng đã đặt ra câu hỏi nếu mở Internet ra có chặn được hết những thông tin độc hại trên Internet hay không? Chúng tôi gồm tôi làm Tổng cục trưởng Tổng Cục Bưu điện, anh Khánh Toàn Thứ trưởng Bộ Công An, anh Chu Hảo, Thứ trưởng Bộ KHCN đã báo cáo trong cuộc họp với Thường trực Bộ Chính trị. Anh Khánh Toàn lúc đó có nói về văn bản rất chặt chẽ. Nguyên Tổng bí thư Lê Khả Phiêu hỏi tiếp nhưng trên thực tế thì sao? Lúc đó tôi đứng lên báo cáo đã có văn bản và thông tư liên tịch giữa các bộ như Tổng cục Bưu điện, Bộ Công An và Bộ Văn hoá Thông tin rất chặt chẽ, nhưng trong triển khai do điều kiện kỹ thuật nghiệp vụ không thể nào chặn được hết. Tuy nhiên, chúng ta sẽ hạn chế được đến mức thấp nhất các thông tin độc hại của Internet. Sau đó thường trực Bộ Chính trị đã đồng ý cho mở Internet và chúng tôi sang thuyết phục Chính phủ. Cả 4 anh em chúng tôi đến nhà riêng Thủ tướng Phan Văn Khải và Thủ tướng đã đồng ý cho mở Internet.. Tuy nhiên, khi chúng tôi ra về thì Thủ tướng có vỗ vai tôi nói “các cậu làm thế nào thì làm nhưng để đến khi phải đóng lại thì không biết phải nói ra sao với thế giới”.

Thời đó, lãnh đạo cấp cao nhất của đất nước quyết định không phải là do những chuyện chúng tôi trình bầy, những lý luận về tình hình trong nước và quốc tế và biện pháp ngăn chặn độc hại của Internet mà yếu tố quan trọng là niềm tin vào những người thực thi chủ trương của mình như chúng tôi. Tôi cũng có may mắn là có sự tin cậy nên đã dám nói một cách mạnh mẽ và tự tin để thuyết phục mở Internet mà không sợ có sự hiểu lầm. Tôi thấm nhuần câu nói của Nguyên Thủ tướng Võ Văn Kiệt nói là “nếu làm việc mà cứ cúi nhìn vào “chân ghế” thì chẳng làm được việc gì cả” bởi lúc đó chúng tôi cũng xác định, nếu mở Internet mà có việc gì xảy ra thì sẽ phải là người lãnh trách nhiệm và chúng tôi sẵn sàng chấp nhận những trách nhiệm này.

Lúc đó ông “tín chấp” để thuyết phục cho mở Internet nhưng đã có lúc nào ông lo lắng yếu tố rủi ro khi mở ra dịch vụ này hay không?

Thực ra chúng ta quen điều hành theo kiểu tất cả đồng ý thì mới quyết, nhưng người lãnh đạo thì chỉ cần 50 – 60% đúng là phải quyết, chứ để mọi người nhất trí thì mới quyết thì không cần đến lãnh đạo nữa. Cho nên bất cứ một quyết định gì cũng phải chấp nhận độ rủi ro của nó. Lúc đó về mặt cá nhân tôi không có gì phải lo lắng cả. Nhưng tôi có lo những ảnh hưởng của Internet không tốt đối với xã hội mà mình chưa thể lường trước hết được.

Khi ông “tín chấp” để mở Internet thì lúc đó ông tin vào “bức tường lửa” chặn các thông tin độc hai bao nhiêu phần trăm và tin vào người sử dụng lúc đó bao nhiêu phần trăm? Thời đó, chuyện bức tường lửa có là động tác tâm lý để các ông thuyết phục mở Internet?

Lúc đó tôi đã phát biểu trên báo chí là về mặt kỹ thuật nghiệp vụ thì Bức tường lửa không phải là mục đích chính của quản lý và chúng tôi không ảo tưởng rằng có thể ngăn chặn được các thông tin độc hại. Nhưng lúc đó nhiều người vẫn nghĩ là Bức tường lửa có thể ngăn chặn những thông tin độc hại. Trước khi các doanh nghiệp chính thức cung cấp dịch vụ Internet ra xã hội thì đã có đoàn đi kiểm tra hệ số an toàn an ninh mạng trước khi cung cấp.

Chúng tôi không sử dụng Bức tường lửa như là tấm bình phong phóng đại tô mầu để thuyết phục mở Internet. Lúc đó tôi đã phát biểu muốn quản lý Internet, ngăn chặn những thông tin độc hại và phát huy tác dụng của Internet phải có 3 yếu tố. Thứ nhất là yếu tố kỹ thuật là Bức tường lửa và các phần mềm. Thứ hai, phải quản lý bằng hành chính thông qua các văn bản thể lệ nghiệp vụ khai thác. Nhưng quan trọng nhất là vấn đề dân trí.  

Thưa ông thời kỳ đó, lợi ích do Internet đem lại vẫn còn mơ hồ với nhiều nhà lãnh đạo. Vậy lúc đó ông thuyết phục mở như thế nào?

Làm trưởng phòng hạ tầng nhưng bên cạnh việc chỉ đạo công việc, ông Đức cũng làm việc trực tiếp như các anh em khác và bận rộn từ sáng đến tối. Cũng vì thế, công việc khiến cho việc mặc vest như các chuyên gia nước ngoài khác, với ông Đức rất… không hợp.

Kể cả khi chuyển sang làm Giám đốc chi nhánh Dodoma, ông Đức cũng không quen mặc vest bởi vẫn phải làm việc ngày đêm, tham gia cả kỹ thuật lẫn kinh doanh. “Thời tiết quá nóng, mà mình vẫn là lính chiến nên mặc vest không quen”, ông Đức chia sẻ.

Từ “5 không” đến hạ tầng và phân phối lớn nhất

Trên thực tế, câu chuyện của những người Việt Nam như ông Đức tới Tanzania để xây dựng mạng viễn thông Halotel không dừng ở chuyện không mặc vest hay ở nhà trọ. Khi đến đây, ông Đức và nhiều chuyên gia của Tập đoàn Viettel bắt đầu với 5 không: không biết tiếng bản ngữ, không có trụ sở, không nơi ở, không nhân viên, không nơi đặt trạm thu phát sóng. Mỗi tỉnh chỉ bắt đầu với 2 người Việt Nam, phải tự đàm phán thuê nhà làm trụ sở, cửa hàng, thuê đất dựng trạm…

Thời điểm đó, nếu có ai dám dự báo về khả năng thành công của Tập đoàn Viettel ở Tanzania thì xác suất hẳn sẽ vô cùng thấp. Lý do là quốc gia Đông Phi này đã có tới 9 nhà mạng (sau này một mạng bị sáp nhập còn 8) và có tới 3 thương hiệu viễn thông thuộc Top 10 của thế giới (Vodafone, Tigo và Airtel) đã có mặt tại đây từ 6-10 năm.

Nhưng hình như những người Việt Nam tới đây không quan tâm đến điều đó. Người như ông Đức cùng các đồng đội của mình chỉ miệt mài tìm tòi, xây dựng và phát triển mạng lưới cả hạ tầng viễn thông lẫn hệ thống phân phối.

Chỉ trong vòng 1 năm, những người Việt Nam đã dựng lên một hạ tầng viễn thông lớn nhất Tanzania, vượt qua cả những nhà mạng lừng danh thế giới. Lúc khai trương hoạt động vào tháng 10/2015, Halotel đã phủ sóng 90% diện tích dân số Tanzania đang sống, với 2.500 trạm BTS và 18.000 km cáp quang.

Chưa hết, kênh bán hàng của riêng Halotel đã được xây dựng tới tận tới các vùng nông thôn xa xôi - nơi mà các đại lý không muốn tới. Với cửa hàng mở ra tại 26 tỉnh, 200 đội bán hàng, 1.000 trưởng nhóm và hơn 22.000 cộng tác viên, cùng đội ngũ bán hàng online, kết hợp với kênh phân phối đại lý truyền thống, Halotel cũng xây được hệ thống bán hàng lớn nhất.

“Điều kỳ diệu mới” ở Châu Phi

Chỉ sau 3 tháng kể từ khi chính thức cung cấp dịch vụ Halotel đạt 1 triệu khách hàng, tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong số 10 thị trường Tập đoàn Viettel đang kinh doanh. Đây cũng là tốc độ tăng trưởng kỷ lục mà hiếm mạng di động nào trên thế giới có được. Chưa hết, sau 9 tháng, con số là 2 triệu. Đến cuối tháng 9/2017 thì vượt 3,5 triệu và Halotel đứng thứ 4 trong số 8 nhà mạng tại Tanzania.

Những kết quả tăng trưởng nhanh đến khó tin của Halotel là nguyên nhân giúp thương hiêu này được Ban tổ chức giải thưởng Kinh doanh quốc tế (Stevie Awards) 2017 trao giải Bạc ở hạng mục “Doanh nghiệp tăng trưởng nhanh nhất khu vực Trung Đông và châu Phi”.

Đặc biệt hơn, sau khi đến Barcelona nhận giải thưởng vào gần cuối tháng 10 thì chỉ sau đó vài ngày, Halotel nhận được tin vui khi thương hiệu này đã chính thức vượt Airtel (Ấn Độ) về thị phần và vọt lên vị trí thứ 3 tại Tanzania. Tốc độ tăng trưởng khó tin cùng việc vượt lên cả những đối thủ sừng sỏ nhất thế giới như Airtel đã khiến Halotel bắt đầu được coi như là “Điều kỳ diệu mới của châu Phi” - danh hiệu mà trước đây thuộc về Movitel (Viettel Mozambique).

Thế nhưng, việc xây dựng hạ tầng và phát triển thần tốc không phải là toàn bộ những gì mà Halotel được đánh giá cao tại quốc gia châu Phi này. Thực tế, điều khiến thương hiệu này trở nên nổi bật và ghi dấu ấn với người dân Tanzania là những chương trình xã hội.
Ngoài cam kết phủ sóng ở 4.000 ngôi làng chưa từng có sóng viễn thông trong 3 năm, Halotel còn cung cấp Internet băng rộng miễn phí tới 417 trường học, 124 UBND, 74 bệnh viện, 131 đồn cảnh sát…

Trước đó, các tập đoàn viễn thông lớn nhất thế giới đã đến đây nhưng không ai muốn làm (do không mang lại lợi nhuận). Cũng vì thế, một chuyên gia người Tanzania gọi những người Việt Nam đến đây kinh doanh, làm nhiều điều có ích cho dân địa phương là “những người hùng chân đất”.

Nguyễn Quang