Tôi nói với ba, chẳng phải thế lực siêu nhiên nào cả, một phần là do người ta hút cát dưới lòng sông, gây ra sạt lở. Ba tôi và mấy cao niên trong xóm không tin. Mọi người bảo chỗ đoạn đất lở mấy năm nay không hề có ghe nào đến lấy cát. Ngược lên phía thượng nguồn một chút thì có. Tôi giải thích là khi con sông bị lấy cát, dòng chảy sẽ thay đổi. Các dòng chảy này có thể tạo ra hiện tượng nước xoáy hoặc "đạp" thẳng vào bờ sông, khiến đất sạt lở.

Mỗi dòng sông tự nhiên được hình thành hàng trăm năm, thậm chí hàng nghìn năm. Thiên nhiên đã tạo cho nó thuộc tính cân bằng và bình ổn. Khi con người tác động vào, tính cân bằng bị phá vỡ. Việc khai thác cát quá mức ở Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay, trong bối cảnh các nước thượng nguồn đã chặn nhiều đập thủy điện trên dòng Mekong, khiến lượng cát và phù sa không được bù đắp lại đầy đủ. Để cân bằng sự thiếu hụt, các con sông sẽ bào mòn đáy sông hoặc đất cát hai bên bờ, dẫn đến xói mòn bờ sông, sạt lở, kéo theo các công trình, nhà cửa ven bờ sụt xuống và phá vỡ thảm thực vật giữ bờ sông.

Khi người dân quê tôi bắt đầu hiểu ra, họ cũng chỉ biết bất lực nhìn những ghe khai thác cát dập dìu trên khắp các con sông ở miền Tây.

Hiện nay, các tỉnh, thành An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Cần Thơ, Sóc Trăng có 76 mỏ cát được cấp phép khai thác công khai. 500 km bờ sông bờ biển ở miền Tây đã bị sạt lở; nhấn chìm gần 2.000 ngôi nhà và khiến 20.000 hộ dân phải di dời.

Người dân miền Tây vốn có tập quán định cư, mưu sinh ven sông ngòi, kinh rạch. Những vụ sạt lở đang diễn ra ngày càng thường xuyên hơn khiến người dân luôn sống trong nỗi thấp thỏm, bất an. Chính quyền một số nơi giải quyết cho người dân di dời, tái định cư để tránh rủi ro sạt lở, nhưng chỉ là giải pháp tình thế. Bởi thay đổi môi trường sống sẽ kéo theo những hệ lụy, gây cản trở thói quen lao động sản xuất của người dân, phá vỡ sự cố kết giữa gia đình và làng xóm.

Người dân chính là đối tượng bị tác động nặng nề nhất do sạt lở, sụt lún đất đai ở miền Tây. Chính quyền các tỉnh vẫn đang cấp phép cho doanh nghiệp khai thác cát, song song với việc đổ kinh phí vào khắc phục hậu quả của hoạt động này. Người dân có thể không biết số tiền khổng lồ mà các doanh nghiệp đấu thầu khai thác cát đã "chảy" đi đâu. Nhưng họ phải đóng thuế để nhà nước chống sạt lở. Đó là một vòng quay luẩn quẩn, mà hậu quả, người dân đều lãnh đủ.

Việc bắt giữ, xử lý các vụ khai thác cát trái phép vẫn được báo chí đăng tải hàng ngày. Nhưng, tình trạng khai thác cát ở miền Tây vẫn diễn ra rầm rộ. Cái khó là người dân không thể biết đâu là đối tượng hút cát lậu, đâu là người khai thác được nhà nước cấp phép. Dân không thể giám sát, lực lượng chức năng không xử lý triệt để, "cát tặc" ngày càng ngang nhiên.

Chắc chắn không thể chấm dứt khai thác cát sông, vì nhu cầu xây dựng, san lấp mặt bằng, đôn cao đường sá đang cần một lượng cát rất lớn. Tuy nhiên, việc tác động vào bất cứ đoạn nào trong hệ thống sông Cửu Long cũng sẽ làm biến đổi kết cấu chung, gây ra hệ lụy. Do vậy, thay vì cấp phép khai thác cát sông một cách cục bộ, thiếu nhất quán như thời gian qua, chính quyền các tỉnh miền Tây cần bàn thảo một phương án khả thi, khoa học, đồng bộ. Việc cấp phép cần căn cứ vững chắc, dựa trên cơ sở thẩm định của các chuyên gia, giảm thiểu sự tác động đến môi trường. Cần đánh giá sự chênh lệch giữa lượng cát bồi đắp từ thượng nguồn với lượng cát khai thác hàng năm trên toàn đồng bằng, từ đó xây dựng chính sách khai thác cát bền vững. Về lâu dài, những dự án nghiên cứu sản xuất cát nhân tạo cần được tính đến, thay cho cát sông đang ngày càng cạn kiệt.

Hiện nay, không thiếu những quy định pháp luật về quản lý, khai thác tài nguyên khoáng sản, trong đó có cát sông. Nhưng thiếu sự giám sát và thực thi chặt chẽ, những con sông bị rút ruột vẫn hàng ngày kêu cứu.

Trương Chí Hùng

Chỉ vì mất lòng tin vào nhau, nghi ngờ người yêu có bạn mới, chồng ra ngoài “mua vui”, các bà vợ, anh chàng không ngần ngại dùng công nghệ cao để nghe lén và theo dõi đối tượng của mình.

Từ giám sát trên máy tính

Quen nhau 3 năm, nhưng gần đây anh Trần Văn Quang - nhân viên kỹ thuật một công ty tại đường Khuất Duy Tiến quận Thanh Xuân – Hà Nội nhận thấy tình cảm của bạn gái mình không còn mặn nồng như lúc trước. Sau nhiều lần rủ đi chơi nhưng bị từ chối với lý do bận công việc, anh càng tỏ ý nghi ngờ bạn gái của mình hơn.

Trong một lần máy tính bạn gái bị hỏng, khi sửa lỗi anh đã cài vào một phần mềm điều khiển máy tính từ xa. Thường vì lý do bảo mật, những phần mềm này hoạt động theo nguyên tắc điền username và password. Mỗi lần kết nối chương trình sẽ tự động hiện ra một password mới nhằm tránh trường hợp bị hacker theo dõi. Nhưng vốn là dân công nghệ, nên anh Quang đã lén cài thêm vào một username và password của riêng mình, từ đó trở đi anh âm thầm theo dõi mọi thư từ liên lạc và các đoạn chat của cô với bạn.

Cũng giống như anh Quang, anh Nguyễn Ngọc Tân ngụ tại quận Tân Bình – Tp Hồ Chí Minh cũng cài một phần mềm gián điệp theo dõi từ xa lên máy tính bạn gái mình. Tuy nhiên, khác với anh Quang chỉ cài phần mềm thông dụng phổ biến trên thị trường thì anh Tân cài thẳng vào mính tính của bạn gái mình phần mềm gián điệp K..

Đây là một dạng phần mềm chuyên ăn cắp thông tin và tài khoản của người dùng thao tác trên bàn phím. K.. còn có khả năng theo dõi các thay đổi trên máy tính bằng cách chụp ảnh màn hình hoặc chức năng quay lén camera.

Vì vậy, khác với phần mềm thông dụng anh Quang sử dụng, mỗi khi kết nối thường hiển thị một biểu tượng nhỏ bên góc phải màn hình sử dụng, K... hoạt động một cách tinh vi và bí mật hơn. Nó chỉ bị phát hiện bởi các phần mềm diệt virus mạnh và mới nhất sau này. Thế nên chỉ sau ít tháng anh Quang bị cô bạn gái phát hiện và chấm dứt tình cảm vì bí mật theo dõi cô thì anh Tân vẫn âm thầm theo dõi mọi hoạt động trên máy tính của người tình.

Đến theo dõi cả trên điện thoại

Không chỉ theo dõi trên máy tính, việc theo dõi trên điện thoại ngày nay cũng không còn là một vấn để xa lạ. Rất nhiều các phần mềm gián điệp chuyên nghe lén cuộc gọi đã xuất hiện. Đặc biệt, các phần mềm này có giá thuê gói chỉ từ vài triệu đồng cho một năm sử dụng và tốn thêm một khoảng chi phí nữa cho việc cài đặt các chức năng nâng cao.

Sau khi mua gói, cài lên điện thoại là khách hàng đã có thể ung dung ngồi ở nhà nghe lén cuộc thoại, xem tin nhắn ngay cả khi bị xóa, hay thậm chí có thể nghe trực tiếp các âm thanh sống động xung quanh.

Nhưng cũng từ khi các phần mềm nghe lén xuất hiện, không ít các cặp vợ chồng rơi vào cảnh xào xáo tan nhà nát cửa. Trường hợp của Anh Lê Văn Phú quận Hoàng Mai là một điển hình ví dụ. Anh Phú vốn là dân kinh doanh, nhiệm vụ của anh thường xuyên đi giao tiếp khách hàng, sau khi kí kết hợp đồng anh thường dẫn khách hàng đi chiêu đãi tiệc. Mỗi lần như thế anh Phú thường đi về muộn và trên người lúc nào cũng nồng nặc mùi rượu bia.

Chị An- vợ anh lo lắng nhiều đêm không ngủ được. Sau nhiều lần khuyên nhủ bị gạt đi, chị tìm đến một công ty thám tử chuyên theo dõi và được tư vấn cài gói phần mềm nghe lén điện thoại. Chỉ ít hôm sau khi cài đặt, chị tá hỏa phát hiện chồng mình vẫn thường hay dẫn khách hàng đi “vui vẻ” sau các chầu nhậu say.

Không thể chấp nhận một người chồng phản bội, chị An làm đơn ly hôn. Mới đầu anh Phú phản ứng vì không đồng ý, nhưng sau chị An đưa ra các đoạn ghi âm hội thoại nghe lén được, anh thở dài chỉ còn biết trách bản thân.

Minh Anh

(còn tiếp)       

Kia Soluto là mẫu sedan cỡ B được lắp ráp tại nhà máy của Thaco ở Chu Lai, ra mắt vào ngày 14/9/2019, cạnh tranh với các đối thủ như Toyota Vios, Hyundai Accent. Hơn 5 năm có mặt trên thị trường, Soluto chưa tạo ra nhiều sự đột phá cho thương hiệu, khi gần như luôn xếp cuối bảng doanh số trong phân khúc.