Bên cạnh đó, bảng kiểm kĩ năng viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một bài thơ trong SGK Ngữ văn 10 (tập 1) - bộ Chân trời sáng tạo (trang 77), yêu cầu phần mở bài: tên tác phẩm, thể loại, tác giả...

Như vậy, nếu không có thông tin về tác giả, tác phẩm thì học sinh khó viết đúng phần mở bài. Phần thân bài, học sinh cũng khó làm rõ nội dung bài thơ, đó là tiếng reo và cả tiếng thở dài thảng thốt pha chút bâng khuâng của nhà thơ Xuân Diệu vào những năm 30 của thế kỉ trước.

Mới đây, một trường học ở TP.HCM yêu cầu học sinh phân tích bài thơ “Đây mùa thu tới” của Xuân Diệu để thấy được những cảm nhận tinh tế của nhà thơ trước khung cảnh thiên nhiên khi đất trời vào thu. 

Theo đó, câu nghị luận văn học (5 điểm) của đề kiểm tra môn Ngữ văn 10 có nội dung như sau:

Cảm nhận về cây liễu dù chưa bao giờ thấy

Đề thi khiến nhiều học sinh gặp khó khăn khi làm bài vì các em chưa bao giờ nhìn thấy... cây liễu. 

Trong bài thơ có hình ảnh cây liễu “Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang/ Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng”, trong khi nhiều học sinh không biết cây liễu như thế nào. Như thế, các em khó có thể phân tích, cảm nhận chính xác nội dung của hai câu thơ mở đầu.

Có chăng, học sinh chỉ phát hiện được câu thơ sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa được thể hiện qua các từ ngữ, hình ảnh “đìu hiu”, “chịu tang”, “tóc buồn”, “lệ ngàn hàng” nhằm miêu tả thiên nhiên gợi hình, gợi cảm. Hay nói cách khác, các em chỉ có thể phân tích đoạn thơ một cách hời hợt mà thôi.

Tôi đang dạy 3 lớp 10, tổng cộng 115 học sinh. Tôi làm khảo sát nhanh qua câu hỏi “các em đã từng thấy cây liễu hay chưa” thì chỉ có vài ba em cho biết đã thấy trong chuyến đi du lịch ở Đà Lạt. Thế mà có em vẫn không nhớ cành cây liễu rũ xuống đất, hoa màu đỏ... 

Tổ Ngữ văn của tôi có 15 giáo viên thì 10 người cho biết chưa bao giờ nhìn thấy cây liễu. Đa số thầy cô đọc sách giáo viên, sách tham khảo và xem thêm một số tài liệu khác để phân tích, giảng bình khi dạy bài thơ “Đây mùa thu tới” của Xuân Diệu.

Học 9 năm kiểu này, thi lớp 10 kiểu khác

Nhiều giáo viên nêu quan điểm, chỉ cần dạy học sinh một số phạm vi kiến thức: chủ thể trữ tình; vần và nhịp; từ ngữ, hình ảnh trong thơ như trong SGK Ngữ văn 10 - CTGDPT 2018, hướng dẫn thì học sinh sẽ phân tích được thơ một cách đơn giản.

Tuy vậy, cá nhân tôi cho rằng, nếu học sinh không được học văn học sử, không đặt tác giả trong dòng chảy của lịch sử văn học như Chương trình 2006 thì rất khó yêu cầu các em phân tích thơ.

Dĩ nhiên học sinh có thể phân tích một cách đơn giản nội dung và nghệ thuật của bài thơ. Nhưng, văn học là sự cảm nhận cái đẹp qua nghệ thuật ngôn từ, các em chỉ phân tích, cảm nhận thơ một cách hời hợt thì còn gì là văn chương.

Hơn nữa, tôi cho rằng yêu cầu học sinh phân tích thơ là chưa phù hợp. Việc phân tích, cảm nhận thơ chỉ nên dành cho những học sinh khá giỏi, sinh viên chuyên ngành hay các nhà nghiên cứu văn học.

Ngoài ra, nhiều giáo viên cũng rất băn khoăn, dù học sinh lớp 10 đang học theo Chương trình giáo dục 2018, nhưng 9 năm qua các em vẫn học và kiểm tra theo cách cũ (ra tác phẩm trong SGK), do đó việc thay đổi đề kiểm tra đột ngột sẽ khiến học sinh bị sốc. 

Bộ GD-ĐT cũng cần sớm có đề minh họa đề thi tốt nghiệp THPT năm 2025, giúp thầy trò chủ động trong dạy và học.

Thanh Thúy

Kiểm tra Ngữ văn lớp 10 chương trình mới: Khó ra đề đúng, hay

Về hai trận quan trọng sắp tới của tuyển Việt Nam, BLV Quang Huy nói: "Chúng ta thua họ ở Asian Cup 2023. Một số cầu thủ Việt Nam bị căng cứng khi đua sức với đối thủ. Trước đây, tuyển Việt Nam luôn kiên nhẫn, chờ thời cơ. Hay nói cách khác, đội bóng đã dùng mưu để thắng đối thủ này.

Trong khi đó, ở Asian Cup 2023, lực lượng của tuyển Việt Nam quá trẻ nên chưa có nhiều kinh nghiệm. Còn hai trận đấu sắp tới, chúng ta rất cần những cầu thủ dày dạn kinh nghiệm. Họ có sự nhuần nhuyễn và gắn kết. Indonesia nhập tịch nhiều nhưng họ chưa tạo ra gắn kết. Tôi tin chúng ta có hai trận đấu thi đấu theo ý mình".

BLV Quang Huy chia sẻ về chuyện Indonesia sử dụng nhiều cầu thủ nhập tịch và khả năng giành chiến thắng của tuyển Việt Nam trong hai trận then chốt sắp tới: "Trước đây, Singapore thành công với chính sách nhập tịch nhưng sau này, họ không hiệu quả nữa. Philippines cũng vậy. 

Nhưng tôi thấy Indonesia có thể thành công với chính sách nhập tịch. Họ có tình yêu bóng đá và chỉ nhập tịch những cầu thủ gốc Indonesia. Tuy nhiên, cứ phải bước vào trận đấu mới biết được.

Ở Asian Cup 2023, Indonesia giành chiến thắng nhưng họ hoàn toàn có thể vấp ngã nếu mọi chuyện không đúng dự tính. Tuyển Việt Nam có sự dẻo dai, tinh thần và tính gắn kết tốt. Do đó, tôi vẫn tin vào kết quả tốt của đoàn quân HLV Troussier".

Trong khi đó, BLV Anh Ngọc tin tưởng sự trở lại của các cựu binh giúp tuyển Việt Nam có một diện mạo khác khi tái đấu Indonesia.

"Hai tháng qua kể từ trận thua Indonesia, các cầu thủ giàu kinh nghiệm trở lại. Cầu thủ trẻ có tiến bộ và việc được thi đấu cùng đàn anh giúp họ trưởng thành hơn.

Hai trận đấu với Indonesia sắp tới không khác gì trận chung kết. Tôi tin rằng tuyển Việt Nam có kết quả tích cực khi mọi thứ thay đổi", BLV Anh Ngọc cho biết.

Tuyển Việt Nam đổ bộ Indonesia, sẵn sàng ra sân tập