Bị bạn trai cắn đứt môi vì cãi cọ

Nghiên cứu cho thấy di truyền có nhiều khả năng đóng một vai trò trong việc phát triển ung thư phổi ở những người dưới 50 tuổi, phụ nữ và những người chưa bao giờ hút thuốc.

Hiện nay, một số gen có liên quan tới bệnh ung thư phổi được xác định gồm:

Gen EGFR: Đột biến gen EGFR T790M ở tế bào dòng mầm làm tăng nguy cơ phát triển ung thư phổi, đặc biệt ở người không hút thuốc. Đột biến rất hiếm tuy nhiên được ước tính làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi ở những người không hút thuốc lên 31%.

Gen TP53: Đây là gen ức chế khối u. Đột biến gen TP53 ở các tế bào dòng mầm làm mất khả năng ức chế khối u do đó tăng nguy cơ xuất hiện ung thư ở nhiều cơ quan trong đó có ung thư phổi và ung thư thường khởi phát sớm.

Hội chứng Li-Fraumeni là hội chứng di truyền hiếm gặp liên quan đến đột biến này. Các khối u liên quan đến hội chứng này bao gồm ung thư vú, sarcoma mô mềm, sarcoma xương, u não và ung thư biểu mô vỏ thượng thận.

Ung thư phổi xảy ra ở 2,3-6,8% bệnh nhân mắc hội chứng Li-Fraumeni thường là nam giới, với độ tuổi trung bình khi được chẩn đoán là 48 tuổi. Trong một số báo cáo, đột biến EGFR đã được phát hiện ở những bệnh nhân mắc hội chứng Li-Fraumeni phát triển ung thư phổi. Việc mất chức năng p53 có thể giải phóng trình tự khởi động của gen EGFR và làm cho gen này dễ bị đột biến hơn.

Gen BRCA: Đột biến gen BRCA ở tế bào dòng mầm thường được nhắc tới trong ung thư vú và buồng trứng di truyền. Tuy nhiên, những người mang đột biến gen này cũng có nguy cơ mắc một số loại ung thư khác như phổi, thận, gan.

Gen HER2: là một gen gây ung thư trong họ EGFR. Nó biểu hiện quá mức ở bệnh nhân ung thư vú với tần suất 15-20%. Tuy nhiên, trong ung thư phổi, đột biến soma của HER2 là rất hiếm. Những đột biến như vậy được tìm thấy trong 1,6-2,5% các trường hợp ung thư phổi không tế bào nhỏ. Chúng thường gặp ở nữ giới, châu Á, không hút thuốc, ung thư biểu mô tuyến, có liên quan đến đáp ứng điều trị kém.

Một số gen khác: HER2, YAP1, CHECK2… Các đột biến gen này ở tế bào dòng mầm cũng có liên quan tới việc hình thành ung thư phổi.

Trái tim là bộ phận trong cơ thể truyền cảm hứng tưởng tượng nhất. Suốt lịch sử loài người, trên khắp thế giới, con người đã viết, trò chuyện và hát về trái tim bằng hàng nghìn ngôn ngữ, mô tả nó như là nơi chứa đựng tình yêu, lòng tốt và sự dũng cảm.

Nhưng chức năng cơ bản nhất của trái tim là giữ cho chúng ta sống. Bộ phận này chỉ có cơ, kích thước chỉ bằng nắm tay nhưng lại điều khiển cả hệ thống tuần hoàn, bơm máu giàu oxy đi khắp cơ thể. Nó có thể đập nhanh hơn hoặc chậm lại tùy vào cảm xúc, hoạt động hoặc do chấn thương, bệnh tật của chúng ta, nhưng nhìn chung một trái tim khỏe mạnh sẽ đập đều đặn.

Vậy trái tim đập bao nhiêu nhịp mỗi ngày và trong toàn bộ một đời người?

Có nhiều khác biệt về tốc độ tim đập trong một ngày. Bạn đang ngồi bên bàn làm việc, đi bộ đến cửa hàng hay chạy trên máy chạy bộ, trái tim của bạn sẽ phản ứng với các yêu cầu năng lượng khác nhau và dẫn đến nó đập nhanh hơn hay chậm hơn.

Bác sĩ Partho Sengupta, Trưởng khoa Tim mạch, Trường Y khoa Robert Wood Johnson thuộc Đại học Rugers, New Jersey, Mỹ, nói rằng điều thú vị nhất của tim là khả năng điều chỉnh nhịp độ và chức năng tùy theo nhu cầu trao đổi chất. Nó gần như có bộ não riêng để cảm nhận nhu cầu của cơ thể.

Để ước tính số lần tim đập trong một đời người, chúng ta bắt đầu bằng việc đếm số nhịp tim đập theo phút (BPM-beats per minute). Một trái tim người lớn khỏe mạnh đập khoảng từ 60 đến 100 BPM lúc nghỉ ngơi. Tuy vậy, theo Trường đại học Y khoa Harvard, Mỹ, đa số người lớn có nhịp tim nằm trong khoảng từ 55 đến 85 BPM.

Còn theo Bệnh viện Nhi đồng Benioff thuộc Trường đại học California ở San Francisco, Mỹ, nhịp tim trung bình của trẻ sơ sinh là từ 70 đến 190 BPM để đáp ứng nhu cầu năng lượng cho việc trao đổi chất nhanh hơn ở lứa tuổi này.

Đối với người lớn, nhịp tim nằm ngoài mức bình thường là dấu hiệu của bệnh lý.

Nhịp tim thường chậm lại phần nào theo tuổi tác vì cơ tim yếu đi theo thời gian. Ví dụ, lão hóa có thể dẫn đến xơ hóa - sự phát triển của các mô dư thừa cản trở nhịp đập - hoặc nhịp tim bất thường như rung tâm nhĩ, một rối loạn nhịp tim phổ biến nhất. Vấn đề này có thể ảnh hưởng đến tốc độ tim đập nhanh hoặc chậm.

Một người có nhịp tim trung bình lúc nghỉ ngơi là 70 BPM thì có 100.800 lần tim đập mỗi ngày, như vậy mỗi năm là khoảng 36,8 triệu lần. Tuổi thọ trung bình của một người sống khỏe mạnh từ khi sinh ra là 61,9 năm (số liệu cập nhật vào tháng 8/2024 của Tổ chức Y tế thế giới), tức là trong một đời, trái tim một người đập khoảng 2,28 tỷ lần.

Có ngưỡng tối đa cho một trái tim có thể đập trước khi ngừng hẳn không? Các yếu tố như tuổi, di truyền, chấn thương và bệnh tật có thể dần dần ảnh hưởng xấu đến hoạt động của tim. Nhưng nếu chúng ta càng quan tâm chăm sóc bộ phận "làm việc chăm chỉ" này thì nó càng thực hiện chức năng của mình bền bỉ và hiệu quả hơn.

Mặc dù lão hóa là một điều tất yếu xảy ra và tất cả mọi năng lực của cơ thể đều giảm dần theo thời gian nhưng ít nhất chúng ta có khả năng giảm áp lực cho trái tim do căng thẳng gây ra. Ví dụ, chúng ta có thể ưu tiên một giấc ngủ bình an, một chế độ ăn lành mạnh và tập thể dục đều đặn không?

"Có nhiều câu hỏi cần đặt ra về việc chúng ta đang đáp ứng được bao nhiêu cho nhu cầu của cơ thể mình và chúng ta có đang chăm sóc chính mình hay không." - bác sĩ Sengupta nói.

"Khối u khổng lồ đã có chồi u xâm lấn vào tĩnh mạch chủ dưới tức là khối u đã ở giai đoạn muộn. Trong khi đây lại là một khối u ác tính, nếu không được phẫu thuật kịp thời, khối u di căn sang các cơ quan chức năng khác, bệnh nhân suy kiệt và nguy cơ tử vong sớm là điều không tránh khỏi", bác sĩ điều trị thông tin.

TS.BS Nguyễn Minh Tuấn, Trưởng khoa Phẫu thuật Tiết niệu, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, với ca bệnh là cô gái còn rất trẻ, các bác sĩ nỗ lực mọi cách để giành giật sự sống cho người bệnh.

Cuộc hội chẩn toàn viện, với sự tham gia của nhiều chuyên khoa, từ ung bướu, tiết niệu, gây mê, điện quang, giải phẫu bệnh... được tiến hành.

Kết quả hội chẩn xác định, bệnh nhân u thận phải theo dõi RCC giai đoạn 3, viêm dạ dày với phần chồi u lan vào tĩnh mạch chủ độ 3.

"Bệnh nhân cần phẫu thuật cắt thận triệt căn. Tuy nhiên, để đủ sức khỏe đối diện với cuộc đại phẫu, trước mắt, cần nâng cao thể trạng cho người bệnh", TS Tuấn cho biết.

Sau 2 tuần tập trung chăm sóc dinh dưỡng, bệnh nhân đã lên 2 kg. Các bác sĩ quyết định nút động mạch thận phải ngay trước ngày phẫu thuật nhằm giảm bớt phần nào kích thước khối u để cuộc can thiệp được dễ dàng hơn, giảm thiểu tối đa những nguy cơ trong mổ đặc biệt là tình trạng chảy máu ồ ạt.

Sau khi nút động mạch, ca mổ của bệnh nhân được thực hiện hôm 5/6, với nhiều khó khăn, rủi ro do khối u quá to.

Khối u chèn ép hết các tạng xung quanh như tĩnh mạch chủ, đại tràng, tá tràng, gan mật… Sau ca mổ kéo dài gần 4 tiếng, ekip phẫu thuật đa chuyên khoa đã khéo léo bóc tách trọn vẹn khối u khổng lồ và loại bỏ hoàn toàn phần chồi u xâm lấn tĩnh mạch chủ dưới.

"Trước đó, các rủi ro được tính tới, như bệnh nhân mất lượng máu lớn; tổn thương các tạng khác trong ổ bụng do khối u đè; nguy cơ chồi u bong ra, di chuyển vào tuần hoàn sẽ gây tắc mạch phổi khiến bệnh nhân có khả năng tử vong ngay trên bàn mổ....

Nhưng may mắn, ca mổ đã thành công, các bác sĩ lấy ra khối u thận nặng 1kg", TS Tuấn thông tin.

Sau khi xuất viện trở về nhà, ngày 5/9 bệnh nhân đến khám trong tình trạng ổn định. Bệnh nhân không còn bị đau tức hoặc không còn cảm giác buồn nôn và bệnh nhân đã trở lại cuộc sống và đi làm việc như bình thường. Siêu âm hệ tiết niệu, xét nghiệm cho thấy chức năng thận bình thường.

PGS.TS Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu cho biết, hình ảnh mô bệnh học và hóa mô miễn dịch phù hợp với ung thư biểu mô tế bào thận đúng như chẩn đoán ban đầu.

Bệnh nhân tiếp tục được điều trị bằng liệu pháp miễn dịch theo chu kỳ 21 ngày/đợt. Cho đến nay bệnh nhân không có tác dụng phụ gì đặc biệt, hoàn toàn khỏe mạnh, dung nạp thuốc tốt và đã tiếp tục đi làm việc.

Các bác sĩ cảnh báo, khi có bất cứ dấu hiệu bất thường nào về sức khỏe, người dân nên đi khám sớm, tránh để như trường hợp này, khối u lớn lên rất nhanh, kéo theo nhiều rủi ro, nguy cơ cho cuộc mổ.

Các mẫu từ 51 bệnh nhân được lấy từ một đến hai tháng sau khi hồi phục cho thấy 37% đã giảm khả năng di chuyển của tinh trùng và 29% có số lượng tinh trùng thấp, giảm tiếp xuống 28% và 6% sau ít nhất hai tháng trôi qua.

Như vậy, theo thời gian kể từ khi phục hồi từ Covid-19 tăng lên, chất lượng của tinh trùng cũng được cải thiện. Theo nghiên cứu này, hiện tượng ảnh hưởng DNA của tinh trùng hầu hết diễn ra trong tháng đầu sau nhiễm. 1/4 người tham gia nghiên cứu có các thông số bình thường về tinh trùng trong khi 25,4% có hai thông số bất thường.

Tuy nhiên, khoảng 53 ngày sau khi được chẩn đoán nhiễm virus, các xét nghiệm PCR tinh trùng đều không phát hiện RNA của virus SARS-CoV-2 trong bất cứ mẫu tinh dịch nào của 120 tình nguyện viên. Các thông số về chất lượng tinh trùng trở lại mức bình thường sau 2 tháng kể từ khi nhiễm.

Các nhà nghiên cứu cũng cho biết họ đã tìm thấy "bằng chứng mạnh mẽ" rằng Covid-19 không thể lây truyền qua đường tình dục qua tinh dịch sau khi một người đã khỏi bệnh.

Tuy nhiên vẫn cần thêm các nghiên cứu để biết chính xác thời gian để phục hồi hoàn toàn các chỉ số về tinh trùng.

Được biết, một số loại virus như cúm có thể làm "hỏng" tinh trùng. Trong trường hợp bị cúm, nhiệt độ cơ thể cao do sốt là nguyên nhân.

Nhưng trong trường hợp của Covid-19, các nhà nghiên cứu không tìm thấy mối liên hệ nào giữa sự hiện diện hoặc mức độ nghiêm trọng của sốt và chất lượng tinh trùng. Thay vào đó, họ tin rằng nguyên nhân có thể liên quan đến phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với virus.

Các nhà nghiên cứu cho biết, các thử nghiệm cho thấy nồng độ cao hơn của các kháng thể Covid-19 trong huyết thanh của bệnh nhân có tương quan chặt chẽ với việc giảm chức năng tinh trùng, các nhà nghiên cứu cho biết, điều này cho thấy "nguyên nhân miễn dịch chứ không phải do sốt của rối loạn chức năng tinh trùng tạm thời".

Mặc dù nghiên cứu chỉ ra rằng không có RNA Covid-19 trong tinh dịch của những bệnh nhân đã vượt qua được virus, nhưng thực tế là các kháng thể đang tấn công tinh trùng cho thấy virus có thể "phá vỡ hàng rào bảo vệ tinh hoàn" trong thời kỳ đỉnh điểm của nhiễm trùng, các nhà nghiên cứu cho biết.

Điều này bổ trợ thêm thông tin cho một nghiên cứu trước đó từ Vũ Hán ở Trung Quốc, nơi xét nghiệm PCR trên các mẫu tinh dịch của bệnh nhân nhiễm Covid-19 có kết quả dương tính với coronavirus.