Bùi Ái Loan (hiện đang là sinh viên Trường ĐH Melbourne).

Bởi đã được học những kiến thức nền tảng về các môn học cơ bản từ những năm lớp 7 – 10, nên khi bước sang bậc phổ thông (lớp 11 – 12), học sinh chỉ cần theo học một môn bắt buộc là tiếng Anh; trong khi 5 môn còn lại sẽ do học sinh hoàn toàn được tự lựa chọn.

Tại ngôi trường phổ thông Ái Loan từng theo học sẽ cho học sinh lựa chọn trong khoảng 36 môn, trong đó có những môn học phổ biến như Lịch sử, Văn, Toán, Lý, Hóa, Sinh,... Bên cạnh đó, sẽ có những môn khác giúp phát huy năng khiếu, sở trường của học sinh như Quản trị kinh doanh, Luật, Chăm sóc sức khỏe, Thiết kế, Khoa học Máy tính, Kịch, Đàn, Bơi lội,…

“Nếu không thích môn Toán, học sinh cũng không nhất thiết phải chọn học Toán. Dù học sinh có lựa chọn môn gì, thì các môn học ấy cũng đều có giá trị tương đương nhau, không có môn nào được coi là môn chính, cũng không có môn nào là môn phụ. Và, một học sinh có thiên hướng nghệ thuật cũng sẽ được đánh giá ngang với một bạn có thiên hướng về kỹ thuật”.

Tuy nhiên, theo Loan, thông thường học sinh sẽ có xu hướng lựa chọn những môn liên quan đến nghề nghiệp trong tương lai. Ví dụ, một bạn muốn làm về gỗ sẽ lựa chọn môn Mộc để được làm quen với các loại máy móc. Trường cũng sẽ có những phòng học cách biệt để học sinh có thể thỏa sức làm các dự án mà không gây ra tiếng ồn, làm ảnh hưởng tới các lớp học xung quanh.

Từng mong muốn theo đuổi ngành Luật từ sớm nên năm lớp 11, Ái Loan đã lựa chọn theo học những môn liên quan đến ngành này, ví dụ như môn Nghiên cứu pháp lý.Mặc dù được giảng dạy ở trường phổ thông, nhưng môn học này cũng đã cung cấp cho nữ sinh những hiểu biết cơ bản về hệ thống luật của Úc, quá trình xử lý tội phạm, thụ lý hồ sơ hay được tiếp cận các vụ án nổi tiếng.

Nhờ đó, khi lên đại học, được tiếp cận với kiến thức sâu hơn về ngành, 9X cũng cảm thấy mọi thứ “dễ thở” hơn rất nhiều do đã có kiến thức nền tảng từ trước.

Tất nhiên, trong năm lớp 11, nếu học sinh cảm thấy không phù hợp, các em vẫn có cơ hội đổi môn học trước khi bước vào lớp 12.    

Ngoài ra, theo Loan, thầy cô tại Úc cũng khá sát sao trong việc định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Cứ 6 tháng một lần, trường sẽ có những buổi tư vấn, trao đổi xem học sinh có mong muốn học ngành gì, thế mạnh của bản thân thuộc về lĩnh vực nào và có đang hạnh phúc với sự lựa chọn về môn học của mình hay không.

Điều này sẽ khiến học sinh không cảm thấy áp lực với việc học. Cũng nhờ việc định hướng nghề nghiệp từ sớm nên sẽ hạn chế tối đa việc chọn nhầm ngành ở bậc đại học.

Nguyễn Thảo Nhi (sinh viên Trường ĐH Công Nghệ Nanyang).

Trong khi đó, theo Nguyễn Thảo Nhi (sinh viên năm cuối tại Trường ĐH Công Nghệ Nanyang, từng đi du học Singapore từ cuối những năm cấp 2), tại Singapore, việc lựa chọn môn học có phần khác hơn.

Ở Singapore, học sinh ngay từ bậc Upper Secondary(tương đương với lớp 9, 10 ở Việt Nam) đã được quyền tự lựa chọn tổ hợp môn học tùy thuộc vào điểm số từ năm lớp 8.

Đến khi lên cấp 3 - Junior College(tương đương với lớp 11, 12 ở Việt Nam), học sinh vẫn sẽ được lựa chọn môn học trong giới hạn. Tổng cộng học sinh sẽ phải học 6 môn, bao gồm 2 môn bắt buộc là General Paper(môn học kết hợp giữa tiếng Anh và xã hội học) và Project Work(Làm việc nhóm). Với 4 môn còn lại, học sinh có thể chọn học về mảng Nghệ thuật hoặc Khoa học.

Theo Nhi, dù Singapore cho học sinh được tự lựa chọn, nhưng thực tế vẫn là lựa chọn trong khuôn khổ. Ví dụ, cho dù học sinh chọn học về mảng Khoa học thì vẫn bắt buộc phải chọn 3 môn tự nhiên và 1 môn xã hội (chẳng hạn Vật lý, Hóa học, Toán học và Kinh tế); hay nếu chọn học về Nghệ thuật, học sinh vẫn sẽ phải chọn 3 môn xã hội và 1 môn tự nhiên (chẳng hạn Địa lý, Lịch sử, Nghệ thuật và Toán học).

“Đối với Singapore thì đây là cách giúp tạo sự cân bằng cho học sinh và khiến các em không học quá thiên lệch về một mảng nội dung nào đó. Đồng thời, vẫn có một số môn học bắt buộc, nhưng những môn này đều mang lại những giá trị cả về kỹ năng cứng lẫn kỹ năng mềm cho học sinh”.

Ví dụ, với môn General Papersẽ giúp học sinh nâng cao trình độ đọc hiểu, viết lách, lập luận,… - những thứ đều có lợi cho tương lai khi lên đại học và đi làm; hay môn Project Workyêu cầu học sinh phải giải quyết vấn đề xã hội bằng những ý tưởng mới, buộc học sinh phải làm việc nhóm, viết luận, thuyết trình hay đọc các bài nghiên cứu, ...

Ngoài việc chọn môn, học sinh còn có thể chọn mức độ môn học phù hợp với bản thân. Trong đó, có 2 mức độ chủ yếu là căn bản (H1) và mở rộng (H2). Ngoài ra, với những học sinh đạt điểm xuất sắc vào cuối năm lớp 11 sẽ được chọn lên mức nâng cao (H3).

Tuy nhiên, theo Nhi, khi đăng ký vào đại học tại Singapore, mỗi ngành học cũng sẽ có yêu cầu về một số môn học nhất định. Ví dụ, đối với ngành Kỹ thuật sẽ yêu cầu sinh viên từng phải học về Vật lý trong thời cấp 3. Vậy nên, cũng có thể nói, những môn học ở bậc phổ thông sẽ phần nào quyết định về lựa chọn nghề nghiệp tương lai của học sinh.

Thúy Nga

Du học sinh Việt kể chuyện tự chọn môn học ở trường phổ thông Mỹ

Từng có thời gian học phổ thông tại Mỹ, Lương Nguyệt Hà (sinh năm 2003) cho rằng, việc được tự lựa chọn môn học theo năng khiếu, sở thích đã giúp học sinh tại đây dễ dàng định hướng ngành nghề mình muốn theo đuổi trong tương lai.

Ban đêm, chợ Long Biên hoạt động từ 23h hôm trước đến sáng sớm hôm sau. Trong đó, giờ cao điểm mua bán ở chợ diễn ra từ 2-4h. Đây được xem là thời gian lý tưởng để du khách ghé thăm và chiêm ngưỡng khung cảnh huyên náo, tấp nập của chợ.

Cũng bởi đặc điểm hoạt động về đêm nên chợ Long Biên còn được ví von là chợ “không ngủ” nổi tiếng ở Thủ đô, thu hút du khách trong và ngoài nước tới khám phá.

Trước đó, chợ Long Biên cũng từng được tạp chí Go Backpackingbình chọn là 1 trong 5 khu chợ hấp dẫn tại Đông Nam Á và lọt vào danh sách 7 chợ trời thú vị nhất trên thế giới do tạp chí Conde Nast Travelerxếp hạng.

Geoff cho biết đã thức dậy từ rất sớm để di chuyển tới chợ Long Biên và có mặt ở đây lúc gần 4h.

Sau khi đi dạo một vòng quanh chợ, vị khách Tây không chỉ ấn tượng trước khung cảnh nhộn nhịp, tấp nập mà còn thích thú khi được một số tiểu thương mời ăn trái cây miễn phí như mía, mận, cam.

Thậm chí, đầu bếp Duyên còn giới thiệu và mời anh thưởng thức món chả mực, chả cá nóng hổi tại một sạp hàng trong chợ. Vị khách người Canada bất ngờ vì món chả được làm thủ công, có màu sắc bắt mắt và mùi vị hấp dẫn.

“Món chả này nóng quá nhưng thực sự ngon. Mực rất tươi. Còn chả cá, ban đầu tôi không mong đợi lắm nhưng ăn vào lại thấy tuyệt vời”, Geoff nói.

Tiếp đến, cả hai di chuyển đến một quán ăn nhỏ ở góc chợ và thưởng thức món trứng rán lá ngải.

Đầu bếp Duyên chia sẻ với Geoff rằng, lá ngải là nguyên liệu quen thuộc của người Việt, không chỉ dùng để chế biến món ăn mà còn mang lại một số công dụng tuyệt vời cho sức khỏe như giảm đau đầu, đau xương khớp, hạ sốt, giải cảm,…

Đây cũng là món ăn đường phố có giá bình dân được nhiều thực khách Hà Nội yêu thích.

Khi thưởng thức trứng rán lá ngải, Geoff nhận xét loại lá này tuy đắng nhưng có mùi thơm như vỏ cam.

“Vị đắng của lá ngải kết hợp với trứng rán và sốt chấm chua ngọt từ tương ớt, đường, muối, quất khiến tôi cảm giác hương vị như bùng nổ trong khoang miệng”, vị khách Tây chia sẻ.

Ngoài món trứng rán, Geoff còn nếm thử món xôi thịt kho ở chợ Long Biên. Món xôi được phục vụ đầy đặn, gồm thịt kho, chả mỡ, ruốc và rau dưa kèm theo.

Anh nhận xét xôi dẻo, ngon, ruốc cũng đậm đà, mềm mịn. “Xôi ngon quá, thịt kho mềm tan. Các loại rau chua ăn kèm cũng ngon”.

Thậm chí, thấy Geoff ăn uống ngon miệng và liên tục gật gù thể hiện sự thích thú, chủ quán xôi còn nhiệt tình tặng anh thêm miếng chả bò. Điều này khiến vị khách Canada xúc động vì cảm nhận được sự thân thiện, hiếu khách của người địa phương.

Kết thúc chuyến khám phá, anh thừa nhận không thấy vui khi phải dậy rất sớm để đến chợ đầu mối nhưng các trải nghiệm ở đây khiến bản thân hoàn toàn hài lòng.

“Chuyến đi rất xứng đáng. Chỉ riêng việc ăn ngon và được cho thêm đồ ăn cũng đủ khiến tôi cảm thấy tuyệt vời rồi”, anh bày tỏ.

Ảnh: Pure Detour

Điều này xảy ra vì nhiều sinh viên tốt nghiệp khó tìm được việc làm và mức lương khởi điểm thấp, trong khi đó nhà máy trả lương khá cao, trung bình có thể tiết kiệm được 125 nghìn tệ/năm (khoảng 450 triệu đồng).

Sau khi tốt nghiệp đại học, nhiều sinh viên xác định rõ việc đi làm chỉ để chuyển tiếp trong thời gian ngắn, hoặc là muốn tiết kiệm tiền nhanh chóng để phục vụ mục đích sau này. 

Sinh viên tốt nghiệp xong đi làm công nhân (Ảnh: Sohu)

Việc này được cho là do thu nhập làm việc trong nhà máy không quá thấp, thậm chí có những người được trả lên tới hàng chục nghìn nhân dân tệ. Thêm vào đó, không phải tất cả họ đều bắt đầu từ cấp thấp nhất của dây chuyền lắp ráp, nếu có bằng cử nhân, họ cũng có thể làm việc ở các vị trí hành chính, tài chính, kỹ thuật viên, kỹ sư và các vị trí khác. Ngoài ra, một số nhà máy hỗ trợ ăn 3 bữa, bố trí nơi ở và khen thưởng các cá nhân xuất sắc.

Thông thường, tiền lương của những công nhân mùa vụ sẽ được tính 25 tệ/giờ. Tuy nhiên, trong thời điểm dịch Covid 19, nhà tuyển dụng khó khăn trong việc tìm kiếm nhân lực nên có thể tăng đến 34 tệ/giờ. Một số sinh viên đã vào làm việc tại nhà máy nhiều lần và có thu nhập lên đến 100 nghìn tệ/năm (khoảng 360 triệu đồng), gấp 3 lần so với lương của 1 giáo viên thông thường.

Với lợi thế như tiếng Hàn, các sinh viên có thể làm việc trong thời gian khoảng 4 năm mà vẫn có số dư tài khoản lên đến 500 nghìn tệ (khoảng 1,8 tỉ đồng). Một sinh viên mới tốt nghiệp tên Bai Jing (Hà Nam, Trung Quốc) nói rằng cô dự định sẽ làm việc trong 3 tháng, kiếm được 20 nghìn tệ (khoảng 72 triệu đồng) để chuẩn bị cho kế hoạch tương lai của mình.

Tuy nhiên, việc lặp đi lặp lại 1 hành động tẻ nhạt mỗi ngày khiến cho nhiều sinh viên kiệt sức và cảm thấy không chắc chắn về tương lai. Mệt mỏi là cảm nhận sâu sắc nhất của mỗi người được phỏng vấn khi mới đặt chân đến nhà máy. Cui Ye, 1 sinh viên mới ra trường tại Tô Châu phải đứng 12 tiếng một ngày trong dây chuyền lắp ráp.

"Cân nặng của tôi đã giảm từ hơn 58 cân xuống còn có hơn 40 cân”. Ngoài ra, tiền lương trong các nhà máy về cơ bản được quyết định bởi giờ làm việc, muốn có lương cao thì chủ yếu dựa vào thời gian làm thêm. 

Thêm vào đó, họ còn phải chịu đựng những ánh mắt khinh thường hoặc chế giễu của thế giới bên ngoài. Một số sinh viên chủ động che giấu trình độ học vấn của mình, trong khi một số khác lại thực dụng hơn, chủ động chớp thời cơ để tìm kiếm cơ hội thăng tiến, tăng lương.

Doãn Hùng(Theo Sohu)

'Lương 14 triệu nhưng sinh viên từ chối': Nỗi day dứt của hiệu trưởng

Một số ngành học giao thông không còn thu hút thí sinh, Hiệu trưởng đại học lo ảnh hưởng tới cơ sở hạ tầng, công nghệ của đất nước trong tương lai.