Sao Việt ngày 10/6: Hà Thanh Xuân cùng ông xã "Vua cá Koi" Thắng Ngô đăng ảnh thăm thú Ghềnh Đá Đĩa, Quy Nhơn.

Mi Lê

Thị trường smarthome đang rộng mở với rất nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp công nghệ do nhu cầu của khách hàng ngày càng tăng cao, dự báo thị trường smarthome tại Việt Nam sẽ đạt gần 454 triệu USD vào 2026.

Theo nghiên cứu của Statista (công ty của Đức về nghiên cứu thị trường) về thị trường smarthome tại Việt Nam, nếu như năm 2020 chỉ đạt quy mô 0,6 triệu USD/26,8 triệu hộ gia đình thì đến năm 2021 đã đạt 183,9 triệu USD, dự báo năm 2022 con số này là 251 triệu USD. Thị trường này tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ và dự báo đến năm 2025 sẽ đạt 449,1 triệu USD.

Tiềm năng thị trường Việt Nam rất lớn với 100 triệu dân, trong đó 40% là dân thành thị, có mức sống ngày càng nâng cao và có nhu cầu về đầu tư tiện nghi cải thiện đời sống.

Nhưng trên thực tế tại thị trường Việt Nam, người dùng có xu hướng quan tâm đến các thiết bị thông minh riêng lẻ hơn là một hệ thống nhà thông minh toàn diện. Theo ghi nhận số liệu từ kết quả tìm kiếm hàng tháng trên Google, thay vì tìm kiếm smarthome hay nhà thông minh, người dùng có xu hướng tìm kiếm những thiết bị thông minh riêng lẻ như đèn thông minh, khoá cửa thông minh, rèm thông minh,…

Với tiềm năng thị trường này, có rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã nhắm tới như Lumi, Bkav, Rạng Đông, Điện Quang… và các nhà mạng như MobiFone, Viettel, VNPT cũng không nằm ngoài cuộc chơi này.

Nhà mạng muốn đem smarthome giá bình dân cho hộ gia đình

Chia sẻ với ICTnews về vấn đề này, ông Vũ Phi Long, Tổng giám đốc MobiFone Global cho hay, nền tảng IoT Platform do MobiFone tự phát triển để tích hợp các thiết bị cảm biến cho nhà thông minh trên cùng một ứng dụng đáp ứng nhu cầu như an ninh, quản lý năng lượng, tiện ích và giải trí, đáp ứng nhu cầu cho các hộ gia đình có thể tự động hóa trong ngôi nhà của mình. Nền tảng smarthome của MobiFone có thể điều khiển từ xa cho các thiết bị như camera, bóng đèn, ổ cắm, điều hòa, tivi, tủ lạnh, rèm cửa, cảm biến ánh sáng, nhiệt độ và khóa cửa.

Một điểm nhấn mà nền tảng smarthome của MobiFone là nhà mạng này tích hợp AI để nó có thể học các thói quen và hành vi của gia chủ, sau đó tự động hóa các tính năng và thiết bị cho phù hợp đem lại trải nghiệm thú vị tiện nghi cho người dùng.

“Chúng tôi nhận thấy thị trường nhà thông minh đang rộng mở cho các doanh nghiệp. Đã có nhiều doanh nghiệp nhắm đến phân khúc khách hàng cao cấp, nhưng chúng tôi thấy rằng nhu cầu khách hàng ở phân khúc tầm trung đang rất tiềm năng và chúng tôi đưa ra các giải pháp phù hợp cho khách hàng. Chỉ với chi phí từ 10 – 15 triệu đồng khách hàng đã có thể thông minh hóa ngôi nhà hiện tại của mình. Đây là mức chi phí được hầu hết các hộ gia đình ở đô thị sẵn sàng chi trả. MobiFone đưa ra mức chi phí hợp lý để có thể làm bùng nổ thị trường nhà thông minh tại Việt Nam và định nghĩa lại nhà thông minh không phải chỉ dành cho các ngôi nhà cao cấp”, ông Vũ Phi Long nói.

Nhấn mạnh về điểm khác biệt với các đối thủ trên thị trường, ông Vũ Phi Long cho biết, rất nhiều khách hàng đang phải mua các thiết bị riêng lẻ từ Trung Quốc, phải tự mò mẫm cài đặt và tìm hiểu cách thức sử dụng. Đây là điều không phải khách hàng nào cũng làm được. Bên cạnh đó, còn có các nguy cơ về bảo mật thông tin cá nhân có thể làm ảnh hưởng đến đời sống riêng tư của các thành viên trong gia đình. MobiFone có hệ thống chi nhánh ở các tỉnh sẽ hỗ trợ các hộ gia đình để lắp đặt. Như vậy, khách hàng có thể tiếp cận giải pháp nhà thông minh của MobiFone dễ dàng và an toàn.  

Phía MobiFone cho hay, với khoảng trên 2 triệu hộ gia đình đang sử dụng dịch vụ MobiFone sẽ là những khách hàng tiềm năng mà công ty này nhắm tới. Với những khách hàng này, MobiFone sẽ đưa giải pháp toàn diện từ phủ sóng Wifi đến điều khiển các thiết bị từ xa cho ngôi nhà thông minh. Đây cũng là giải pháp để MobiFone phục vụ khách hàng đang sử dụng dịch vụ của nhà mạng này tốt hơn và có thể thu hút thêm các khách hàng mới.

Viettel và VNPT nhập cuộc thị trường

VNPT cũng đưa ra giải pháp nhà thông minh có tên ONE Home. Đây là giải pháp nhà thông minh được phát triển trên nền tảng ONE IoT của VNPT Technology. Toàn bộ các thiết bị của VNPT Technology đều được kết nối và quản lý trên nền tảng duy nhất ONE IoT. Giải pháp có thể kết nối mọi thiết bị, từ các loại cảm biến (phát hiện khói, khí gas, chuyển động…), hệ thống chiếu sáng đến các thiết bị thông minh, trợ lý ảo cùng nhiều thiết bị khác; điều khiển thiết bị bằng điện thoại di động, ra lệnh bằng giọng nói…

Theo VNPT, lộ trình tiếp theo VNPT mở rộng tích hợp với các sản phẩm điện, điện tử dân dụng, thiết bị smarthome của các hãng khác phổ biến tại thị trường Việt Nam. VNPT sẽ đưa ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo, học thói quen của người dùng và xử lý các ngữ cảnh thông minh, giúp cá nhân hóa các trải nghiệm của người dùng.

Ông Nguyễn Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Sản phẩm của VNPT Technology cho hay: “Hơn 10 năm trước, không ai nghĩ mỗi người dân Việt Nam có 1 điện thoại thông minh, mỗi hộ gia đình có một đường kết nối Internet băng rộng. Vì vậy, chúng tôi tin rằng có thể tạo ra những giá trị mới, những trải nghiệm hoàn toàn mới cho ngôi nhà tương lai, để giúp smarthome không chỉ là giải pháp cho người có thu nhập cao nữa mà là một giải pháp hướng tới toàn dân”.

 Mới đây, Viettel Construction cũng đã tung ra sản phẩm nhà thông minh do chính công ty này nghiên cứu phát triển. Sản phẩm này có 2 phiên bản Standard và bản Premium, được thiết kế dựa trên thói quen và nhu cầu của người Việt, mang đến những trải nghiệm phù hợp nhất, giúp cuộc sống trở nên thông minh, tiện lợi hơn.

Hệ thống nhà thông minh của Viettel Construction có thể giúp khách hàng điều khiển hệ thống chiếu sáng, điều khiển các thiết bị điện, xử lý cửa sổ thông minh và giảm tiêu thụ năng lượng của ngôi nhà bằng cách giữ cho ngôi nhà mát mẻ vào mùa hè và làm ấm nó vào mùa đông.

Ngoài ra, hệ thống này của Viettel Construction còn có thể điều khiển thiết bị tưới tiêu giúp tiết kiệm sức lực và lượng nước sử dụng tưới tiêu hàng ngày. Các hệ thống tưới tiêu có thể tùy chỉnh theo bất kỳ kích thước sân, tự động kiểm tra dự báo thời tiết để điều chỉnh lịch tưới cây khi phát hiện có mưa…

Nhìn chung, các giải pháp của Viettel và VNPT nhắm đến phân khúc tầm trung để có thể cung cấp dịch vụ đến đông đảo hộ gia đình.

Nếu như trước dây, nhiều người vẫn nghĩ rằng giải pháp nhà thông minh sẽ phải chi phí rất lớn đến hàng trăm triệu cho mỗi căn nhà thì giờ đây các nhà mạng đang bình dân hóa dịch vụ này để đưa đến hàng chục triệu hộ gia đình Việt Nam.

Khi các dịch vụ thoại và SMS truyền thống đang suy giảm nhanh thì việc cung cấp các giải pháp, thiết bị số cho khách hàng cũng là dư địa mở rộng cho các nhà mạng và nhà thông minh là thị trường mới tiềm năng. Đây được xem là một phần của việc chuyển hướng chiến lược của các nhà mạng, từ nhà mạng viễn thông sang nhà cung cấp dịch vụ số cho khách hàng.  

Thái Khang 

Nhà thông minh thế hệ mới do người Việt nghiên cứu và phát triển

Thị trường smarthome tại Việt Nam vừa xuất hiện một thương hiệu mới mang tên VCC Smarthome do Viettel Construction trực tiếp nghiên cứu và phát triển.

Dù đã làm mẹ 3 con, nữ ca sĩ được khen giữ gìn sắc vóc tốt. Vy Oanh cho biết ở lần mang thai thứ 3 cô tăng cân và ốm nghén nhiều. Do đó, sau khi sinh và ở cữ, cô liền lên kế hoạch giảm cân. Nữ ca sĩ kết hợp giữa ăn uống và tập luyện để đảm bảo hiệu quả cao nhất.

Cô chủ yếu áp dụng các động tác yoga nhẹ nhàng giúp cải thiện độ linh hoạt, dẻo dai cho cơ thể cùng những bài tập nhẹ nhàng với tạ tay, cardio vừa sức. Đối với chế độ ăn, nữ ca sĩ giảm dần lượng tinh bột, đường và dầu mỡ. Cô chủ yếu ăn đồ luộc, hấp, tăng cường rau xanh, vitamin và sữa không đường để đảm bảo dinh dưỡng cho cả mẹ và bé. Ngoài ra, giọng ca Đồng xanhcũng cố gắng cân bằng sức khỏe tinh thần, tránh stress và ngủ đủ giấc.

Sau sinh, Vy Oanh bị rạn phần bụng, mông, ngực... Nữ ca sĩ do đó nỗ lực tập luyện, kết hợp chăm dưỡng giúp da săn chắc, hồng hào. Việc luôn đẹp trong mắt người bạn đời cũng là một trong những bí quyết giữ lửa hôn nhân nồng ấm. Hiện tại, Vy Oanh đã tự tin hơn với vóc dáng của mình.

Vy Oanh hạnh phúc bên 2 con bé Voi và bé Xu. Các con dù còn nhỏ nhưng ngoan, hiểu chuyện khiến vợ chồng nữ ca sĩ cảm thấy yên tâm để tập trung chăm lo con út. Dù bận rộn công việc, cả hai tranh thủ dành thời gian cố định mỗi ngày để sinh hoạt, vui chơi cùng các con.

Nữ ca sĩ hiện tập trung cho các hoạt động kinh doanh. Cô cũng cho ra mắt một số sản phẩm âm nhạc kết hợp biểu diễn thời gian qua. Cô cho biết khi thấy con út dần cứng cáp hơn sẽ dành nhiều thời gian hơn cho hoạt động nghệ thuật.

“Với tôi bây giờ gia đình là ưu tiên hàng đầu rồi mới tới công việc. Hoạt động nghệ thuật giúp tôi cảm thấy vui vẻ, thư giãn quên đi những lo toan, bộn bề trong cuộc sống", Vy Oanh nói.

Vy Oanh hát 'Hãy cho em khóc'

Thúy Ngọc

Đồng thời cử tri huyện Tam Đảo cũng kiến nghị giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường liên quan đến một số doanh nghiệp trên địa bàn; dự án Trung tâm Dịch vụ y tế và chăm sóc sức khỏe tại thị trấn Hợp Châu không triển khai gây lãng phí đất đai.

Cử tri huyện Tam Đảo cũng nêu thực trạng việc cấp kinh phí hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, hỗ trợ về trang phục, phương tiện, trang bị công cụ hỗ trợ,… cho lực lượng an ninh cơ sở còn chậm; cần đẩy nhanh tiến độ thực hiện Đề án 06; xây dựng thêm bệnh viện, trường cấp 3 trên địa bàn huyện Tam Đảo,...

Tại hội nghị, ông Nguyễn Khắc Hiếu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc và đại diện các sở, ban, ngành, UBND huyện Tam Đảo đã phát biểu tiếp thu, trả lời, làm rõ các ý kiến, kiến nghị cử tri quan tâm.

Bí thư Tỉnh ủy Dương Văn An đánh giá cao những ý kiến tâm huyết, trách nhiệm của cử tri huyện Tam Đảo.

Thông tin, làm rõ hơn một số kiến nghị của cử tri huyện Tam Đảo quan tâm, Bí thư Tỉnh ủy Dương Văn An đề nghị UBND tỉnh tiếp tục nghiên cứu triển khai thực hiện tốt hơn nữa Đề án 06 nhằm tăng tiện ích phục vụ giải quyết thủ tục hành chính và cung cấp dịch vụ công trực tuyến, từ đó góp phần làm giảm thủ tục hành chính, thúc đẩy sự phát triển của đất nước.

Đối với các nội dung liên quan đến Dự án Trung tâm Dịch vụ y tế và chăm sóc sức khỏe tại thị trấn Hợp Châu; việc chậm cấp kinh phí hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, hỗ trợ,... đầu tư xây dựng thêm bệnh viện đa khoa, trường THPT, Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc đề nghị UBND huyện Tam Đảo khẩn trương làm tờ trình, báo cáo để các cấp thẩm quyền có cơ sở triển khai thực hiện.

Ông An khẳng định quan điểm của tỉnh Vĩnh Phúc sẽ hướng tới nâng cao chất lượng phục vụ của các bệnh viện hiện có, tập trung vào y tế dự phòng, bác sĩ gia đình, đẩy mạnh phong trào tập luyện thể thao để người dân có sức khỏe tốt hơn, ít có bệnh nhân phải đến bệnh viện và giảm tải cho y tế các tuyến.

Trước phản ánh của người dân về tình trạng ô nhiễm môi trường do các công ty trên địa bàn gây ra, Bí thư Tỉnh ủy Dương Văn An đề nghị chủ đầu tư, đơn vị thi công cần có biện pháp bảo đảm vệ sinh môi trường.

Bên cạnh đó, cơ quan có thẩm quyền cần xem xét, lựa chọn nhà đầu tư hợp lý theo hướng lựa chọn những ngành công nghệ cao, bền vững và thân thiện với môi trường. 

Các lực lượng chức năng cần tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý những vi phạm liên quan đến môi trường, kiên quyết xử lý, tạm dừng hoạt động nếu mức độ ô nhiễm vượt quá quy định.

Chia sẻ của ThS.Trần Nguyễn Hải Ngân - Chủ nhiệm chương trình BTEC tại ĐH Hoa Sen.

Cơ hội trúng tuyển cao

- Cô có thể giới thiệu đôi nét về chương trình Cao đẳng hợp tác quốc tế BTEC tại ĐH Hoa Sen?

BTEC HND (Business and Technology Education Council Higher National Diploma) là chương trình liên kết giữa ĐH Hoa Sen và Tổ chức Giáo dục Pearson Edexcel (Anh quốc). Đây là chương trình giảng dạy về kinh doanh ở bậc Cao đẳng với bốn chuyên ngành đào tạo: Quản trị, Nhân sự, Kế toán, Marketing. Sinh viên (SV) BTEC sẽ được trải nghiệm môi trường học tập theo chuẩn quốc tế với ngôn ngữ giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh ngay từ năm thứ nhất. Bằng cấp BTEC không chỉ nổi bật tại Anh mà còn được công nhận tại hơn 100 quốc gia trên toàn thế giới.

- Với đặc điểm trên, làm thế nào để những SV chưa đủ trình độ tiếng Anh theo kịp chương trình?

Thí sinh xét tuyển chương trình BTEC được tham gia kỳ thi tiếng Anh đầu vào để xếp lớp phù hợp với trình độ. Đối với thí sinh chưa đạt trình độ tiếng Anh sẽ được học các lớp dự bị tiếng Anh trước khi vào học chính thức. Nếu đã có chứng chỉ IELTS 5.5 thì SV có thể hoàn thành chương trình học trong vòng 2 năm thay vì 3 năm.

Nguyễn Hoàng Ngọc Bích - Sinh viên chương trình BTEC, Đại học Hoa Sen

- Ngoài tiếng Anh, thí sinh cần đáp ứng yêu cầu gì để theo học chương trình BTEC?

Hình thức tuyển sinh của chương trình BTEC là xét tuyển dựa trên hồ sơ đăng ký dự tuyển, thí sinh chỉ cần đáp ứng yêu cầu đã tốt nghiệp THPT, không phân biệt năm tốt nghiệp. Với hình thức này, cơ hội trúng tuyển của thí sinh là rất cao.

“Thực học - Thực làm” theo chuẩn quốc tế

- Điểm khác biệt của chương trình BTEC so với các chương trình đào tạo về kinh doanh hiện hành là gì?

Thứ nhất, chúng tôi áp dụng phương pháp giảng dạy tiên tiến, lấy SV là trung tâm. Giảng viên chỉ là người theo dõi, định hướng nhằm hỗ trợ SV trong việc rèn luyện tư duy nghiên cứu khoa học, kỹ năng giải quyết vấn đề, xử lý tình huống công việc cụ thể.

Thứ hai, BTEC không đánh giá năng lực thông qua bài kiểm tra. SV được tham gia nhiều hơn các dự án tại doanh nghiệp và sử dụng kết quả trong quá trình làm dự án thực tế hoặc bài báo cáo cuối kỳ để đánh giá năng lực học tập.

Thứ ba, nội dung đào tạo được cập nhật thường xuyên theo nhu cầu của doanh nghiệp và thống nhất theo quy định của Edexcel; được kiểm định chặt chẽ bởi Edexcel nhằm đảm bảo chất lượng đào tạo theo chuẩn quốc tế.

- Các chương trình liên kết quốc tế được xem là hình thức du học tại chỗ, vậy nhà trường đáp ứng “chuẩn quốc tế” như thế nào cho chương trình BTEC?

Về cơ sở vật chất, SV chương trình BTEC được học tập tại cơ sở số 8 Nguyễn Văn Tráng, Quận 1, TPHCM. Đây là tòa nhà hiện đại với nhiều tiện ích như: thư viện Lê Quý Đôn, phòng học chức năng, phòng hội thảo, phòng tự học, wifi tốc độ cao,.. đảm bảo các yêu cầu cho một chương trình hợp tác quốc tế chất lượng cao.

Về đội ngũ giảng viên, được tuyển chọn khắt khe theo các tiêu chí về bằng cấp, trình độ chuyên môn, kinh nghiệm thực tế, năng lực ngoại ngữ, là những giảng viên quốc tế được giới thiệu bởi tổ chức Pearson Edexcel và các giảng viên người Việt đã từng học tập, làm việc tại các quốc gia có nền giáo dục phát triển như Anh, Úc, Mỹ, Singapore.

Về môi trường Anh ngữ, SV chương trình BTEC phải sử dụng tiếng Anh trên lớp và được khuyến khích sử dụng ngoại ngữ mọi lúc mọi nơi để tăng cường kỹ năng giao tiếp. Thường xuyên có các SV người nước ngoài đến tham gia học chung theo các chương trình trao đổi SV quốc tế.

- Cơ hội việc làm của sinh viên theo học chương trình BTEC ra sao, thưa cô?

SV BTEC nói riêng và SV ĐH Hoa Sen nói chung được đào tạo để hướng đến tiêu chí tự tin hội nhập vào môi trường làm việc toàn cầu.

SV được học bằng tiếng Anh để dễ dàng làm việc cho các công ty ở bất cứ quốc gia nào và chúng tôi cũng hướng đến việc SV tự khởi nghiệp hoặc làm việc cho doanh nghiệp địa phương để mang thương hiệu Việt ra thị trường quốc tế.

Trên thực tế, SV tốt nghiệp chương trình BTEC lại ưa chuộng làm việc tại các công ty nước ngoài đặt tại Việt Nam. Số lượng này chiếm đa số trong tỷ lệ 85% SV tốt nghiệp chương trình BTEC tại ĐH Hoa Sen có việc làm ngay (khảo sát đợt tháng 6/2016).

Ngoài ra, với bằng cấp được công nhận tại hơn 100 quốc gia, SV có thể lựa chọn du học chuyển tiếp để lấy bằng cử nhân, thạc sĩ tại Anh, Úc, Mỹ, Singapore,… cũng như có thể lựa chọn liên thông lên các chương trình quốc tế có sẵn tại ĐH Hoa Sen.

- Thí sinh và phụ huynh cần lưu ý mốc thời gian nào để chuẩn bị hồ sơ xét tuyển vào BTEC?

Ngày 22/7 tới đây là hạn cuối nộp hồ sơ của thí sinh dự tuyển chương trình BTEC.

Thí sinh và phụ huynh có thể tìm hiểu thông tin chi tiết tại website: tuyensinh.hoasen.edu.vn hoặc liên hệ trực tiếp tại Văn phòng Tư vấn Tuyển sinh - ĐH Hoa Sen (NZ 001, số 8 Nguyễn Văn Tráng, Q1) để được hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ xét tuyển.

- Xin cảm ơn cô!

Tân Văn

Bắt đầu nghỉ hưu từ năm 2007 ở tuổi 60 sau vài thập kỷ làm lập trình viên cho một ngân hàng lớn ở Canada, nhưng ông Thomas không vì thế mà được ngơi tay. Gần như một thói quen, mỗi khi tiếng chuông điện thoại nhà ông vang lên là có ai đó từ ngân hàng gọi đến nhờ ông, hoặc cập nhật phần mềm, hoặc bổ sung các tính năng mới.

Đơn giản là vì hiện tại không còn nhân viên nào hiểu được ngôn ngữ lập trình COBOL (Common Business-Oriented Language) – một ngôn ngữ lập trình đã hàng chục năm tuổi đang vận hành hầu như mọi hoạt động của ngân hàng này – như ông Thomas nữa. Hầu như không mấy coder trẻ hứng thú với nó, họ thích tìm đến những công nghệ đời mới hơn, như trí tuệ nhân tạo hay blockchain.

Xuất hiện lần đầu vào năm 1969, khi những cỗ máy tính vẫn đang to bằng cả căn phòng, còn các dòng code vẫn chạy trên các tấm thẻ đục lỗ, ngôn ngữ lập trình COBOL trở thành cốt lõi cho các phần mềm vận hành hoạt động ngân hàng. Cho đến tận bây giờ, nhiều thập kỷ đã trôi qua, khi Thomas và các đồng nghiệp đã về hưu, những dòng code mà ông và đồng nghiệp viết nên vẫn đang hoạt động và tạo ra hàng triệu bản ghi mỗi ngày.

Ngân hàng của ông Thomas không phải trường hợp duy nhất. Theo báo cáo của Reuters năm 2017, hơn 80% giao dịch thẻ tín dụng của người dùng được thực hiện bằng COBOL. Gần 95% số lần quẹt thẻ là nhờ COBOL xử lý đằng sau hậu trường. Các hệ thống dùng COBOL xử lý khoảng 3.000 tỷ USD trong giao dịch thương mại mỗi ngày.

Năm 2012, ngân hàng New York Mellon cho biết họ có 112.500 phần mềm dùng COBOL, với tổng cộng 350 triệu dòng code – con số này phổ biến trong hầu hết các tổ chức tài chính lớn khác. Hiện COBOL đang là nền tảng cho 43% hệ thống ngân hàng.   Theo ước tính vào năm 2020, có khoảng 240 tỷ dòng code COBOL đang âm thầm vận hành những phần quan trọng nhất trong cuộc sống hàng ngày của bạn.

Tại sao khi công nghệ đang tiến bước vũ bão mỗi ngày, một ngôn ngữ lập trình 50 năm tuổi vẫn quan trọng với cuộc sống chúng ta đến vậy?

Cuối năm 50, máy tính mới chỉ ở giai đoạn thử nghiệm và các doanh nghiệp vẫn còn ngần ngại sử dụng chúng. Việc viết code rất khó hiểu và rối rắm. Các lập trình viên thường viết phần mềm bằng ngôn ngữ máy "asembly", trong khi các câu lệnh lại trừu tượng một cách khủng khiếp. Ví dụ: câu lệnh "LXA A,K" nghĩa là "lấy số được tải vào vị trí trong bộ nhớ máy tính và tải nó vào thanh ghi chỉ mục K".

Hơn nữa, các nhà sản xuất máy tính thường tự nghĩ ra ngôn ngữ đặc biệt cho sản phẩm của họ. Nghĩa là nếu bạn có một phần mềm chạy tốt trên máy tính này, nó lại không chạy được trên máy tính của công ty khác.

Nhưng rồi một thế hệ các lập trình viên mới với tham vọng lớn hơn quyết tâm thay đổi điều đó. Khởi đầu là Grace Hopper, một Thiếu tướng Hải quân Mỹ, phát minh ra ngôn ngữ "FLOW-MATIC" với các câu lệnh bằng tiếng Anh để dễ học và dễ đọc hơn. Ví dụ, nếu muốn chuyển một số từ vị trí A sang D, chỉ cần viết "TRANSFER A TO D".

Tiếp đó, năm 1959, Mary Hawes, một lập trình viên khác muốn tạo ra một ngôn ngữ dễ viết như FLOW-MATIC và có thể chạy trên bất kỳ máy tính nào. Bà tập hợp một nhóm các chuyên gia, bao gồm cả những người đến từ các công ty máy tính và cả Bộ Quốc phòng để tạo ra một ngôn ngữ lập trình, giúp mọi quản lý tầm trung của các công ty đều có thể đọc và hiểu được, ngay cả khi họ không được đào tạo về lập trình.

Sau một thập kỷ nghiên cứu, COBOL ra đời. Cũng giống như FLOW-MATIC, nó rất dễ đọc và dễ hiểu với người biết tiếng Anh. Để cộng hai số với nhau, bạn có thể viết "ADD Num1, Num2 GIVING Result". Để thực hiện một phép tính 3 lần, bạn chỉ cần viết "PERFORM 3 TIMES".

Chính vì vậy, việc đào tạo lập trình viên cũng trở nên dễ dàng hơn. Các công ty có thể đào tạo và huấn luyện một nhân viên thành lập trình viên COBOL trong vòng vài tháng và trở thành chuyên gia trong 1-2 năm. Điều này đặc biệt cần thiết cho các công ty khi đang rất thiếu lập trình viên trong thời điểm đó.

Một ưu điểm quan trọng của COBOL là tốc độ nhanh, đặc biệt khi xử lý khối lượng lớn các giao dịch. Điều đó khiến nó đặc biệt phù hợp với các doanh nghiệp lớn, các chuỗi cửa hàng bán lẻ, các ngân hàng, tổ chức tài chính. Mỗi ngày họ phải liên tục xử lý các giao dịch nhập xuất hàng hay nộp rút tiền, và cuối ngày là thống kê hàng tồn, bảng cân đối kế toán, … tất cả chỉ trong vài giờ đồng hồ.

COBOL được thiết kế chính xác cho công việc này: xử lý hàng tỷ tỷ tỷ giao dịch trong thời gian ngắn. Hơn thế nữa, nó còn được tối ưu cho các máy tính mainframe, những máy tính được thiết kế đặc biệt cho việc xử lý hàng tỷ tỷ giao dịch, với việc đọc và viết dữ liệu chỉ trong chớp mắt.

Qua nhiều năm, bộ biên dịch COBOL – phần mềm biến các cú pháp tiếng Anh thành mã máy tính dạng 0 và 1 để máy tính hiểu – ngày càng được tinh chỉnh nhiều hơn nữa, để cuối cùng mang lại tốc độ xuất chúng cho nó. Xuất hiện ngay từ buổi bình minh của phần mềm và máy tính, nhưng COBOL có được chính xác những gì người ta cần: Tốc độ và khả năng xử lý. Đây là một phần nguyên nhân tại sao COBOL làm nên các hệ thống quan trọng nhất trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta.

Khi đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta trong hàng chục năm nay, COBOL lại có thêm một ưu điểm không ngờ tới so với các công nghệ mới: sự ổn định và chính xác. Là một công nghệ cũ kỹ hóa ra lại là lợi thế vì nó đã được sửa hết lỗi.

Khi một chương trình được viết lần đầu, các sai sót là điều không thể tránh khỏi. Đôi khi là một lỗi chính tả, một câu lệnh viết nhầm, hoặc một tình huống mà lập trình viên không ngờ tới trong khi sử dụng làm hỏng chương trình. Các vấn đề này thường phải mất nhiều ngày, nhiều tuần, hoặc nhiều năm mới có thể phát hiện ra.

Nhưng với các chương trình COBOL vẫn đang vận hành cả thế giới hiện nay? Các lập trình viên và người dùng đã có nhiều thập kỷ để phát hiện các vấn đề này và sửa nó. Các lỗi cú pháp, thậm chí tên người dùng làm hỏng chương trình, đều được phát hiện và sửa lại từ hàng chục năm nay, khiến các hệ thống dùng COBOL trở nên đặc biệt đáng tin cậy.

Quan trọng hơn, nếu một ứng dụng kiểu TikTok gặp lỗi – ví dụ số lượt like clip hiển thị sai – chẳng sao cả, thế giới vẫn vui vẻ. Nhưng nếu lượng hàng tồn kho bị tính sai, một ngân hàng đột nhiên không gửi được tiền, hệ thống trợ cấp xã hội không gửi tiền cho người về hưu nữa, … "Thế giới sẽ kết thúc."  Ông Philip Teplitzky, cựu giám đốc công nghệ của Citibank cho biết.

Ông Thomas nhớ lại, một trong các tiến trình mà ông từng phát triển bằng COBOL, hàng tháng sẽ chuyển chính xác tiền lương hưu của chính phủ vào tài khoản ngân hàng của 2,4 triệu người. "Chúng tôi xác minh chúng và kiểm tra sau mỗi 11 phút. Nó không bị hỏng trong 20 năm nay."

Cái tên COBOL lại một lần nữa được người ta nhắc đến vào năm 2020 khi đại dịch Covid-19 bùng phát trên toàn cầu. Hàng loạt doanh nghiệp phá sản và lượng người thất nghiệp gia tăng đột biến đã nhấn chìm hệ thống chi trả phúc lợi và website của cơ quan chính phủ. Do hầu hết hệ thống này vẫn đang vận hành trên COBOL, thống đốc bang New Jersey đã phải kêu gọi những người biết về ngôn ngữ này giúp giải quyết các điểm nghẽn trong hệ thống để đáp ứng được nhu cầu xử lý tăng vọt.

Nhưng hóa ra vấn đề lại không nằm ở COBOL. Vấn đề là do các ứng dụng web nằm đằng sau các trang web của chính phủ. Chúng được viết một cách cẩu thả bằng Java và không đáp ứng nổi nhu cầu truy cập của người dùng. Còn các máy tính mainframe chạy trên "ông già" COBOL vẫn lao vun vút như những chiếc Ferrari.

Cho dù vậy, ổn định và cũ kỹ, lại tạo nên một nghịch lý – một lời nguyền của thành công. Khi các dòng code chạy ổn định đến mức mọi người không cần phải kiểm tra nó nữa, không giám sát nó nữa và cuối cùng không quan tâm, không hiểu nó hoạt động như thế nào – một cách chính xác nữa. Dần dần, COBOL trở thành một quái vật bí hiểm không ai hiểu được nữa. Điều đó gây ra một vấn đề lớn, khi giờ đây nếu ai đó muốn bổ sung một tính năng mới. 

Đó là nghịch lý trong thành công của COBOL. Nó nhanh và ổn định, với vô số ngân hàng và chính phủ đang chạy trên nó – cũng vì vậy, không mấy người muốn thay đổi nó, họ cho rằng nó quá nguy hiểm để thử. Cũng vì vậy, thay vì viết lại các đoạn code đã cũ, các lập trình viên làm việc với COBOL đều chỉ bổ sung các đoạn code nhỏ, sửa một vài lỗi.

Nhưng điều đáng sợ hơn cả là khi một hệ thống ổn định lâu năm như vậy gặp lỗi, việc sửa chữa nó sẽ tốn kém khủng khiếp.

Và hóa ra, ngay cả một hệ thống đã chạy ổn định trong nhiều thập kỷ vẫn có thể phát sinh một lỗi không ai ngờ tới. Đó chính là lỗi "Y2K" nổi tiếng – nó kinh khủng đến mức khiến các ngân hàng và các công ty trên toàn thế giới trở nên hoảng loạn và phải lao vào đào bới những dòng code COBOL cũ và sửa chữa nó.

Lỗi Y2K xuất phát từ một quyết định sai lầm trong thiết kế ban đầu. Khi các lập trình viên viết ngày tháng vào phần mềm, thay vì ghi đầy đủ 1971, họ chỉ ghi là "71". Đó là vì máy tính trong những năm 60-70 có rất ít bộ nhớ lưu trữ. Bớt được 2 ký tự là cả một bước tiến lớn – mỗi byte đều đắt tiền. Hơn nữa, các lập trình viên cũng không mơ về việc phần mềm họ viết vẫn được dùng trong hơn 30 năm sau đó – đến năm 2000.

Đến gần thiên niên kỷ mới, cách ghi năm bằng 2 con số phát sinh vấn đề lớn. Phần mềm COBOL sẽ không thể biết số "00" là năm 2000 hay 1900. Nếu một ngân hàng tính tiền lãi cho khoản tiền gửi được thực hiện vào ngày 01, phần mềm có thể nhầm rằng, khoản tiền này được gửi từ năm 1901 và tặng không cho khách hàng tiền lãi trong 99 năm.

Hàng tỷ giao dịch mỗi ngày của các ngân hàng, bảo hiểm, các tổ chức tài chính dựa vào ngày tháng trên đó, nghĩa là hàng tỷ dòng code phải được viết lại và cập nhật lại. Khi năm 2000 đến gần, các ngân hàng phải gọi trở lại các nhân viên nghỉ hưu, trả thêm tiền để họ mày mò trong codebase, tìm lại mọi ngày tháng trong đó và sửa chữa chúng.

Thời gian quá gấp gáp cùng khối lượng công việc quá lớn khiến một số ngân hàng không đủ thời gian để sửa chữa hoàn toàn. Thay vào đó, họ dùng mẹo để khắc phục vấn đề. Họ chọn một năm nào đó trong tương lai, ví dụ 2045 và biến nó thành điểm mốc. Vì vậy, nếu phần mềm thấy số năm nhỏ hơn 45, nó sẽ cho rằng, đây là những năm 1900 – ví dụ, số 87 sẽ có nghĩa là năm 1987. Còn nếu số đó nhỏ hơn 45, ví dụ 33, nó sẽ giả định đó là những năm 2000 – 2033.

Nghĩa là một ngày nào đó, vấn đề sẽ trở lại và sẽ lại cần các chuyên gia COBOL để sửa lại nó một lần nữa – nếu họ vẫn còn sống đến lúc đó.

Còn tầng lớp kế cận cho họ ư? Khó có hy vọng tìm được những người trẻ tuổi theo đuổi và thành thạo ngôn ngữ cổ điển này. Ngay cả trường Marist, một trong số ít nơi thường xuyên giảng dạy về COBOL cũng từng gọi điện trong tuyệt vọng để tìm kiếm được một chuyên gia có kỹ năng về ngôn ngữ này. Các nhà khoa học máy tính cũng không còn hứng thú với ngôn ngữ già nua này nữa, cho dù nó đang vận hành cho những hệ thống quan trọng nhất thế giới.

Xuất phát điểm của COBOL càng khiến nó trở nên không phù hợp với thời đại. Khi các máy tính PC giá rẻ xuất hiện vào những năm 80, chúng trở thành thiết bị chủ đạo để viết code. Trong khi đó, muốn học về COBOL, người học phải tiếp cận được các máy tính mainframe cỡ lớn – vốn chỉ có trong các ngân hàng hoặc công ty bán lẻ cỡ lớn. Đến khi smartphone xuất hiện, các sinh viên gần như hoàn toàn quên lãng COBOL để theo đuổi các nền tảng mới mẻ hơn, hấp dẫn hơn.

Một số công ty khác, lo ngại về khả năng tìm được các chuyên gia COBOL trong tương lai, đã quyết định sẽ viết lại toàn bộ hệ thống của họ bằng ngôn ngữ mới. Thời báo New York đã khởi đầu một nỗ lực như vậy từ năm 2006 đến 2009 và thất bại hoàn toàn. Phải đến năm 2015, họ mới khởi động lại nỗ lực này và cũng phải mất thêm 2 năm nữa mới hoàn tất việc chuyển đổi từ COBOL sang Java nhờ một phần mềm tái cấu trúc tự động, do đối tác của họ cung cấp.

Nhưng họ vẫn còn may mắn. Ngân hàng Commonwealth Bank of Australia đã cố gắng viết lại hệ thống lõi của họ bằng một ngôn ngữ mới. Dự án được triển khai từ năm 2012 và mất 5 năm mới hoàn thành, tiêu tốn hết 750 triệu USD, cao gấp đôi so với dự kiến ban đầu.

Ngân hàng của Úc đã gặp may trong trường hợp này. Một ngân hàng của Anh, TSB, cũng đã phải từ bỏ COBOL sau khi bị Sabadell mua lại. Quá trình chuyển đổi phần mềm kéo dài trong nhiều ngày khiến ngân hàng không thể hoạt động và thiệt hại đến gần 400 triệu USD. Công ty còn thiệt hại gần 60 triệu USD khác do một vụ lừa đảo xảy ra khi hệ thống mới bị sụp đổ.

Vì vậy, hầu hết các ngân hàng còn lại chỉ nhún vai và bỏ qua điều đó. Nếu nó không hỏng, đừng sửa gì cả. "Các chương trình này đã chạy 24/7 trong suốt 30, 40 năm qua. Tại sao phải thay đổi nó?" Trong khi đó, họ ra sức khuyến khích càng nhiều người học COBOL càng tốt với lời hứa về công việc trọn đời.

Nhưng vấn đề nằm ở chỗ, dù COBOL ổn định cho hoạt động của ngân hàng, kỳ vọng của khách hàng lại không như vậy. Internet và các ứng dụng di động đang khiến ngành công nghiệp tài chính toàn cầu biến đổi nhanh chưa từng thấy.

Các ứng dụng chuyển tiền dạng ví điện tử giúp bạn nhận được tiền trong tích tắc, các dịch vụ như Coinbase còn cho phép người dùng mua bán tiền mã hóa, còn cả các ứng dụng cho vay ngang hàng như Tala hay Upstart.

Đây lại là sân chơi mà các ngân hàng đang gặp nhiều khó khăn. Đến lúc này, "công nghệ thời kỳ đồ đá" của COBOL lại trở thành gánh nặng cho việc xây dựng các tính năng mới. Việc lưu trữ dữ liệu backend thành các phần khác nhau khiến việc mày mò trong đống code cũ trở nên nguy hiểm, khi có thể gây rủi ro cho các hoạt động hiện tại của ngân hàng.

Thế nhưng các startup công nghệ lại có thể làm bất cứ điều gì họ muốn. Không xây dựng trên hệ thống cũ, cũng không cần đến các trung tâm máy chủ khổng lồ, họ chỉ cần thuê một không gian trên hệ thống cloud như của Amazon để chạy được ứng dụng của mình. Họ có thể viết code bằng các ngôn ngữ mới, do vậy có thể tuyển dụng bất kỳ sinh viên ham học hỏi nào.

Dù vậy, vẫn quá sớm để dự báo về cái chết của COBOL trong thời gian tới, hoặc có lẽ nó sẽ không bao giờ chết. Cái chết của COBOL đã được nhiều lập trình viên dự báo hết lần đến lần khác, thậm chí một thành viên trong ủy ban tạo ra COBOL còn đặt sẵn một bia mộ cho nó chỉ một năm sau khi dự án được khởi động vì cho rằng, nó đang tiến triển quá chậm. Hơn 50 năm sau, khi tấm bia mộ này vẫn nằm trong một góc của Bảo tàng Lịch sử Máy tính ở California, COBOL đang điều hành thế giới.

(Theo Trí Thức Trẻ)

Bố trẻ Mark Zuckerberg hé lộ quan điểm dạy dỗ hai cô con gái “rượu”, tiết lộ một chi tiết đặc biệt: Dạy con code mỗi tối!

Zuckerberg cho biết, cô gái 4 tuổi thường hỏi những câu khác với phần lớn em bé cùng tuổi và Augie cho rằng "thế giới là một nơi nặng nề". Và anh nghĩ, nếu có những điều mong đợi sẽ là một cách tốt để thay đổi suy nghĩ đó.