Từ đường lớn, bước qua cổng, du khách thấy ngay phía bên trái một hồ nước, gọi là hồ Nhất Bích; do nước suối Ngọc Tuyền từ trong động chảy ra tạo thành. Men theo hồ Nhất Bích, đường vào cửa động Nhị Thanh bằng phẳng; chỉ cần rời chân khỏi mặt đường là đã bước vào bên trong lòng hang.

Tục truyền tên động Nhị Thanh do Ngô Thì Sĩ (1726 - 1780) đặt vào tháng 5/1779, khi ông được cử lên làm quan đốc trấn Lạng Sơn (1777 - 1780) và phát hiện ra nơi này. Thuở ấy, Ngô Thì Sĩ là bậc danh nhân đã ghi công lớn trong việc dẹp yên thổ phỉ, mở mang ruộng đất, yên ổn dân sinh. Còn động Nhị Thanh ở địa thế hoang vu, lau lách che kín; Ngô Thì Sĩ đã cho phát quang, mở rộng cho lộ hang động ra và tu sửa nơi này thành một điểm tu tập. 

Ngay cửa động, người xưa đã khắc chân dung Ngô Thì Sĩ trên hốc đá nhỏ ở độ cao 8m trong tư thế Kiết Già ngồi dựa vào vách đá giống như người thật của ông. Đây là bức chạm khắc chân dung có giá trị nghệ thuật độc đáo được tạo tác vào đá nhưng không làm mất đi vẻ mềm mại của thân thể. Ngày nay nhằm báo đáp công ơn của Ngô Thì Sĩ, nhân dân trong vùng đã xây dựng ban thờ ông ngay dưới bức phù điêu tạc chân dung Ngô Thì Sĩ.

Động Nhị Thanh ngoằn ngoèo nhiều ngõ ngách, qua 5 nhịp cầu “Kiều” bắc qua con suối Ngọc Tuyền chảy giữa động; với hàng vạn nhũ đá lung linh ngoạn mục phía trên đầu.

Theo giới nghiên cứu, Động Nhị Thanh là hang đá vôi duy nhất ở Việt Nam có tạc văn bia. Trên vách động Nhị Thanh có hệ thống bia Ma Nhai với 20 văn bia của các danh nhân, thi sĩ nhiều thời kỳ; đủ mọi kích thước xen kẽ nhau. Nội dung bia chủ yếu ca ngợi cảnh sắc thiên nhiên và con người Xứ Lạng, ghi lại việc phát hiện, tạo dựng động Nhị Thanh và chùa Tam Giáo của các bậc tiền nhân, trong đó có bài "Nhị Thanh động phú" của Ngô Thì Sĩ viết năm 1779 cùng bài thơ tự tán của ông khi mới phát hiện và đặt tên cho động Nhị Thanh.

Đi thêm khoảng 100 m, qua 2 chiếc cầu kiều bắc qua những khúc suối quanh co đã mở ra một không gian rộng lớn với nóc hang cao vút, có cửa thông thiên; du khách thường đứng lại để hứng những tia nắng từ trên cao rọi xuống. Ngay gần đó, một thác nước đổ xuống, theo khe đá hoà vào suối Ngọc Tuyền chảy ngầm dưới nền Động, tạo nên những âm thanh huyền bí.

Dưới chân thác nước, Ngô Thì Sĩ cho tôn một thềm đất cao để làm sân khấu. Tại đây ông đã chọn làm nơi trung tâm vui chơi giải trí mùa lễ hội, sau này trở thành nơi hội họp biểu diễn văn nghệ của nhân dân trong những năm Mỹ ném bom bắn phá miền Bắc. 

Vòng sau cánh gà sân khấu qua khúc ngoặt là đến hang Giao Long, du khách lạc vào “vườn thạch nhũ”, chỗ rộng nhất đến 25 m, chiều dài hút tầm mắt, trần và nền hang tương đối bằng phẳng có muôn hình nhũ đá với các hình thù khác nhau: hình con voi phục, hình rùa đang bò… Nhiều cột đá đứng bên mép suối đỡ lấy trần hang, nhiều nhũ đá rủ, mầm đá cao thấp như những bức rèm lớn vắt lên hai bên thành động, cảnh sắc thiên nhiên kỳ vĩ. Đi tiếp ra phía sau qua 3 cây cầu là đến cổng sau thông ra bên ngoài. Từ đây có thể quan sát thấy cửa động Tam Thanh với khoảng cách là 500 m.

Cạnh động Nhị Thanh, ở thế đất cao hơn hẳn, là chùa Tam Giáo - ngôi chùa không có mái và ẩn trong núi đá. Chùa thờ ba đạo (Đạo Phật - Đạo Nho - Đạo Lão), nên còn được gọi là Tam Giáo Đồng Nguyên.

Chùa Tam Giáo.

Di tích Nhị Thanh, gồm chùa Tam Giáo và động Nhị Thanh còn được gọi là “đệ nhất bát cảnh xứ Lạng”, di sản văn hóa quí báu của Việt Nam đã được xếp hạng cấp Quốc gia từ năm 1962.

Q. Hiếu

Tùy theo sở thích của con, bạn có thể lựa chọn những món quà tết Thiếu nhi cho con. Chẳng hạn như bé thích đọc sách thì món quà hợp lý hơn cả là các cuốn truyện mang tính giáo dục.

Đọc sách vừa giúp trẻ hoàn thiện khả năng ngôn ngữ, kích thích trí tưởng tượng vừa tăng cường khả năng ghi nhớ, sáng tạo...

Ảnh: VietNamNet

Với các bạn lớn, có khả năng tự đọc, truyện thiếu nhi, sách khoa học… là món quà ý nghĩa và mang nhiều giá trị. Nếu các bạn nhỏ chưa thể đọc, bố mẹ có thể chọn các quyển truyện nhiều tranh, màu sách đa dạng… để cùng đọc cho con nghe.

Xem phim, kịch

Ngày Quốc tế Thiếu nhi, các phụ huynh có thể đưa con đi xem các bộ phim dành cho trẻ hoặc các vở kịch vui nhộn phù hợp lứa tuổi.

Vào dịp này, các nhà hát, rạp chiếu phim luôn có những chương trình đặc biệt dành cho thiếu nhi với giá vé cực kì ưu đãi. Đây chắc chắn sẽ là món quà khiến các bé mê mẩn trong ngày này.

Đồ chơi

Bất kỳ đứa trẻ nào cũng đều yêu thích đồ chơi. Đồ chơi cho trẻ em ngày nay cũng rất phong phú, đa dạng về kiểu dáng, mẫu mã. Ngoài các đồ chơi thông thường, nhiều món đồ chơi còn giúp trẻ phát triển trí tuệ, cảm xúc.

Các phụ huynh nên lựa chọn đồ chơi có xuất xứ rõ ràng, an toàn và phù hợp với tuổi của các con.

Nếu không đủ điều kiện mua quà, phụ huynh có thể tự tay tạo ra cho con sự bất ngờ bằng các món quà tự làm. Hiện nay, trên mạng có nhiều video hướng dẫn cách làm đồ chơi cho trẻ bằng các nguyên liệu đơn giản trong nhà như giấy, bìa các tông… Dù món quà không cao về giá trị nhưng sẽ là một bất ngờ chứa đầy tình cảm bố mẹ dành cho các bé.

Quần áo

Bạn có thể nhân dịp này đưa con đi đến các cửa hàng chọn cho bé  những bộ quần áo theo ý thích và kích cỡ phù hợp. Đặc biệt, các bé gái sẽ thích mê những bộ váy công chúa, nhiều màu sắc. Ngoài quần áo, bố mẹ có thể tặng con các phụ kiện như kẹp tóc, đồng hồ, hay một đôi giày xinh xắn…

Đi dã ngoại, đi công viên, sở thú…

Ngoài các món quà, việc được cùng bố mẹ ra ngoài trời, khám phá thế giới bên ngoài cũng là một ý tưởng phù hợp dành cho các bé. Bé sẽ được bố mẹ đưa đi xem thú, đi bơi, chơi các trò chơi… Đây cũng là dịp để bạn gắn kết tình cảm gia đình, cho con cảm nhận trọn vẹn tình cảm của bố mẹ.

Người giàu dạy con khác biệt như thế nào?

Những người giàu có và thành công đều phải trải qua lao động. Bởi thế, con cái của họ cũng phải thấm nhuần nhiều bài học khắt khe ngay từ khi còn nhỏ.

Thưa ông, với vai trò là thành viên Đoàn giám sát tối cao về phòng chống xâm hại trẻ em, ông có ý kiến thế nào về mức độ nguy hại của loại tội phạm mới này?

Thời gian vừa qua, cùng với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, nhất là ứng dụng công nghệ số diễn ra mạnh mẽ trong mọi hoạt động của xã hội, những hành vi vi phạm pháp luật trên môi trường mạng cũng tăng lên. Mức độ nguy hại của các hành vi vi phạm pháp luật này nguy hiểm hơn nhiều so với vi phạm trên môi trường truyền thống, vì đối tượng gây hại không lộ diện mà hoạt động ẩn danh.

Trong các đối tượng tham gia sử dụng không gian mạng, có đối tượng rất đặc thù đó là trẻ em. Trẻ em ngày nay tham gia rất nhiều vào các hoạt động vui chơi, học tập, nghiên cứu trên không gian mạng. Trong khi đặc tính của các em là ham hiểu biết, tò mò với những cái mới lạ, nhưng lại rất cả tin. Do vậy, đây chính là đối tượng rất dễ trở thành nạn nhân của loại hình phạm tội này.

Các cuộc khảo sát về nạn nhân trẻ em cho đến nay vẫn chưa phản ánh hết được mức độ nghiêm trọng và nguy hiểm của sự việc, vì trẻ bị hại có chung một đặc điểm là sợ bị công bố danh tính và hình ảnh trên mạng xã hội, gây ảnh hưởng đến nhân phẩm và tương lai.

Qua giám sát cho thấy, tốc độ gia tăng của các hành vi vi phạm pháp luật trên không gian mạng đối với trẻ em tương đối nhanh và phức tạp, với rất nhiều hình thức khác nhau. Hậu quả để lại ngoài những tổn thất về tâm lý, tiền bạc, còn là tính mạng do có em không chịu được trước áp lực của dư luận, xã hội.

Vì vậy, tôi cho rằng việc nâng cao nhận thức trong toàn xã hội về vấn đề này để cùng chung tay bảo vệ thế hệ măng non là việc cần phải làm và làm quyết liệt ngay.

Đã có ý kiến cho rằng cần đưa ra những biện pháp xử phạt mạnh tay để răn đe các hành vi gây nguy hại tới trẻ em trên không gian mạng. Ông nghĩ sao về giải pháp này?

Chúng ta đang sống trong thời đại công nghệ số. Ở nước ta, các ngành nghề cũng đều dần số hóa để có thể tăng trưởng bắt nhịp với thế giới. Bởi vậy, trẻ em sinh ra trong giai đoạn này tiếp cận với công nghệ số là điều hiển nhiên giống như cơm ăn, nước uống hàng ngày.

Trong thời đại số như hiện nay thì môi trường mạng trở thành một kho tàng tri thức vô cùng phong phú, bởi mọi thông tin chúng ta cần để nghiên cứu, học tập đều có thể tìm kiếm trên mạng một cách nhanh chóng, dễ dàng.

Tôi cho rằng cần thiết phải tạo điều kiện cho trẻ em khai thác, sử dụng không gian mạng trong học tập, nghiên cứu và cả vui chơi, giải trí, đặc biệt đối với trẻ em Việt Nam được quốc tế đánh giá là có năng khiếu trong sử dụng công nghệ số. Do vậy cần tạo ra nhiều sân chơi công nghệ, thông qua các cuộc thi có thể phát hiện sớm những thần đồng công nghệ để đầu tư, nuôi dưỡng, dẫn dắt nền công nghệ số trở thành mũi nhọn thúc đẩy đất nước phát triển nhanh, mạnh.

Tuy nhiên, trước thực trạng tình trạng tội phạm mạng đang ngày một gia tăng thì điều quan trọng đầu tiên là phải trang bị hành trang cho trẻ em khả năng tự bảo vệ mình khi tham gia trên không gian mạng. Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng Đề án “Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng”, tôi kỳ vọng việc xây dựng Đề án này sẽ phát triển các công cụ tương tác, kết nối giữa người dân, trẻ em với các cơ quan có trách nhiệm để hình thành mạng lưới hữu hiệu bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.

Về các biện pháp, chế tài đối với hành vi vi phạm pháp luật trên không gian mạng, có những băn khoăn, lo ngại là chưa đủ sức nặng, chưa tương xứng với hành vi vi phạm nên hiệu quả chưa cao. Tôi cho rằng, việc nâng cao hơn chế tài xử phạt chắc chắn sẽ được các cơ quan chức năng xem xét.

Tuy nhiên, quan trọng hơn cả là làm sao để những hành vi vi phạm đó phải được phát hiện kịp thời, xử lý nghiêm minh, phải được cả xã hội quan tâm, cả hệ thống chính trị vào cuộc, ít nhất như việc kiểm soát việc uống rượu bia trong tham gia giao thông thời gian qua thì mới có thể tạo được sự chuyển biến mang tính bước ngoặt.

Với đặc thù của môi trường mạng, việc phát hiện hành vi xâm hại trẻ em là rất khó. Thực sự đây là một thách thức lớn, bởi không ít trường hợp trình độ công nghệ của cha mẹ không bằng con cái. Chính vì vậy tôi mong rằng bên cạnh việc phát huy trách nhiệm của gia đình, cộng đồng thì các lực lượng chuyên trách về an ninh mạng nên có các biện pháp kỹ thuật để giám sát và phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hành vi xâm hại. Nếu làm được như vậy, công tác phòng chống xâm hại trẻ em trên môi trường mạng mới có thể đạt được hiệu quả cao.

Xây dựng đề án 'Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng' là vấn đề cấp bách

Cục An toàn thông tin đã triển khai nhiều hoạt động để xây dựng đề án ‘Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác sáng tạo, lành mạnh trên môi trường mạng’ giai đoạn 2020-2025.