- Kể từ ngày biết mình là thủ khoa khối A1 với số điểm 28.95, Trần Trung Dũng (lớp 12 Toán 2, Trường THPT Chuyên Lê Hồng Phong- Nam Định) vừa mừng vừa lo. Bởi nếu Dũng lên Hà Nội học đồng nghĩa với việc phải để mẹ lại một mình trong căn nhà nhỏ.

Hoàn thành tâm nguyện của bố

Ở kỳ thi năm nay, Dũng đạt số điểm lần lượt từng môn là Toán: 9,5; Vật lí 9,8 và Tiếng Anh 9,65. Khối A, Dũng cũng đạt tới 27,1 điểm.

Chia sẻ về thành tích này, Dũng cho biết em cảm thấy rất vui vì những nỗ lực học tập của mình bao lâu nay cuối cùng cũng được đền đáp xứng đáng.

Thủ khoa khối A1 Trần Trung Dũng và mẹ. Ảnh: Mạnh Đông.

Từng tham gia thi học sinh giỏi tỉnh môn Toán nhưng “lỡ hẹn” với đội tuyển quốc gia, Dũng không hài lòng với kết quả học tập của bản thân và lên quyết tâm phấn đấu ngay từ đầu năm 12. “Em đã đạt được mục tiêu đề ra là trở thành thủ khoa khối A1”, Dũng phấn khởi.

Cộng với 0,5 điểm vùng và 1 điểm giải Khuyến khích kỳ thi học sinh giỏi quốc gia môn Tiếng Anh năm lớp 11, Dũng có tổng điểm là 30,45.

Với kết quả này, em nuôi ước mơ vào Học viện An ninh nhân dân để theo nghiệp người cha đã khuất. Năm Dũng lên lớp 11, không may bố em qua đời vì bạo bệnh. “Bố em là một chiến sĩ công an điều tra. Trước đây, khi còn sống bố cũng luôn định hướng và mong rằng em sẽ nối nghiệp. Bố luôn mong muốn em học tốt”, Dũng chia sẻ.

Dũng cũng không nghĩ đến các cơ hội du học bởi nhà chỉ còn hai mẹ con và bản thân em không muốn xa mẹ.

Từng vượt qua những tháng ngày tuyệt vọng, Dũng quyết tâm học để nơi phương xa bố được yên lòng và coi đó như cách để động viên mẹ tốt nhất. Hằng ngày em vẫn tiếp tục cuộc sống tự lập ở ký túc xá của trường chuyên cách nhà 15 cây số và chỉ về nhà vào mỗi dịp cuối tuần. Lớp 11, Dũng giành được giải nhất Olympic tài năng tiếng Anh rồi giải Khuyến khích kỳ thi học sinh giỏi quốc gia môn này. Lớp 12 em được giải Nhì học sinh giỏi Toán cấp tỉnh.

Về thành tích của cậu con trai, chị Đỗ Thị Luyến vui hơn tất thảy. Nhưng chị cũng không quá bất ngờ khi chứng kiến con quá say mê học.

Ngày thường không ít lần, khi gọi điện hỏi thăm, chị không thấy con nghe máy. Sau thì chị dần quen bởi những lúc đó con để máy ở chế độ yên lặng để làm để.

“Những ngày cuối tuần, được về nhà, cháu vẫn dậy sớm học bài. Thậm chí có hôm đến 12 giờ trưa vẫn thấy đang mải mê với đề toán. Làm xong thì conchịu ăn cơm trưa, chứ không có chuyện nghỉ giữa chừng. Nhiều hôm 1 giờ đêm tỉnh giấc dậy, tôi vẫn thấy con đang sáng đèn ngồi học”, chị Luyến kể.

Chị Luyến cho biết bản thân không giúp được việc học của Dũng nhiều mà nền tàng kiến thức em có được nhờ bố rất nhiều qua những lần bố con đố nhau giải bài tập.

Với chị Luyến, Dũng là đứa con sống nội tâm và rất tình cảm. Những ngày 8/3 và kể cả những ngày thường, Dũng luôn là người đầu tiên nhắn tin động viên mẹ. Chị chia sẻ, không ít lần con khiến chị bật khóc chỉ với những dòng tin nhắn với câu cuối là lời bài hát: “Dù mai sau con khôn lớn, bay đi khắp mọi miền, ba mẹ vẫn là quê hương”.

Dùng điện thoại để nhắc kiến thức

Chia sẻ về phương pháp học tập, Dũng cho biết ngoài việc chăm chỉ thì bản thân thường tuân thủ việc tích lũy kinh nghiệm và làm nhạy bén tư duy của mình. Dũng tích lũy kinh nghiệm bằng việc sai ở đâu, sẽ ghi lại vào phần ghi nhớ của điện thoại. Cứ như thế, trước khi đi ngủ hoặc mỗi khi rảnh rồi, Dũng lại mở ra xem để ghi nhớ.

Cách làm nhạy bén tư duy của Dũng là trước một bài tập khó, ngoài việc xem lời giải, em tìm cách phát triển ra xem có thể ứng dụng được gì của bài tập đó để làm những bài tập mới khó hơn. “Việc nghiên cứu sâu giúp khi đề có biến đổi thì em vẫn có thể biết cách làm mà không bị cóng”, Dũng chia sẻ.

Ngoài việc học, thời gian rảnh rỗi, Dũng thường dành thời gian cho sở thích vẽ tranh. Dũng đặc biệt có năng khiếu vẽ các con vật rất sinh động từ khi còn bé. Theo Dũng, việc vẽ tranh giúp em thư giãn hơn sau những giờ học căng thẳng, ngoài ra còn tăng sự sáng tạo và rèn luyện cho bản thân tính kiên nhẫn.

Tới đây, nếu đỗ vào Học viện An ninh nhân dân, Dũng sẽ phải lên Hà Nội học. Chị Luyến dù biết sẽ rất nhớ con nhưng tự dặn lòng mình phải cứng rắn, mạnh mẽ lên vì tương lai của Dũng. “Nhưng dù sao tôi vẫn thấy vui và động viên con vì chọn nghề này con có thể mang lại cuộc sống bình yên cho mọi người và toàn xã hội”, chị Luyến nói.

Thanh Hùng

Cách đây mấy bữa có một mẹ hỏi tôi "Con em đi khám và bác sĩ nói con dậy thì sớm. Giờ con học lớp 4 rồi. Ngày xưa em học lớp 10 mới dậy thì".

Ngày xưa, lứa sinh năm 8 mấy trở về thời đồ đá, tuổi dậy thì rơi vào khoảng 14, 15 tuổi. Thậm chí có người lên lớp 11 rồi mới có kinh nguyệt.

"Ngày xưa" xa lắm rồi, giờ không còn đúng với cái thời nay nữa từ việc dậy thì cho đến văn hóa xã hội, truyền thông, các quan điểm sống và cách sống, ứng xử và giao tiếp... Nếu bố mẹ nào còn giữ cái ngày xưa ấy để cư xử với con hay nhìn nhận các vấn đề trong cuộc sống của nó thì chắc chắn sẽ bị bay ra khỏi quỹ đạo của chúng nó ngay tắp lự. 

Một thời gian không lâu trước, một phụ huynh gửi tôi một đoạn chát dài của cô con gái 13 tuổi với bạn trai 19 tuổi. Trong đó có những hình ảnh hở ngực, hở cả bộ phận sinh dục... rồi khóc.

Chị ấy bảo "Tôi nói thì nó bảo có gì phải làm to chuyện thế? Giờ tuổi nó chuyện ấy đâu phải lạ. Tụi con trai xem “phim người lớn” trong lớp đầy ra đấy, rủ nhau vào nhà nghỉ đầy ra đấy, mẹ quen đi!".

Một bạn phụ huynh cũng kể con trai lớp 8 yêu một bạn gái. Từ ngày yêu nó đi đêm về hôm, cứ ở lì bên nhà bạn gái ấy không về. Nói chuyện với bố mẹ bé kia thì họ ừ ào rồi đâu đóng đấy vì còn mải làm ăn. Chị lo con bị "úp sọt" ở tuổi dở dang này thì hỏng hết cả tương lai. 

Năm trước đi dạy, một cô giáo tiểu học kể chuyện chiều hôm đó hết giờ làm cô đi về gần đến nhà thì bị thầy hiệu trưởng gọi quay lại trường gấp với nội dung: Có hai học sinh một nam một nữ vào nhà vệ sinh làm chuyện người lớn. Bác lao công dọn dẹp xong bỏ quên đồ dùng quay lại lấy thì phát hiện 2 đứa trong đó. Bạn gái mới học lớp 5 thôi đấy nhé, còn bạn trai học lớp 9 trường THCS. Hai trường cách nhau một bờ tường.

Trên màn hình điện thoại của tôi có hình của anh Ji Chan Wook - một diễn viên nổi tiếng của Hàn Quốc. Ai nhìn cũng tròn mắt "Sao tâm hồn chị trẻ trung thế? Tuổi này rồi mà vẫn còn ...". Còn con gái tôi nói "Chúng mày xem mẹ tao này, già rồi mà vẫn còn thần tượng ông chú này đấy". "Ông chú" mà nó nói sinh năm 87. Nhưng khoảng cách của tôi với nó gần lại rất nhiều. Có thể nói với nhau hàng tá chuyện trên trời dưới biển.

Ứng xử sao đây?

Đúng như chúng nó nói: "Bố mẹ hãy quen đi, đừng làm to chuyện làm gì".

Ngày xưa, bố mẹ lên cấp 3 mới yêu nhau hoặc vào đại học rồi mới dám nhắm mắt đưa thân, nhưng các bố mẹ 16, 17 tuổi mới dậy thì.

Còn chúng nó 10 tuổi đã dậy thì rồi. Dậy thì mà không biết yêu mới đáng lo sợ nhé. Còn đã yêu rồi thì khó cấm được việc động chạm vào cơ thể nhau. Quy luật rồi mà: Nắm tay rồi thì phải hôn, hôn rồi thì phải chạm, chạm rồi thì phải... âu cũng khó tránh khỏi lắm.

Giờ thì phải làm sao?

Hãy dạy con về sức khỏe sinh sản.

Không ít phụ huynh la lối: Tại sao tôi đưa nó đi học cả 2 chiều mà nó vẫn dính bầu?

Lo nó yêu đương sớm, lo nó mang bầu nhưng không dạy nó làm thế nào để không mang bầu quả thực là một sự tréo ngoe đến mệt mỏi.

Tư tưởng “vẽ đường cho huơu chạy” vẫn phổ biến ở năm 2019. Tôi đi dạy sức khỏe sinh sản tại một số trường THPT và THCS. Khi sắp lên dạy, các thầy cô hiệu trưởng và chủ nhiệm níu tay dặn dò: “Cô dạy nhẹ nhàng thôi nhé, học sinh trường em ngoan lắm, còn trong sáng lắm!”. Rồi có trường còn đề nghị: “Cô tách nam nữ ra dạy riêng từng giới tính nhé, cô đừng dạy chung vì tụi chúng nó vẫn còn ngây thơ lắm, chưa biết gì đâu”.

Rồi nhiều phụ huynh cho rằng học sinh cấp 2 vẫn còn ở độ tuổi nhạy cảm lắm chưa nên dạy về tình dục và tình dục an toàn.

Trong khi đó, học sinh cấp 2 đang độ tuổi tò mò về tình dục và các vấn đề liên quan. Thậm chí, học sinh cấp 3 cần thiết phải được học về cách chăm sóc thai nhi, cách chăm sóc sức khỏe bà mẹ khi mang thai, học về cách chăm sóc một đứa trẻ sơ sinh như thế nào..., để nếu có đứa trẻ nào không tiếp tục theo học lên nữa thì chuẩn bị cho chúng một hành trang vào đời là thực sự cần thiết.

Không ai nắm tay được cả ngày. Phòng còn hơn tránh là như vậy. Cũng đừng ngạc nhiên khi biết chúng quan hệ tình dục ở độ tuổi vị thành niên vì xã hội bây giờ là thế, cuộc sống xung quanh chúng nó là thế. Đừng đem chuẩn mực văn hóa, giáo dục, xã hội của 20 năm về trước để dạy chúng. Và đừng đem những chuẩn mực đó để nhìn nhận, đánh giá chúng về mọi mặt.

Vâng, cần phải quen đi và hãy dạy cho chúng nó càng sớm càng tốt về tình yêu, tình dục nên khi nào và tình dục như thế nào là an toàn đúng pháp luật, tránh trường hợp đưa bạn trai vào tù vì tình yêu của chính mình.

Cần quan tâm thật lòng đến chúng nó nhiều hơn. Hãy có không gian chung với chúng nó ở một vài lĩnh vực nào đó, có cái gì chung cũng dễ gần gũi với nhau hơn. 

Bố hãy chia sẻ với con trai và mẹ sẽ chia sẻ với con gái về vấn đề sức khỏe sinh sản. Bố hãy chia sẻ với con gái về cảm nhận của con trai về mọi mặt trong tình yêu và ngược lại mẹ cũng vậy với con trai.

Phan Lan Hương (Phó giám đốc trung tâm Nghiên cứu Quyền trẻ em)

Nữ sinh lớp 11 đẻ con trong ký túc xá, bạn bè đặt tên "con trời"

Hiệu trưởng khẳng định không phải nữ sinh vứt con, mà do tâm lý hoảng hốt vì bất ngờ sinh con trong khu nội trú.

Còn chị Nguyễn Ngọc Linh (30 tuổi, trú xã Tam Anh Nam, huyện Núi Thành, Quảng Nam) cho hay, hôm nay chị đi khám bệnh mà quên CCCD. Rất may, biết chị có VNeID đã làm mức 2 nên nhân viên y tế hướng dẫn vào sổ sức khỏe điện tử tích hợp trên ứng dụng này để đăng ký khám bệnh.

"Tôi thấy rất thuận tiện, khỏi phải mất thời gian chạy về nhà lấy thẻ bảo hiểm, giấy tờ tuỳ thân", chị Linh nói.

Trao đổi với VietNamNet, ông Mai Văn Mười - Giám đốc Sở Y tế Quảng Nam cho biết, hiện nay, 100% cơ sở khám chữa bệnh trong và ngoài công lập trên địa bàn đã triển khai khám chữa BHYT bằng CCCD gắn chip và ứng dụng VNeID.

Kết quả rà soát tại các cơ sở khám chữa bệnh, việc quét QRcode CCCD đạt 1.485.782/2.374.126 tổng số lượt khám (tỷ lệ 62,58%) và quét mã BHYT trên VNeID đạt 888.339/2.374.126 tổng số lượt khám (chiếm 37,41%).

Giám đốc Sở Y tế cho biết thêm, đến nay toàn tỉnh đã triển khai tạo lập hồ sơ sức khỏe điện tử cá nhân cho 1.590.204 người (93,53%) và số trường hợp chưa được tạo lập hồ sơ sức khoẻ điện tử chỉ chiếm 6,47% dân số toàn tỉnh (110.009/1.700.213 người).

"Hiện, chúng tôi đang tiến hành triển khai đồng bộ dữ liệu từ kho hồ sơ sức khỏe của Bộ Y tế và chuẩn hóa dữ liệu thông tin sổ sức khỏe điện tử trên VNeID", ông Mười chia sẻ.

Nhiều tiện ích cho người dân 

Theo Giám đốc Sở Y tế Quảng Nam, việc khám chữa bệnh bằng thẻ BHYT điện tử mang lại nhiều tiện ích thiết thực cho người dân như giảm thiểu giấy tờ phải mang khi khám chữa bệnh. Đồng thời có thể theo dõi, quản lý thông tin sức khỏe của mình liên tục và chủ động trong việc phòng bệnh,...

Đặc biệt, việc tích hợp sổ sức khỏe điện tử lên VNeID sẽ cung cấp cho thầy thuốc đầy đủ các thông tin về tiền sử bệnh tật, các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Từ đó kết hợp với thăm khám, bác sĩ nhận định về sức khỏe của bệnh nhân toàn diện hơn, chẩn đoán kịp thời và mang lại hiệu quả điều trị cao hơn, giảm bớt chi phí cho người bệnh.

Đây còn là nền tảng để liên thông dữ liệu cơ sở y tế với nhau, xây dựng hệ sinh thái y tế số, phục vụ chăm sóc sức khỏe người dân.

Giấy chuyển tuyến và giấy hẹn tái khám điện tử giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính. Đồng thời hạn chế hành vi gian lận trong chuyển tuyến bệnh nhân; tránh việc lạm dụng, trục lợi quỹ khám chữa bệnh BHYT.

"Việc chia sẻ dữ liệu sức khỏe của bệnh nhân giữa các cơ sở y tế dễ dàng sẽ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh, tiết kiệm thời gian, tránh lãng phí do cùng thực hiện một công việc ở nhiều cơ sở y tế khác nhau", ông Mười chia sẻ.