Hạn chế đầu tư nước ngoài vào Fintech, Việt Nam có thể bị kiện?

Hầu hết các ví điện tử lớn đều có phần lớn cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài

TheạnchếđầutưnướcngoàivàoFintechViệtNamcóthểbịkiệmanuel ugarteo số liệu thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tính đến ngày 14/11/2019, cả nước có 32 công ty được cấp giấy phép hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, trong đó có 29 công ty cung cấp dịch vụ ví điện tử. Số liệu của NHNN tính đến quý 2/2019 cho thấy, 5 ví điện tử bao gồm Payoo, Momo, Airpay, Moca, Senpay (ví FPT) đang chiếm khoảng 93% thị phần về số lượng giao dịch. Ngoài ra, thị trường ví điện tử còn có những gương mặt đáng chú ý khác như VNPay, TrueMoney, ZaloPay…

Tỷ lệ thuận với sự bùng nổ của thị trường Fintech là số lượng vốn đầu tư của các công ty nước ngoài vào các công ty của Việt Nam như Momo, VNPay... ngày càng gia tăng. Ảnh: Internet

Tuy nhiên, tỷ lệ thuận với sự bùng nổ của thị trường Fintech là số lượng vốn đầu tư của các công ty nước ngoài vào các công ty của Việt Nam ngày càng gia tăng thông qua việc góp vốn, mua lại các ví điện tử trong nước hay hợp tác với nhau…

Có thể kể đến như Momo, đầu năm 2019, công ty này nhận đầu tư từ Quỹ đầu tư vốn cổ phần tư nhân Warburg Pincus trong vòng gọi vốn thứ 3 (Series C), tuy giá trị đầu tư không được tiết lộ nhưng được cho là “con số cao nhất cho đến hiện tại của các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư cho lĩnh vực Fintech và Thương mại điện tử tại Việt Nam” thời điểm đó. Trước đó, Momo cũng nhận đầu tư gần 34 triệu USD sau 2 vòng gọi vốn năm 2016 và 2013. Tính đến thời điểm tháng 11 năm 2018, tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại M_Service được cho là đã tăng lên 63,8% từ mức 47,27% (và sẽ còn tăng hơn nữa sau thương vụ đầu tư năm 2019).

Chưa kể, Tập đoàn NTT Data của Nhật đã mua 64% vốn của Payoo; Tập đoàn TrueMoney của Thái Lan sở hữu đến 90% vốn của Công ty Cổ phần 1Pay; 62,25% cổ phần tại VNPT Epay cũng được bán cho Tập đoàn UTC Investment của Hàn Quốc. Grab cũng mua lại 3,523% cổ phần ví điện tử Moca để cho ra mắt ví GrabPay by Moca.

Gần đây nhất, tháng 7/2019, quỹ SoftBank Vision Fund và GIC Pte (Singapore) được cho là đã đầu tư tới 300 triệu USD vào công ty mẹ của VNPay và có thể chiếm phần lớn cổ phần của ví điện tử này.

Ngoài ra, công ty mẹ sở hữu ví điện tử Airpay (Foody) cũng bị kiểm soát bởi Sea (Garena) với thương vụ mua lại 82% cổ phần hay với Senpay, Sendo đã nhận được 61 triệu USD đầu tư từ các quỹ nước ngoài vào tháng 11/2019.

Có thể nói các ví điện tử lớn ở Việt Nam hay các công ty mẹ sở hữu ví điện tử đa phần đều có tỷ lệ sở hữu phần lớn thuộc về các nhà đầu tư, công ty nước ngoài.

Nếu quy định hạn chế tỷ lệ đầu tư của nước ngoài ở mức 49% như trong Dự thảo nghị định về thanh toán không dùng tiền mặt được ban hành, chắc chắn thị trường ví điện tử không còn sôi động như hiện nay. Đa phần các ví điện tử có tỷ lệ sở hữu của nước ngoài lớn hơn con số này nên không thể tiếp tục gọi vốn thêm được. Đồng thời, những “thương vụ bạc tỷ” gọi vốn hàng chục hay hàng trăm triệu USD sẽ thưa thớt dần.