Để tận dụng được cơ cấu dân số vàng, bên cạnh các chính sách kịp thời và đồng bộ của Chính phủ, còn cần sự chung tay của các doanh nghiệp trong công tác đào tạo chuyên sâu, nâng cao tay nghề, tăng sức cạnh tranh cho nguồn lao động nước nhà. 

Theo Toyota Việt Nam, trước xu hướng già hoá dân số, cần tận dụng yếu tố “trẻ và dồi dào” của nguồn lao động. Đây là lý do doanh nghiệp đồng hành trong công tác giáo dục, tích cực đóng góp và tạo điều kiện kịp thời để các em sinh viên có cơ hội học tập, rèn luyện, nâng cao tay nghề.

Hành trình đóng góp cho giáo dục và phát triển nguồn nhân lực

Trong lĩnh vực Giáo dục đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, Toyota đã triển khai nhiều hoạt động ý nghĩa như: Học bổng Kỹ thuật Toyota; Học bổng Toyota hỗ trợ tài năng trẻ âm nhạc Việt Nam; Cuộc thi Vẽ tranh quốc tế Toyota “Chiếc ô tô mơ ước”. Các hoạt động này luôn được đánh giá cao, thu hút sự quan tâm của các em học sinh, sinh viên trên cả nước.

Trong những lần trò chuyện, thầy giáo ở một trường kỹ thuật đã chia sẻ về mong muốn cho các sinh viên được tiếp xúc và thực hành tháo lắp động cơ xe ngay từ năm nhất, luôn được trau dồi kỹ năng để tăng cơ hội có việc làm ngay từ khi ra trường. Là công ty cung cấp giải pháp di chuyển hàng đầu thế giới, Toyota thấu hiểu những trăn trở đó và luôn nỗ lực đồng hành cùng nhà trường để tạo điều kiện học lý thuyết đi đôi với thực hành cho các em sinh viên, nhất là trong nhóm ngành kỹ thuật. 

Năm nay, trong khuôn khổ Học bổng Kỹ thuật Toyota, hãng đã trao 115 suất học bổng với tổng giá trị 690 triệu đồng cho các sinh viên xuất sắc chuyên ngành Cơ khí, Kỹ thuật và Môi trường của 18 trường đại học trên cả nước. Bên cạnh đó, Toyota còn trao tặng 3 động cơ xe Vios, 2 động cơ xe Avanza Premio và 1 cầu xe Fortuner cho 6 trường đại học thuộc chương trình. Sau 27 năm triển khai, chương trình đã trao tặng 2.843 suất học bổng, 5 xe ô tô, 193 thiết bị cho các trường, chung tay nâng cao hiệu quả đào tạo và góp phần tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cho ngành công nghiệp Việt Nam.

Đối với nhóm ngành âm nhạc, Toyota cũng triển khai nhiều hoạt động thiết thực đóng góp vào sự phát triển của nền nghệ thuật Việt Nam; điển hình là Học bổng Toyota hỗ trợ tài năng âm nhạc trẻ Việt Nam. Năm 2023, hãng tiếp tục trao 85 suất học bổng với tổng giá trị 510 triệu đồng cho các sinh viên xuất sắc 5 trường đào tạo âm nhạc trên cả nước. Ngoài ra, Toyota còn hỗ trợ trang bị nhạc cụ truyền thống nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy và điều kiện thực hành cho các em sinh viên. Sau 15 năm triển khai, chương trình đã trao 1.240 suất học bổng cho sinh viên, tổng giá trị nhạc cụ truyền thống đã trao tặng lên đến 720 triệu đồng.

Hơn thế nữa, Toyota còn tạo điều kiện cho các em sinh viên xuất sắc được trải nghiệm, rèn luyện với nhiều hoạt động như thăm quan nhà máy, dây chuyền sản xuất đối với sinh viên kỹ thuật hay biểu diễn tại chương trình Hòa nhạc Toyota đối với sinh viên âm nhạc. Nhiều sinh viên trong đó đã giành được những giải thưởng lớn tại các cuộc thi trong và ngoài nước hay nhận được học bổng từ nhiều nước lớn trên thế giới. Hòa nhạc Toyota được tổ chức thường niên từ năm 1998 không chỉ đưa âm nhạc cổ điển đến gần hơn với công chúng mà ý nghĩa hơn khi toàn bộ số tiền bán vé đều được đưa vào quỹ học bổng hỗ trợ tài năng âm nhạc trẻ. 

Từ khi triển khai đến nay, Toyota đã trao hơn 4.000 suất học bổng trong cả 2 lĩnh vực. Điều đó cho thấy nỗ lực của hãng xe Nhật Bản trong hành trình đóng góp vào sự phát triển nguồn nhân lực, tạo điều kiện cho các em sinh viên phát triển tri thức, tay nghề và kỹ năng.

Doãn Phong

Có thế mạnh ở các môn tự nhiên, Phong từng rất say mê học Toán. Nhưng điểm số của nam sinh khi ấy không đủ để được vào đội tuyển của trường. Thất vọng, Phong “rẽ hướng” sang Vật lý với quyết tâm phải chinh phục được môn học này.

“Lần đầu tiên được vào phòng thí nghiệm của trường, em mày mò và nghịch các bộ thí nghiệm điện. Những câu hỏi đơn giản như: “Tại sao ma sát lại tạo ra điện?” cũng khiến em cảm thấy tò mò. Em không ngờ, môn Lý lại có nhiều điều thú vị đến thế”.

Từ việc mong muốn lý giải những điều thắc mắc, Phong bắt đầu học Vật lý rất say mê. Năm lớp 8 khi tham gia đội tuyển học sinh giỏi, Phong giành được giải Nhất tỉnh. Đến năm lớp 9, nam sinh tiếp tục đoạt giải cao.

Tiền đề này giúp Phong thi đỗ vào lớp chuyên Lý của Trường THPT Chuyên Bắc Ninh với điểm môn chuyên cao thứ nhì lớp. Vào trường, Tuấn Phong nhanh chóng được thầy chủ nhiệm Phạm Đình Hiệp phát hiện ra tiềm năng.

“Phong thông minh, luôn có lập trường vững vàng” – thầy Hiệp ấn tượng với học trò ngay từ những ngày đầu năm lớp 10. Vì thế, thầy đặt nhiều kỳ vọng đây sẽ là nhân tố tiềm năng để tiếp tục bồi dưỡng trong đội tuyển học sinh giỏi quốc gia.

Dưới sự dìu dắt của thầy Hiệp, Phong được tiếp cận với lượng kiến thức nâng cao, mới mẻ nhưng cũng khó nhằn.

“Quãng thời gian ôn luyện đội tuyển, em tập trung làm các nguồn đề từ những năm trước, đồng thời đọc thêm những cuốn sách nổi tiếng để thu nạp kiến thức”, Phong nói.

Điểm đặc biệt, theo thầy Hiệp, Phong có cách ghi chép rất lạ. “Em học đến đâu chắc đến đó nên không ghi bài theo tuần tự thầy cô giảng trên lớp. Kể cả những buổi có giáo sư từ Hà Nội về dạy, em cũng chỉ ghi những điều thấy cần. Nếu giáo viên nào không biết hoặc chưa quen với phong cách này có lẽ sẽ rất bực khi thấy học trò không ghi chép gì cả. Nhưng thực tế không phải vậy. Điều gì đã nắm chắc, Phong đều không ghi”.

Năm lớp 11, khi được lựa chọn vào đội tuyển cùng các anh chị lớp 12, thông thường học sinh lớp dưới sẽ có phần đuối hơn, nhưng Phong cùng một chị lớp 12 luôn cạnh tranh nhau vị trí thứ nhất. Nhờ bản lĩnh và luôn làm bài chắc chắn, Phong giành giải Nhì học sinh giỏi quốc gia ngay từ lớp 11. Sau đó, em tham dự kỳ thi Olympic thi Vật lý châu Âu ở Slovenia và giành Huy chương Bạc.

Kết quả này là động lực để Phong đặt hy vọng sẽ bứt phá vào năm sau. Nam sinh cho biết, bí quyết của em là phải hiểu rõ bản chất của các hiện tượng, vấn đề và tự chứng minh được công thức. Khi đi thi, em cũng đặt ra một số nguyên tắc bắt buộc phải làm theo như tôn trọng các bước khi thực nghiệm, cẩn trọng trong đo đạc, số liệu rõ ràng, ưu tiên những phần dễ lấy điểm, làm đến đâu chắc đến đó…

Tham gia kỳ thi học sinh giỏi quốc gia năm lớp 12, Phong đủ kinh nghiệm và bản lĩnh để giành giải Nhất. Sau đó, nam sinh tiếp tục giành Huy chương Đồng kỳ thi Olympic Vật lý châu Á và thành công “đổi màu” huy chương trong kỳ thi quốc tế chỉ trong vòng 2 tháng.

Nhờ đó, Phong trở thành học trò đầu tiên của tỉnh Bắc Ninh giành Huy chương Vàng trong kỳ thi Olympic quốc tế. Đây là kỳ vọng và cũng là mục tiêu được cả thầy và trò đặt ra ngay khi chuẩn bị bước tới đấu trường quốc tế.

“Tôi cảm nhận rõ niềm vui của người gieo hạt, hạnh phúc khi chứng kiến học trò đã nỗ lực vượt bậc để thăng hoa trên đấu trường quốc tế, mang vinh quang về quê hương”, thầy Hiệp xúc động nói.

Với những thành tích đã đạt được, Tuấn Phong có thể trúng tuyển vào các ngành học hot nhất hoặc đi du học như cách nhiều thành viên trong đội tuyển quốc tế vẫn lựa chọn. Tuy nhiên Phong cho rằng em vẫn chưa sẵn sàng để đi du học. “Em mong muốn có thêm thời gian tập trung vào thế mạnh của mình. Khi có nền tảng và sự yêu thích, việc học tập và phát triển chuyên môn sẽ dễ dàng hơn rất nhiều”, Phong nói.

Nam sinh cũng cho rằng ngành Kỹ thuật điều khiển và Tự động hoá giúp mình được tiếp cận những kiến thức liên quan đến sensor cảm ứng, mạch điện tử, kỹ thuật đo lường và cảm biến thông minh… Đây là những điều em từng được làm quen qua các kỳ Olympic và vẫn muốn tiếp tục được nghiên cứu sâu hơn.

Sau một tuần đầu học tại ĐH Bách khoa Hà Nội, Tuấn Phong thẳng thắn thừa nhận tấm huy chương không đem tới lợi thế khi học ở Bách khoa.

“Lợi thế duy nhất của những bạn từng dự thi quốc gia, quốc tế có lẽ là khả năng tự học, sự tập trung và chịu được áp lực – vốn được tôi rèn qua quãng thời gian tập huấn. Bước vào giảng đường, điều quan trọng bản thân không được “ngủ quên trên chiến thắng” mà phải bắt đầu một hành trình mới để chinh phục những kiến thức chuyên ngành vốn rất khó và sâu”.

Diễn biến mới vụ phụ huynh tố trường 'ăn bớt' giờ chính khóa để dạy ngoại khóa

Theo GS Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, khâu kiểm chứng cuối cùng của công tác đào tạo là tại các trường học và việc này chỉ được kiểm chứng qua thực tiễn. 

“Thiếu khâu này, chúng ta chỉ ngồi để khen nhau mà thôi... Nếu hỏi tôi rằng sinh viên trường tôi có được đào tạo tốt hay không, bao giờ tôi cũng nói tốt. Nhưng đó là tự nói về mình, còn thực tiễn và “va đập” trước thực tế, mới có những hồi đáp để điều chỉnh. Đây là việc có ý nghĩa rất lớn với công tác đào tạo của nhà trường”.

Ông Minh cho rằng sự đồng hành, hỗ trợ của các trường học góp phần quan trọng trong việc đào tạo sinh viên sư phạm - những giáo viên trong tương lai.

Ông Đoàn Minh Châu, Phó chủ nhiệm CLB Hiệu trưởng các trường THPT công lập Hà Nội, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai (Hà Nội) cho hay, hàng năm, nhà trường thường tiếp nhận hàng trăm sinh viên của các trường về thực tập như Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, Trường ĐH Giáo dục-ĐHQGHN, Trường ĐH Thủ đô...

Cũng qua đó, ông Châu nhận thấy một số vấn đề còn tồn tại trong thực tập sư phạm mà thực tế nhiều năm qua gặp phải.

Theo ông Châu, vẫn còn một số sinh viên kiến thức hạn chế. “Ngược lại, trong chương trình đào tạo của đại học sư phạm, có những vấn đề sinh viên được học cao quá, nhưng khi quay trở lại dạy phổ thông, học sinh lại không theo kịp”, ông Châu nói.

Cũng theo ông Châu, thậm chí, một số sinh viên chưa biết soạn giáo án (lập kế hoạch bài dạy). Một số sinh viên chưa chủ động tiếp cận học sinh để nắm bắt tình hình lớp.

Đa số sinh viên còn lúng túng trong xử lý các tình huống sư phạm, đặc biệt là trong công tác giáo dục học sinh, phối hợp với phụ huynh và các tổ chức trong trường để xử lý các trường hợp cá biệt...

Tuy nhiên, ông Châu cũng cho rằng, vấn đề cũng đến cả từ giáo viên hướng dẫn. Ông Châu lấy dẫn chứng ngay tại trường mình, không phải giáo viên nào hướng dẫn cũng nhiệt tình, suôn sẻ. Theo ông Châu, đây là vấn đề thực tế đối với công tác thực tập sư phạm không chỉ Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai mà các trường THPT nói chung.

“Một số giáo viên giao phó hoàn toàn cho sinh viên công tác chủ nhiệm, giảng dạy. Tức là khi có sinh viên thực tập là giao phó cho tất cả, như giáo viên chính thức. Giáo viên hướng dẫn rất hời hợt, cho sinh viên dạy để được nghỉ ngơi. Một số giáo viên lợi dụng việc có sinh viên thực tập để tranh thủ không dạy. 

Một số giáo viên chưa thực hiện đúng quy trình hướng dẫn thực tập, thậm chí có giáo viên không cho sinh viên dự giờ, rút kinh nghiệm. Giáo viên chưa hướng dẫn sinh viên soạn giáo án (lập kế hoạch bài dạy) hay chưa duyệt giáo án đã cho sinh viên lên lớp”, ông Châu nói.

Ông Châu cũng đề nghị các nhà trường có sinh viên đến thực tập không chỉ phân công giáo viên hướng dẫn mà cũng cần yêu cầu giáo viên phải hướng dẫn cho sinh viên nhận thức được tầm quan trọng và yêu cầu của quá trình thực tập, về quy trình tìm hiểu thực tế đối với những nội dung lý thuyết đã học và những nội dung khác có liên quan. Cùng đó, cần kiểm soát quá trình thực tập của sinh viên, thường xuyên gặp và trao đổi, giải đáp thắc mắc trong quá trình thực tập và hướng dẫn các em theo đúng quy trình.

Ông Nguyễn Văn Hòa, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hệ thống giáo dục Nguyễn Bỉnh Khiêm (Hà Nội) cho rằng, sinh viên sư phạm không chỉ cần học kiến thức trong trường đại học, cần được dạy nhiều hơn về kỹ năng sống và giá trị sống.

Do đó, ông Hòa mong trường sư phạm không chỉ dạy kiến thức, cần tăng cường dạy giá trị sống cho sinh viên. “Dạy học là truyền cảm hứng. Các phương pháp dạy học là cần thiết, nhưng nếu cứ cứng nhắc trong phương pháp dạy học sẽ không truyền được cảm hứng cho học sinh. Nếu chỉ chăm chăm lo vào dạy, thực hiện giáo án sẽ thất bại”, ông Hòa nói.

Ông Hòa cũng mong muốn trường sư phạm quan tâm đến thực chất của việc thực tập sư phạm của sinh viên. “Chỉ có mấy tuần thôi, nhưng có khi lại là quãng thời gian rèn nghề hiệu quả nhất, tập trung nhất và giúp sinh viên trưởng thành từ đây”. 

Cũng chính vì những điều này, PGS.TS Nguyễn Văn Biên, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát triển nghiệp vụ sư phạm (Trường ĐH Sư phạm Hà Nội), cho hay nhà trường muốn triển khai mạng lưới đối tác phát triển nghề nghiệp cho sinh viên sư phạm với mục đích tạo sự kết nối chặt chẽ giữa trường và các cơ sở giáo dục.

Qua đó, mạng lưới cung cấp cơ hội thực hành, thực tập và trải nghiệm thực tế cho sinh viên sư phạm thường xuyên, liên tục và đa dạng, nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên sư phạm và duy trì quá trình phát triển nghề nghiệp cho sinh viên sau khi tốt nghiệp.

Ngoài ra, mạng lưới này cũng hình thành đội ngũ giáo viên tham gia đào tạo nghề cho sinh viên sư phạm; nâng cao hiệu quả phát triển nghề nghiệp không chỉ cho sinh viên sư phạm mà còn cho chính giáo viên tại ở các cơ sở giáo dục.

Hà Nội thiếu 11.000 giáo viên: 'Giai đoạn thực sự khó khăn cho ngành giáo dục'

Người đàn ông đó, hiện là chồng chưa cưới của Xing, làm việc cho một công ty công nghệ lớn ở Bắc Kinh. Anh đã đưa cho cô một số lời khuyên hữu ích để đảm bảo có suất thực tập tại công ty. Xing đã giành được vị trí thực tập sinh và điều này đã giúp cô khi ứng tuyển tại các công ty lớn khác.

“Điều tuyệt vời ở Tinder là bạn có thể kết nối với những người bên ngoài vòng kết nối xã hội thông thường của mình”, nữ sinh tốt nghiệp Bắc Đại nói. 

“Tại Trung Quốc, hầu hết những người trên Tinder đều có công việc tử tế nên bạn có nhiều cơ hội được giới thiệu việc làm. Không giống như LinkedIn, Tinder tạo ra bầu không khí thân mật hơn vì cuộc trò chuyện đầu tiên thường bắt đầu bằng cuộc sống cá nhân của bạn”.

Trên thực tế, một số người dùng đã bắt đầu sử dụng Tinder như một sự thay thế trực tiếp cho LinkedIn- công ty đã rút khỏi thị trường Trung Quốc vào tháng 5/2023. Tinder có một số tính năng hữu ích cho người tìm việc, cho phép người dùng kết nối vượt xa mạng lưới thông thường.

 “Chiêu thức” mới trong công cuộc tìm việc

Một tháng sau khi vừa tốt nghiệp chuyên ngành thời trang, Songsong cảm thấy gian nan tìm việc. Cô gái sống ở Bắc Kinh này đã nộp đơn xin việc hơn 30 vị trí qua email và các trang web việc làm nhưng chưa nhận được một phản hồi nào.

Vì vậy, Songsong quyết định thử Tinder. Cô gái 22 tuổi bắt đầu cập nhật ảnh đại diện, thay thế những bức ảnh selfie bằng hình ảnh một tin nhắn viết nguệch ngoạc bằng ký tự lớn màu đỏ: “Có công ty nào đang tuyển dụng không? Tôi đang tìm kiếm một công việc, hãy thuê tôi".

“Tôi đã xem nhiều quảng cáo và hồ sơ khác nhau trên Tinder. Tôi nghĩ tại sao mình không quảng cáo bản thân ở đây để được nhà tuyển dụng biết đến nhiều hơn?".

Songsong chỉ là một trong số ngày càng nhiều thanh niên Trung Quốc chuyển sang Tinder để tìm kiếm cơ hội việc làm trong bối cảnh tỷ lệ thất nghiệp sau đại học ngày càng gia tăng. 

Theo Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, với tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên Trung Quốc vượt quá 20% vào đầu năm nay, các sinh viên mới tốt nghiệp đã sử dụng đủ loại chiến thuật để giành lợi thế trên thị trường việc làm, từ theo đuổi bằng cấp cao hơn đến tìm kiếm sự giúp đỡ từ các thế lực siêu nhiên.

Tận dụng nền tảng Tinder là một “chiêu thức mới” để thu hút sự chú ý trong công cuộc tìm việc. Các ứng dụng hẹn hò cực kỳ phổ biến ở Trung Quốc: Có 275 ứng dụng hẹn vào năm 2022, tăng so với 81 ứng dụng vào năm 2017, theo dữ liệu từ nền tảng phân tích Data.ai.

Chưa có số liệu thống kê chính xác số lượng thanh niên Trung Quốc sử dụng Tinder, nhưng ứng dụng này phổ biến hơn các nền tảng hẹn hò quốc tế khác như Bumble và Hinge, mặc dù không được truy cập chính thức ở Trung Quốc.

6 mẹo tìm việc trên Tinder

Vào tháng 6/2023, một người dùng nữ trên nền tảng xã hội Trung Quốc Xiaohongshu đã chia sẻ một bài đăng có tiêu đề “mẹo tìm việc trên Tinder” và thu hút hàng nghìn lượt thích.

Trong bài đăng, người dùng viết dưới tên Bagel đã đưa ra 6 lời khuyên chính: 

(1) Kết nối với những người đàn ông trong ngành mục tiêu; 

(2) Bắt đầu cuộc trò chuyện bằng cách hỏi người khác về công việc của họ; 

(3) Dần dần chia sẻ những khó khăn của mình và xin lời khuyên của người khác; 

(4) Làm cho đối phương có cảm giác như một “người đàn ông thành công” vì anh ấy sẽ có nhiều khả năng giúp đỡ bạn hơn; 

(5) Thể hiện lòng biết ơn bằng cách mời người đàn ông đi ăn tối và tặng anh ta một món quà; 

(6) Cố gắng nhắm mục tiêu đến những người đàn ông có loại tính cách nhất định trên Myers-Briggs Type Indicator - một bài kiểm tra tính cách cực kỳ phổ biến ở Trung Quốc.

Ở cuối bài đăng, Bagel nói rõ rằng cô đã sử dụng phương pháp này để thuyết phục một người phù hợp trên Tinder giúp cô chỉnh sửa lý lịch và giới thiệu cô với nhà tuyển dụng. “Nó thực sự hiệu quả”, cô viết. 

Xu hướng này đã gây nhiều tranh cãi ở Trung Quốc. Yang Yutong, giám đốc nhân sự tại một công ty ở Thượng Hải, nói với Sixth Tone rằng cô hiểu tại sao sinh viên mới tốt nghiệp lại sử dụng những phương pháp như vậy. 

 “Cá nhân tôi cho rằng việc sử dụng các ứng dụng hẹn hò để kết nối với những người cùng ngành nhằm tìm kiếm cơ hội việc làm là sáng tạo và phù hợp với thế hệ trẻ. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải đề phòng những kẻ lừa đảo phóng đại thông tin xác thực của họ vì những động cơ xấu”.

Yang cho biết thêm, trong thị trường việc làm ngày nay, sinh viên mới tốt nghiệp có rất ít lựa chọn khi tìm kiếm việc làm. Các nhà tuyển dụng ngày càng ưu tiên những ứng viên đã có nhiều năm kinh nghiệm. Trong một số trường hợp, các công ty thậm chí đã ngừng tổ chức hội chợ việc làm tại các trường đại học vì họ không có ý định tuyển dụng người trực tiếp từ trường đại học.

Tuy nhiên, người phát ngôn của Tinder cảnh báo rằng người dùng cố gắng sử dụng tài khoản của họ cho mục đích kinh doanh đang vi phạm nguyên tắc cộng đồng của nền tảng. “Các nguyên tắc Tinder củng cố chính sách của chúng tôi rằng người dùng nên sử dụng Tinder để tạo kết nối cá nhân chứ không phải kết nối kinh doanh”. 

Tử Huy