- Ngoài xơ gan, viêm gan B, viêm gan C, rượu bia cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến ung thư gan.

TS.BS Phạm Thế Anh, Trưởng Khoa Ngoại gan mật tụy, BV K cho biết, VN thuộc khu vực có tỉ lệ mắc và tử vong do ung thư gan cao nhất trên thế giới. Ở nước ta, ung thư gan đứng thứ 3 trong các loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới, sau ung thư phổi, dạ dày và thứ 8 ở nữ giới.

Năm 2000, ung thư gan ở VN chỉ có 5.700 ca, tăng lên 9.400 ca năm 2010. Dự báo đến 2020 có thể tăng trên 11.000 ca.

Bệnh khó sàng lọc phát hiện sớm vì ở giai đoạn sớm biểu hiện của bệnh thường mơ hồ, người bệnh ít chú ý tới. Trong đó có 80% ung thư gan là dạng ung thư biểu mô tế bào gan nguyên phát (chiếm 80%).

TS Thế Anh cho biết, có 5 nguyên nhân chính gây ung thư gan:

Xơ gan

80% bệnh nhân mắc ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) có biểu hiện của xơ gan, do đó các yếu tố nguy cơ của xơ gan cũng được xem là yếu tố nguy cơ của HCC.

{keywords}
Lá gan khoẻ mạnh (trái) và lá gan bị xơ với nhiều u cục

Gan được ví như “nhà máy thải độc” lớn nhất của cơ thể, ngoài chức năng hoạt hóa vitamin, cân bằng hormon, gan còn có tác dụng xử lý hóa học đối với các chất như đường, mỡ và đạm, giúp cho các cơ quan trong cơ thể dễ dàng hấp thụ.

Bình thường, gan có màu nâu, mềm, nhẵn, khối lượng từ 1,2-1,5kg. Khi bị xơ, gan bị đổi sang màu vàng nhạt, khối lượng giảm xuống, các mô gan được thay thế bằng mô xơ, sẹo, gan cứng, bề mặt sần sùi do các cục u nổi lên.

Viêm gan do nhiễm virus viêm gan A, B, C, D, E, do rượu, do viêm tắc tĩnh mạch gan, rối loạn chuyển hoá...

Virus viêm gan B (HBV)

Nhiễm HBV làm tăng nguy cơ phát triển thành HCC 100 lần. Khoảng 80% các trường hợp mắc HCC trên thế giới và  70% ở VN là do HBV gây ra.

Mỗi năm có khoảng 0,5% những người nhiễm virus viêm gan B mạn tính sẽ phát triển thành HCC.

Tại VN, có khoảng 8 triệu người nhiễm viêm gan B mạn tính. Trong năm 2017, số người bị xơ gan là hơn 51.000 người, hơn 14.000 người ung thư tế bào gan và hơn 32.000 người tử vong.

Viêm gan B chưa có phương thức điều trị đặc hiệu nhưng đã có vắc xin chích ngừa.

Virus viêm gan C (HCV)

Virus này chiếm khoảng 30-50% các trường hợp mắc HCC ở Mỹ, và khoảng 7% các trường hợp mắc HCC ở Việt Nam.

VN có khoảng có 5 triệu người nhiễm HCV. Khoảng 30% người viêm gan C mãn tính có nguy cơ tiến triển thành xơ gan hoặc ung thư gan.

Rượu bia

Uống rượu bia thường xuyên là nguyên nhân quan trọng của xơ gan. Xơ gan do rượu chiếm khoảng 15% các trường hợp mắc HCC.

{keywords}
Rượu bia là tác nhân gây ung thư mức độ 1

Tổ chức nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) xếp rượu bia là tác nhân gây ung thư mức độ 1. Đây là nguyên nhân trực tiếp gây ra 7 loại ung thư phổ biến gồm: Miệng, thực quản, thanh quản, vú, gan, đại trực tràng, dạ dày.

Khi uống vào cơ thể, rượu sẽ chuyển hoá thành acetaldehyde, làm tổn thương các ADN và ngăn không cho tế bào sửa chữa các ADN bị tổn thương, dẫn đến ung thư.

Tác hại dễ thấy nhất của rượu bia là làm tổn thương các tế bào gan, gây xơ gan, dẫn đến ung thư gan.

Một số bệnh khác

Bệnh thừa sắt (hemochromatosis), bệnh di truyền tyrosin huyết, và bệnh viêm gan mạn tự miễn thể hoạt động là nguyên nhân gây xơ gan và làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển HCC.

Ngoài ra, các yếu tố khác ít có bằng chứng thuyết phục như nhiễm độc tố aflatoxin B1 (được tiết ra từ nấm Aspergillus), steroid androgenic, thorotrast (chất cản quang), thuốc uống tránh thai, và bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

10 năm ung thư gan vẫn sống khỏe: 'Thần dược' đu đủ Mỹ

10 năm ung thư gan vẫn sống khỏe: 'Thần dược' đu đủ Mỹ

Dùng hoạt chất trong cây đu đủ vùng Đông Mỹ, mỗi tháng BS Lê chỉ tốn 2-3 triệu đồng.

" />

Nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan cần biết

Giải trí 2025-01-22 07:58:32 8538

- Ngoài xơ gan, viêm gan B, viêm gan C, rượu bia cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến ung thư gan.

TS.BS Phạm Thế Anh, Trưởng Khoa Ngoại gan mật tụy, BV K cho biết, VN thuộc khu vực có tỉ lệ mắc và tử vong do ung thư gan cao nhất trên thế giới. Ở nước ta, ung thư gan đứng thứ 3 trong các loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới, sau ung thư phổi, dạ dày và thứ 8 ở nữ giới.

Năm 2000, ung thư gan ở VN chỉ có 5.700 ca, tăng lên 9.400 ca năm 2010. Dự báo đến 2020 có thể tăng trên 11.000 ca.

Bệnh khó sàng lọc phát hiện sớm vì ở giai đoạn sớm biểu hiện của bệnh thường mơ hồ, người bệnh ít chú ý tới. Trong đó có 80% ung thư gan là dạng ung thư biểu mô tế bào gan nguyên phát (chiếm 80%).

TS Thế Anh cho biết, có 5 nguyên nhân chính gây ung thư gan:

Xơ gan

80% bệnh nhân mắc ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) có biểu hiện của xơ gan, do đó các yếu tố nguy cơ của xơ gan cũng được xem là yếu tố nguy cơ của HCC.

{ keywords}
Lá gan khoẻ mạnh (trái) và lá gan bị xơ với nhiều u cục

Gan được ví như “nhà máy thải độc” lớn nhất của cơ thể, ngoài chức năng hoạt hóa vitamin, cân bằng hormon, gan còn có tác dụng xử lý hóa học đối với các chất như đường, mỡ và đạm, giúp cho các cơ quan trong cơ thể dễ dàng hấp thụ.

Bình thường, gan có màu nâu, mềm, nhẵn, khối lượng từ 1,2-1,5kg. Khi bị xơ, gan bị đổi sang màu vàng nhạt, khối lượng giảm xuống, các mô gan được thay thế bằng mô xơ, sẹo, gan cứng, bề mặt sần sùi do các cục u nổi lên.

Viêm gan do nhiễm virus viêm gan A, B, C, D, E, do rượu, do viêm tắc tĩnh mạch gan, rối loạn chuyển hoá...

Virus viêm gan B (HBV)

Nhiễm HBV làm tăng nguy cơ phát triển thành HCC 100 lần. Khoảng 80% các trường hợp mắc HCC trên thế giới và  70% ở VN là do HBV gây ra.

Mỗi năm có khoảng 0,5% những người nhiễm virus viêm gan B mạn tính sẽ phát triển thành HCC.

Tại VN, có khoảng 8 triệu người nhiễm viêm gan B mạn tính. Trong năm 2017, số người bị xơ gan là hơn 51.000 người, hơn 14.000 người ung thư tế bào gan và hơn 32.000 người tử vong.

Viêm gan B chưa có phương thức điều trị đặc hiệu nhưng đã có vắc xin chích ngừa.

Virus viêm gan C (HCV)

Virus này chiếm khoảng 30-50% các trường hợp mắc HCC ở Mỹ, và khoảng 7% các trường hợp mắc HCC ở Việt Nam.

VN có khoảng có 5 triệu người nhiễm HCV. Khoảng 30% người viêm gan C mãn tính có nguy cơ tiến triển thành xơ gan hoặc ung thư gan.

Rượu bia

Uống rượu bia thường xuyên là nguyên nhân quan trọng của xơ gan. Xơ gan do rượu chiếm khoảng 15% các trường hợp mắc HCC.

{ keywords}
Rượu bia là tác nhân gây ung thư mức độ 1

Tổ chức nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) xếp rượu bia là tác nhân gây ung thư mức độ 1. Đây là nguyên nhân trực tiếp gây ra 7 loại ung thư phổ biến gồm: Miệng, thực quản, thanh quản, vú, gan, đại trực tràng, dạ dày.

Khi uống vào cơ thể, rượu sẽ chuyển hoá thành acetaldehyde, làm tổn thương các ADN và ngăn không cho tế bào sửa chữa các ADN bị tổn thương, dẫn đến ung thư.

Tác hại dễ thấy nhất của rượu bia là làm tổn thương các tế bào gan, gây xơ gan, dẫn đến ung thư gan.

Một số bệnh khác

Bệnh thừa sắt (hemochromatosis), bệnh di truyền tyrosin huyết, và bệnh viêm gan mạn tự miễn thể hoạt động là nguyên nhân gây xơ gan và làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển HCC.

Ngoài ra, các yếu tố khác ít có bằng chứng thuyết phục như nhiễm độc tố aflatoxin B1 (được tiết ra từ nấm Aspergillus), steroid androgenic, thorotrast (chất cản quang), thuốc uống tránh thai, và bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

10 năm ung thư gan vẫn sống khỏe: 'Thần dược' đu đủ Mỹ

10 năm ung thư gan vẫn sống khỏe: 'Thần dược' đu đủ Mỹ

Dùng hoạt chất trong cây đu đủ vùng Đông Mỹ, mỗi tháng BS Lê chỉ tốn 2-3 triệu đồng.

本文地址:http://app.tour-time.com/html/29c699135.html
版权声明

本文仅代表作者观点,不代表本站立场。
本文系作者授权发表,未经许可,不得转载。

全站热门

Soi kèo phạt góc Ipswich Town vs Man City, 23h30 ngày 19/1

sm33pimo.png
Huawei Mate 60 Pro 5G gây sốc toàn thế giới khi sở hữu con chip tinh vi bất chấp các hạn chế từ Mỹ. (Ảnh: Reuters)

Theo nguồn tin của Reuters, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Bidenđang tìm cách gây áp lực lên SMIC – hãng bán dẫn lớn nhất Trung Quốc – sau khi SMIC sản xuất chip tiên tiến cho Huawei. Reuters đưa tin, cuối năm 2023, Bộ Thương mại Mỹ đã gửi một số thư đến các nhà cung ứng về việc tạm dừng cấp phép bán hàng cho nhà máy hiện đại nhất của SMIC – SMIC South.

Một trong các nguồn tin tiết lộ, ít nhất một nhà cung ứng – Entegris - đã dừng gửi linh kiện và phụ kiện sản xuất chip trị giá hàng triệu USD cho SMIC. Entegris xác nhận điều này để tuân thủ các yêu cầu pháp lý thương mại quốc tế. Công ty có trụ sở tại Massachusetts chuyên sản xuất bộ lọc, gas, hóa chất và sản phẩm để xử lý wafer.

Việc đình chỉ giấy phép của Bộ Thương mại Mỹ cho thấy chính quyền ông Biden đã có hành động chống lại SMIC nhằm ngăn chặn dòng chảy công nghệ Mỹ vào công ty và giảm khả năng sản xuất chip tinh vi. Áp lực này bắt đầu từ tháng 8/2023 khi Huawei bất ngờ tung ra điện thoại mới dùng chip hiện đại. Mate 60 Pro được xem là biểu tượng cho sự tiến bộ công nghệ của Trung Quốc bất chấp những lỗ lực kiềm chế của Washington. Thậm chí, Mỹ còn mở cuộc điều tra để tìm hiểu thông tin chi tiết phía sau con chip.

Huawei bị thêm vào danh sách hạn chế thương mại Mỹ năm 2019 vì cáo buộc vi phạm các lệnh trừng phạt. Năm tiếp theo, SMIC cũng có tên trong danh sách này vì cáo buộc liên quan đến quân đội Trung Quốc. Cả hai đều phủ nhận cáo buộc.

Có tên trong danh sách đen đồng nghĩa các công ty Mỹ bị cấm bán hàng cho Huawei và  SMIC. Dù vậy, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bật đèn xanh cho việc vận chuyển một số mặt hàng nhất định, cho phép hàng tỷ USD hàng hóa của Mỹ chảy vào hai công ty trong những năm qua.

Chính quyền ông Biden công bố quy tắc mới vào tháng 10/2022, cấm các nhà cung cấp Mỹ gửi các công cụ và vật liệu bán dẫn đến các nhà máy sản xuất chip tiên tiến do Trung Quốc điều hành ở Trung Quốc, bao gồm cả SMIC South. Nhưng các quy tắc của Mỹ cho phép các công ty có giấy phép từ trước - thường có giá trị trong bốn năm - tiếp tục cung cấp cho nhà máy.

Nguồn tin của Reuters cho biết Entegris bán linh kiện và nguyên liệu sản xuất chip cho SMIC South từ tháng 10/2022 đến cuối năm 2023. Trung Quốc chiếm khoảng 16% doanh số ròng của Entegris trong năm tài khóa 2023. Trong báo cáo thường niên, công ty lưu ý quy định xuất khẩu gần đây của Mỹ đã giảm khả năng bán hàng của họ tại Trung Quốc và những quy định tiềm năng trong tương lai sẽ làm giảm nhu cầu sản phẩm hơn nữa.

Lita Shon Roy, CEO hãng nghiên cứu thị trường Techcet, dự đoán SMIC South có khả năng chuyển sang các nhà cung ứng Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc để mua hóa chất và linh kiện dùng trong quy trình sản xuất chip. Dù vậy, nếu nhà máy hàng đầu của SMIC đột ngột bị cắt đứt nguồn cung từ Mỹ, việc sản xuất có thể bị gián đoạn từ 3 đến 9 tháng tùy thuộc vào lượng hàng tồn kho. Sẽ mất thời gian để tìm kiếm và kiểm tra các nhà cung ứng mới trừ khi SMIC South đã tiến hành từ trước.

Các chuyên gia khẳng định SMIC South là nhà máy duy nhất của SMIC sản xuất chip 7nm cho Mate 60 Pro.

(Theo Reuters)

">

Nvidia thừa nhận Huawei là đối thủ hàng đầu

{keywords} Võ Quỳnh Lê (thứ hai từ trái sang) nhận giải thưởng do Chủ tịch Nghị viện Phần Lan, ông Sauli Niinistö (thứ năm từ trái sang) trao tặng. Ông Sauli Niinistö hiện là Tổng thống Cộng hòa Phần Lan - Ảnh: suomalaisuus.fi
Sau khi nhận bằng BSc năm 2015, Lê ở lại trường làm trợ lý tại Trung tâm Nghiên cứu Đông Nam Á. Tháng 2/2016, sau gần 14 năm xa Hungary, Lê đã trở lại thăm Budapest, và có ý định viết tiếp phần hai của bài viết trên (có nhan đề gốc là “Gần như là người Phần Lan”).

Hội đồng Giám khảo cuộc thi đã đánh giá như sau về bài viết: “Gần như là người Phần Lan” là bài viết của nữ sinh người nhập cư Việt Nam - Hung - Phần Lan, một sự bày tỏ chính kiến trung thực, thẳng thắn, mới mẻ dựa trên những trải nghiệm thực tế, với những suy nghĩ và cảm xúc của một thanh niên buộc phải nhiều lần thay đổi môi trường sống và có lẽ cả thế giới quan và nhân sinh quan của mình.

Bản tiếng Việt của bài viết rất đáng suy ngẫm này do TS. Bùi Việt Hoa dịch từ nguyên bản tiếng Phần Lan. 
 
{keywords}
 Thay mặt học sinh hệ IB phát biểu tại Lễ tốt nghiệp Trung học, ngày 31-8-2012 - Ảnh: Võ Quỳnh Lam

Dưới tác động của toàn cầu hóa, có những người sinh ra mà không thật dễ dàng gọi tên một nơi nào đó là quê hương của mình. Với họ, việc xác định điều ấy khó khăn hơn so với nhiều người khác.

Chặng đường tôi trải qua để trở thành một người như vậy bắt đầu từ trước khi tôi sinh ra, vào năm 1980. Năm đó người mẹ 18 tuổi của tôi nhận học bổng sang Hungary. Bên cạnh việc học ngôn ngữ và văn học Hungary, còn vì những lý do nào đó - cho đến nay vẫn còn rất bí ẩn đối với tôi - mẹ lại chọn thêm ngôn ngữ và văn hóa Phần Lan làm chuyên ngành phụ.

Học xong chương trình của bốn năm trong ba năm, mẹ đến Phần Lan để thực tập tiếng. Đó là năm 1986, chuyến tàu khởi hành từ Moscow đi Helsinki đã thành khởi nguồn của bao nhiêu sự kiện sau này, và làm thay đổi cuộc đời không những của mẹ, mà còn của cả gia đình tôi. Năm 1994 tác phẩm dịch đầu tiên của mẹ, sử thi “Kalevala” bằng tiếng Việt đã ra mắt bạn đọc sau năm năm vật lộn, và khi ấy đứa con đầu lòng của mẹ cũng vừa tròn một tuổi.

Năm 1995, cả gia đình cùng mẹ sang Phần Lan mười tháng. Đó là lần đầu tiên tôi ra nước ngoài. Chuyến đi đó đã nói lên chính sách di chuyển của gia đình tôi: mẹ đi trước, và cả gia đình theo sau. Sau gần một năm phiêu lưu tại Phần Lan, chúng tôi lại trở về Việt Nam sống bốn năm, để rồi đến hè 1999, gia đình tôi, lúc đó đã có bốn thành viên, lại xếp hành lý và lên đường, qua trạm trung chuyển là Phần Lan rồi sang Hungary.

Lúc đó tôi sáu tuổi, và bởi vì tôi không nhớ những gì xảy ra trước đó, cuộc đời tôi - theo tôi - lúc đó mới bắt đầu.

Ba năm sống ở Hungary là thời gian đẹp nhất trong cuộc đời tôi. Tôi có bố mẹ thương yêu. Ban ngày khi tôi đi học thì bố mẹ đi làm còn tối thì ở nhà với tôi. Tôi có em gái rất đáng yêu, người cùng tôi xây những tòa lâu đài cổ tích trong căn hộ nhỏ hai buồng mà gia đình sống. Tôi có rất nhiều bạn, cả Việt lẫn Hung. Tôi là người bình thường, như bất kỳ ai. Tôi cũng không rõ nhưng kỷ niệm rất đẹp đó của tôi thực sự có phải vì ở Hungary mọi việc đều tốt đẹp hơn, hay tại vì tôi quá ít tuổi nên không thể thấy bất cứ sự méo mó nào trong thế giới hoàn hảo của tôi.
 
Mùa hè năm 2002, lần đầu tiên tôi mới hiểu tôi đang sống ở nước ngoài, và tôi khác những người xung quanh. Gia đình tôi vừa chuyển từ Hungary qua Phần Lan mấy tuần trước đó. Bố mẹ tôi có việc nên đi vắng, chỉ có tôi và em gái ở trong căn hộ trong nhà cao tầng tại khu Suvela của thành phố Espoo. Chúng tôi chơi rất vui trong căn phòng tràn đầy ánh nắng, cho đến khi nghe tiếng động mạnh ở ngoài ban công.

Một lát sau chuông cửa reo, và tôi ra mở cửa mà không hề nhớ đến những lời dặn của bố mẹ, vì cứ nghĩ đó là bố mẹ tôi về. Nhưng trước cửa chỉ là một bạn gái xa lạ, và sau bạn lấp ló một cậu con trai. Họ nói điều gì đó, nhưng tôi không hiểu gì, vì lúc đó tôi chỉ biết có “chào” và “cám ơn” (của tiếng Phần Lan - ND). Tôi bắt đầu thấy sợ, bởi lúc đó mới nhớ, chính ra mình không được mở cửa. Thế là tôi chỉ lắc đầu, và đóng sập cửa.

Lát sau, tiếng đá ném đập vào cửa sổ và rơi xuống ban công. Tôi chạy đến bên cửa sổ, vì không dám bước ra ngoài ban công để nhìn, và thấy hai đứa bé lúc trước đứng phía dưới ném sỏi và những cành hoa dại lên phía nhà của chúng tôi. Có lẽ sự việc chỉ diễn ra trong đôi ba phút, nhưng quãng thời gian đôi ba phút đấy cũng khiến cho đứa trẻ chín tuổi và em gái sáu tuổi của nó vô cùng hoảng sợ, bởi chúng thấy chúng đang bị đe dọa mà không hiểu lý do vì sao.

Sau này chúng tôi mới biết, quả bóng của những đứa trẻ đó chẳng may rơi vào ban công nhà chúng tôi, và chúng chỉ muốn lấy nó lại. Còn tôi thì lại đóng sập cửa ngay trước mũi chúng. Chúng tôi vẫn ở khu nhà đó với chúng, và phải mất đến bốn năm tôi mới nhận ra hai đứa đó ít tuổi hơn tôi, và tôi cũng không có lý do gì để sợ chúng.Trước khi nhận ra điều này, tôi luôn thu mình thật nhỏ mỗi khi có việc phải đi qua nơi chúng có mặt.

Nếu nói việc xảy ra trên đây đã làm tôi bị tổn thương thì cũng hơi quá. Tôi học nói và viết tiếng Phần Lan thành thạo trong vòng nửa năm nhờ những giờ dạy ngôn ngữ cho trẻ người nhập cư ở trường, và từ đó mọi việc trở nên dễ dàng hơn. Một khi đã biết diễn đạt suy nghĩ của mình, tôi trở thành người bình thường như bất cứ ai khác. Trước đó tôi không tài nào hiểu nổi tại sao bức tường ngôn ngữ lại có thể bứt cá nhân từng người ra khỏi cộng đồng.
 
{keywords}
 Cùng cha mẹ và em gái, hè 1999 tại Helsinki
Bây giờ, sau tám năm sống ở Phần Lan, tôi thường xuyên nghe các bạn mình nói, tôi đậm chất Phần Lan như thế nào. Các bạn cũng nghĩ tôi là người Phần Lan như các bạn. Nhưng hiếm có người Phần Lan nào lại nghe thấy những từ mơ hồ “tsing-tsang-tsong” thoáng qua khi đi trên phố, hay mỗi mùa hè đến lại ngồi hàng tiếng đồng hồ tại trụ sở cảnh sát để đợi gia hạn giấy phép cư trú.

Thật khó tưởng tượng mình là thành viên của cộng đồng, nếu như thỉnh thoảng lại được nhắc nhở rằng chính ra mình không thuộc về đó. Có lẽ tôi là người hoang tưởng, nhưng cứ mỗi lần bị đối xử bất nhã ở quầy trả tiền, tôi lại nghĩ đó chỉ vì tôi là người nước ngoài, cho dù họ có lẽ không ám chỉ tôi khi chỉ trích người nước ngoài.

Hè năm ngoái, sau một thời gian dài nộp đơn và chờ đợi, tôi được nhận quốc tịch Phần Lan. Tin đó vừa khiến tôi mừng, nhưng cũng thấy buồn. Mừng, bởi vì mọi việc ở Phần Lan sẽ suôn sẻ hơn, nếu là công dân Phần Lan. Buồn, bởi vì sự công nhận này trên giấy tờ khiến tôi chính thức thành người Phần Lan.

Thực ra tôi không ác cảm với người Phần Lan. Họ là những người rất thân thiện, giống như bất cứ nhóm người nào khác. Nhưng bản thân tôi là người Phần Lan, điều đó luôn đem lại cảm giác không thật. Mặc dù tôi đã sống ở Phần Lan một thời gian rất dài, và trong tôi cũng có nhiều tính cách cơ bản của người Phần Lan, như rất sợ chốn đông người, hoặc quá giản dị, nhưng tôi vẫn không coi mình là người Phần Lan.

Tôi như giấc mơ, đồng thời là cơn ác mộng của những người chống đối dân nhập cư: bề ngoài đã hoàn toàn thích nghi, nhưng về mặt tinh thần lại là người ngoài cuộc. Người ta vẫn nói tiền thuế thu được đã bị lãng phí vào việc trả trợ cấp xã hội cho người nước ngoài, những kẻ đến đây bắt người Phần Lan nuôi. Nhưng cũng lãng phí gần như thế, khi đã tốn tiền thuế để đào tạo người lao động trong chín năm, để rồi lại đánh mất, bởi vì người lao động không muốn ở lại Phần Lan.
 
Mỗi một lần gia hạn cư trú hàng năm lại khiến cho tôi cảm thấy tôi thuộc tầng lớp thấp hơn trong xã hội, bởi vì tôi buộc phải xin phép cho sự hiện diện của mình ở đây, buộc phải chứng minh tôi không làm điều gì xấu tổn hại đến xã hội Phần Lan. Mặc dù việc xin gia hạn giấy tờ chỉ là một phần của thủ tục hành chính, nhưng vẫn làm cho sự tự tin của tôi bị lung lay.

Chắc chắn nhiều người nhập cư cũng có cảm nhận như vậy: nơi quê nhà họ có thể là những người có bằng cấp cao và thành công trong cuộc sống, nhưng ở đây họ chỉ là người không được mong đợi, những người không có giá trị gì và chỉ luôn đem lại rắc rối. Những lúc đó tôi lại thấy những đứa trẻ hôm nào ném đá vào cửa sổ chỉ vì sự hiểu lầm, mặc dù tôi không làm điều gì xấu. Và mặc dù giờ đây khi đã là công dân Phần Lan, tôi không cần phải xin gia hạn cư trú nữa, nhưng vẫn không thể nào quên được cảm giác ngày đó. 

Phần Lan là ngôn ngữ tốt nhất của tôi. Tôi thường xuyên nghĩ bằng tiếng Phần Lan, và vốn từ Phần Lan của tôi cũng giàu có hơn bất cứ ngôn ngữ nào khác. Cho đến nay tôi đã sống ở Phần Lan thời gian dài nhất trong cuộc đời mình. Nếu có ai đó hỏi tôi, nơi nào tôi cảm nhận là tổ quốc của mình, Phần Lan lại đứng thứ ba - vị trí cuối cùng - trong danh sách của tôi. Điều đó khiến tôi cảm thấy như có lỗi.

Tôi không thấy Phần Lan là quê hương mình, bởi vì tôi không bao giờ cảm nhận tôi là người được chờ đón ở nơi đây. Tôi không thấy tự hào về người Phần Lan, hay về những thành công của họ. Tôi không thấy người Phần Lan gần gũi hơn, giả dụ như người Brazil hay người Nigieria, cho dù tôi đã sống trong xã hội này đến năm thứ bảy.

Ngay đến Hungary cũng đứng trước Phần Lan trong danh sách của tôi, cho dù tôi không còn nói tiếng Hung nữa. Ở đó tôi đã cảm thấy mình ở đúng chỗ, mình thuộc về số đông. Nhưng là vào lúc đó. Tôi biết, nếu bây giờ tôi quay lại Hung, tôi sẽ thấy những vấn đề mà tôi đã gặp ở Phần Lan, và miền đất trong ký ức của tôi không tồn tại, chưa bao giờ tồn tại. Nó chỉ có trong tâm trí của đứa trẻ con là tôi ngày nào.

Vùng đất tôi cảm thấy mình thuộc về nhiều nhất là Việt Nam, nơi tôi sinh ra. Những tháng hè tôi ở đó thật hoàn hảo, làm tôi cảm thấy mình được trở về nhà. Phố xá, con người, thức ăn, những ngôi nhà, tất cả đều thật quen thuộc và thân thiết. Nguyên nhân chính khiến tôi cảm nhận vậy vì gia đình lớn của tôi, tất cả họ hàng đều ở Việt Nam. Khi tôi ở đó tôi cảm nhận được đó là tôi được mong chờ và đón đợi.

Nhưng điều rất buồn, buồn nhất là tôi cũng không thuộc về nơi đó nữa. Ở Việt Nam tôi không dám rời nhà ra đường một mình, và tôi sợ phải qua đường. Tiếng nói của tôi lẫn vào giọng là lạ lơ lớ, và tôi không biết trả giá thế nào. Có lẽ tôi cũng không sống được ở Việt Nam, vì vẫn cảm thấy không thuộc vào cộng đồng. Ở đó tôi cũng khác người, không thật sự năng động hoặc không chăm chỉ hoặc không biết đề phòng như những người khác.

{keywords}
 Lê và em gái trong chuyến thăm Budapest, tháng 2-2016 - Ảnh: Trần Minh Tâm
Việc không thuộc vào một cộng đồng nào hay một nơi nào nhất định về mặt địa lý không khiến tôi trở nên bất hạnh, mà buộc tôi quyết tâm và nghị lực hơn. Sau khi chuyển sang Phần Lan tôi ước muốn mình phải thật giỏi trong khả năng có thể, bởi vì tôi nghĩ phải chứng minh cho những người thiếu thiện cảm, rằng tôi có quyền sống ở Phần Lan, tôi không làm gánh nặng cho bất kỳ ai ở đây.

Và bởi vì tôi không tìm được chỗ đứng cho riêng mình ở cả ba quốc gia, ở cả ba dân tộc, nên dần dần tôi càng ngày càng ước mơ được đến các quốc gia khác, đến những nền văn hóa khác, tìm nơi tôi thuộc về.

Nhưng thực ra tôi không tin rằng tôi sẽ tìm được một nơi nào như thế, và tôi đã thực sự làm quen với điều đó. Tôi đâu cần phải thuộc về một nơi nào nhất định. Bản sắc được sinh ra bằng cách khác. Liệu có quá lời không nếu tôi có thể coi mình là công dân thế giới. Trong tôi chất Phần Lan, Hung và Việt Nam cũng như nét văn hóa của cả ba quốc gia hòa trộn.

Và như vậy sự khác biệt lại trở thành một ưu thế.Tôi đã từng sống ở hai quốc gia khác, và hiện nay đang ở quốc gia thứ ba, tiểu sử này chắc không ai có, hoặc nếu có, cũng khó có thể có được một hoàn cảnh và những trải nghiệm như tôi. Là công dân thế giới tôi không phải là người khác biệt, có chăng là người đặc biệt mà thôi.

Võ Quỳnh Lê

Theo Nhịp cầu thế giới

XEM THÊM:

Chuyện của một giáo sư sống ở 40 nước">

Người đặc biệt hay công dân thế giới

{keywords}

Các tòa nhà mức độ nguy hiểm D:

- Tòa nhà G6A Thành Công (Ba Đình, Hà Nội) , gồm 3 đơn nguyên, nhà xây gạch cao 5 tầng. Đơn nguyên 1 và 2 mức độ nguy hiểm loại D.

Các tòa nhà mức độ nguy hiểm C:

Khu vực quận Ba Đình

- Tòa nhà G6A Thành Công (Ba Đình, Hà Nội), đơn nguyên 3;

- G6B Thành Công gồm 2 đơn nguyên cao 5 tầng, nhà xây gạch;

- A1 Giảng Võ, 2 đơn nguyên cao 4 tầng xây gạch;

- A2 Giảng Võ, 2 đơn nguyên cao 4 tầng nhà xây gạch;

- Tập thể 66 Cửa Bắc, 1 đơn nguyên cao 4 tầng xây gạch;

- Nhà A số 218C Đội Cấn, 2 đơn nguyên 4 tầng xây gạch;

- Nhà A7 Tập thể đường sắt (Ba Đình), 2 đơn nguyên xây gạch cao 5 tầng;

- Nhà A và B Ngọc Khánh (Ba Đình), 4 đơn nguyên nhà lắp ghép tấm lớn cao 5 tầng;

- Nhà B1 (Ba Đình), 1 đơn nguyên 4 tầng xây gạch;

- Nhà B2.1 Ngọc Khánh, 2 đơn nguyên 5 tầng,

- Nhà B2.2 Ngọc Khánh, 3 đơn nguyên cao 3 tầng.

Khu vực quận Hoàn Kiếm

- 121 Lê Duẩn (112 Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm), 2 đơn nguyên xây gạch cao 3 tầng.

Khu vực quận Đống Đa

- Tòa nhà A1 Khương Thượng, 3 đơn nguyên 5 tầng, nhà lắp ghép tấm lớn;

- Tòa nhà E1 và E3 Vĩnh Hồ, 3 đơn nguyên cao 5 tầng, nhà lắp ghép tấm lớn;

- Tòa nhà A6 Vĩnh Hồ, 2 đơn nguyên cao 4 tầng nhà xây gạch;

- Tòa nhà A7 và A8 Vĩnh Hồ, 5 đơn nguyên cao 5 tầng, nhà khung bê tông cốt thép;

- Tòa C3 Vĩnh Hồ, 2 đơn nguyên xây gạch 4 tầng;

- Tòa 12 Hào Nam, 2 đơn nguyên lắp ghép tấm lớn cao 5 tầng;

- Tòa 5B Tây Sơn - Tập thể Đại học Công Đoàn, 2 đơn nguyên cao 5 tầng;

- Tòa E4 Vĩnh Hồ, 2 đơn nguyên lắp ghép tấm lớn 5 tầng;

- Tòa B6 và B7 Vĩnh Hồ, 4 đơn nguyên xây gạch cao 4 tầng;

- C5 Vĩnh Hồ, 3 đơn nguyên xây gạch 4 tầng.

Khu vực quận Thanh Xuân

- A1 Thanh Xuân Bắc (Tập thể Bộ Công An, quận Thanh Xuân), 3 đơn nguyên xây gạch cao 5 tầng;

- Tòa F4 Thanh Xuân Trung (Tập thể Bóng đèn phích nước Rạng Đông, Thanh Xuân), 2 đơn nguyên xây gạch cao 4 tầng;

- Tòa F1 và F2 Tập thể Xà phòng (Thanh Xuân), 4 đơn nguyên xây gạch cao 3 tầng;

- F5 Tập thể Xà phòng, 2 đơn nguyên xây gạch cao 4 tầng;

- F4 Tập thể Cao su Sao Vàng, 3 đơn nguyên xây gạch cao 3 tầng;

- F11 Tập thể Cao su Sao Vàng, 3 đơn nguyên xây gạch cao 4 tầng;

- A3 Tập thể Cơ khí Hà Nội (Thanh Xuân), 2 đơn nguyên 3 tầng;

- Nhà D tập thể Thuốc lá Thăng Long (Thanh Xuân), 3 đơn nguyên xây gạch cao 4 tầng;

- Nhà A và nhà C khu Tập thể Thuốc lá Thăng Long (Thanh Xuân), 6 đơn nguyên xây gạch cao 3 tầng;

Khu vực huyện Đông Anh

- Nhà A1 - A2 - A3 - A4 Tập thể Nguyên Khê, 8 đơn nguyên xây gạch cao 5 tầng;

Các tòa nhà mức độ nguy hiểm B:

- K2 Hào Nam (Đống Đa), 2 đơn nguyên cao 5 tầng.

Bế tắc trong cải tạo chung cư cũ tại các đô thị

TheoBizLIVE

Sẽ cưỡng chế các chung cư cũ không chịu di dời">

Công bố danh sách 42 chung cư cũ nguy hiểm “sắp đổ” ở Hà Nội

Nhận định, soi kèo Tigres UANL vs Mazatlan, 08h00 ngày 18/01: Chủ nhà thắng nhọc

{keywords}

Thị trường bất động sản 2015 lập kỷ lục mới về thanh khoản, giá bán tăng trở lại trên tất cả các phân khúc. Bên cạnh đó, thị trường cũng ghi nhận sự dịch chuyển đầu tư mạnh sang phân khúc căn hộ cao cấp và những mô hình mới như: Office-tel, smart office…

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), phân khúc nhà ở thương mại có quy mô vừa và nhỏ, giá bán trên dưới 1 tỷ đồng/căn hộ, vẫn trong tình trạng cung không đủ cầu.

Báo cáo cuối năm 2015 của HoREA, cho biết, thị trường đã xuất hiện căn hộ mini diện tích 19m2/căn, có đầy đủ tiện ích, cho thuê giá 1,5 triệu đồng/tháng do Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Lê Thành đầu tư. Doanh nghiệp này cũng cho biết, trong năm 2016, sẽ tiếp tục đầu tư khoảng 2.000 căn hộ mini cho thuê theo tháng.

Bên cạnh đó, trên địa bàn thành phố đã có những dòng sản phẩm nhà ở thương mại giá “vừa túi tiền” như: Căn hộ E home của Công ty CP Đầu tư Nam Long, căn hộ I home của Công ty CP Tập đoàn C.T, căn hộ S home của Công ty CP Phát triển Nhà Thủ Đức, dòng sản phẩm 8X của Công ty CP Đầu tư Kinh doanh Địa ốc Hưng Thịnh... 

Phân khúc cao cấp với hàng loạt dự án được khởi động cuối năm 2015 sẽ tiếp tục trở thành điểm nóng trong năm nay. Các khu vực đang phát triển mạnh phân khúc này là: Quận 7, quận Bình Thạnh, quận 1, quận 4, quận 2, quận Phú Nhuận... 

Theo ông Trần Minh Nhật, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư & Kinh doanh Nhà Thời Đại, năm 2016 sẽ tiếp tục 2 xu hướng: Một là các đại gia mới nổi sẽ tham gia vào phân khúc này và sự lan tỏa những dự án mang tiêu chuẩn sống cao cấp ra vùng vent hay vì chỉ tập trung khu trung tâm như trước đây.

Nếu như trước đây, phân khúc cao cấp nằm trong tay một số đại gia như Vingroup, Novaland, Him Lam Land, Hung Thinh Corp, Phú Mỹ Hưng, Phát Đạt thì hiện nay, nhiều doanh nghiệp mới cũng tham gia chia thị phần. Trong đó, có thể kể đến Công ty CP Đại Quang Minh, TNR Holdings, Phuc Khang Corp, An Gia Investment, M.I.K…

Ở phân khúc đất nền, quỹ đất gần trung tâm TP.HCM không còn nhiều. Trong đó, những đại gia sở hữu quỹ đất lớn có thể kể đến Đại Phúc Group, Him Lam, Khang Điền, BCCI… Tập đoàn Novaland cũng đã chuẩn bị quỹ đất gần 100 ha để phát triển khu đô thị phức hợp cao cấp tại quận 2 và khu đô thị hiện đại kết hợp du lịch tại quận 8 trong năm nay. 

Theo ông Hoàng Anh Tuấn, Tổng giám đốc Công ty Tấc Đất Tấc Vàng, đất nền vẫn là phân khúc truyền thông được nhà đầu tư và người mua nhà ưa chuộng, do tâm lý nhiều người thích ở nhà riêng, người cứ sinh ra nhưng đất thì không thể tăng được. Mặt khác, đầu tư vào đất nền dễ sinh lợi hơn so với đầu tư vào căn hộ, vì giá trị gia tăng của đất nền, nhà phố thường cao hơn so với căn hộ. 

Sức nóng của phân khúc đất nền đã lan tỏa ra vùng ven TP.HCM. Phía Bắc Sài Gòn, tại Thành phố mới Bình Dương, dự án phố thương mại G.Cape Town, mặt tiền Vành đai 4, đối diện khu công nghiệp VSIP 2, mở bán gần đây, ghi nhận thanh khoản tích cực. Trục phía Tây Sài Gòn và tỉnh giáp ranh Công ty địa ốc Thắng Lợi cũng đã chuẩn bị quỹ đất hàng chục ha và dự kiến tung ra 1.500 nền đất (300-500 triệu đồng/nền) và nhà phố dự án xây sẵn giá 700 triệu đến một tỷ đồng chìa khóa trao tay trong năm nay.

Dù thị trường có nhiều tín hiệu tốt, nhưng theo các chuyên gia, trong sự tăng tốc và bứt phá đó vẫn có yếu tố rủi ro tiềm ẩn của thị trường bất động sản. Dù hiện nay thị trường đang trong giai đoạn tốt hơn trước nhưng nếu các khách hàng muốn đầu tư thì cần phải cân nhắc kỹ để đảm bảo an toàn tài chính và tránh rủi ro cho chính mình.

Quốc Tuấn

Hàng trăm dự án bất động sản TP.HCM “chết lâm sàng”">

Đại gia Sài Gòn tiếp tục cuộc đua tăng tốc 2016

Tôi và chồng mới kết hôn được 2 năm. Hiện tôi đang mang thai 5 tháng. Khi đến với tôi, chồng tôi từng có một đời vợ và nuôi con trai 4 tuổi.

Thời gian đầu hôn nhân, cả gia đình tôi rất hạnh phúc. Thằng bé quý tôi và tôi cũng luôn coi con như con ruột. Thế nhưng cách đây mấy tháng – giai đoạn thằng bé chuẩn bị vào lớp 1 thì vợ chồng tôi mâu thuẫn.

Anh muốn cho con được học trường tốt, chi phí ăn học mỗi tháng hơn 10 triệu đồng. Thế nhưng, tôi không đồng ý. Tôi nghĩ, chúng tôi mới mua nhà, tiền nợ ngân hàng vẫn chưa trả hết. Thu nhập hai vợ chồng cũng không cao. Anh kiếm được khoảng 20 triệu, tôi được khoảng 15 triệu mỗi tháng. Với thu nhập đó cộng với việc tôi đang mang thai sẽ khiến vợ chồng tôi gặp khó khăn nếu phải gánh thêm một khoản quá lớn.

Tôi bảo anh rằng, nên cho con học trường công gần nhà để tiện đưa đón. Khi con lên cấp 2, nếu kinh tế vợ chồng khá hơn thì sẽ tính tiếp.

{keywords}
 

Thế rồi, không biết anh gọi điện cho vợ cũ và thống nhất thế nào mà vẫn quyết định nộp hồ sơ cho con vào trường đắt tiền.

Khi đi nộp hồ sơ, anh chỉ nói với tôi 1 câu duy nhất là: “Tiền học phí, mẹ thằng bé sẽ chi phần nhiều nên cô không phải sợ tốn tiền”.

Thấy vậy, tôi cũng không ý kiến gì thêm. Nhưng sau vụ đó, anh luôn tỏ ra không hài lòng với tôi, và áp đặt suy nghĩ mẹ ghẻ - con chồng mỗi khi tôi không chiều theo ý con trai anh.

Chưa kể, sau vụ chọn trường cho con, vợ cũ của anh đến nhà tôi chơi nhiều hơn.

Mỗi lần chị ta đến, cả 3 người họ lại tíu tít khiến tôi có cảm giác, họ là một gia đình hạnh phúc, còn tôi đang là kẻ thừa thãi trong nhà.

Tôi thực sự rất buồn. Nhiều lần, tôi nói chua chát với anh: “Gia đình anh hạnh phúc như thế, hay là anh tái hôn đi”. Mục đích của tôi là muốn anh xoa dịu, dỗ dành và giữ ý hơn trong những lần vợ cũ tới thăm con. Thế nhưng, anh lại nói tôi ích kỷ và càng xa lánh tôi.

Hôm qua, sau khi tỉnh dậy lúc nửa đêm và không thấy chồng đâu, tôi đã đi tìm.

Hóa ra, anh đứng ở ban công nói chuyện điện thoại với vợ cũ. Trong cuộc trò chuyện ấy, anh còn nói xấu tôi với chị ta khiến tôi vô cùng giận dữ.

Tôi gào lên rồi giật lấy chiếc điện thoại và ném nó vỡ tan. Chồng tôi trợn mắt nhìn tôi. Anh đẩy tôi suýt ngã rồi lao vào phòng con trai, bế đứa bé đi ra khỏi nhà.

Bây giờ, anh và thằng bé vẫn chưa về. Tôi không đi tìm nhưng trong lòng thấy đau đớn lắm. Tôi đã làm gì sai mà anh ta lại đối xử với tôi như vậy?

Mong mọi người hãy phân tích giúp tôi. Tôi xin cảm ơn.

Chồng bỏ đi theo bồ mấy năm, giờ lại dẫn con riêng về xin 'đoàn tụ'

Chồng bỏ đi theo bồ mấy năm, giờ lại dẫn con riêng về xin 'đoàn tụ'

Ngày trở về, trông chồng tôi già và gầy đi nhiều. Anh dắt theo một bé trai chừng 2 tuổi. Thằng bé vừa đi vừa khóc nên chồng tôi liên tục dỗ dành.

">

Đi tìm chồng lúc nửa đêm, vợ trẻ phát hiện chuyện đau lòng

image1.png
 Tính năng dịch tự động hỗ trợ tiếng Việt trên Galaxy AI có thể hoạt động offline thay vì cần kết nối Internet như các phần mềm dịch khác. Ảnh: Tuấn Hưng

Quá trình phát triển tiếng Việt cho Galaxy AI không hề đơn giản. Thách thức lớn nhất là dữ liệu huấn luyện AI bằng tiếng Việt rất hạn chế so với tiếng Anh hay các ngôn ngữ phổ biến khác. Bên cạnh đó, vì AI là lĩnh vực mới tại Việt Nam nên chất lượng đầu vào cũng không cao. Các vấn đề như phương ngữ đặc trưng vùng miền, tiếng lóng của Gen Z... cũng là thách thức không nhỏ. Đây là rào cản lớn cho bất cứ nhà sản xuất nào muốn phát triển tiếng Việt cho AI.

Đội ngũ R&D đã phải ngồi lại phân tích dữ liệu hiện có, xác định đâu là điểm yếu để cải thiện. Hàng nghìn tài liệu được thu thập một cách hợp pháp đã được đội ngũ người Việt liên tục cập nhật cho Galaxy AI, từ thế hệ đầu tiên trên Galaxy S24 series đến phiên bản mới nhất trên Galaxy Z Fold6, Galaxy Z Flip6. Song song với đó, các kỹ sư kiểm thử phải ra môi trường thực tế như trong quán cà phê, trên xe buýt, phố đi bộ... để đánh giá khả năng hoạt động ngoài đời của AI trong nhiều điều kiện khác nhau.

“Trái ngọt” đầy tự hào của trí tuệ Việt

Nỗ lực của đội ngũ R&D người Việt đã được đền đáp xứng đáng khi tiếng Việt là một trong 13 ngôn ngữ đầu tiên được hỗ trợ trên Galaxy AI ngay từ đầu năm 2024. Tiếng Việt trên Galaxy AI được phát triển dựa trên ba trụ cột chính là nhận diện giọng nói để chuyển sang văn bản, dịch tiếng Việt sang ngôn ngữ khác và chuyển văn bản thành giọng nói.

Đơn cử với tính năng Phiên dịch song song hai màn hình trên Galaxy Z Fold6/Galaxy Z Flip6, người dùng sẽ nói tiếng Việt, sau đó Galaxy AI sẽ nghe hiểu, dịch sang ngôn ngữ của người nghe ở màn hình đối diện và ngược lại. Quá trình dịch song song hai chiều này được diễn ra gần như ngay lập tức và không tạo ra độ trễ cho cuộc hội thoại.

Với tính năng Trợ lý Note quyền năng (Note Assist), Galaxy AI sẽ nghe giọng nói tiếng Việt, sau đó tự động chuyển thành văn bản, tóm tắt ý chính và phiên dịch đoạn ghi chú đó sang tiếng nước ngoài nếu cần. Nhờ đó người Việt khi tham gia các cuộc họp có thể hoàn toàn rảnh tay để tập trung vào nội dung. Kết thúc cuộc họp, toàn bộ nội dung trao đổi đã sẵn sàng để người dùng xem lại hoặc gửi đi.

Các tính năng soạn thảo email hoặc tin nhắn bằng Galaxy AI cũng thể hiện vốn từ tiếng Việt cực phong phú. Những đại từ nhân xưng của Gen Z, tiếng lóng hay từ mới bắt trend cũng xuất hiện một cách rất mượt mà, đúng ngữ cảnh. Đây là điều mà không phải nhà sản xuất nào cũng có thể làm được trong thời gian ngắn.

image2 a.png
 Thương hiệu Hàn Quốc đi đầu trong việc mang hệ sinh thái Galaxy AI của họ đến với các dải sản phẩm

“Tiếng Việt không đơn thuần là một ngôn ngữ được hỗ trợ trên Galaxy AI. Đó còn là hành trình đầy tự hào, là kết tinh của trí tuệ Việt, do đội ngũ kỹ sư người Việt thực hiện”, đại diện Samsung chia sẻ.

Thu Hằng

">

Galaxy AI đã hỗ trợ tiếng Việt từ lâu, khỏi cần đợi đến năm 2025

友情链接