1. Công nghệ giáo dục

N. M. Iacôplép (1975), với chuyên khảo Phương pháp và kỹ thuật lên lớp trong trường phổ thông, tác giả có nhấn mạnh: “Ý nghĩa của sự dạy học là ở chỗ làm thế nào để cho trẻ học tập, nghĩa là thực hiện được quy trình công nghệ của tri giác, chế biến, củng cố và vận dụng vào thực tiễn những kỹ năng và tri thức”.

Theo tiếp cận này, “người hoạt động chính của quá trình học tập là học sinh, chính học sinh trực tiếp thực hiện quá trình công nghệ của sự phát triển và hoàn thiện của mình”.

Cũng theo N. M. Iacôplép, “trong việc dạy học gồm có hai quá trình công nghệ chồng lên nhau: quá trình “của giáo viên” và quá trình “của học sinh”. Cả hai quá trình này diễn ra đồng thời, vì vậy, kết hợp được chúng với nhau một cách hài hòa là một việc khó”.

Dạy học lấy học sinh làm trung tâm, mỗi ngày đến trường là một ngày vui, là nội hàm của công nghệ giáo dục, luôn có giá trị, cần được vận dụng và tiếp tục phát triển lên tầm cao mới trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.

Thiết kế tỉ mỉ một quy trình dạy học, nếu được thể hiện trong sách giáo khoa, rất cần thiết cho lớp 1 và những lớp tiếp sau. Khẳng định điều đó lên các lớp trên (sau lớp 1) là không phù hợp và không hiệu quả – một nhận định chủ quan, áp đặt, thiếu cơ sở khoa học.

Càng áp đặt hơn khi cho rằng trong TV1 – CNGD có những điều “cực đoan”, cực đoan hay kiên quyết đột phá?

2. Với lớp 1, “chân không về nghĩa” – tại sao không?

Các cháu mẫu giáo, lớp 1 trong giao tiếp với gia đình, với người thân quen, các cháu nói có lúc rất người lớn, chưa hiểu hết điều mình nói ra.

Có những điều tuy đơn giản nhưng các cháu chưa được nghe vì thế lúng túng khi trả lời.

Cháu tôi vào lớp 1, cô hỏi: “Con có phải cháu thầy Chương không?”, cháu tôi trả lời không.

Biết chuyện, tôi hỏi cháu vì sao, cháu hồn nhiên trả lời chỉ có ... bác Chương.

Nhiều trẻ mẫu giáo, đầu lớp 1, cứ nhìn hình là đọc trôi chảy, cả những từ khó. Điều này, có gì là không ổn? Đọc – hiểu – cảm xúc – phát triển nhân cách, trong nhiều trường hợp được bắt đầu từ “chân không về nghĩa”.

3. Ngôn ngữ hàng ngày với trẻ lớp 1

“Chân không về nghĩa” và học sinh lớp 1 cần được học ngôn ngữ hàng ngày có mối liên hệ biện chứng. Ngữ liệu “thô ráp” của đời thường, dẫn trẻ lớp 1 đến đâu là cả một quá trình.

Đừng đem lo lắng, suy diễn của người lớn để quy chụp và lấy trẻ ra để ... dọa, đó không phải là cách làm khoa học.

4. Bàn về vật thật và vật thay thế

Trong lĩnh vực cơ học, vật chuyển động – vật thật như: ô tô, tàu hỏa, máy bay, ..., ở Cơ học lớp 10, khi giải bài toán chuyển động của các vật đó, người ta dùng vật thay thế là chất điểm. Chất điểm giúp vấn đề khảo sát trở nên đơn giản hơn nhưng từ đó giúp nghiên cứu chuyển động của vật rắn về sau được đầy đủ, chính xác.

Trong lĩnh vực ngôn ngữ, tuy người viết là người ngoại đạo, nhưng với lập luận của PGS Bùi Mạnh Hùng, dùng khái niệm vật thật, vật thay thế có vẻ làm phức tạp hóa vấn đề khi vận dụng vào dạy ngôn ngữ, đó là nhận định chưa toàn diện.

5. Lớp 1, cần yêu thương

Trong bài hát “Cô và Mẹ”, có câu: “Cô và Mẹ là hai cô giáo, Mẹ và Cô ấy hai mẹ hiền”, sự yêu thương này giúp trẻ lớp 1 tự tin, mạnh dạn tham gia hoạt động ở lớp, trong gia đình – một cơ sở quan trọng của công nghệ giáo dục.

Món quà tặng đầu đời cho trẻ là yêu thương, những điều tốt đẹp khác, trẻ phải tự kiếm tìm. Niềm tin vào người lớn bắt đầu từ tình yêu thương trẻ và được xác lập thông qua quá trình học chủ động, những năm tháng suy xét, lớn khôn.

Dường như có sự nhầm lẫn này, một sự nhầm lẫn không vô tình!? Tôi cho rằng, tâm huyết của GS Hồ Ngọc Đại thể hiện trong TV1 – CNGD là khởi nguồn, là yêu thương dành cho trẻ.

6. Nhiều thế hệ trưởng thành được bắt đầu từ lớp 1 với tập đọc và chính tả

Đọc một văn bản Tập đọc, nghe người khác đọc và ghi lại thành chữ viết Chính tả, có từ rất lâu, được nhà trường xưa đặc biệt chú trọng. Phải chăng vì thế, với những ai đã trải qua nhà trường xưa, dù chỉ qua lớp 1, lớp 2, họ rất khó tái mù – đây là cơ sở thực tiễn. Tập đọc, Chính tả tốt ngay từ lớp 1 giúp học sinh đọc – hiểu – diễn đạt ở những lớp học cao hơn và có thể nói, trẻ khó tái mù.

7. Cần hiểu đúng vấn đề nêu gương trong giáo dục

Đứng trong hệ quy chiếu giáo dục mà công nghệ giáo dục vừa là mục tiêu, vừa là biện pháp (một phần tử của hệ quy chiếu giáo dục) để hiểu đúng vấn đề nêu gương. Dường như PGS Bùi Mạnh Hùng có sự nhầm lẫn hoặc gán ghép, bóc tách ngôn ngữ kiểu “giáo dục không cần nêu gương”, đó mới là không nêu gương trong khoa học. Không tương kính sẽ khó có tâm huyết, không tương kính thì khó từ chối quyền cao chức trọng để cống hiến và cho ra đời công trình TV1 – Công nghệ Giáo dục. Lẽ thường, lúc trao đổi trong không gian cảm xúc, ân tình, có sự cộng hưởng cao giữa người nói và người nghe, việc diễn đạt gần gũi, thật lòng, thẳng thắn thì không thể nói là không tương kính.

(Bài viết có trích dẫn tài liệu trong cuốn: Khoa học giáo dục Việt Nam từ đổi mới đến nay của hai tác giả Phan Văn Kha và Nguyễn Lộc)

TS Nguyễn Hoàng Chương

Giáo sư Hồ Ngọc Đại và câu chuyện thoả hiệp bí mật ngoài cổng trường

Trường Thực nghiệm có một ông bố rất hay đánh con. Mỗi lần bị bố đánh, thằng bé thường đánh bạn bè ở trường như một cách trút giận.

Để phòng tránh lừa đảo sử dụng mã QR, trong đó có thủ đoạn lừa đảo mới kể trên, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân cẩn trọng khi quét QR Code, chỉ thực hiện bước chuyển tiền trực tuyến sau khi đã xác minh kỹ thông tin giao dịch.

Khi quét mã QR dẫn tới đường link lạ, người dân cần kiểm tra kỹ có bắt đầu với ‘https’ và tên miền hay không, mới quyết định thực hiện các thao tác tiếp theo. Đồng thời, cần kiểm tra kỹ nội dung trang website mà mã QR đưa tới; không cung cấp các thông tin cá nhân; áp dụng xác thực 2 yếu tố và sử dụng các phương thức bảo vệ khác cho các tài khoản.

Lừa tuyển người mẫu, cầu thủ nhí và người đại diện thương hiệu

Thời gian qua, lợi dụng các sự kiện lớn sắp diễn ra hoặc thời gian nghỉ lễ của trẻ em, các đối tượng lừa đảo đã tạo lập các trang mạng xã hội đăng thông tin tuyển người mẫu, ca sĩ, cầu thủ nhí hoặc tuyển đại diện cho các thương hiệu lớn nhằm chiếm đoạt tài sản của người dân.

Cụ thể, sau khi người dân đăng ký tham gia, các đối tượng hướng dẫn nạn nhân vào website của chương trình để làm nhiệm vụ tăng tương tác, tăng lượt bình chọn, sau đó yêu cầu chuyển tiền để hoàn thành nhiệm vụ. Cùng với đó, người dân được mời vào các group kín trên mạng xã hội, trong đó có nhiều tài khoản ‘vào vai’ các phụ huynh khác để thúc giục nạn nhân chuyển tiền hoàn thành nhiệm vụ.

Khuyến nghị người dân tìm hiểu kỹ về đơn vị tổ chức các chương trình trước khi lựa chọn tham gia, Cục An toàn thông tin lưu ý, chỉ nên chọn các công ty, trung tâm uy tín sau khi đã kiểm tra, xác thực chính xác thông tin. Người dân không nên cung cấp thông tin cá nhân của bản thân và người thân trên các website, mạng xã hội khi chưa xác định chính xác mức độ uy tín; không thực hiện các giao dịch chuyển tiền để làm nhiệm vụ online.

Tái diễn ‘bẫy lừa đảo’ tuyển cộng tác viên online

Lừa đảo ‘Việc nhẹ, lương cao’, ‘Tuyển cộng tác viên online’ là thủ đoạn lừa đảo đã được các đối tượng sử dụng nhiều và cơ quan chức năng cũng thường xuyên cảnh báo rộng rãi tới người dân. Tuy vậy, hiện nay vẫn còn nhiều người vẫn mất cảnh giác, ‘sập bẫy’ chiêu trò lừa đảo cũ này.

Tuần vừa qua, một phụ nữ quê ở Thanh Hóa, tạm trú tại quận Đống Đa (Hà Nội) đã báo Công an việc bị lừa mất tiền khi làm cộng tác viên online cho một công ty thẩm mỹ viện. Cụ thể, sau khi nhận được đường link làm nhiệm vụ với hứa hẹn được hưởng hoa hồng cao, người phụ nữ này đã chuyển 330 triệu đồng nhưng không rút được tiền sau khi hoàn thành nhiệm vụ.

Qua vụ việc trên, Cục An toàn thông tin đề nghị người dân nâng cao cảnh giác hơn nữa, đồng thời tích cực tuyên truyền đến người thân, bạn bè về các thủ đoạn lừa đảo. Trước khi quyết định làm cộng tác viên thanh toán đơn hàng cho các công ty, doanh nghiệp, đơn vị cung ứng hàng hóa, người dân cần kiểm tra kỹ thông tin về hàng hóa và đơn vị cung cấp. Nếu phát hiện ra trường hợp lừa đảo, người dân cần báo ngay cho cơ quan công an để nhanh chóng xác minh, ngăn chặn và xử lý các đối tượng vi phạm.

Mạo danh Apple để đánh cắp dữ liệu cá nhân

Theo Cục An toàn thông tin, Symantec mới đây đã cảnh báo người dùng iPhone tại Mỹ trước những tin nhắn lừa đảo giả mạo Apple để đánh cắp dữ liệu cá nhân, mật khẩu tài khoản Apple ID. Khi có được mật khẩu của tài khoản Apple ID, đối tượng xấu sẽ dễ dàng chiếm quyền điều khiển thiết bị, truy cập vào các dữ liệu cá nhân, thông tin ngân hàng, từ đó thực hiện các giao dịch chuyển khoản nhằm chiếm đoạt tài sản.

Các tin nhắn gửi tới người dùng thường có nội dung như: “Yêu cầu đăng nhập iCloud, truy cập vào đường dẫn ‘signin[.]authen-connexion[.]info/icloud’ để tiếp tục sử dụng thiết bị và dịch vụ”. Khi nhấn vào đường dẫn này, người dùng được chuyển hướng tới trang web đăng nhập iCloud giả mạo. 

Trước hình thức lừa đảo mạo danh Apple kể trên, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dùng trong nước cần bật chế độ xác thực nhiều lớp với tài khoản iCloud nói riêng và các tài khoản khác nói chung; không chia sẻ mật khẩu, mật mã mở khóa thiết bị, mật mã bảo mật 2 lớp cho bất kỳ ai; chủ động cập nhật phần mềm để gia tăng mức độ bảo mật cũng như khắc phục các lỗ hổng bảo mật. Ngoài ra, khi nhận được cuộc gọi, tin nhắn có dấu hiệu giả mạo, người dân cần chặn các phương thức liên hệ và báo cáo người gửi lên hệ thống máy chủ để kịp thời ngăn chặn hành vi lừa đảo.

Chiếm đoạt tài sản người dùng bằng chiêu mạo danh sàn thương mại điện tử

Mới đây, người dân Australia đã được cơ quan chức năng cảnh báo về hình thức lừa đảo mạo danh công ty thương mại điện tử Amazon. Cụ thể, đối tượng lừa đảo chủ động liên hệ với nạn nhân qua tin nhắn điện thoại, nền tảng mạng xã hội hay gọi điện để thông báo tài khoản Amazon của người dùng bị khóa, hết hạn hoặc các đơn hàng không thể được vận chuyển thành công, yêu cầu bổ sung thêm dữ liệu cá nhân, thông tin tài chính, ngân hàng.

Các đối tượng còn liên hệ, thông báo với người dùng rằng một bưu phẩm đứng tên nạn nhân có chứa chất cấm, vật dụng trái phép và yêu cầu xác minh bằng việc cung cấp các thông tin cá nhân, dữ liệu quan trọng.

Một thủ đoạn khác cũng được các đối tượng sử dụng là mời chào, dụ dỗ người dùng đăng ký hoặc gia hạn dịch vụ Amazon Prime - gói dịch vụ giúp cho người dùng mua được sản phẩm với mức giá ưu đãi. Sau khi truy cập vào website giả mạo do đối tượng gửi tới, người dùng sẽ bị chiếm quyền điều khiển thiết bị, từ đó bị đánh cắp thông tin, tài sản.

Cục An toàn thông tin khuyến nghị người dùng trong nước cảnh giác trước các tin nhắn, cuộc gọi liên quan tới Amazon và các sàn thương mại điện tử khác; Xác minh lại thông tin qua cổng thông tin điện tử chính thống hoặc trực tiếp liên hệ với đội ngũ nhân viên hỗ trợ của sàn. 

Người dùng cũng không nên nhấn vào các đường link lạ, không cung cấp dữ liệu cá nhân, thông tin tài chính và ngân hàng cho các đối tượng lạ. Khi nhận thấy dấu hiệu lừa đảo, người dùng cần báo cáo với đội ngũ kỹ thuật để kịp thời kiểm tra và ngăn chặn các hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Lấy bối cảnh là một trường đại học hàng đầu ở Ấn Độ, bộ phim “3 chàng ngốc” xoay quanh những câu chuyện đời sinh viên của 3 chàng sinh viên có những tính cách và hoàn cảnh khác nhau.

Trong khi Farhan chọn học ngành cơ khí chỉ vì vâng lời bố, Raju tuy mơ ước trở thành một kỹ sư nhưng lại quá nặng nề việc học để kiếm tiền thay đổi cuộc sống gia đình thì Rancho lại học vì khao khát kiến thức và muốn áp dụng nó để giải quyết những vấn đề của cuộc sống.

Bị ảnh hưởng bởi quan điểm và thái độ sống của Rancho, cuối cùng Farhan đã mạnh dạn theo đuổi đam mê của mình là nhiếp ảnh, còn Raju thì học với một tâm thế khác.

Bộ phim làm hài lòng người xem với một kết thúc có hậu và nhiều bài học mà đến bây giờ vẫn còn đúng trong giáo dục cũng như trong thực tế cuộc sống.

1. Đừng chạy theo thành công

Rancho đã từng nói rằng, đừng chạy theo thành công, mà hãy đạt được sự ưu tú trước, thành công sẽ tự tìm đến bạn.

Điều này đã được Rancho chứng minh khi cậu trở thành người đứng đầu trong kỳ thi và sau này trở thành một nhà sáng chế nổi tiếng và giàu có, trong khi lúc ngồi trên ghế nhà trường, cậu không hề quan tâm tới điểm số hay thành tích.

2. Sáng tạo

Hãy sáng tạo trong những câu trả lời, trong công việc và những thứ giúp bạn nâng cao khả năng của mình.

Rancho đã thể hiện sự sáng tạo, khả năng ứng biến của mình trong những trò nghịch ngợm và trong việc ứng dụng những kiến thức của mình vào cuộc sống. Điển hình là việc cậu đã giúp con gái của thầy hiệu trưởng sinh nở an toàn trong điều kiện mất điện hoàn toàn. 

3. Học tập ở mọi nơi

Không phải chỉ trong lớp học hay nghe giáo viên giảng bài mới là học tập, mà chúng ta có thể học tập ở khắp mọi nơi. Bạn chỉ cần nắm lấy kiến thức và phát triển nó lên.

4. Hãy làm bằng niềm đam mê

Bạn có đam mê việc mà bạn đang làm không? Bạn cần yêu công việc mà mình đang làm và đó là lúc mà bạn có thể làm những điều to lớn hơn với tâm thế rất thoải mái.

5. Đừng bao giờ chạy đua

Đừng chạy đua chỉ vì người khác cũng làm điều đó. Hãy luôn cố gắng thu nhận kiến thức và sự tinh thông.

6. Hãy nói “Mọi chuyện đều ổn”

Có lẽ đây là câu nói được nhắc đến nhiều nhất vào năm 2009 ở Ấn Độ. Câu thần chú của Rancho đã giúp bản thân cậu và những người bạn thoát khỏi nỗi sợ hãi. Rancho nói: “Câu nói này sẽ chẳng giải quyết được mọi vấn đề nhưng chắc chắn nó sẽ giúp ta đối mặt với vấn đề”.

7. Đừng bận tâm tới người khác

Luôn có những kẻ ngu ngốc, bi quan và ghen tị ở xung quanh chúng ta. Đừng bận tâm tới họ, mà hãy bước tiếp về phía trước. “Nếu bạn dừng lại và ném đá vào từng con chó đang sủa vào bạn, bạn sẽ chẳng bao giờ tới đích được”.

8.Chấp nhận mạo hiểm

Hãy thử thách bản thân và chấp nhận mạo hiểm để làm điều gì đó. Điều tồi tệ nhất có thể xảy ra là ‘thất bại’. Nếu thất bại, hãy chuyển sang làm việc khác.

Nguyễn Thảo

Dưới đây là góc nhìn của thầy giáo Trương Như Đệ về tình trạng lạm thu hiện nay.

VietNamNet giới thiệu bài viết của TS Nguyễn Ngọc Minh.

Phụ huynh Trường Quốc tế Mỹ muốn đóng thêm tiền cho con tiếp tục học