LTS:Không biết từ bao giờ, nhịp đời trong hẻm nhỏ Sài thành nhẹ nhàng đi vào thơ ca nhạc họa. 

Hẻm Sài thành từ những năm 1960 hệt như lời bài hát Xóm đêm: “Đêm khuya ngõ sâu như không màu” và “Hắt hiu vàng ánh điện câu” của nhạc sĩ Phạm Đình Chương.

Đó có thể gọi là khoảng thời gian “đời nghèo mà vui” của người lao động nghèo, dân tứ xứ tìm về nương náu trong những con hẻm nhỏ.

Biến thiên lịch sử khoác lên các con hẻm “hắt hiu” một vòng đời mới: hiện đại, văn minh và nghĩa tình.

Tuyến bài Hẻm nhỏ Sài thành lưu dấu cổ kimcủa VietNamNetgóp nhặt chuyện xưa chuyện nay, nhắc nhớ “đặc sản” hẻm của Sài Gòn - TP.HCM.

Kỳ 1: Chuyện ở khu đất dữ Sài Gòn xưa: Người đẹp vào quán bar, nhóm trai chờ đầu hẻm

Kỳ 2: Chuyện khó tin về những gã giang hồ ở khu đất dữ Sài Gòn xưa

Kỳ 3: Chuyện giang hồ xưa nhảy xe lửa làm điều khiếp vía ở con hẻm ôm trọn đường tàu

Kỳ 4: 5 đứa trẻ nhặt phế liệu và chuyện đau lòng nơi hẻm đường tàu Sài Gòn xưa

Hẻm 2 tên

Khu phố Tây (phường Phạm Ngũ Lão, quận 1, TP.HCM) có một hẻm mang 2 tên gọi khác nhau. Một đầu hẻm mang tên 104 Bùi Viện và đầu còn lại là 241 Phạm Ngũ Lão.

Con hẻm này được phân đôi bởi nút giao là một ngã tư ở giữa. Dựa trên sự phân chia tự nhiên đó, hẻm 104 Bùi Viện được tính từ nút giao đến đầu ngõ Bùi Viện và phần ngược lại thuộc hẻm 241 Phạm Ngũ Lão.

Từ những năm 1960, hẻm 241 Phạm Ngũ Lão được người dân đô thị Sài Gòn xưa biết đến với tên gọi hẻm chợ chiều. 

Chị Châu Mỹ Lệ (51 tuổi, ngụ phường Phạm Ngũ Lão) cho biết, hẻm chợ chiều hình thành từ thời ông bà của chị. Ông bà chị Lệ có quê gốc ở Trà Vinh, di tản về hẻm chợ chiều, sống chủ yếu nhờ nghề buôn bán.

Ngoài chị Lệ, bậc cao niên ở khu vực phố Tây khẳng định, hẻm 241 Phạm Ngũ Lão từng nhộn nhịp người mua kẻ bán, đủ các mặt hàng như hàng ăn uống, thịt cá, rau củ tươi sống…

Ngày đó, con hẻm ngập nước, phải lót ván để đi. Dù nước ngập sâu nhưng các tiểu thương vẫn làm sàn, kê hàng bày bán đông đúc. 

“Năm 1980, tôi khoảng 8 tuổi, có nghe cha tôi kể, dù chợ Bến Thành kế bên nhưng bà con thích mua hàng ở hẻm chợ chiều.

Ở đây, hàng hóa bán giá cả phải chăng, còn chợ Bến Thành chủ yếu phục vụ khách du lịch”, chị Mỹ Lệ chia sẻ.

Ngoài ra, hẻm chợ chiều còn một điểm đặc biệt hơn so với những con hẻm khác trong khu vực. Đó là xe tải chở nón lá ở Bình Định thường ghé hẻm để xuống hàng.

Khoảng 2-3h sáng, xe tải vào đến đường Phạm Ngũ Lão, bấm còi liên tục. Nghe tiếng còi báo hiệu, cư dân hẻm chợ thức giấc, những lao động sống bằng nghề vác nón thuê lật đật chạy ra. 

Tiền công tính theo số cây nón nên nhiều người tranh thủ, giành nhau khuân vác. Thậm chí, một số còn hỏi dò nhà xe, ra đường Phạm Ngũ Lão đứng chờ cả đêm.

Lâu dần, nhu cầu tiêu dùng nón lá ở TP.HCM giảm xuống, rồi mất hẳn. Hẻm không còn những đêm thức trắng, đón những chuyến xe đầy ắp nón lá của xứ nẫu.

Tấm lòng hào sảng

Từ năm 1990, khách du lịch quốc tế đến TP.HCM tham quan nhiều hơn. Trong đó, Tây balo (du lịch bụi) đổ dồn về khu vực hẻm chợ chiều.

Cư dân hẻm đổi hướng làm ăn, dẹp sạp nghỉ bán, chuyển sang xây dựng khách sạn, quán bar… Hẻm chợ chiều ẩm thấp, ngập nước được cải tạo thành hẻm bê tông, nhà cửa, khách sạn mọc lên như nấm.

Lúc đó, chị Mỹ Lệ tạm nghỉ bán hàng ăn khoảng 1-2 năm, chuyển qua giao rượu bia cho các quán nhậu, bar…

“Đa số tiểu thương nghỉ bán do lớn tuổi hoặc chuyển hướng làm ăn. Hiện tại, hẻm chỉ còn tôi và chị bán bún riêu là người từng bán ở hẻm chợ chiều”, chị Lệ cho biết. 

51 năm ở hẻm 241 Phạm Ngũ Lão và 27 năm bán hủ tiếu, hơn ai hết, chị Lệ gắn bó, chứng kiến những đổi thay từng ngày của con hẻm.

Lúc phố Tây hình thành, quán hủ tiếu của chị đông khách hơn, đặc biệt có nhiều thực khách nước ngoài. Mỗi sáng, du khách đổ ra hẻm ăn sáng rất đông đúc, đến trưa họ tỏa đi khắp nơi tham quan.

Đến tối, các hàng quán, bar ở mặt tiền đường Bùi Viện lên đèn hoạt động thì đời sống trong hẻm trở về trạng thái thưa vắng.

Trước dịch Covid-19, một số hộ dân mở dịch vụ giữ xe trong hẻm sâu. Khi dịch bệnh đi qua, phố Tây bớt sôi động, dịch vụ này cũng chết dần.

“Dù không náo nhiệt như trước nhưng vài người có nhà gần đường Bùi Viện vào hẻm ăn sáng, tâm sự với tôi là ngoài đó ồn ào, không ngủ được. 

Một số quyết định cho thuê nhà, đến nơi khác sống. Họ tiết lộ tiền đặt cọc thuê nhà trong vài năm đủ để mua một căn nhà nhỏ ở chỗ khác”, chị Mỹ Lệ thông tin.

Theo người dân phố Tây, ở đây rất dễ sống và làm ăn có phần thuận lợi hơn những nơi khác. Dù ở khu trung tâm của TP.HCM lại pha tạp lối sống của khách nước ngoài nhưng bà con sống trọng nghĩa tình.

Gần 30 năm mở quán hủ tiếu, chị Lệ không phải trả một đồng tiền thuê mặt bằng. Đó là chuyện hiếm trong thời buổi tấc đất tấc vàng.

“Nếu không có nghĩa tình, hàng xóm không thương thì tôi đâu được buôn bán cho đến bây giờ”, chị Lệ nói.

Ngoài chị Lệ, những hộ dân khác khẳng định cư dân của hẻm rất đoàn kết. Đặc biệt, tổ trưởng ở đây rất quan tâm, vận động bà con tương trợ lẫn nhau. Người có thu nhập rủng rỉnh thường hỗ trợ, góp tiền giúp các lao động tạm trú, neo đơn. 

Đợt đỉnh dịch Covid-19, bà con chia nhau từng bó rau, con cá, ký gạo… Nghe hàng xóm bệnh, họ nhắn tin, gọi điện hỏi han, động viên. 

Quý cái tình của cư dân, nhiều khách Tây quyết định thuê trọ, tìm việc làm bám trụ lâu dài ở hẻm. Hàng ngày, họ hỏi han hàng xóm, ngồi cà phê vỉa hè, ăn hủ tiếu, bún riêu…

Giữa đô thị sôi động, nhịp đời ở hẻm chầm chậm trôi qua, cả chủ lẫn khách đều cảm nhận được nghĩa tình bền chặt.

Dân 'hẻm Bố Già': Người đàng hoàng mới vào được đây quay phim

'Dân ở đây hiền không hiền, dữ không dữ nhưng người đàng hoàng mới được vào đây quay phim', người dân sinh sống tại cù lao Nguyễn Kiệu, nơi diễn ra bối cảnh chính phim Bố già nói.

Theo dữ liệu được thu thập bởi công ty tư vấn Enchanting vào năm 2021, 91% người tìm việc tích cực điều tra lịch sử và tin tức tiêu cực của công ty. 90% người được hỏi cho biết danh tiếng của công ty sẽ là yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định ứng tuyển của họ.

Ứng viên sử dụng kỹ năng tìm kiếm trên Internet để điều tra công ty dựa vào các nền tảng như Tianyancha, Maimai, Zhihu... Điều này phá vỡ truyền thống đơn phương lựa chọn nhân tài của các doanh nghiệp, đồng thời đưa ra những yêu cầu mới và cao hơn đối với nhà tuyển dụng.

Zhao Hao, giáo sư quản lý tại Trường Kinh doanh Quốc tế Trung Quốc Châu Âu, cho rằng đối với các doanh nghiệp, "dòng chảy ngược" của thế hệ Gen Z cũng như một thách thức, truyền đi một tín hiệu quan trọng về phía doanh nghiệp.

Công ty không phải gia đình

Tuyển dụng ngày nay ngang bằng với bán việc làm. Các doanh nghiệp cần tích cực suy nghĩ về nhu cầu của giới trẻ, nhiệt tình hơn để "bán vị trí" mình cần cho Gen Z để có thế hệ nhân tài mới.

Gen Z đã tạo được ấn tượng sâu sắc đối với bộ phận nhân sự của các công ty. Trước đây, ứng viên quan tâm nhiều hơn đến mức lương, lộ trình thăng tiến và tăng bậc lương.

Hiện nay, người trẻ có cách tiếp cận khác, không chỉ chú tâm vào văn hóa doanh nghiệp mà còn chú ý đến chiến lược phát triển của công ty và phong cách lãnh đạo.

Những điều Gen Z chú ý thường là các điểm nổi bật mà hầu hết công ty còn thiếu, cũng là những hướng phát triển tiềm năng thường bị ban lãnh đạo bỏ qua. Hành vi của các nhân viên trẻ giống như đang sàng lọc công ty phù hợp, nhưng thực tế, họ đang điều hướng doanh nghiệp bứt phá để thành công trong cuộc chiến giành nhân tài.

Ví dụ, mọi người thường cho rằng mức lương cao mà các ông lớn ngành công nghệ đưa ra là yếu tố quan trọng thu hút người trẻ. Thực tế, cuộc khảo sát của Zhaopin năm 2021 cho thấy 3 lý do chính cho sự phổ biến của các công ty công nghệ là các cá nhân đơn giản, hạnh phúc trong công việc và địa vị xã hội. Lương cao chỉ xếp giữa danh sách.

Gen Z chú ý nhiều hơn đến sự khác biệt giữa các cá nhân có thể cảm nhận trực tiếp, chẳng hạn cấp trên có đóng vai trò như một "người thầy" hay không, liệu có sự tôn trọng của những người đi trước và đồng nghiệp đủ hòa đồng.

Báo cáo khảo sát do Maimai đưa ra cho thấy hơn một nửa số người được hỏi tin rằng công ty không dành cho họ sự quan tâm và chăm sóc đầy đủ, và hơn 30% không có cảm giác thân thuộc với tập thể.

Trước đây, các công ty thường rao giảng khẩu hiệu "Hãy xem công ty như gia đình", nhưng bây giờ Gen Z đáp lại thẳng thừng "Công ty không phải nhà của tôi".

Thái độ rõ ràng này được phản ánh trong tỷ lệ thay đổi công việc cao, mức độ tương tác thấp và tần suất nhảy việc cao của các nhân viên Gen Z.

Cuộc đua giành giật nhân tài

Đối với các công ty không thể trả lương cao, họ có thể bù đắp bằng cách đưa thông tin hiệu quả trong các quảng cáo tuyển dụng và phỏng vấn, đánh vào nhu cầu của ứng viên.

Một nghiên cứu năm 2022 của Viện Tâm lý học thuộc Học viện Khoa học Trung Quốc cũng cho thấy những nhân viên Gen Z trước tiên mong muốn sự tôn trọng và tự do trong công việc, tiếp theo là không gian phát triển và thăng tiến cá nhân, cuối cùng là cảm xúc gắn bó.

Các phần thưởng vật chất trực tiếp như tiền lương, tiền thưởng thường không phải mối quan tâm hàng đầu. Trên các diễn đàn công khai như Weibo và Douban, nhiều người trẻ có đồng quan điểm, và nhiều người cho biết họ quan tâm nhiều hơn đến giá trị cá nhân có được khẳng định hay không.

Cuộc khảo sát năm 2022 của The Paperphát hiện các yếu tố "thành phố lớn", "thành công" và "nhà máy lớn" có tầm quan trọng giảm nhanh nhất trong tâm trí Gen Z.

Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, công ty mới thành lập, nhấn mạnh vào mục tiêu giúp nhân viên đạt được sự phát triển bản thân, nâng cao giá trị cá nhân trong tuyển dụng có thể mang lại ấn tượng ban đầu tốt hơn.

Thay vì hỏi "Tại sao chúng tôi nên tuyển bạn?", thông điệp "Tại sao bạn nên tham gia với chúng tôi?" có sức thuyết phục hơn đối với người tìm việc.

Ngoài cạnh tranh để tìm kiếm nhân tài, việc đào sâu những gì Gen Z coi trọng trong "dòng chảy ngược" cũng có thể mang đến cho các công ty những ý tưởng quản lý mới, từ bỏ các quy định lỗi thời và bắt kịp xu hướng thời đại.

Yêu cầu của thế hệ Z đối với doanh nghiệp thiên về tình cảm và tinh thần, đồng thời suy nghĩ của họ cũng nhấn mạnh đến sự cá nhân hóa và tôn trọng các cá nhân.

Để không bị ứng viên đánh giá thấp, nhiều công ty phải cố gắng ngăn chặn thông tin xấu bị phát tán, thậm chí cấm nhân viên đăng bình luận về doanh nghiệp mình trên mạng.

Tuy nhiên, Gen Z là thế hệ lớn lên trong không gian mạng. Họ có thể tìm kiếm mọi thông tin, từ bình luận xấu, đến các thông tin chuyên sâu như nền tảng đầu tư của doanh nghiệp.

Trừ khi công ty không thể để lại bất kỳ thông tin tiêu cực nào trên Internet, một khi bị đào bới, nó sẽ tạo thành hiệu ứng "quả cầu tuyết", ảnh hưởng xấu đến hình ảnh doanh nghiệp.

Đối với các công ty, câu hỏi quan trọng hơn trong giai đoạn này là suy nghĩ xem họ sẽ phát triển như thế nào. Không phải tất cả người tìm việc thuộc Gen Z đều chỉ đề cao giá trị bản thân và các mối quan hệ giữa các cá nhân.

Mỗi nhóm người phù hợp với các công ty khác nhau. Có sự lựa chọn hai chiều giữa công ty và người tìm việc, ảnh hưởng hai chiều giữa công ty và nhân viên.

Công ty nên biết kiểu nhân viên nào phù hợp với quỹ đạo phát triển của doanh nghiệp. Trong khi cố gắng tìm hiểu nhu cầu của Gen Z, ban lãnh đạo cũng phải có cái nhìn dài hạn hơn, hiểu các vấn đề xã hội và cơ hội tiềm năng đằng sau hiện tượng này.

Theo Zing

Muốn thành người hoạt ngôn, phải đọc thật nhiều sách

 - Hoa hậu Ngọc Hân chia sẻ về những đầu sách yêu thích?

Từ nhỏ, tôi là một người rất mê đọc sách. Tôi thích những cuốn sách mang tính trải nghiệm, đem lại kiến thức thực tế chứ không thích loại sách thiên về lý thuyết. Ví dụ như: Làm thế nào để một cô gái trở nên tự tin hơn, hay cách đối nhân xử thế trong cuộc sống,... Những cuốn sách này dễ hiểu, ngắn gọn. Nó thường có nhân vật cụ thể hay được viết từ chính trải nghiệm của tác giả, đi sâu vào những ví dụ thực tế để mình hiểu rõ và dễ dàng ghi nhớ.

Ngoài ra, tôi còn thích đọc sách về những chuyến đi, khám phá văn hoá thế giới. Dù mình chưa được trực tiếp quan sát nhưng qua cuốn sách mình đã hiểu và yêu những con người, văn hoá và phong cảnh ở nơi đó.

Những cuốn sách được Ngọc Hân chia sẻ trên mạng xã hội

- Là một hoa hậu và doanh nhân bận rộn, chị đọc sách vào khoảng thời gian nào?

Tôi dành 15-30 phút vào mỗi buổi sáng để đọc sách. Đây là một thói quen của tôi trừ những lúc có lịch đột xuất. Thậm chí, có nhiều cuốn sách hay quá khiến tôi bị cuốn vào, tôi dành hẳn một ngày để đọc hết nó. Sách đối với tôi như một người bạn để tâm tình, chia sẻ. Hàng ngày, người bạn này sẽ kể những câu chuyện khác nhau, dẫn dắt chúng ta vào hành trình mới lạ, tới vùng đất mà mình chưa từng đặt chân. Có thể nói, sách đem lại trải nghiệm mới mẻ cho tâm hồn mỗi người.

 - Ai là người truyền cảm hứng khiến chị có thói quen đọc sách?

Ông nội tôi là giáo viên nên khuyên tôi phải chăm đọc sách. Tuy nhiên, tôi không sống cùng thành phố với ông nên ít gần gũi. Bố mẹ mới thực sự những người truyền cảm hứng cho tôi. Bố mẹ tôi rất thích đọc sách, đặc biệt về văn học của nước Nga.

Từ khi còn bé, bố mẹ đã thường xuyên kể cho tôi những câu chuyện văn học của Nga và giúp tôi tìm hiểu về văn hoá, con người ở đây. Họ luôn khuyến khích tôi phải đọc thật nhiều sách để thu nạp cho mình nguồn kiến thức, cách ứng xử hay bí quyết để thành người tự tin trước đám đông. Mình muốn trở thành người hoạt ngôn phải đọc thật nhiều sách.

Hoa hậu Việt Nam 2010 được bố mẹ rèn luyện thói quen đọc sách từ nhỏ

Internet không thể thay thế sách đọc

 - Chị đánh giá thế nào về chất lượng sách ở Việt Nam?

Hiện tại ở Việt Nam chúng ta có rất nhiều đầu sách hay, từ trong nước đến quốc tế. Chúng ta đã mở cửa và tích cực đem những cuốn sách hay từ nước ngoài về, bất cứ đầu sách best seller nào ở nước ngoài cũng đều có ở Việt Nam. Chất lượng sách được cải thiện và trở nên đa dạng, thú vị hơn. Không giống như ngày xưa, khi chúng ta muốn tìm kiếm một cuốn sách hay gần như rất khó.

- Có ý kiến cho rằng Internet có thể thay thế sách, quan điểm của chị như thế nào?

Internet hoàn toàn không thể thay thế sách đọc. Kiến thức trên Internet có thể nhanh nhưng không thể đạt đến độ sâu, uyên thâm như sách. Hơn nữa, so về độ chính xác sách đáng tin cậy hơn Internet rất nhiều. Trên mạng thường có nhiều nguồn tin không được kiểm chứng đôi khi làm sai lệch đi sự hiểu biết của chúng ta.

Khi tác giả viết một cuốn sách, họ trải qua rất nhiều sự tìm hiểu, sửa đi sửa lại để đem đến kiến thức chân thực, chính xác nhất. Sau đó cuốn sách đi qua rất nhiều công đoạn kiểm duyệt mới được xuất bản tới bạn đọc. Chính vì vậy, bất kể văn hoá hay một lĩnh vực nào, chúng ta phải đọc sách mới thu nạp được sâu nhất, chính xác nhất những kiến thức và trải nghiệm giá trị.

Ngọc Hân khẳng định Internet không thể thay thế sách đọc.

 - Các bạn trẻ ngày nay thường hiếm có thói quen đọc sách, theo chị là vì sao?

Theo tôi, chắc chắn không thể đổ lỗi cho chất lượng sách ở Việt Nam bị hạn chế hay chưa đủ tốt. Tôi nghĩ là do định hướng từ các bậc cha mẹ đối với con mình. Từ nhỏ, các bạn ấy có thể chưa được cha mẹ rèn luyện, tập cho thói quen đọc sách. Quá trình này cần phải có vài năm để thực hiện, trau dồi tạo thành thói quen. Chính vì vậy, cha mẹ cần thay đổi tư duy và tạo lập một môi trường sống tốt hơn, định hướng cho con có văn hoá đọc từ nhỏ.

- Chúng ta cần làm thế nào để luyện cho trẻ có thói quen đọc sách?

Gần đây Ngọc Hân thấy các bậc cha mẹ có xu hướng tập cho con đọc sách và sử dụng đồ chơi thông minh thay vì gắn liền với tivi, điện thoại... Điều này là rất tốt và đáng hoan nghênh. Tôi là một trong những người ủng hộ xu hướng như vậy. Mặc dù chưa có con nhưng tôi đã bắt đầu áp dụng phương pháp này với các cháu của mình. Tôi thường xuyên mua sách và đồ chơi thông minh cho các bạn ấy, khuyến khích chúng đọc sách nhiều hơn. Thay vì “ném” cho các bạn nhỏ một chiếc ipad hay điện thoại để mình được rảnh tay, thoải mái, cha mẹ nên rèn cho con những thói quen tốt hơn.

Ngọc Hân đánh đàn ca khúc 'Sau tất cả' bên MC Phan Anh 

Mỹ Duyên

Hoa hậu Ngọc Hân và 14 nhà thiết kế cùng tôn vinh áo dài

Sự kiện Áo dài của chúng ta giới thiệu hơn 600 bộ trang phục áo dài từ 15 bộ sưu tập của 15 nhà thiết kế, trong đó có những nhà thiết kế nổi tiếng như: Minh Hạnh, Ngọc Hân, Lan Hương,..

Em Vi Thị Ánh (SN 2003, con gái chị Phán) là sinh viên năm cuối hệ dân sự trường Đại học Phòng cháy chữa cháy (Hà Nội). Do đã hoàn thành hết chương trình học, em đang trong thời gian chờ lấy bằng và làm lễ tốt nghiệp. Nhà ở Kon Tum, sợ việc đi lại tốn kém, em quyết định xin làm tạm cho một công ty bán thiết bị phòng cháy chữa cháy. 

Khoảng 23 giờ ngày 25/10/2024, trên đường đi ăn tối cùng bạn sau ca làm muộn, tới khu vực cầu Nhật Tân, chiếc xe máy do bạn Ánh điều khiển cua chệch khiến Ánh ngồi sau bị ngã văng ra đường. Hậu quả, em bị chấn thương sọ não, máu tụ màng cứng bán cầu não phải, dập nhu mô phổi trái, gãy cột sống và xương bả vai. 

Ngay lập tức, người dân có mặt tại hiện trường đưa em đi cấp cứu. Nhờ sự nỗ lực của các bác sĩ Bệnh viện Việt Đức, Ánh tạm thời thoát khỏi cơn hiểm nghèo. Mặc dù vậy, do chấn thương quá nặng, em vẫn đối diện với nhiều hiểm nguy.

Nhận tin dữ, chị Phán bủn rủn chân tay, vội xoay xở tiền bạc ra Hà Nội với con. Trong nhà không đủ, chị vay khắp buôn làng mới gom được 50 triệu đồng. Vừa đóng tạm ứng viện phí 12 triệu đồng, chị Phán điêu đứng khi biết con cần dùng đến nhiều loại thuốc đắt đỏ nằm ngoài danh mục bảo hiểm hỗ trợ, lên đến 5 triệu đồng/ngày. Thế nên chỉ trong thời gian ngắn, số tiền mang theo đã cạn sạch, giờ vẫn đang nợ viện phí.

Được biết, chị Phán là công nhân nhà máy sản xuất mì trên địa bàn huyện Đắk Hà, mức lương chừng 6 triệu đồng/tháng. Chồng chị làm rẫy, thỉnh thoảng ai thuê gì làm nấy, thu nhập bấp bênh. Ngoài Ánh, hai vợ chồng vẫn còn cậu con trai đang học trường nghề.

"Em nó thương bố mẹ vất vả nên chưa kịp nhận bằng tốt nghiệp đã vội đi làm kiếm tiền. Mấy lần gọi điện, Ánh bảo con sẽ dành tháng lương đầu tiên biếu bố mẹ. Vậy mà chưa kịp...", chị Phán nấc lên.

Bởi chấn thương quá nặng, bác sĩ dự kiến thời gian điều trị của Ánh còn kéo dài và phục hồi cũng sẽ rất khó khăn. Đối diện với nhiều nguy cơ, điều khiến gia đình lo lắng nhất vẫn là gánh nặng viện phí của con. Trong túi chẳng còn tiền, bản thân sống nhờ vào những bữa cơm từ thiện, chị Phán vẫn không từ bỏ hi vọng, ngày đêm gọi điện nhiều nơi hỏi vay tiền. Tiếc rằng buôn làng nghèo khó, những ai giúp được đều đã giúp, họ cũng đã hết khả năng.

Phòng CTXH Bệnh viện Việt Đức xác nhận: Bệnh nhân Vi Thị Ánh (21 tuổi) bị tai nạn giao thông đa chấn thương, chấn thương sọ não, cột sống, gãy xương bả vai. Gia đình khó khăn, bố mẹ thuần nông, phải vay mượn để đóng viện phí nhưng không đủ. Với tình trạng hiện tại, bệnh nhân cần điều trị lâu dài, tốn kém. Rất mong các nhà hảo tâm giúp đỡ, tiếp thêm động lực cho bệnh nhân chữa trị.

Anh Vũ Hoàng Hải khi còn sinh sống tại Mỹ. Ảnh: NVCC

Trong vòng 6 tháng được cấp bằng tạm thời, người dân Mỹ được phép tự lái xe, nhưng bắt buộc trên xe phải có một người có bằng lái chính thức trên 3 năm và trên 21 tuổi, đồng thời chỉ được chở duy nhất một người.

Điều này đồng nghĩa người hành khách đi cùng kiêm luôn nhiệm vụ hướng dẫn lái xe nên người dân Mỹ không cần phải tập lái xe trong sa hình như tại Việt Nam. Theo chia sẻ của anh Hải và anh Danh, tại Mỹ vẫn có những trung tâm đào tạo lái xe, tuy nhiên số tiền bỏ ra không xứng đáng nên phần lớn người dân Mỹ không tìm đến loại hình dịch vụ này.

Anh Danh cũng cho biết thêm, vì chính sách cởi mở trong việc tập lái xe nên nhiều khi anh cũng gặp những tình huống “dở khóc dở cười” khi cầm lái xe trên đường với những người đang tập lái.

Anh Hải cho biết cơ sở hạ tầng cao tốc tại Mỹ khá tốt, thậm chí việc di chuyển trên đường cao tốc còn dễ hơn việc di chuyển trong thành thị. Cao tốc tại Mỹ đa phần sẽ có 4-6 làn đường. Đặc biệt có một số cao tốc chỉ có 2 làn đường nhưng vẫn rất rộng, đủ phù hợp cho tất cả các loại phương tiện, đi kèm với đó là hệ thống sơn phản quang tốt, thay cho đèn đường để tiết kiệm năng lượng.

Một góc hệ thống đường cao tốc tại Mỹ. Ảnh: Safety+Health Magazine.

“Hệ thống cầu vượt và lối ra cũng dễ quan sát với hệ thống biển báo dày đặc. Có những nơi có đến 4 tầng cầu vượt nhưng vẫn di chuyển dễ dàng. Đa phần xe di chuyển trên đường cao tốc đều chạy Cruise Control. Tai nạn giao thông cũng chỉ xảy ra ở các đoạn nối vào khu vực đông dân cư”, anh cho biết thêm.

Chính vì thế về phần thi thực hành chạy trên cao tốc ở Mỹ, anh Hải cho biết ngoài những thao tác an toàn cơ bản bắt buộc như thắt dây an toàn, kiểm tra gương chiếu hậu, đèn xe..., người dân Mỹ chỉ cần chạy đúng tốc độ, giữ khoảng cách với xe phía trước, thực hiện chuyển làn an toàn và đọc biển báo là đủ đậu thực hành. Tổng quan, anh Hải lẫn anh Danh đánh giá việc thi bằng lái xe ở Mỹ không phức tạp và dễ hơn Việt Nam.

Tập lái trên đường cao tốc tại Việt Nam khá khả thi

Anh Hải cho biết việc tập lái xe trên đường cao tốc là là khả thi trong tình hình hiện nay tại Việt Nam. Điều này sẽ giúp học viên rèn luyện các kỹ năng đặc thù cho loại đường này.

“Người giám sát có thể kiểm tra học viên trong quá trình lái xe có chú ý hệ thống gương chiếu hậu thường xuyên hay không, có tập trung khi lái xe không, thao tác chuyển làn đường có an toàn hay không (khoảng cách giữa xe phía trước/sau hoặc chướng ngại vật), vì thường tốc độ trung bình trên cao tốc đều vào khoảng 120 km/h, chỉ cần đánh lái nhẹ thôi là xe đã chuyển sang làn khác, hay lơ là một tí thôi cũng sẽ xảy ra tình trạng đáng tiếc”, anh Hải cho biết.

Đồng thời, để thực hiện được điều này, anh Hải cũng cho rằng cơ sở hạ tầng về đường cao tốc tại Việt Nam nên được nâng cấp và cải thiện thường xuyên để tránh những tình trạng đáng tiếc trong quá trình tập lái xe trên cao tốc, điển hình như phần làn đường khẩn cấp nên làm rộng hơn và kẻ thêm vạch gây rung để giúp người lái khi buồn ngủ hoặc mất tập trung có thể lấy lại sự tỉnh táo và tấp vào lề an toàn nếu gặp sự cố.

Hàng nghìn km cao tốc thuộc dự án cao tốc Bắc - Nam đang được thi công. Ảnh: Phạm Ngôn.

“Mặc dù lái xe thuần thục tại Mỹ rồi, khi về Việt Nam tôi vẫn cảm thấy khó hơn nhiều”, anh chia sẻ thêm.

Chia sẻ thêm với Zing, anh Hải nhận định ba bài tập quan trọng nhất trong việc tập lái xe là đỗ xe song song, chuyển làn an toàn và đọc biển báo giao thông.

“Đỗ xe song song là một bài tập bổ ích vì sử dụng ngoài đời rất nhiều, đặc biệt là ở đường phố Việt Nam. Tôi cũng nhận thấy nhiều tài xế tại đây chuyển làn và rẽ trái/phải không quan sát. Nếu mắc phải lỗi này trong bài thi thực hành tại Mỹ sẽ bị trừ điểm rất nặng. Đọc biển báo cũng quan trọng vì số lượng tai nạn giao thông xảy ra nhiều tại Mỹ cũng vì lỗi này”, anh cho biết.

Theo ZingNews

Bạn có góc nhìn (hoặc có trải nghiệm) nào về vấn đề trên? Hãy chia sẻ bài viết về Ban Ô tô xe máy theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Thực chất những gì chúng ta biết về xe điện, có thể nói, rất sơ khai. Dựa trên nền tảng là kiến thức của người quan tâm, thì những thông tin chi tiết mang nặng tính khoa học có vẻ khó hiểu. Và quả thực các nhà sản xuất xe điện đến nay chưa đưa ra nhiều thông tin kỹ thuật, có lẽ họ sợ chả ai hiểu.

Để trả lời câu hỏi "Có phải xe điện chạy tốc độ cao thì nhanh hết pin hơn chạy chậm?", hãy cùng nhìn một đồ thị minh họa dưới đây.

Trong hình trên là đồ thị thể hiện sự hiệu quả của động cơ điện lắp trên ô tô. Hiệu quả (Efficiency) của việc chuyển điện năng thành động năng cho xe có thể dao động từ 50-94%. Những vùng màu sậm là khi việc chuyển đổi điện thành chuyển động hiệu quả nhất, các vùng màu nhạt thể hiện sự kém hiệu quả hơn trong việc này.

Theo như kết quả đồ thị, xe điện nói chung sẽ mất nhiều năng lượng nhất khi cần mô-men xoắn lớn. Đó là khi tăng tốc đột ngột, tăng tốc thời gian dài. Và việc này thường xảy ra khi chạy xe ở tốc độ cao, cần mô-men xoắn lớn để duy trì tốc độ này.

Tất nhiên là càng ngày các động cơ điện (mô-tơ) càng được cải thiện hiệu quả, nghĩa là công nghệ càng tiến lên và các động cơ đời sau có vùng làm việc hiệu quả theo mô-men và tốc độ lớn hơn. Hãy xem hình đồ họa miêu tả hoạt động của động cơ giữa Tesla Model S và Honda Accord 2005 dưới đây.

Chiếc Tesla ở vùng tốc độ cao, mô-men vừa phải thì sự chuyển đổi năng lượng vẫn ở mức tối ưu. Ví dụ là 140km/h. Nhưng với tốc độ cao và mô-men lớn (ví dụ 180km/h) thì ta thấy trên đồ thị thể hiện sự phung phí điện năng. So sánh với hình của Honda ở bên cạnh, thì thấy chỉ trong vài năm, thế giới đã tạo ra những động cơ điện làm việc hiệu quả hơn rất nhiều, nhưng có những điểm yếu không thể xóa bỏ.

Nếu chúng ta nhìn vào vùng hoạt động hiệu quả của động cơ điện, và hiểu rằng mỗi loại động cơ có vùng này khác nhau, thì sẽ thấy một chiếc xe có thể chạy quãng đường 300km ở tốc độ mà động cơ làm việc trong vùng tối ưu, nhưng chỉ còn chưa đến 200km nếu cách chạy, tốc độ không nằm trong khu vực tối ưu này.

Đến đây ta hiểu đôi lúc số km đi được theo công bố của nhà sản xuất sẽ không đúng với mọi điều kiện vận hành (xem lại vùng tối ưu của Tesla vs Honda Accord 2005 sẽ thấy rõ về việc này). Chúng ta thường không có thông tin hay thậm chí khái niệm về việc này, mặc dù nó khá quan trọng.

Nhưng giả sử một động cơ điện tốt nhất vẫn sở hữu những yếu điểm khi hoạt động ở vùng moment xoắn cao, hoặc đi kèm tốc độ cao, thì giải pháp nào đã được các nhà sản xuất áp dụng hiện nay? Có 3 phương án thống kê dưới đây.

Thứ nhất là sử dụng động cơ to và mạnh hơn. To mạnh hơn cung cấp vùng làm việc hiệu quả lớn hơn, và vì thế điện năng sẽ bớt thất thoát. Có thể hiểu là sẽ không hay khi làm xe điện yếu (khoảng 80 mã lực), vì lúc đó nó sẽ đi được rất ít.

Thứ hai, khắc phục yếu điểm mô-men cao bằng cách giảm mô-men của động cơ. Trong cùng một hoàn cảnh, ví dụ lúc tăng tốc, khi 1 chiếc động cơ cần cung cấp 300Nm sẽ làm thất thoát điện năng nhiều, thì ta có thể dùng 2 động cơ, với mỗi cái cung cấp 150Nm để thay thế. Vì vậy các xe có 2 động cơ điện hoàn toàn có khả năng sử dụng điện hiệu quả hơn loại chỉ có 1 và tất nhiên nó sẽ đi xa hơn, với cùng 1 cục pin. 

Thứ ba, nhà sản xuất sử dụng thiết bị rất quen thuộc, vốn dùng để quản lý cả moment và tốc độ, đó là hộp số.

Trong thế giới xe điện, những chiếc xe đắt tiền không chỉ hơn hẳn về hiệu suất, thương hiệu, hay thiết kế mà thực sự nó còn chạy xa hơn bằng cách tối ưu hóa lượng điện năng mang theo. Vì thế 1 chiếc xe 2 cầu có thể tiết kiệm nhiên liệu hơn chiếc xe 1 cầu, 1 chiếc xe 200 mã lực có khả năng đi xa hơn chiếc 150 mã lực với cùng dung lượng pin, hoặc những chiếc xe mạnh hơn cuối cùng lại xanh hơn….., khác hẳn những gì chúng ta biết với xe động cơ đốt trong.

Nguyễn Hồng Vinh (Chủ tịch CLB đua xe Redline Racing) 

Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả. Các bài viết trao đổi sâu xin gửi về Ban Ô tô xe máy theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!