本文仅代表作者观点，不代表本站立场。
本文系作者授权发表，未经许可，不得转载。
Nhận định, soi kèo Liberia vs Tunisia, 23h00 ngày 19/3: Chủ nhà tự tin
Thống kê của MIT cho thấy, đến 2025 sẽ có 175 Zettabytes dữ liệu được sinh ra. Nếu mỗi USB là 1GB dữ liệu, cần có 175 nghìn tỷ USB mới lưu trữ hết được dữ liệu của thế giới. Lượng USB khổng lồ này có thể xếp vòng quanh 222 lần đường xích đạo.
Giám đốc giải pháp của SAP Việt Nam cho rằng, dữ liệu giờ đây đã trở thành một loại tư liệu sản xuất. Dữ liệu là một loại tài sản quý, vô hình nhưng lại không xuất hiện trong báo cáo tài chính của các doanh nghiệp. Thậm chí, có những ước tính cho thấy, 25% giá trị một doanh nghiệp phụ thuộc vào lượng dữ liệu mà công ty đó đang nắm giữ.
Lấy ví dụ về tầm quan trọng của dữ liệu, ông Triết nhắc tới câu chuyện của 2 doanh nghiệp trong ngành sản xuất ô tô là General Motors và Tesla. General Motors có hơn 100 năm tuổi, trong khi Tesla chỉ mới thành lập năm 2011, thế nhưng giá trị của Tesla chỉ sau 10 năm đã ngang bằng với General Motors vào năm 2018.
Theo ông Triết, sở dĩ Tesla có giá trị cao bởi công ty này sản xuất ra sản phẩm càng xài càng tốt, càng xài càng hiểu người dùng. Đây là một ví dụ điển hình cho một doanh nghiệp dùng dữ liệu để sản xuất ra sản phẩm thay thế cho những công ty truyền thống.
Ở một ví dụ khác, nhiều doanh nghiệp trên thế giới đang sử dụng dữ liệu nhằm hỗ trợ việc lên kế hoạch sản xuất và làm việc với các đối tác. Một số công ty tại Ấn Độ hiện đã sử dụng dữ liệu để dự đoán nhu cầu, từ đó đặt mua trước nguyên liệu sản xuất với giá thấp hơn. Đây là điều mà các doanh nghiệp Việt Nam không làm được.
Đưa ra lời khuyên, Giám đốc giải pháp của SAP Việt Nam cho rằng, các doanh nghiệp, tổ chức cần kết hợp dữ liệu bên trong (internal data) với các dữ liệu bên ngoài (extenal data) để đưa ra phân tích, từ đó hỗ trợ việc đưa ra quyết định. Tuy nhiên, con người vẫn là chủ thể cuối cùng, quyết định mình cần làm gì với những đề xuất, dữ liệu này.
Doanh nghiệp Việt đang làm gì để khai thác tài nguyên dữ liệu?
Chia sẻ về tư duy dữ liệu trong việc xây dựng giải pháp, ông Thái Trí Hùng – Giám đốc công nghệ MoMo cho rằng, công nghệ hay dữ liệu phải là công cụ để phục vụ mục tiêu của doanh nghiệp. Bộ phận quản lý dữ liệu phải có trách nhiệm giúp doanh nghiệp nắm bắt được nhu cầu của khách hàng. Đây là cách MoMo ứng dụng dữ liệu trong sản phẩm của mình.
MoMo hiện đang ứng dụng dữ liệu trong việc xác thực điện tử (eKYC), chấm điểm tín dụng và điểm tin cậy. Nhờ vây, ví điện tử này nâng cao được trải nghiệm khách hàng. Ví dụ trong trường hợp thanh toán lỗi, với những người có điểm tin cậy cao, MoMo sẵn sàng ứng trước để hoàn trả cho khách hàng vì biết rằng với điểm tin cậy cao, họ sẽ không lợi dụng nền tảng.
Theo ông Hùng, không phải cứ nhiều dữ liệu đã tốt, nó có thể tạo ra một đầm lầy dữ liệu (dataswamp) với cả những dữ liệu tốt và dữ liệu xấu, khiến người xử lý phải tìm cách gỡ rối. Chi phí cho hệ thống xử lý giao dịch của MoMo cỡ 1-2 triệu USD/năm. Trong khi chi phí cho hệ thống lưu trữ và xử lý dữ liệu lên đến 2-4 triệu USD/năm. Do đó, nếu không xác định được đúng mục tiêu, thậm chí doanh nghiệp phải đối mặt với khả năng càng làm càng lỗ.
Từ kinh nghiệm của mình, CTO MoMo cho rằng, dữ liệu là dầu mỏ, nhưng thông tin mới là xăng để doanh nghiệp hoạt động. Để ứng dụng dữ liệu hiệu quả, chúng ta có thể suy đoán vấn đề dựa trên kinh nghiệm, sau đó dùng dữ liệu để hỗ trợ việc ra quyết định bằng cách loại bỏ những giả định sai lầm.
Chia sẻ một góc nhìn khác, ông Huỳnh Long Thủy – Tổng Giám đốc Vieon cho biết, là một doanh nghiệp cung cấp dịch vụ truyền hình OTT, gần như mọi hoạt động của Vieon đều dựa trên dữ liệu.
Theo Tổng Giám đốc Vieon, trong vấn đề xử lý dữ liệu, sự nhạy bén, cảm nhận của người làm kinh doanh là vấn đề rất quan trọng. Khi có nhiều dữ liệu, doanh nghiệp sẽ cần có một đội ngũ biết cách kể câu chuyện của những dữ liệu này.
Ông Thuỷ cũng lưu ý về việc cần sử dụng “social listening” để thu thập ý kiến trên mạng xã hội, từ đó lắng nghe các phản hồi của người dùng. Nhờ các công cụ này, doanh nghiệp sẽ có thể cải thiện sản phẩm và ngay lập tức nhận biết về vấn đề để khắc phục khủng hoảng từ trước khi thông tin bùng nổ.
Doanh nghiệp Việt chuyển mình trong nền kinh tế dữ liệu
Theo ông Trần Đức Tín, Giám đốc ngành hàng Viễn thông di động, Công ty cổ phần Thế Giới Di Động, hiện nay, khi người dân tiến hành chuyển đổi những chiếc điện thoại “cục gạch” 2G lên 4G, thì 90-95% họ vẫn lựa chọn điện thoại phím bấm. Điều này đã dẫn đến các hệ thống bán lẻ trong nước thiếu hàng trầm trọng các dòng sản phẩm thuộc phân khúc này để đáp ứng nhu cầu.
Hiện doanh số bán ra tại Thế Giới Di Động dòng điện thoại phím bấm tăng 10-15 lần, với số lượng bán ra hàng tháng từ 300.000 – 400.000 máy. Mặc dù công ty đã tăng cường thêm hàng, tuy nhiên các hãng sản xuất điện thoại di động vẫn không cung cấp đủ. Nguyên nhân được ông Trần Đức Tín đưa ra, do các hãng hoàn toàn bị động trong câu chuyện tắt sóng 2G lần này, nên đã không mạnh tay và chủ yếu chờ vào tình hình của thị trường mới đưa ra phản ứng.
Trong khi đó, ông Huy Nguyễn, đại diện CellphoneS cũng chia sẻ, các dòng điện thoại phím bấm trên hệ thống này đa phần có mức giá bán dưới 1,5 triệu đồng. Những ngày gần đây, doanh số dòng điện thoại phím bấm tại CellphoneS đã tăng trưởng gấp 4-5 lần so với thời gian trước. Tuy nhiên, theo ông Huy Nguyễn, hiện tại dòng điện thoại phím bấm đang thiếu hàng cục bộ, số lượng máy đang có tại hệ thống bán lẻ này chỉ còn đủ đáp ứng cho người dùng trong vòng 2-3 tuần bán hàng sắp tới.
Ông Nguyễn Thế Kha, Giám đốc Thương mại hệ thống FPT Shop cũng thông tin, mặc dù dòng điện thoại phím bấm 4G dưới 1 triệu trên hệ thống hiện tại rất đa dạng các mẫu mã từ nhiều thương hiệu, nhưng số lượng tồn trên kênh cũng chỉ đáp ứng quá nửa nhu cầu nâng cấp từ số điện thoại 2G bị tắt sóng.
Khuyến khích người dân chuyển đổi lên smartphone 4G
Một trong những giải pháp được Bộ TT&TT đưa ra khi hỗ trợ các thuê bao chuyển đổi từ 2G lên 4G đó là khuyến khích người dân chuyển đổi lên smartphone, thay vì chuyển đổi sang các điện thoại phím bấm. Bởi việc chuyển đổi lên smartphone là cơ hội để người dùng trải nghiệm dịch vụ mới. Người sử dụng có thể vào mạng, sử dụng dịch vụ hành chính công của Nhà nước từ ứng dụng trên smartphone thay vì vào website. Đây là cơ hội để người dân tiếp cận dịch vụ số, dần dần hình thành xã hội số, với mục tiêu tạo điều kiện cho người sử dụng tiếp cận công nghệ mới.
Để thực hiện việc này, thời gian qua, các hãng sản xuất điện thoại di động trên thị trường đã tiến hành đưa ra phân khúc smartphone giá rẻ dưới 5 triệu đồng cho người dùng lựa chọn.
Đơn cử như Oppo đã chuẩn bị các mẫu smartphone dưới 5 triệu đồng, tập trung vào các yếu tố người dùng cần như thiết kế đẹp, pin lớn, sạc nhanh và độ bền cao. Theo ông Vũ Thành Trung, Giám đốc sản phẩm Oppo Việt Nam, đây được coi là phân khúc vàng và Oppo đã ra mắt nhiều mẫu smartphone với nhiều cấu hình, thiết kế khác nhau có giá bán khoảng từ 2- 4 triệu đồng. Việc này giúp người dùng có thể dễ dàng chi tiêu cho một mẫu điện thoại mới. Với người dùng đã quen với feature phone, họ cũng có thể chuyển sang smartphone một cách nhanh chóng hơn.
Ông Lê Hồng Phong, Giám đốc kinh doanh của Honor Việt Nam thông tin, để đáp ứng nhu cầu khách hàng chuyển đổi điện thoại 2G sang 4G thời gian tới, hãng dự kiến sẽ ra mắt các dòng sản phẩm smartphone trong phân khúc 2 - 4 triệu đồng. Trong tháng 8 này, hãng sẽ ra mắt smartphone Honor X6b. Đây là sản phẩm có nhiều tính năng nổi bật, độ bền cao và có mức giá rất ưu đãi.
Đại diện Xiaomi và vivo Việt Nam cũng chia sẻ, các hãng sẽ tiếp tục tập trung vào các phân khúc smartphone 4G phổ thông và tầm trung để phục vụ nhu cầu nâng cấp thiết bị của người dùng Việt Nam khi tắt sóng 2G.
Khan hàng điện thoại 'cục gạch' 4G khi tắt sóng 2G
Về yếu tố pháp lý, hiện nay với sự hỗ trợ của các công cụ công nghệ, 1 cá nhân, tổ chức có thể cho ra đời hàng chục, thậm chí hàng trăm nội dung số mỗi tháng. Thực tế này dẫn đến việc phải làm thế nào để chứng minh nội dung của mình không vi phạm của người khác, hay rà quét ra sao để xem có ai vi phạm. “Đây là thách thức không chỉ cho các chủ sở hữu nội dung, mà còn của các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền lẫn các nền tảng cung cấp dịch vụ trung gian”, ông Hoàng Đình Chung nhận xét.
Một khó khăn nữa, theo đại diện Trung tâm Bản quyền số, là việc chứng minh hành vi và xử lý vi phạm. Bởi lẽ, pháp luật hiện nay chưa công nhận bằng chứng điện tử, trong khi việc lập vi bằng là biện pháp được công nhận lại gây tốn kém cả thời gian và tiền bạc, là cản trở lớn tới việc tự bảo vệ nội dung của các chủ sở hữu khi biết nội dung của mình bị xâm phạm. Điều này còn khiến các cơ quan chức năng khó đưa ra quyết định và hỗ trợ cho chủ sở hữu.
Để tăng cường công tác bảo vệ bản quyền số, ông Hoàng Đình Chung khuyến nghị, chủ sở hữu phải xem việc bảo vệ bản quyền số giống như bảo vệ tài sản vật lý hàng ngày. Cụ thể, họ cần phải trang bị đủ công cụ, kiến thức để bảo vệ tài sản của mình.
“Đó không chỉ là công cụ về công nghệ hỗ trợ, mà chủ sở hữu nội dung còn cần tự trang bị kiến thức pháp lý nhằm tự bảo vệ mình hoặc tìm đến những đơn vị chuyên sâu uy tín về bảo vệ bản quyền số để được hỗ trợ ngay từ lúc có ý tưởng sáng tạo. Tránh rơi vào trường hợp mà dân gian gọi là “mất bò mới lo làm chuồng”. Trục bản quyền số quốc gia là 1 địa chỉ mà chủ sở hữu nội dung có thể tham gia để được hỗ trợ”, ông Hoàng Đình Chung thông tin thêm.
Chia sẻ quan điểm của 1 đơn vị đã có hơn 9 năm hoạt động trong lĩnh vực nội dung số, ông Tạ Mạnh Hoàng, Tổng Giám đốc Sconnect Việt Nam, Chủ tịch Liên minh Sáng tạo nội dung số Việt Nam nhận định, một trong những khó khăn của doanh nghiệp Việt là sức cạnh tranh yếu, dễ bị tổn thương khi gia nhập thị trường quốc tế. Việt Nam không những bị gán nhãn là nước có vi phạm bản quyền phổ biến mà nhận thức của người dùng sản phẩm nội dung số cũng chưa cao, dễ bị lôi kéo vào các sản phẩm tiêu cực không mang nhiều giá trị, chưa tôn trọng bản quyền.
“Bảo vệ bản quyền số cũng như hiểu biết về các quyền sở hữu trí tuệ là những bài toán đặt ra cho mỗi doanh nghiệp nội dung số. Doanh nghiệp muốn phát triển bền vững trên môi trường số cần phải nắm vững các vấn đề này”, ông Tạ Mạnh Hoàng nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Lê Tân, Giám đốc Trung tâm Nội dung số, Đài truyền hình Kỹ thuật số VTC cho hay, bản quyền số là câu chuyện tất cả các đơn vị sáng tạo nội dung khi tham gia vào môi trường số đều phải xem xét một cách rất cẩn thận và có sự chuẩn bị kỹ cho vấn đề này.
Ở góc độ của cơ quan quản lý nhà nước, bàn về vấn đề bảo vệ bảo quyền số, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Công nghiệp CNTT và Truyền thông (Bộ TT&TT), ông Nguyễn Thiện Nghĩa đề nghị các doanh nghiệp nội dung số Việt Nam tham khảo cách làm của Hàn Quốc, một trong những quốc gia đi đầu về công nghiệp nội dung số. Cụ thể, ở Hàn Quốc 1 hệ thống đánh mã sản phẩm nội dung số tự động đã được xây dựng, và khi tác giả tải 1 sản phẩm lên, hệ thống sẽ phân tích nội dung và cấp cho sản phẩm 1 mã đánh dấu, giúp bảo vệ bản quyền cho chủ sở hữu nội dung.
Quốc Huy và nhóm PV, BTV">Doanh nghiệp nội dung số tìm lời giải bảo vệ bản quyền số
Nhận định, soi kèo Sreenidi Deccan vs Inter Kashi, 20h30 ngày 19/3: Khó tin cửa trên
Theo Ban tổ chức, với cuộc thi này, các bạn sinh viên sẽ có cơ hội được sáng tạo, học tập, tiếp thu và thể hiện năng lực và kỹ năng về dữ liệu mở và công nghệ mở trong những dự án theo chủ đề mà đội thi lựa chọn.
Cụ thể, các sinh viên sẽ tham gia theo đội, mỗi đội tối đa 5 thành viên và các thành viên có thể đến từ các lĩnh vực khác nhau. Các dự án, ý tưởng dự thi cần hướng đến những lĩnh vực chuyên đề như: Chống chịu thiên tai và khí hậu, sức khỏe con người và an sinh xã hội, bình đẳng giới, thành phố và cộng đồng bền vững, di chuyển và di dân an toàn.
Yêu cầu đặt ra cho các dự án tham gia OSM Hackfest 2023 là các ý tưởng phải thể hiện rõ ràng việc sử dụng công nghệ mã nguồn mở và dữ liệu mở hoặc bổ sung thêm các công cụ, dịch vụ hỗ trợ (không giới hạn). Ý tưởng sáng tạo và mức độ liên quan của vấn đề cũng cần mô tả rõ ràng, thể hiện tính sáng tạo trong sản phẩm.
Trong thông tin mới chia sẻ với VietNamNet, đại diện Ban tổ chức cuộc thi OSM Hackfest 2023 cho biết, hiện đã chọn được 12 đội sinh viên sẽ góp mặt tại vòng thi chung kết diễn ra ngày 28/7. Theo đó, các nhóm sinh viên đã ứng dụng công nghệ mở và dữ liệu mở để phát triển sản phẩm, giải pháp tham gia giải quyết những vấn đề lớn của xã hội hiện nay.
Đơn cử như: Dự án “Phát triển hệ thống quản lý thành phố vào việc giải quyết các vấn đề liên quan đến xử lý chất thải trên địa bàn TP.HCM” của nhóm DJ gồm 2 sinh viên Đại học Mỏ - Địa chất; dự án “Xây dựng app cảnh báo an toàn cho ngư dân đi biển” của nhóm HTTT cũng đến từ Đại học Mỏ - Địa chất; hay dự án “Website bán và giới thiệu các sản phẩm thân thiện với môi trường kết hợp với các ấn phẩm, video kêu gọi mọi người bảo vệ môi trường” của nhóm SFIT Environment đến từ khoa CNTT, Đại học Giao thông vận tải.
Theo thống kê, trong 12 dự án của các đội giành quyền tham dự vòng chung kết OSM Hackfest 2023, có 5 dự án về lĩnh vực sức khỏe con người và an sinh xã hội, 3 dự án lĩnh vực chống chịu thiên tai và khí hậu, 3 dự án lĩnh vực thành phố và cộng đồng bền vững, 1 dự án về lĩnh vực di chuyển và di dân an toàn.
Trước khi đua tài tại vòng chung kết OSM Hackfest 2023, các đội thi có thời gian hơn 2 tuần để thực thi ý tưởng của nhóm mình, với sự hỗ trợ, tư vấn của các chuyên gia về công nghệ mở và dữ liệu mở trong nước cũng như ngoài nước.
Cuộc thi ứng dụng dữ liệu mở OSM Hackfest 2023 do khoa CNTT, Trường Đại học Mỏ - Địa chất và Câu lạc bộ Phần mềm tự do nguồn mở Việt Nam (VFOSSA) phối hợp tổ chức có thể coi như một hoạt động hưởng ứng năm dữ liệu quốc gia 2023.
Qua cuộc thi, các sinh viên sẽ có kinh nghiệm thực tế về sử dụng dữ liệu không gian miễn phí và phát triển các sản phẩm sử dụng công nghệ mã nguồn mở.
Phát triển dữ liệu mở cũng đã được Bộ TT&TT xác định là 1 trong 4 nhóm nội dung chủ yếu của kế hoạch triển khai “Năm dữ liệu số quốc gia”, với chủ đề “Tạo lập và khai thác dữ liệu số để tạo ra giá trị mới”.
Theo Bộ TT&TT, mở và chia sẻ dữ liệu cho các bên khai thác sẽ giúp thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế, xã hội cũng như tăng cường sự hợp tác giữa chính phủ với doanh nghiệp và người dân.
Ủy ban quốc gia về chuyển đổi số đã xác định, đến hết năm nay tất cả các bộ, ngành, địa phương đều ban hành kế hoạch về dữ liệu mở, bao gồm danh mục dữ liệu mở, công bố dữ liệu mở của cơ quan nhà nước thuộc phạm vi quản lý.
Tuy nhiên, theo thống kê của Bộ TT&TT, cơ quan thường trực Ủy ban quốc gia về chuyển đổi số, đến hết tháng 6/2023, số bộ, ngành, địa phương đã ban hành kế hoạch cung cấp dữ liệu mở là 17, đạt tỷ lệ 19,7%; 17 bộ, ngành, địa phương đã triển khai cung cấp dữ liệu mở, đạt tỷ lệ 19,7%.
Công bố 12 đội vào chung kết cuộc thi ứng dụng dữ liệu mở OSM Hackfest 2023
Không chỉ vậy, người sở hữu tài khoản YouTube Premium còn có thể mở nhạc ngay cả khi điện thoại ở chế độ tắt màn hình. Họ cũng có thể tải xuống các đoạn video được đăng trên YouTube. Tuy nhiên, các thông số về lượt xem, lượt like và những ý kiến bình luận vẫn xuất hiện trên bản trả phí bởi đây được xem là những tính năng cốt lõi của ứng dụng này.
Người dùng có còn được xem YouTube miễn phí không?
Với những người dùng không muốn đăng ký gói dịch vụ YouTube Premium, họ vẫn có thể tiếp tục trải nghiệm phiên bản YouTube miễn phí, và có quảng cáo như thường lệ.
Cách đăng ký YouTube Premium?
Để sử dụng dịch vụ, người dùng cần truy cập vào đường dẫn Youtube.com/premiumhoặc truy cập tab “Mua YouTube Premium” trên ứng dụng YouTube di động.
Vì sao có người phải trả phí 105.000 đồng/tháng?
Hiện YouTube Premium đang cho người dùng Việt Nam đăng ký miễn phí tháng đầu tiên. Mức phí hàng tháng dành cho khách hàng cá nhân sau đó là 79.000 đồng/tháng. Với gói dành cho hộ gia đình, chi phí hàng tháng sẽ là 149.000 đồng.
Theo phản hồi của một số người dùng iPhone, thông báo trên ứng dụng YouTube cho biết họ sẽ phải trả mức phí 105.000 đồng/tháng cho YouTube Premium. Nguyên nhân của tình trạng này là do Google phải trả cho Apple 30% phí hoa hồng.
Để sử dụng dịch vụ YouTube Premium với giá rẻ hơn, người dùng iPhone không nên đăng ký trực tiếp trên app. Thay vào đó, người dùng cần truy cập vào đường dẫn Youtube.com/premiumđể đăng ký trực tiếp trên website của nền tảng này với giá chỉ 79.000 đồng.
Có thể mua YouTube Premium rẻ hơn được không?
Bên cạnh việc mua YouTube Premium theo cách chính thống qua kênh của YouTube, tại Việt Nam hiện nhiều người cũng đang rao bán tài khoản YouTube Premium đăng ký ở nước ngoài. Các tài khoản trôi nổi này thường có giá dao động trong khoảng từ 30.000 - 50.000 đồng/tháng. Tuy vậy, dịch vụ trên mang đến nhiều rủi ro bởi người mua thường phải trả tiền trước. Việc mua các tài khoản dịch vụ online rất dễ khiến người dùng trở thành nạn nhân của những kẻ lừa đảo.
">Hướng dẫn mở tài khoản YouTube Premium giá rẻ nhất
Khoảng 19h chiều 1/9, chiếc xe khách giường nằm của hãng xe Sao Việt, thuộc Công ty Minh Thành Phát, đã lao xuống vực sâu tại Km19, thuộc xã Tòng Sành (Bát Xát, Lào Cai) khiến 12 người tử nạn và 41 người khác bị thương.
Nhóm “phượt” Phong Vân của Giáp gồm 18 người, đa phần là sinh viên các trường đại học trên địa bàn Hà Nội. Thời điểm xảy ra tai nạn, cả nhóm đang trên đường từ Hà Nội lên Sa Pa du lịch, khi đi qua địa điểm trên thì chứng kiến vụ tai nạn kinh hoàng.
| Quỳnh Trang (Ảnh: Facebook Quỳnh Trang) |
Trấn tĩnh trong giây lát, nhóm của Giáp đã gọi điện thông báo tới nhà chức trách về vụ việc và tham gia cứu người.
Vừa trở về Hà Nội từ tối 3/9, Quỳnh Trang – một thành viên trong nhóm đã có đoạn tâm sự dài chân thật và đầy xúc động về chuyến đi của mình và nhóm Phong Vân.
Được sự đồng ý của Quỳnh Trang, VietNamNetxin gửi tới bạn đọc đoạn tâm sự này:
Trước khi viết những dòng này, tôi đã không kìm được nước mắt vì bệnh viện báo tin, một nạn nhân trong vụ tai nạn xe khách ở Sapa đã được nối ống thở đưa về quê bởi “không còn hi vọng”. Điện cho gia đình, một người chú cũng nói: “Em yếu lắm rồi”…
Cầu cho những linh hồn của vụ tai nạn xe khách ở Sapa được siêu thoát. Mong những người còn sống, sớm qua khỏi.
….
Tôi đã định không đi chuyến phượt ấy vì cả ngày hôm đó và vài hôm trước trời mưa thật to, dự báo có lụt, sạt lở. Nhưng như là định mệnh sắp đặt, 1 tiếng trước giờ xuất phát, tôi alo cho leader bảo, sẽ tham gia rồi sắp xếp xế, đút quần áo vào balo và lên đường. 5 ngày 6 đêm trên hơn 1000 kmvùng Tây Bắc là hành trình dài thứ 2 tôi trải qua, trước đó là chuyến xuyên Việt bằng xe đạp trong 26 ngày hè năm nhất ĐH.
Cảnh sắc Tây Bắc Việt Nam thật đẹp tươi, hùng vĩ. Cả đoàn tha hồ gào hét, ồ à sung sướng khi thấy trùng trùng điệp điệp ruộng bậc thang, núi, mây, thác nước long lanh sắc màu trong nắng sớm, khi hoàng hôn buông ở Xí Mần, Hoàng Su Phì, Simacai...
Chúng tôi đã offroad 20km đường núi dốc toàn đá to, bùn lầy, một bên vách núi, bên vực sâu, cực hiếm nhà dân và trời 6-7h càng lúc càng mù mịt, xế và ôm sẵn sàng ứng phó với pha ngã trầy người, lo lắng sẽ bị kẹt ở đây khi đèn hết pin, đồ ăn, nước uống không còn.
Mệt lử, 9 chiếc xe với 18 con người dừng chân giữa mịt mùng bóng đêm, sương lạnh, chẳng biết phía trước còn bao km khó khăn phía trương nhưng vẫn ôm đàn ca hát, cười vang chúc mừng qua bùn lầy, đất đá an toàn. Ăn tiết kiệm, ngủ trên bạt, đi tắm nhờ, dừng dọc đường bắc nồi pha cà phê… cảm xúc của những ngày đầu ấy thật vui.
…
Khi chúng tôi từ TP Lào Cai lên Sapa với sự háo hức, mong chờ của rất nhiều con người chưa từng đặt chân đến “xứ sở sương mù” vùng Tây Bắc, cảm xúc bất ngờ đổi thay mãnh liệt. Tại Km 18-19, đoạn Tòng Sành - Dốc ba tầng trên quốc lộ 4D, khoảng 19h, ngày 1/9, chiếc xe khách giường nằm 45 chỗ tụt dốc điên cuồng, đâm vào xe con bên vách đá rồi lao rầm xuống vực sâu hơn 150m.
Xe của 4 thành viên trong đoàn chúng tôi cách vụ tai nạn chừng 10m, 3 xe máy dẫn đầu trước đó tránh được ô tô “tử thần”. Đến giờ nghĩ lại, cả đoàn vẫn cảm thấy may mắn vì nếu xe khách cứ theo chiều đâm vách đá, chắc chắn trong số các nạn nhân vụ tai nạn có chúng tôi.
“Mọi thứ diễn ra như trong phim hành động. Xe em cách xe bị đâm chừng 10m. Trời tối, chúng em không thấy xe khách đi xuống mà lại lao vèo xuống vực. Những tiếng "ầm, ầm"chát chúa, khô khốc vang lên khi xe khách lộn nhào, va vào thành vực. Em như chết đứng, sững sờ rồi ngồi thụp xuống, nước mắt chảy ra vô thức trong nỗi sợ hãi”- Ngọc Trang (22 tuổi) kể lại. Những chàng xế bình tĩnh hơn chạy sang bên vực xem xét tình hình thì thấy các mảnh của ô tô bắn văng trải dài con vực. Không ai bảo ai, mọi người lao xuống cứu hộ. Một ôm được giao trông xe gọi điện báo cho trưởng đoàn cùng 2 xe đi trước quay lại.
Xe của tôi và Đức Bùi chốt đoàn, từ xa đã thấy tò mò vì phía trước có nhiều đèn xe quá. Khi tới nơi, nghe Ngọc Trang nói không lên lời rằng: ô tô lao xuống vực. Phản ứng của một phóng viên, việc đầu tiên tôi làm là gọi điện về tòa soạn thông báo sự việc. Mất vài giây, tôi tiếp tục gọi cho 115. Trước đó, thành viên trong đoàn và người dân do mải cứu người mà quên thao tác này.
 |
 |
| Hiện trường vụ tai nạn thảm khốc |
Dưới không gian tối đen của vực, vọng lên trên đường là tiếng gọi thất thanh của một cô gái: “Mọi người ơi xuống đây đi, có nhiều người bị thương lắm”. Âm thanh ấy thôi thúc tôi lao sang đường, bám cỏ tụt xuống dốc sâu. Lúc đầu, tôi không rõ tiếng gọi kia của ai nhưng về sau tự hào vì đó là đứa em yếu đuối nhất đoàn, đêm hôm trước tôi còn phải cho nó uống thuốc hạ sốt. “Em sợ lắm nhưng lúc đó chưa có nhiều người cứu hộ nên em xuống giúp đỡ”, Diệu Lê (22 tuổi) nói.
Không biết sơ cứu cũng không có dụng cụ trong người, nữ sinh này chủ yếu ngồi động viên các nạn nhân và dùng chút sức lực yếu ớt cùng các bạn nam vận đặt nạn nhân vào cáng tự chế là giường nằm của xe và chuyển lên bờ.
Qua một hồi đi lại, mấy đứa con trai to khỏe trong đoàn còn phải thở hổn hển, Diệu Lê lên đường ngồi sụp xuống, nước mắttrào ra, sau đó được đoàn đưa vào trạm xá tiếp nước vì tụt đường huyết.
Con bé, tối qua còn rơm rơm nước mắt khi kể lại chuyện có những nạn nhân lúc trước bắt mạch còn thấy đập, lúc sau họ đã ra đi, bản thân Diệu không thể làm được gì. Diệu Lê còn thì thầm nói với tôi với giọng thật buồn: Em làm việc nên làm nhưng giờ nhiều báo tìm đến quá, em thấy hành động của mình cứ sao sao ấy. Tôi phải phân tích với nó rằng: Hành động cứu người của em và tất cả thành viên trong đoàn đềuđáng tự hào. Hãy kể tất cả để thật nhiều người biết đến và nhân rộng tinh thần tương thân tương ái này.
Quay lại câu chuyện của tôi, khi dừng lại ở tầng thứ nhất của dốc ba tầng, đập vào mắt tôi là la liệt người nằm trên cỏ nát, mặt mũi đầy máu, những tiếng kêu gào đau đớn thất thanh vang lên.
Tôi gắng sức gọi thật to để “xế” đang trườn xuống chạy lên đường lấy ba-lo có đồ cứu hộ và mọi người đang tò mò đứng trên cùng xuống giúp đỡ các nạn nhân. Ngay phút đầu tiên ấy, tôi đã mất bình tĩnh đến mức không thể mở được chiếc túi chứa băng, gạc của mình.
Tay tôi run lên khi vòng băng giữ gạc cầm máu cho người đàn ông có vết rách to, dài, máu chảy ròng ròng trên đầu, xuống mặt, miệng lắp bắp: Cố lên anh, em cầm máu cho anh rồi. Có một bạn nữ nào đó ngồi cạnh bên nên tôi tiếp tục rời chân sang nạn nhân khác.
Đó là một khuôn mặt rất to, đã tái trắng, mắt trợn, miệng há ra. Sờ má anh vẫn thấy ấm, tôi nghĩ nạn nhân còn sống và ra sức gọi họ tỉnh lại. Gọi mãi, gọi mãi không thấy anh phản ứng gì. Mọi người xung quanh kêu tôi hãy bình tĩnh. Họ đặt tay lên mũi anh và kết luận: ngừng thở rồi, hãy để anh ấy ra đi...
Chân tôi khi ấy run lên, nước mắt ứa, cổ họng vang lên những tiếng nấc. Cận kề người đàn ông to béo mặt trắng bệch ấy là một cô gái trẻ với mắt trợn ngược, mặt đầy máu. Hình ảnh này thật sự ám ảnh, xót xa.Tôi đau lắm, muốn vuốt mắt, đắp chăn cho những nạn nhân đó nhưng phải nhờ một chú khác làm hộ vì run, sợ.
Những tiếng kêu gào đau đớn của một cô gái trẻ đang được một bạn nữ ôm người, bạn nam giữ chân (có lẽ để không bị tụt xuống đoạn vực phía dưới) kéo tôi ra khỏi cơn thất thần. Tôi biết, mình phải đi tiếp vì có nhiều người cần được cứu sống. Khi hỏi thăm tình trạng, thấy nạn nhân chỉ bị đau ở chân, tôi gọi mọi người đến đưa chị lên đường.
Sau sự cố lần này, tôi nhận ra, trong tình huống rối ren, càng nơi nào có tiếng gọi to, nhiều nhất, nơi ấy càng thu hút được người đến giúp. Chiếc khăn quàng cổ, quà tặng và là vật tạo dáng yêu thích của tôi được mang ra làm dây cố định người bệnh vào cáng tự chế khi xung quanh không có dây thừng.
Tôi được giao ngồi bên nam thanh niên bị thương đang dựa vào tảng đá khác để cánh con trai vận chuyển người bệnh. Vừa ngồi xuống, nạn nhân này vội nắm chặt tay tôi nói liên hồi bằng giọng miền Nam:“Đừng bỏ tôi lại một mình”, “tôi đau quá”, “đây là đâu”, “vì sao tôi ở đây”…
Anh hoàn toàn không nhớ được gì về bản thân, gia đình, bè bạn. Khi ấy tôi chỉ biết hứa không đi, nói cứu hộ sắp tới rồi, giới thiệu bản thân và nói chuyện về Sapa tươi đẹp để anh bớt hoảng loạn. Sau khi vào viện, người thanh niên này được khâu 5 mũi trên đầu, có máu tụ trong não và phổi nhưng may mắn lấy lại được trí nhớ và dần hồi phục.
Đây cũng là nạn nhân tôi trăn trở nhất khi vào bệnh viện tìm kiếm người của vụ tai nạn. Do không biết tên tuổi, quê quán, các bác sĩ không thể giúp tôi xác định nơi anh nằm. May mắn sau khi đi từng phòng bệnh, tôi gặp được anh và cái nắm tay cùng nụ cười: “Em nhớ hôm qua đã nắm chặt tay một cô gái và nói đừng bỏ tôi một mình, hóa ra đó là chị ạ”khiến trái tim trở nên hạnh phúc.
Rời chàng trai “không nhớ nổi tên mình” khi anh được cáng lên bờ, tôi tiếp tục tụt xuống tầng dốc tiếp theo. Ở đây, có nhiều nạn nhân khác, họ không bị chảy máu bên ngoài và được một hai bạn ngồi bên. Tôi đến chỗ người phụ nữ đang nói không lên lời, thì thầm: chị bị đau ở ngực, khó thở lắm, chị tên Dung, đi cùng chồng, mẹ đẻ và em gái ruột.
Không biết phải làm gì với nạn nhân này, tôi gọi điện cho 115 hỏi và xin họ mau tới cứu người. “Nạn nhân vẫn tỉnh táo, có thể chuyển lên được”, nghe câu ấy tôi liền nhờ mọi người đến giúp. Trước khi chị được chuyển đi, tôi lên trên khoảng 1-2m băng bó cho người đàn ông to con giọng Sài Gòn bị thương ở đầu.
Khi ấy, bông gạc mang đi đã hết, rút túi băng vệ sinh, tôi đặt lên đầu rồi băng lại cầm máu cho anh. Những chiếc băng vệ sinh này sau đó được cầm máu cho vài nạn nhân nữa. Có anh dưới đáy vực sau khi dùng 2 chiếc vẫn phải thủ thêm 2 chiếc nữa ^^.
Nghe cánh con trai kể lại, tôi mới biết chúng không nín được cười khi chuyển các nạn nhân có băng vệ sinh trên đầu. Mọi người trêu rằng, sau này khi đi phượt, dù là con gái hay con trai cũng nên mang theo dụng cụ cầm máu này, nhất là loại có cánh =))).
Tiếp chuyện về chị Dung và người đàn ông giọng Sài Gòn bị thương trên đầu, theo kinh nghiệm khi gặp nạn nhân, tôi luôn hỏi họ đau ở đâu, họ tên, quê quán, đi cùng ai, cách liên lạc với gia đình.
Kinh nghiệm đó đã giúp tôi phát hiện ra người đàn ông mình đang băng bó, tên Bảo kia là chồng của chị Dung. A một tiếng rồi tôi nói lớn xuống dưới: Chị Dung ơi, chồng chị ở đây, anh ấy an toàn rồi.
Nét mặt của người đàn ông có BVS trên đầu cũng như giãn ra. Khi nhiều người hơn gồm cả đoàn phượt của tôi, những người đi đường và dân bản địa xuống giúp, tôi tiếp tục di chuyển xung quanh. Đứng bất thần một chút trước những xác chết nằm dài, tôi lại thở mạnh, lấy bình tĩnh, đứng nhìn xuống đáy vực bảo mọi người rằng mình tụt xuống tiếp.
Tôi nghe tiếng ai đó trong đoàn gọi lại: Chị ơi đừng xuống đó, dốc lắm, nguy hiểm. Mấy người dân cũng bảo, con gái đừng xuống đó làm gì. Vừa trả lời: Cháu còn sức, còn đồ cầm máu, cháu phải đi tiếp, tôi soi đèn điện thoại mò lối đi. Từng bước di chuyển từ trên đỉnh vực xuống dưới ấy, tôi đều rất sợ rằng mình có thể giẫm lên một ai đó đang nằm ở dưới vì trời tối quá. May mắn, suốt khoảng 150m ấy, tôi không giẫm phải nạn nhân nào.
Tầng thứ 3 của con vực dốc gần như thẳng đứng. Leader trong đoàn khi ấy ở đâu hiện ra, chỉ cho tôi lối dễ đi. Anh đứng trên soi đèn cho tôi bám cỏ trượt xuống. Vất đèn để tôi cầm, anh cũng tụt đi theo. Đoạn dốc này thật sự kinh khủng. Cỏ trơn bám đầy xăng dầu ô tô và bốc mùi khó chịu. Tôi sợ khi ý nghĩ mình có thể bị nổ tung hoặc cháy trong đám cỏ này. Sau nghe nhóc Như Thương (23 tuổi) kể rằng, em đã phải hút thuốc lá để lấy bình tĩnh, tôi thấy mình thật may mắn vì cái tàn thuốc ấy không âm ỉ rồi bùng lên.
Dưới đáy vực khi ấy có 4-5 người thanh nhiên, trong đó 2 người của đoàn. Đức Bùi (tên thường gọi là Bùi), anh Mạnh Hùng và Như Thương (khi đó không biết ở chỗ nào) tiếp cận khu vực này sớm nhất. Tôi khi ấy và rất lâu sau là đứa con gái đầu tiên và duy nhất có mặt ở cuối vực sâu. Đưa băng vệ sinh cầm máu cho một anh trai, tôi giục Bùi ra gọi giúp mọi người chuyển nạn nhân lên bờ, để tôi sức yếu hơn, ngồi cạnh em gái tên Vân, sv ĐH Y Hà Nội đang nằm trên đá, cỏ ở đó. Khi Bùi rời đi, Vân bất ngờ túm chân thằng bé vì sợ bị bỏ rơi. Trước đó, chàng trai của đoàn tôi đã tháo chiếc vòng tay may mắn mà thầy trụ trì ở một chùa trong Hà Tĩnh tặng cho, trao cho nạn nhân, mong truyền may mắn được cho em để tai qua nạn khỏi.
Tôi nắm lấy tay Vân, nói chị ở đây rồi và động viện em phải cố gắng vì còn mẹ và đứa cháu 11 tuổi cũng đi cùng xe đang chờ ở trên (lúc này nói dối vì tôi hoàn toàn không gặp họ),cô bé dần yên tâm trở lại.
Người Vân lạnh, tôi đi nhặt từng chiếc chăn đắp cho em. Những chiếc chăn này sau đó thật hữu ích, trở thành đệm cho cô bé khi được khiêng lên cáng. Vân bị đau ở chân, cột sống, mặt bê bết máu, cứu hộ 115 khuyên tôi qua điện thoại là không nên chuyển cô bé đi.
Rất lâu sau vụ tại nạn, bác sĩ và cứu hộ mới có mặt dưới đáy vực để vận chuyển những nạn nhân sống sót lên bờ. Dưới Vân còn một chị to béo bị thương rất nặng, nằm đè lên một xác chết khác,trong nắp của chiếc xe bị bay ra. Khi bác sĩ, công an và nhiều người hơn xuống đáy vực (khoảng 1 tiếng rưỡi – 2 tiếng sau tai nạn), chiếc nắp được đẩy ra và còn nữa những người bị chết.
Tất cả những nạn nhân tôi gặp đều bị kiến, bọ, ruồi bò lên người. Tiếng nhờ: chị ơi xem giúp em có con gì đang đốt thật ám ảnh. Tuy nhiên, hình ảnh đáng sợ nhất về những con bọ ấy, nằm ở chỗ Vân.
Ngoài kiến, có một con như con sán (tôi bị ám ảnh trong lầntrông bà ngoại sắp mất, sán bò từ trong miệng ra, ngeo ngẩy) bò vào hốc mắt của em. Chỉ biết hét một tiếng sợ hãi, tôi lấy tay nhặt con đó vất thẳng đi. Tôi liên tục phải gọi Vân vì cô bé quá yếu hay nhắm mắt lại. Mỗi lần nghe tiếng của tôi, Vân mở mắt ra. Trong ánh đèn mờ dưới đáy vực, tôi cúi nhìn vào mắt em, máu trong mắt vằn đỏ rực, hốt hoảng. Rất nhiều lần như thế rồi thành quen.
Khi tìm kiếm nạn nhân xung quanh không thấy và người xuống đông hơn chị to béo được ròng dây kéo cáng lên bờ. Đá bên trên mấy lần lăn xuống khu cuối vực đang có những người chúng tôi.
Vân là nạn nhân còn sống cuối cùng được chuyển đi. Lo xong cho em, tôi cũng bám dây thừng, níu tay các anh cơ động, cứu hỏa đứng dài theo dây, bám cỏ bò lên ở những chỗ không có người cứu hộ.
Nửa đường, cảm giác mệt phờ. Khi ấy, điện thoại đổ chuông, cả đoàn phượt đang chờ tôi, người cuối cùng của đoàn lên để di chuyển đến Sapa. Chân không muốn bước nữa nhưng suy nghĩ phải đi tiếp thúc đẩy tôi.
Có tiếng gọi ở trên: Chị ơi đi đường bên này, tôi rời con đường bị lạc vì khi ấy mệt chẳng rõ lối lên xuống, dọc ngang và đi theo đường cỏ bị nát. Bám cỏ, cào đất, vịn đá, cuối cùng tôi cũng lên được nơi có những cánh tay của cảnh sát, người dân đưa ra kéo tôi lên đường. Ngồi tựa vào hộ lan thở hổn hển một lúc, tôi lờ dờ bước đi tìm đồng đội của mình mà mấy lần được người dân kéo vào đường để tránh xe hay cái gì đó, khi ấy tôi không tỉnh để nhìn thấy rõ. Tôi còn nghe tiếng ai đó bảo mình rằng, làm gì mà như hết hồn, mồ hôi, đầu tóc bê bết thế kia. Sau một lúc đi và gọi “Phong Vân ơi” (tên đoàn Phượt của tôi), tôi được Nguyên Cu tìm thấy và dẫn về đoàn. Xế này của tôi sau đó còn giúp các chú công an vận chuyển đồ cứu thương, nước uống xuống khu vực xảy ra tai nạn do ô tô không thể di chuyển được.
 |
| Các thành viên nhóm phượt Phong Vân (Ảnh: Facebook Quỳnh Trang) |
Bữa cơm tối của chúng tôi khi ấy diễn ra lúc 00h. Trưởng đoàn và tôi mời cả đoàn nâng ly cảm ơn các em (trong đoàn khi ấy tôi và leader lớn tuổi nhất) đã làm rất tốt khi dũng cảm xuống vực cứu người. 16 thành viên sau đó đều nhớ và nhắc lại những nạn nhân mình cứu,những hình ảnh đáng sợ vừa qua.Đức Bùi, Nguyên Cu, Thịnh ST, Giáp, Thắng, Diệu Lê, Hoài Anh, Nguyễn Ánh, Như Thương, Quang Ngọc, Mạnh Hùng…đều cùng người dân vận chuyển,cứu được rất nhiều người.
Trong câu chuyện của chúng, tôi thấy những thứ còn ám ảnh hơn hình ảnh mình gặp. Đứa thấy anh đồng tử bị lòi ra, đứa bắt mạch ở cổ không được bèn lật nạn nhân ra thì chiếc cổ bị oặt, mặt mắt trợn trừng đầy máu, đứa không nhận dạng được mặt người vì máu phủ kín, nạn nhân yếu ớt thở, bong bong máu phập phù...
Những đứa trẻ mới 20-23 tuổi đã thật dũng cảm khi vượt qua nỗi sợ để chung tay cứu nạn với một số người dân, khách qua đường. Trên đường khi ấy có rất đông người hiếu kỳ đứng xem nhưng ít ai xuống vực sâu. Một số người xuống chỉ để hôi của.
Trong lúc nguy nạn, rối loạn, bọn nhóc còn nghĩ ra nhiều chiêu trò để cứu được nhiều nhất các nạn nhân như: móc bông trong gối nằm của xe khách để cầm máu, xin dây thừng cột vào cây làm điểm tựa kéo cáng bằng ghế lên, dùng cờ lê đóng xuống đất để leo dần tới đường. “8 người mới đưa được một cáng lên. Vực dốc, chúng em phải dùng cả đầu, vai, lưng, ngực để giữ nạn nhân không bị tụt xuống”, Nguyên Cu kể. Quần, giầy, chân tay của mấy đứa em vì phải leo lên xuống vực dốc đá nhiều lần mà rách nát, trầy xước. Nhưng trên khuôn mặt chúng là niềm vui vì đã gắng hết sức làm được việc tốt.
Câu chuyện về vụ tai nạn chỉ được nhắc đến trong chưa đầy 5 phút trong bữa ăn, chúng tôi phải chuyển chủ đề khác vì không muốn nhớ lại các hình ảnh hãi hùng đó. Rượu được lôi ra để uống cho quên sự đời.
Đêm đó, tôi cùng làm 4-5ly và khi vừa nằm xuống giường (lúc hơn 2h đêm) đã lăn ra ngủ không biết gì. Ngày hôm sau, tôi lên đường về TP làm công việc của một nhà báo. Các thành viên Phong Vân phượt chiều đó cũng vào bệnh viện thăm các nạn nhân mình cứu đêm qua. Những cái bắt tay, lời cảm ơn của gia đình và chính nạn nhân (chứng tỏ nạn nhân đã có dấu hiệu hồi phục) khiến mọi người hạnh phúc.
“Chuyến đi lần này, nó vui có, buồn có, cảm xúc lẫn lộn. Nó vui vì làm được những điều nó thích, được thỏa mãn đam mê. Nó buồn vì nó là một con người, nó ước nó trở thành siêu nhân. Nó cũng sợ lắm. Chân nó run lên, đầu óc nặng trĩu, nhưng nó vẫn hành động như có ma lực nào đó thúc nó làm… Nó nhờ chúc tới những người bị nạn sớm bình phục,s ớm trở về với cuộc sống đầy ý nghĩa này”, tâm sự của Mr.Bùi (Bùi Ngọc Đức) khi về đến thủ đô, lúc 20h ngày 3/9.
Văn Chung
">Tâm sự xúc động của thành viên nhóm phượt cứu người ở Lào Cai
友情链接
