Bộ trưởng TN&MT: Ưu tiên hồi sinh các 'dòng sông chết' để khôi phục nguồn nước

Tình hình thực hiện chính sách,ộtrưởngTNMTƯutiênhồisinhcácdòngsôngchếtđểkhôiphụcnguồnnướbảng xếp hạng vl pháp luật về an ninh nguồn nước thời gian qua là một trong những nội dung đại biểu Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh, sáng 4/6.

Gửi báo cáo một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tới đại biểu, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết, để giải quyết vấn đề hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn diễn ra thường xuyên trong thời gian qua, từ năm 2025, hàng năm, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ công bố kịch bản nguồn nước trên các lưu vực sông liên tỉnh.

Theo đó, kịch bản nguồn nước là căn cứ để điều hòa phân bổ nguồn nước và các Bộ, UBND cấp tỉnh trên lưu vực sông lập kế hoạch khai thác, sử dụng tài nguyên nước nhằm chủ động nguồn nước phục vụ sinh hoạt, sản xuất của Nhân dân.

Công tác này, ông Đặng Quốc Khánh nhận định sẽ nâng cao tính chủ động của từng địa phương trong việc ứng phó tình huống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn với ưu tiên cao nhất đảm bảo nước sinh hoạt của Nhân dân.

Đáng chú ý, một trong những giải pháp được đề cập là phục hồi, làm sống lại các "dòng sông chết". Bộ trưởng cho rằng, đã đến lúc phải xem đây là một trong những vấn đề cần được ưu tiên triển khai trong những năm tới nhằm khôi phục nguồn nước, tạo dòng chảy, cải tạo cảnh quan môi trường sinh thái và các giá trị của nguồn nước đã mất đi do quá trình phát triển kinh tế, đô thị hóa, các hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp gia tăng.

"Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ xây dựng trình Thủ tướng kế hoạch, chương trình, đề án phục hồi nguồn nước bị suy thoái, cạn kiệt, ô nhiễm. Ưu tiên phục hồi các "dòng sông chết" nhằm khôi phục nguồn nước, tạo dòng chảy, cải tạo cảnh quan môi trường sinh thái, trong đó kèm theo chương trình, đề án, dự án ưu tiên làm "sống lại" các dòng sông", Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nêu rõ.

Bộ Tài nguyên và Môi trường kiến nghị Quốc hội xem xét bảo đảm mức chi cho bảo vệ môi trường không dưới 1% tổng chi ngân sách Nhà nước và tăng dần tỷ lệ này theo tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế.

Đồng thời, kiến nghị Chính phủ xem xét, xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia để đầu tư nguồn lực cho các tỉnh, thành phố xây dựng hệ thống thu gom, xử lý nước thải đô thị, khu dân cư tập trung, trước mắt tập trung cho giai đoạn 2025 - 2030.

Đề cập đến những tồn tại, hạn chế về tình hình thực hiện an ninh nguồn nước thời gian qua, ông Đặng Quốc Khánh cho hay, nguồn nước của Việt Nam chủ yếu phụ thuộc vào nước ngoài và phân bố không đều theo không gian và thời gian.

Cụ thể, tổng lượng nước từ nước ngoài chảy vào Việt Nam khoảng 504,4 tỷ m3, chiếm 60% tổng lượng dòng chảy trung bình nhiều năm; mùa cạn kéo dài 7 - 9 tháng chỉ chiếm khoảng 28%.

Bên cạnh đó, nguồn nước phân bố không đều theo không gian và thời gian; rừng đầu nguồn bị suy giảm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn sinh thủy trên các lưu vực sông; biến đổi khí hậu đã tác động mạnh mẽ đến tài nguyên nước.

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường đánh giá, áp lực phát triển kinh tế - xã hội, nhu cầu nước tăng nhanh chóng: bình quân trong vòng 50 năm qua, nhu cầu nước đã tăng gấp 3 lần do sự gia tăng dân số, phát triển nông nghiệp, công nghiệp, đô thị hóa; dự báo đến năm 2030 nhu cầu sử dụng nước cho các ngành khoảng 122,47 tỷ m3/năm, đến năm 2050 khoảng 131,7 tỷ m3/năm.

Trong khi đó, ô nhiễm nguồn nước gia tăng bởi với sự phát triển kinh tế, quá trình đô thị hóa nhanh, các hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp gia tăng kéo theo các hoạt động xả nước thải, nhất là nước thải chưa được xử lý đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn xả vào nguồn nước.

Theo ông Đặng Quốc Khánh, điều này đã và đang tác động, gây sức ép ngày càng lớn, nghiêm trọng đến cả số lượng và chất lượng nguồn nước các sông, suối và các tầng chứa nước (lưu vực sông Nhuệ - Đáy, Cầu và hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải…).

Bộ trưởng cũng nhìn nhận, suy giảm, cạn kiệt dòng chảy ở nhiều dòng sông, đoạn sông (hạ lưu các sông chính như sông Hồng, sông Vu Gia - Thu Bồn, sông Ba...; ở hạ lưu hàng trăm các hồ chứa thủy điện, thủy lợi).

"Theo đánh giá của các Tổ chức quốc tế, mức đảm bảo an ninh nguồn nước quốc gia của Việt Nam hiện nay chỉ đạt mức 2/5 (trong khi đó ở Indonesia đạt mức 3/5, Hàn Quốc và Úc đạt 4/5 là mức cao nhất thế giới năm 2020)", tư lệnh ngành Tài nguyên và Môi trường thông tin.

Kết thúc nhóm vấn đề Tài nguyên và Môi trường, 14h30 cùng ngày, Quốc hội sẽ chất vấn nhóm vấn đề thứ hai thuộc lĩnh vực Công Thương.

Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên sẽ trả lời về công tác quản lý, giám sát, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong hoạt động thương mại điện tử; giải pháp đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu, thúc đẩy việc thực hiện các FTA và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Cùng đó là việc thực hiện chính sách, pháp luật phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp cơ khí, nhất là trong chế biến nông, lâm, thủy sản, phát triển nông nghiệp, nông thôn.