Nhận định, soi kèo Club Leon vs Puebla, 9h05 ngày 29/11

Trong báo cáo tài chính hồi đầu tháng này, cả Google và Twitter đều đã chủ đích "nói giảm nói tránh" mảng kinh doanh dựa trên dữ liệu người dùng của họ, cũng như những sự ảnh hưởng về doanh thu khi Quy định chung về Bảo vệ Dữ liệu (GDPR) của Liên minh châu Âu (EU) chính thức có hiệu lực từ ngày 25/5 tới. Bê bối Cambridge Analytica của Facebook cũng đã tập trung sự chú ý của công chúng về cách mà các công ty công nghệ thu thập dữ liệu của người dùng, nhiều khả năng sẽ làm nền tảng cho các quy định khác về bảo mật dữ liệu chứ không chỉ dừng lại ở GDPR.

Google có quyền truy cập vào lượng thông tin người dùng rất lớn, lớn đến mức khó có thể đong đếm được thông qua nhiều nền tảng và dịch vụ của mình: Search, Youtube, Gmail, Cloud, Chrome và loa thông minh Google Home. Trong quý đầu tiên của năm 2018, Google đã thu về tới 26,6 tỷ USD chỉ từ quảng cáo, chiếm tới 85% tổng doanh thu của công ty. eMarketer thậm chí còn ước tính Google sẽ chiếm 31% tổng doanh thu từ quảng cáo kỹ thuật số của cả thế giới trong năm nay.

Thế nhưng, Google luôn lập luận rằng mảng kinh doanh quảng cáo cốt lõi của họ không thực sự phụ thuộc vào dữ liệu người dùng nhiều đến như vậy, nên họ sẽ không gặp nhiều rủi ro khi các quy định mới được ban hành. Ông Sundar Pichai, CEO của Google từng nói: "Điều quan trọng mà mọi người cần phải hiểu là phần lớn mảng kinh doanh quảng cáo của chúng tôi đến từ Search, nơi chúng tôi dựa vào lượng thông tin rất hạn chế là các từ khóa mà người dùng truy vấn để hiển thị những quảng cáo liên quan".

Twitter, một nền tảng mạng xã hội cũng kiếm tiền chủ yếu nhờ quảng cáo khẳng định rằng họ không hề giống các công ty khác, những công ty đang biến quyền riêng tư của người dùng trở thành những rắc rối không đáng có. Trên thực tế, công ty chỉ mới bắt đầu có lợi nhuận trong thời gian gần đây. CEO Jack Dorsey cho biết: "Chúng tôi khác với những công ty kia, vì Twitter là công khai. Chúng tôi là nền tảng với những cuộc hội thoại công khai, nên tất cả các dữ liệu của chúng tôi đều ở ngoài đó, đều được công khai, đều được mở. Và mảng kinh doanh dữ liệu của chúng tôi chỉ tổ chức lại những dữ liệu công khai đó theo thời gian thực để các thương hiệu, các nhà nghiên cứu và các tổ chức có thể sử dụng nó dễ dàng hơn mà thôi".

Bạn đã thấy sự khác biệt chưa?

Trong khi đó, Netflix, không bán quảng cáo như Google và Twitter nhưng dựa vào lịch sử xem của người dùng để giữ chân họ trong nền tảng của mình, khẳng định rằng trong những ngày này, công ty không thực sự hoạt động dưới danh nghĩa một công ty công nghệ.

"Khách quan mà nói, chúng tôi giống một công ty truyền thông hơn mà một công ty công nghệ",CEO Reed Hastings cho biết, đồng thời lấy ví dụ về việc công ty đang lên kế hoạch chi hơn 10 tỷ USD cho các nội dung trong năm nay, so với 1,3 tỷ USD dành cho công nghệ. Ông cũng cảm thấy mừng vì đã không tham gia vào ngành công nghiệp quảng cáo và "phải chịu sức ép giống như những công ty khác trong thời gian này".

Apple, công ty kiếm tiền chủ yếu nhờ phần cứng và dự kiến sẽ công bố doanh thu vào ngày 1/5 tới cũng đưa ra lập luận tương tự. Khi CEO Tim Cook được phỏng vấn bởi trang MSNBC hồi tháng trước, rằng ông sẽ làm gì khi rơi vào tình cảnh của Mark Zuckerberg, ông nói:

"Làm gì ư? Tôi sẽ không bao giờ ở trong tình huống đó".

Theo đại diện Facebook, mạng xã hội này nhận được phản ánh của người dùng về việc họ không thích các bài spam thúc giục người khác tương tác theo kiểu thích, chia sẻ, bình luận và các hành động khác.

Ví dụ: “Hãy Thích bài viết này nếu bạn thuộc cung Bạch dương!” Còn được gọi là “câu kéo tương tác”, thủ thuật này sẽ thúc đẩy tương tác để lợi dụng thuật toán trên Bảng tin của chúng tôi nhằm tiếp cận nhiều người hơn.

“Vì vậy từ tuần này, chúng tôi sẽ bắt đầu hạ bậc những bài viết nào của Trang và người dùng mà có hành vi câu kéo tương tác”, thông tin từ Facebook cho hay.

Cùng đó, để khuyến khích tương tác xác thực hơn, đội ngũ Facebook đã xem xét và phân loại hàng trăm nghìn bài viết nhằm cung cấp thông tin cho mô hình máy học.

"Nếu một người có thể học hỏi từ một cuốn sách có bản quyền, liệu máy móc có thể học được từ cuốn sách đó hay không?", Reben đặt câu hỏi với Engadget. Phần lớn nghệ thuật của Reben, được hỗ trợ bởi tổ chức phi lợi nhuận Stochastic Labs, đều có mục đích đặt ra những vấn đề hóc búa như vậy. Ông nói với Engadget: "Cách tốt nhất để làm một cái gì đó khiêu khích và công khai là khơi mào câu chuyện và đưa chúng đến nơi mà công chúng có thể bắt đầu suy nghĩ về chúng".

Để đạt được mục đích đó, Reben đã khởi xướng các dự án như Let Us Exaggerate, "một thuật toán tạo ra ngôn ngữ vô nghĩa từ các bài viết trên diễn đàn Artforum", Synthetic Penmanship, mô phỏng chính xác chữ viết tay của một người, Korible Bibloran, một thuật toán tạo ra thánh kinh mới dựa trên hiểu biết về Kinh thánh và Kinh Koran, hoặc Algorithmic Collaboration: Fractal Flame, làm mờ ranh giới sáng tạo giữa con người và máy móc.

Reben giải thích: "Tôi bắt đầu với một chương trình tạo ra các cụm từ để tôi phải suy nghĩ, ví dụ như ‘cỏ dại'". Sau đó ông suy nghĩ về cụm từ đó trong khi EEG và các cảm biến khác ghi lại phản ứng của ông. Tiếp đến, dữ liệu được đưa vào một thuật toán nghệ thuật để tạo ra hình ảnh. "Phiên bản kỹ thuật số sử dụng sản sinh phân dạng IFS, nơi bảng màu được máy tính lựa chọn từ cụm từ trong các kết quả tìm kiếm hình ảnh của Google, sau đó hiển thị các phiên bản khác nhau cho tôi lựa chọn bằng cách đo phản ứng của tôi đối với hình ảnh".

Algorithmic Collaboration: Fractal Flame - Disobedient Strawberry

Công nghệ mới vi phạm luật bản quyền hiện có không phải là mới. Ben Sobel, một hội viên tại Trung tâm Internet và Xã hội Berkman Klein, Đại học Harvard chia sẻ với Intellectual Property Watch vào tháng 8/2017: "Vào những năm 1980, Tòa án Tối cao Mỹ đánh giá ai "là tác giả" hình ảnh của một trò chơi điện tử được tạo ra bởi phần mềm theo dữ liệu đầu vào của người chơi. Các học giả về Sở hữu Trí tuệ vẫn đang tìm cách xử lý sản phẩm được tạo ra bởi một trí tuệ nhân tạo, ít nhất là 30 năm rồi".

Một trong những điểm kết nối giữa AI và luật bản quyền tập trung vào việc các hệ thống này được đào tạo như thế nào, đặc biệt là quá trình học máy. Hầu hết các hệ thống như vậy dựa vào số lượng lớn dữ liệu - hình ảnh, văn bản hoặc âm thanh - cho phép máy tính tìm kiếm các mẫu trong đó. Amanda Levendowski, giáo viên giảng dạy tại Trường Luật Đại học New York, lập luận trong nghiên cứu trên Washington Law Review: "Hệ thống AI được thiết kế tốt có thể tự động điều chỉnh phân tích mô hình theo dữ liệu mới. Đó là lý do tại sao các hệ thống này đặc biệt hữu ích cho các nhiệm vụ phụ thuộc vào những nguyên tắc khó giải thích, chẳng hạn như việc tổ chức các trạng từ trong tiếng Anh, hoặc khi viết mã chương trình đặc biệt phức tạp".

Tuy nhiên, vấn đề phát sinh khi các bộ dữ liệu sử dụng để đào tạo AI bao gồm các tác phẩm có bản quyền mà không có sự cho phép của chủ sở hữu bản quyền. Sobel giải thích: "Đây là hành vi xâm phạm bản quyền giả định trừ khi nó được cho phép bằng học thuyết sử dụng hợp lý". Đây chính là vấn đề mà Google đã gặp phải khi đưa ra sáng kiến Google Books vào năm 2005 và ngay lập tức bị khởi kiện vì vi phạm bản quyền.

Algorithmic Collaboration: Fractal Flame – Unrecoverable Discretionary Trust

Trong vụ kiện giữa tổ chức Authors Guild và Google, nguyên đơn cho rằng bằng cách số hóa và chú thích khoảng 20 triệu đầu sách, công ty tìm kiếm đã vi phạm bản quyền của Guild. Google phản đối bằng cách lập luận rằng hành động của họ đã được học thuyết sử dụng hợp lý bảo vệ. Vụ án được giải quyết vào năm ngoái khi Tòa án tối cao từ chối kháng cáo của Author Guild, để lại phán quyết cho tòa án cấp thấp hơn vốn nghiêng về phía Google. Sobel nói với IPW rằng: "Điều này thường xảy ra vì các mục đích sử dụng là những gì mà một số học giả gọi là không diễn tả được. Họ phân tích sự thật về các tác phẩm thay vì sử dụng các diễn đạt có bản quyền của tác giả".

Mọi thứ trở nên khó khăn hơn khi AI được đào tạo để tạo ra các tác phẩm biểu cảm, như cách Google đã đưa vào hệ thống của mình 11.000 cuốn tiểu thuyết lãng mạn để cải thiện giọng đàm thoại của AI. Sobel giải thích, điều đáng sợ là tác phẩm do AI tạo ra sẽ thay thế cho thị trường bản gốc. "Chúng tôi quan tâm đến cách các tác phẩm cụ thể được sử dụng, nó sẽ ảnh hưởng đến nhu cầu của tác phẩm đó như thế nào".

Synthetic Penmanship

"Không thể tưởng tượng được rằng chúng ta sẽ chứng kiến ​​sự gia tăng của công nghệ có thể đe dọa không chỉ tác phẩm cá nhân mà nó được đào tạo, mà còn, trong tương lai, có thể tạo ra những thứ đe dọa tác giả của những tác phẩm đó". Vì vậy, Sobel đã lập luận với IPW, "Nếu việc học máy biểu cảm đe doạ thay thế các tác giả là con người, thì có vẻ như không công bằng để đào tạo AI về các tác phẩm có bản quyền mà không bồi thường cho tác giả của những tác phẩm đó".

Đó là một phần của những gì mà Sobel gọi là "tình thế tiến thoái lưỡng nan của học thuyết sử dụng hợp lý". Một mặt, nếu việc sử dụng biểu cảm của học máy không được bảo vệ bởi học thuyết sử dụng hợp lý, bất kỳ tác giả nào có tác phẩm được sử dụng như là một phần của bộ dữ liệu huấn luyện sẽ có thể khởi kiện. Điều này sẽ tạo ra trở ngại lớn cho sự phát triển của công nghệ AI. Mặt khác, Sobel khẳng định với IPW, "một siêu AI sẽ có xu hướng thay thế con người trong các công việc sáng tạo, và điều đó có thể làm trầm trọng thêm bất bình đẳng thu nhập mà nhiều người lo sợ trong thời đại AI".

Algorithmic Collaboration: Fractal Flame – Magnified Reassignment

Những phân nhánh pháp lý có ý nghĩa khác hơn là lá chắn của người bị khởi kiện. Các quy tắc về bản quyền tác động đến AI. Nếu bạn không thể đào tạo AI bản quyền của bạn về các tài liệu có bản quyền, bạn phải tìm các tài liệu khác: như khu vực công cộng. Vấn đề với điều đó là nhiều tác phẩm trong đó - được viết trước những năm 1920 chủ yếu bởi các tác giả nam da trắng phương Tây - tự bản thân họ đã có thành kiến.

Một ví dụ là các email của Enron, được Ủy ban điều tiết năng lượng liên bang phát hành cho khu vực công cộng vào năm 2003. Bộ dữ liệu này chứa 1,6 triệu email và có nguy cơ pháp lý rất thấp khi sử dụng vì Enron và nhân viên cũ không còn sống để kiện bất kỳ ai. Tuy nhiên, tập dữ liệu thường chỉ được sử dụng để đào tạo các bộ lọc thư rác. Cụ thể là vì các email này chứa đầy những điều dối trá.

"Nếu bạn nghĩ có thể có những thành kiến ​​đáng kể trong các email gửi đến cho nhân viên của công ty dầu khí Texas, công ty đã sụp đổ dưới sự điều tra của liên bang về gian lận bắt nguồn từ nền văn hoá phi đạo đức có tổ chức, bạn đã đúng", Levendowski viết. "Các nhà nghiên cứu đã sử dụng email của Enron đặc biệt để phân tích thành kiến giới tính và quyền lực".

Ngay cả những nguồn gần đây như dữ liệu được chia sẻ bởi tổ chức Creative Commons (tài sản sáng tạo công cộng) không phải là không có chút thiên vị. Ví dụ, Wikipedia là một nguồn thông tin rất lớn, tất cả đều có thể được sử dụng lại vì được Creative Commons cấp phép, điều này làm cho nó trở thành một tập dữ liệu dồi dào cho việc học máy. Tuy nhiên, như Levendowski chỉ ra 91,5% biên tập viên của trang web này là nam giới, và điều này – dù có chủ ý hay không - có thể ảnh hưởng đến cách thức trình bày các thông tin liên quan đến phụ nữ và các vấn đề của phụ nữ. Và điều này có thể ảnh hưởng đến thuật toán đầu ra của AI.

Algorithmic Collaboration: Fractal Flame - Fair and Square

Tuy nhiên, giải pháp cho những vấn đề này là khá khó. Cũng giống như các vấn đề về sử dụng hợp lý trong trường hợp của DVRs hay khỉ mào đen Naruto, mỗi nền tảng mới cho thấy những xu hướng công nghệ độc đáo và những phân nhánh pháp lý phải chậm chạp luồn lách qua hệ thống tòa án để theo kịp những xu hướng mới.

Sobel có chỉ ra một số đề xuất. "Có lẽ sẽ không có bản quyền nào cả", ông nói, đó là trường hợp các bức ảnh tự sướng của Naruto. "Các đề xuất rộng hơn bao gồm việc cấp quyền cho máy tính, điều mà tôi nghĩ sẽ đòi hỏi cải cách sâu hơn để công nhận một thuật toán là một thực thể có quyền. Tôi cho rằng điều đó thật xa vời. Nhưng thật lòng mà nói, không có giải pháp tuyệt đối nào cả".

Theo Engadget

Khi giải thích về cách Facebook nhận cookies, địa chỉ IP, và thông tin của trình duyệt khi người dùng truy cập các trang khác, David Baser nói rằng, "khi bạn nhìn thấy một video Youtube trên một trang mà không phải Youtube, trang đó sẽ bảo trình duyệt của bản yêu cầu video đó từ Youtube. Youtube sau đó sẽ gửi video cho bạn."

Có vẻ như Facebook đang tỏ ra chán chường khi là người duy nhất bị "chỉ điểm". Trong bài viết, họ thêm từ "cũng" vào khi nói về tình trạng thu thập dữ liệu mờ ám của các công ty khác nhằm khẳng định với người đọc rằng đây là chuyện không mấy xa lạ, nhưng có lẽ từ "cũng" ấy vẫn là hơi nhẹ.

Bài đăng cũng không trả lời được một trong những câu hỏi lớn nhất trong cuộc lấy lời khai của CEO Facebook trước Quốc hội vào tuần trước, khi Đại diện Quốc hội  Ben Lujan hỏi CEO Mark Zuckerberg về việc Facebook có xây dựng những bộ "tài liệu đen" chứa dữ liệu của những cá nhân không phải người sử dụng Facebook cho mục tiêu quảng cáo hay không?

Bài đăng blog hôm nay chỉ ghi chú rằng: "Khi bạn truy cập trang web hoặc ứng dụng sử dụng dịch vụ của chúng tôi, chúng tôi vẫn nhận được dữ liệu của bạn ngay cả khi bạn đã đăng xuất hoặc không có tài khoản Facebook. Điều này là do các ứng dụng và trang web khác không biết ai đang sử dụng Facebook. Nhiều công ty cung cấp các loại dịch vụ này, và như Facebook, họ cũng nhận được thông tin từ các ứng dụng và trang web sử dụng chúng."

Facebook có rất nhiều câu hỏi để trả lời về sự việc này, kể từ khi khi sự kiểm soát bảo mật và dữ liệu của nó chỉ có những người dùng đang sử dụng mạng xã hội này mới thể có truy cập được.

Mặc dù Facebook nói như vậy, các công ty khác vẫn đã thoát khỏi một cách nhẹ nhàng. Dù là Apple và Google không còn được điều hành bởi người sáng lập của chúng nữa, hoặc chúng ta cũng đủ nhận thức để thấy iOS và Android như một nền tảng nằm và nó không có trách nhiệm gì với các hành vi của ứng dụng thứ 3 từ các nhà phát triển, các nhà giám sát vẫn chỉ chăm chăm vào vụ việc của Zuckerberg và Facebook.

Bê bối Cambridge Analytica làm nổi lên việc Facebook không thể thi hành các chính sách cấm các nhà phát triển ứng dụng chia sẻ hay bán dữ liệu mà họ thu được từ người sử dụng Facebook. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu Apple và Google có làm việc tốt hơn ở việc giữ đúng chính sách hay không. Và trong khi Facebook cho phép người dùng đưa tên và sở thích của bạn bè cho Giáo sư Aleksandr Kogan - người đã bán số dữ liệu này cho Cambridge Analytica, thì các ứng dụng Android và iOS vẫn liên tục hỏi bạn có phép chúng truy cập tới danh bạ và danh sách bạn bè của bạn được không, và chúng ta vẫn không quan ngại gì về điều đó.

Bí thư thành uỷ thành phố cho biết cả nước đang phấn đấu có 1 triệu lao động trong ngành CNTT. Nếu ước tính số người trong độ tuổi lao động của cả nước là 40 triệu người thì tỷ lệ lao động CNTT chiếm trên 2,5%.

“Như vậy tỷ lệ lao động CNTT-VT ở thành phố mình thấp hơn trung bình cả nước, ít nhất theo con số tôi có”, ông Nguyễn Thiện Nhân kết luận.

Trong buổi hội thảo này, cũng có ý kiến cho rằng vấn đề nhân lực CNTT tại TP.HCM đang không đáp ứng kịp nhu cầu phát triển nhanh của thành phố. Trả lời việc này, ông Nhân cho rằng thành phố đã có đề án phát triển nguồn nhân lực trình độ cao, trong đó có ngành công nghệ thông tin.

Do đó, nên có đánh giá chương trình phát triển nhân lực công nghệ thông tin trong thời gian vừa qua như thế nào, hoặc đặt hàng để hai năm rưỡi tới nữa làm gì để chuẩn bị cho các năm sau nữa. Đồng thời cần nâng cấp hệ đào tạo ở các trường đại học và các trường phổ thông để đáp ứng nhu cầu hiện tại.

Ông Nhân cho rằng thành phố nên đặt hàng Hội Tin học để đánh giá nhu cầu nhân lực công nghệ thông tin đến đâu, từ đó có giải pháp để đáp ứng.

Trong hai ngày 12, 13/4 vừa qua, tại Thụy Sỹ đã diễn ra Đại hội thường niên của Hiệp hội EMS quốc tế với sự tham gia của 75 đại biểu, đại diện cho 49 bưu chính các quốc gia cung cấp dịch vụ EMS trên toàn cầu.

Tại kỳ Đại hội lần này, các nhà cung ứng dịch vụ EMS trên toàn cầu đã có sự thống nhất cao trong việc đưa ra định hướng phát triển chiến lược cũng như các giải pháp để hỗ trợ và phát triển thương mại điện tử trên toàn mạng lưới. 

Đáng chú ý, trong khuôn khổ Đại hội thường niên của Hiệp hội EMS quốc tế, đại diện Liên minh Bưu chính thế giới (UPU) và Hiệp hội EMS quốc tế đã trao 9 giải Chất lượng dịch vụ EMS - “EMS Performance Awards”, bao gồm 6 giải Bạc dành cho các nhà cung cấp dịch vụ EMS của Việt Nam (Tổng Công ty chuyển phát nhanh Bưu điện - EMS Việt Nam), El Salvador, Hong Kong, Moldova, Slovenia, Thái Lan; và 2 giải Đồng cho Singapore và Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất. Theo kết quả đánh giá của Hiệp hội EMS quốc tế, năm 2017, không có nhà cung cấp dịch vụ EMS nào được trao giải Vàng về Chất lượng. 

Bên cạnh giải Chất lượng dịch vụ, giải thưởng Chăm sóc khách hàng - “EMS Call Centre of the Year” cũng đã được trao cho 15 nhà cung cấp dịch vụ EMS. Theo đó, bên cạnh Tổng công ty Chuyển phát nhanh Bưu điện của Việt Nam, còn có các nhà khai thác dịch vụ EMS của 14 quốc gia và vùng lãnh thổ khác trên thế giới nhận được giải này, gồm có: Azerbaijan, Cambodia, Cameroon, Trung Quốc, Ghana, Hong Kong, Hàn Quốc, Luxembourg, Macao, Madagascar, Mauritius, Singapore, Thái Lan và Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất.