Cùng với cuốn Văn hóa tín ngưỡng Việt Nam(đồng tác giả), tác phẩm này tiếp nối công việc biên khảo về tín ngưỡng của người Việt từ thời dựng nước với khái niệm thờ: Trời, Đất, Tổ tiên. Bắt đầu từ những niềm tin dân gian, trải qua sự giao thoa văn hóa với các tôn giáo lớn từ ngoại quốc (Nho, Phật, Lão, Công giáo), chúng ta đã có sự tiếp thu và chọn lọc, tạo nên một nền văn hóa tín ngưỡng mang bản sắc riêng.

Trong cố gắng truy nguyên về tận nguồn cội, tác giả quay về phân tích nền tảng của văn hóa tín ngưỡng Việt Nam, đó là chữ Ơn: Ơn trời, Ơn môi trường sống, Ơn tha nhân (Thiên - Địa - Nhân). Mối tương quan Thiên - Địa - Nhân bao hàm vũ trụ quan và nhân sinh quan.

Cấu trúc cuốn sách gồm ba phần, hai phần lớn nhất tập trung phân tích rõ nhân sinh quan và vũ trụ quan trọng đời sống tâm linh của người Việt, thể hiện qua các phong tục, tập quán cụ thể, ăn sâu vào nếp sống người dân Việt như tục để tang - giỗ; quan niệm và cách ứng dụng phong thủy; tục cúi chào - vái lạy; thờ Táo quân, treo câu đối, tảo mộ, thờ kính tổ tiên, mừng tuổi ngày Tết; tục cúng giao thừa... Trong đó, các phong tục đón Tết đón Xuân và mừng năm mới chiếm một phần quan trọng, vì gói ghém trong những nghi lễ là tầng tầng lớp lớp những niềm tin và quan niệm truyền thống.

Đi vào từng tục lệ, tác giả sẽ phân tích từ khái niệm cho đến thực hành. Trong khái niệm, người viết sẽ giải nghĩa tầm nguyên từ chiết tự chữ Hán, rồi tham khảo vô số các nguồn từ điển và sử liệu phong phú trong và ngoài nước (dã sử,Đại Việt Sử ký Toàn thư..), các truyện cổ và kho tàng ca dao tục ngữ dân gian. Điều này giúp người đọc hiểu được cặn kẽ nguồn gốc và ý nghĩa của các tập tục. Sang phần thực hành, tác giả ghi rõ cách thực hiện nghi thức và nghi lễ đó theo truyền thống dân tộc, dựa vào tư liệu là bài thơ, bài viết trong sách, báo, tạp chí xưa (Đông Dương tạp chí, báo Ngày Nay...).

Sự phong phú của các nguồn tài liệu, sự tỉ mỉ trong việc phân tích tầm nguyên, sự chi tiết trong những mô tả, sự cần mẫn trong việc đối chiếu... góp phần làm nên giá trị của cuốn Thực hành văn hóa tín ngưỡng Việt Nam.

Bên cạnh tư liệu văn bản, tư liệu hình ảnh cũng chiếm một phần lớn, minh họa trực quan và sinh động tất cả những yếu tố như: chữ Hán (khái niệm), tranh ảnh dân gian, hình ảnh các món đồ được sử dụng trong phong tục, cách thức thực hiện phong tục... Các hình ảnh góp phần quan trọng trong phần lý giải về phong thủy, giúp độc giả thấy rõ yếu tố phong thủy trong kiến trúc triều đình nhà Nguyễn, kiến trúc dân gian... với hình chụp toàn cảnh và hình cận cảnh từng chi tiết. Mỗi hình đều có chú thích kỹ lưỡng về từng bộ phận của một công trình kiến trúc.

Thực hành văn hóa tín ngưỡng Việt Namlà cuốn sách biên khảo cặn kẽ, với bề dày tư liệu, văn hóa và kinh nghiệm, được thực hiện bởi một nhà nghiên cứu tâm huyết. Tác phẩm góp phần làm phong phú thêm Tủ sách Triết học phương Đôngcủa NXB Trẻ và là tư liệu quý giá cho độc giả tìm hiểu về cội nguồn tín ngưỡng của người Việt.

Đây là một kho tàng để các thế hệ mai sau có điều kiện hiểu sâu hơn về lễ nghi, thờ cúng, phong tục tập quán tự ngàn xưa của dân tộc Việt vẫn được lưu truyền và phát triển cho đến ngày nay.

Vào khoảng 21h ngày 31/12/2020, một chiếc xe bán tải di chuyển từ lối rẽ đường Vành đai 3 trên cao cao xuống ngã tư Nguyễn Trãi - Khuất Duy Tiến đã dừng, đỗ chờ đèn đỏ ở phần đường cho xe rẽ trái.

Sau nhiều nhịp đèn, chiếc xe bán tải vẫn không di chuyển khiến các xe phía sau bị ùn thành hàng dài. Thấy vậy, một tài xế khác đi phía sau đã xuống xe nhắc nhở thì bị lái xe bán tải lao đến đánh liên tục vào mặt và đầu khiến nạn nhân bị gãy răng, rách trán, chảy nhiều máu và phải nhập viện cấp cứu. Tài xế xe bán tải đã rời khỏi hiện trường ngay sau đó.

Khi nhận được đơn trình báo của nạn nhân, Công an quận Thanh Xuân vào cuộc điều tra. Sau gần 2 ngày, lực lượng công an đã tìm thấy người này ở tỉnh Lào Cai và đưa về Hà Nội làm rõ hành vi vi phạm.

Trước đó, một vụ việc khác diễn ra vào đầu tháng 12/2020 tại TP. Thủ Dầu Một, Bình Dương cũng khiến dư luận “sục sôi” khi một nam thanh niên hành hung tàn nhẫn đối với một nữ sinh chỉ vì va chạm nhẹ với xe máy của nam thanh niên này. Toàn bộ sự việc đã được camera của một nhà dân gần đó ghi lại.

Theo đoạn clip, vụ va chạm giao thông giữa 3 phương tiện. Chưa biết đúng sai ra sao, nam thanh niên đi xe máy đã ngay lập tức xông đến đánh dã man vào đầu, mặt của nữ sinh điều khiển xe đạp điện.

Chưa dừng lại ở đó, người này còn rút trong người ra một cây gậy ba khúc đánh liên tiếp vào người em học sinh. Nhiều người dân chạy ra giúp người bị nạn và can ngăn thì người đàn ông mới dừng tay nhưng vẫn chửi bới, đe dọa nữ sinh rồi rời khỏi hiện trường.

Sau đó 1 ngày, Công an phường Tương Bình Hiệp (TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương) đã bắt giữ người đàn ông nói trên để điều tra, xử lý hành vi hung hãn, côn đồ, đánh dã man nữ sinh sau va chạm giao thông.

Có thể thấy, chỉ từ nguyên nhân ban đầu là những lời nhắc nhở hoặc va chạm rất nhỏ trên đường mà nhiều lái xe sẵn sàng xông vào hành hung đối phương một cách không thương tiếc. Thậm chí có trường hợp nạn nhân tử vong, còn kẻ hành hung người khác phải đối diện với mức phạt nhiều năm tù cùng sự ân hận muộn màng.

Cần ứng xử văn minh hơn

Nhiều người dân chứng kiến những sự việc tương tự cho rằng, khi va chạm giao thông ai cũng cho rằng mình đúng. Đa số không xử lý tình huống dựa trên những căn cứ pháp lý và cách hành xử văn minh mà thích dùng "võ mồm" để cự cãi, thể hiện cái tôi. Đôi khi sự nóng nảy bị đẩy lên chỉ vì những lời nói, hành động khiếm nhã ban đầu của một trong hai bên.

Độc giả Đình Thành (Hà Nội) kể lại câu chuyện khi anh từng chứng kiến một xe máy vượt đèn đỏ va chạm với một ô tô. Sau đó thanh niên điều khiển xe máy do sợ phải đền nên đã bỏ chạy. Tuy nhiên, chiếc xe máy này cũng bị hỏng, không thể đi nhanh nên bị chiếc ô tô bắt kịp.

Vì quá tức giận về hành vi "dám làm không dám nhận", tài xế điều khiển xe hơi đã xuống túm cổ, bạt tai thanh niên đi xe máy kia vài cái cho "bõ tức". Chính người lái ô tô sau đó cũng thừa nhận rằng việc anh có hành động đánh người là chưa đúng nhưng nếu thanh niên đi xe máy kia sau khi va chạm chỉ cần đứng dậy xin lỗi thì mọi việc có thể đã không quá phức tạp như vậy.

Trao đổi với VietNamNet, PGS.TS Tâm lý học Nguyễn Thị Thanh Hồng – Giảng viên cao cấp Đại học Sư phạm Hà Nội cho rằng, một bộ phận không nhỏ người dân hiện nay có xu hướng xử lý tình huống bằng bạo lực một cách rất tùy tiện. Nguyên nhân có thể do nhiều yếu tố như bản tính nóng nảy, tâm lý muốn áp đặt, do môi trường sống, mức độ xung đột tại thời điểm xảy ra va chạm,…

“Ở góc độ tâm lý học, họ thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc và hành vi, chưa có kỹ năng xử lý tình huống. Còn dưới góc độ về nhận thức, họ còn thiếu về kỹ năng ứng xử, chuẩn mực đạo đức và đặc biệt là về nhận thức về pháp luật chưa đầy đủ dẫn đến thái độ và hành vi không đúng mực”, PGS.TS Hồng phân tích.

Nhiều độc giả và chuyên gia cũng nhận định, ngoài việc cần được giáo dục để có một "cái đầu lạnh" khi ra đường, cần thiết phải có những chế tài xử lý nghiêm để hạn chế tình trạng xô xát khi va chạm giao thông, giúp lái xe ứng xử với nhau một cách văn minh hơn.

Thói côn đồ khi ra đường cần phải được nghiêm trị

Cần giải pháp mạnh tay nghiêm trị thói côn đồ

Trao đổi với VietNamNet, Luật sư Dương Đức Thắng - Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng: “Khi xảy ra va chạm giao thông thì các bên cần bình tĩnh, ứng xử văn minh để đưa phương án giải quyết tối ưu nhất trên tinh thần thượng tôn pháp luật và tôn trọng lẫn nhau”.

Vị Luật sư này viện dẫn, căn cứ vào mức độ nguy hiểm của hành vi, công cụ, phương tiện, mức độ hậu quả tổn hại về sức khỏe thì các đối tượng có thể bị phạt thấp nhất là 6 tháng tù và cao nhất là phạt tù chung thân theo Điều 134 Bộ luật Hình sự 2015.

Bên cạnh đó, trong trường hợp nếu các bên gọi người ra để trợ giúp, một số người mang theo cả "hàng nóng" để tham gia vụ ẩu đả gây ảnh hưởng đến an ninh, trật tự an toàn xã hội tại những nơi đông đúc, nhiều người qua lại,…có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Gây rối trật tự công cộng” theo quy định tại điều 318 Bộ luật Hình sự 2015, với mức phạt tiền từ 5-50 triệu đồng, phạt tù đến 7 năm.

Luật sư Dương Đức Thắng cho rằng, mấu chốt là cần tăng chế tài xử phạt lên mức cao hơn để đủ sức răn đe các lái xe thích “nói chuyện” với nhau bằng nắm đấm.

Tuy vậy, nếu chưa đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự thì các bên tham gia ẩu đả, xô xát ngoài đường cũng chỉ bị xử phạt hành chính về hành vi “Đánh nhau” theo quy định tại điểm a Khoản 2 Điều 5 Nghị định 167/2013/NĐ-CP  với mức phạt tiền là từ 500 nghìn đến 1 triệu đồng.

Vị Luật sư này cho rằng, mức phạt tại Nghị định 167 như trên là còn nhẹ, chưa phù hợp với tình hình thực tế hiện nay và cần thiết phải điều chỉnh theo hướng tăng đủ để có sức nặng kìm giữ những cái đầu nóng mỗi khi không may có va chạm xảy ra.

Hiện nay, các phương tiện thông tin như báo chí, mạng xã hội rất phát triển. Mọi hành vi vi phạm dù nhỏ của lái xe đều dễ dàng được ghi lại bởi camera an ninh hoặc thiết bị ghi hình của người dân và sẽ bị lực lượng chức năng xử phạt thích đáng. Không những vậy, những hành vi côn đồ, ứng xử vô văn hoá còn có thể bị cộng đồng lên án, "ném đá" mạnh mẽ.

Các chuyên gia cho rằng, khi mỗi người đều thể hiện sự nhường nhịn, ứng xử đúng mực sẽ góp phần xây dựng văn hóa giao thông văn minh hơn, để những chuyện đáng tiếc không xảy ra, gây hậu quả nặng nề cho cá nhân, gia đình và xã hội. Và quan trọng nhất, tự thân các lái xe cần nâng cao nhận thức về pháp luật để tránh tối đa va chạm xảy ra.

Hoàng Hiệp

Bạn có góc nhìn nào về vấn đề trên? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn dưới phần bình luận hoặc gửi bài viết về ban Ô tô Xe máy – báo VietNamNet theo địa chỉ: [email protected]. Những nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Che biển số ô tô, lộ rõ sự xấu xí của nhiều tài xế Việt

Nhiều lái xe có những hành vi “biến hoá” thay đổi BKS nhằm qua mặt hệ thống camera phạt nguội. Dù có bị xử phạt hay không thì rõ ràng, việc làm thay đổi biển số khi ra đường xuất phát từ động cơ không trong sáng của tài xế.

“Gần chục thợ máy, điện, sơn của chúng tôi làm việc hết công suất từ sáng đến tận 7-8 giờ tối vẫn chưa hết việc. Khách chủ yếu đem xe đến để kiểm tra, bảo dưỡng những hạng mục thiết yếu như: dầu máy, nước làm mát, điện, lốp, phanh,… Đặc biệt là anh em thợ sơn, đánh bóng có ngày phải làm đến 12 giờ đêm để kịp xong cho khách còn về quê”- anh Sơn chia sẻ.

Còn gara của anh Lê Hồng Đại tại thị trấn Phùng (huyện Đan Phượng, Hà Nội) đã phải dừng nhận bảo dưỡng và sửa chữa lớn ngay từ 20 Tết vì lượng xe đang “tồn” đã quá đông. Mấy ngày hôm nay, anh Đại chỉ nhận những xe sửa chữa nhỏ, thời gian nhanh hoặc trường hợp khẩn cấp không sửa không được.

“Năm nay chúng tôi có lịch nghỉ sớm và chỉ làm đến hết 26 Tết. Dù đã thông báo đến đông đảo khách hàng rồi nhưng nhiều người “phút chót” mới mang xe qua khiến xe dồn lại khá nhiều”,anh Đại chia sẻ với VietNamNet.

Nhiều chủ xe có nhu cầu bảo dưỡng, sửa chữa cho hay, đến vào thời điểm này mà chưa đặt chỗ trước thì chắc chắn sẽ nhận được những cái “lắc đầu” của nhiều gara, hoặc có nhận sữa chữa thì cũng phải xếp hàng dài. Nhưng trong trường hợp quá cấp thiết thì vẫn phải chờ để sửa cho được việc.

Nhiều gara, cơ sở chăm sóc xe đứng trước mối lo thiếu hụt lao động trong những ngày cận Tết. (Ảnh: Hoàng Hiệp)

Giá chăm sóc xe tăng cao, khách vẫn sẵn sàng “xuống tiền”

Nhiều chủ phương tiện cho hay, giá dịch vụ những ngày cận Tết luôn bị đẩy lên cao, nhất là ở các trung tâm chăm sóc, làm đẹp xe với các hạng mục liên quan đến sơn, đánh bóng, nâng cấp và dọn dẹp nội thất,...

Anh Nguyễn Việt Thắng (trú tại phường Mộ Lao, quận Hà Đông, Hà Nội) vừa mang "vợ hai" Honda CR-V đi sơn dặm lại vài chỗ bị xước nhẹ, đồng thời đánh bóng toàn bộ chiếc xe tại một cơ sở gần nhà.

Ngày thường, công việc này chỉ mất hơn 1 ngày với khoảng 3 triệu đồng, nhưng do đã là ngày 23 Tết nên gara báo phải mất 3 ngày với chi phí là 4 triệu đồng. Tuy nhiên, anh Thắng vẫn gật đầu bởi không muốn chiếc xe của mình bị xước ngang xước dọc để đi dịp năm mới. 

Dịch vụ chăm sóc xe như sơn, đánh bóng, dọn dẹp nội thất,... được nhiều người sử dụng trong dịp cận tết. (Ảnh: Hoàng Hiệp)

Còn tại một cơ sở chăm sóc xe tại quận Thanh Xuân (Hà Nội), từ sau ngày 23 Tết, giá dịch vụ như rửa xe hút bụi, dọn nội thất, khử mùi,... đang bắt đầu đắt khách và giá cũng bắt đầu tăng cao hơn so với ngày thường.

Theo lý giải của anh Giáp Ngọc Quý - chủ cơ sở thì do đội ngũ thợ chủ yếu là lao động ở các tỉnh xa, muốn về quê ăn Tết từ rất sớm, nhất là trong bối cảnh năm nay dịch bệnh còn khá phức tạp tại nhiều địa phương.

Vì vậy, để ổn định tâm lý cho đội ngũ thợ, anh phải tăng lương gấp rưỡi trong 1 tuần cận Tết để "giữ chân" người lao động. Chính điều này là nguyên nhân khiến giá dịch vụ tăng thêm từ 20 - 50% so với ngày thường.

"Dù muốn hay không thì hầu hết các gara đều buộc phải tăng giá trong dịp cận Tết này để bù lại chi phí nhân công cũng như tiền thuê mặt bằng cho những ngày đóng cửa sau Tết. Chúng tôi cũng có trao đổi với các chủ xe trước khi làm dịch vụ và hầu hết đều chấp nhận", anh Quý chia sẻ với VietNamNet.

Hoàng Hiệp

Bạn có góc nhìn (hoặc có trải nghiệm) nào về vấn đề trên? Hãy chia sẻ bài viết về Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Dịch vụ thuê xe tự lái dịp Tết: Nguồn cung còn nhiều, khách mặc cả mạnh

Hằng năm, đến khoảng 15 tháng Chạp mà không đặt trước, khách gần như không thể thuê được xe tự lái để đi Tết. Tuy nhiên năm nay, dù đã rất cận Tết nhưng không quá khó để thuê được một chiếc xe với giá hợp lý.