Cụ thể, vào năm 2018 trong tổng số người sử dụng Internet tại Việt Nam từ 16 đến 64 tuổi, lượng người dùng Facebook Messenger chiếm 79% nhưng con số đã giảm xuống còn 74% trong năm 2019, bằng với lượng người dùng ứng dụng Zalo lúc bấy giờ.

Đến năm 2020, tỷ lệ người dùng Facebook Messenger có sự tăng nhẹ nhưng vẫn thấp hơn Zalo. Cụ thể, Facebook Messenger đạt 75,8% và Zalo là 76,5%. Đây cũng là năm đánh dấu sự “soán ngôi” của Zalo để trở thành ứng dụng nhắn tin có tỷ lệ người dùng cao nhất Việt Nam.

Zalo “vượt mặt” Facebook Messenger, trở thành ứng dụng nhắn tin phổ biến nhất Việt Nam. Nguồn: Adsota.

Báo cáo Adsota cũng nhận định nếu Zalo được nâng cấp thành mạng xã hội thì có thể sẽ trở thành đối thủ trực tiếp của Facebook tại thị trường Việt Nam trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Gần đây Facebook đã cho phép các doanh nghiệp tạo cửa hàng, đây là một động thái để dấn thân vào mảng thương mại điện tử hãng này.

"Dù ra mắt khi thị trường đã có sẵn những ‘ông lớn’ như Facebook Messenger, Skype hay WhatsApp, Zalo vẫn thể hiện sức tăng trưởng chóng mặt của mình nhờ việc không ngừng cải tiến và cập nhật những tính năng mới…" - Adsota đánh giá.

Trong khi đó, một báo cáo mới nhất của Decision Labs cũng cho thấy ở mảng Social Platform, trong năm Quý 1- 2021, Zalo đã vượt Facebook và Youtube trở thành mảng xã hội phổ biến của GenZ với tỷ lệ sử dụng lên đến 94%. Cùng kỳ năm ngoái, tỉ lệ này lần lượt là 84%, 95% và 72% với Zalo, Facebook và Youtube. Ở GenY, trong năm 2021, Zalo hiện đang xếp trên Youtube với 88%..

Zalo đang là mạng xã hội có ưu thế với Gen X và Gen Y hơn so với Youtube

Báo cáo của Data Reportal vào tháng 2/2021 cho hay hiện có hơn 73,6% dân số Việt Nam dùng mạng xã hội, tương đương 72 triệu người. Con số này đã tăng lên 11% so với năm 2020, đồng nghĩa người dân quan tâm đến việc sử dụng mạng xã hội ngày càng nhiều hơn, theo xu thế phát triển.

Cũng trong quý I năm 2021, Zalo công bố hiện có 64 triệu người dùng thường xuyên với 1,7 tỷ tin nhắn được gửi đi mỗi ngày, tăng thêm 4 triệu người thường xuyên so với một năm trước đó. Như vậy, ước tính mỗi ngày có hơn 65% dân số Việt Nam đang sử dụng Zalo thường xuyên cho mục đích liên lạc, làm việc và học tập.

Đại dịch Covid-19 đã làm thay đổi thói quen của người dùng, từ đó đòi hỏi các ứng dụng phải liên tục chuyển đổi mạnh mẽ. Trong năm 2019, trung bình một người Việt sẽ dành khoảng 6,5 giờ để truy cập internet mỗi ngày. Tuy nhiên, trong đại dịch con số này đã tăng lên khoảng 7 tiếng/ ngày khi các hình thức giải trí ngoài trời bị hạn chế do dịch.

Điều này đồng nghĩa các ứng dụng phục vụ nhu cầu liên lạc, làm việc và giải trí phải nỗ lực và cải tiến từng ngày để phù hợp hơn với tình hình mới. Đặc biệt là những nền tảng công nghệ do người Việt sáng tạo dựa trên thói quen sinh hoạt của người Việt như Zalo, cần phải liên tục nghiên cứu và nâng cấp để đi sâu vào đời sống của người dân.

Phương Dung

- Thưa bà, AMR đã ảnh hưởng như thế nào đến Việt Nam và tác động của nó đến ngành y tế và xã hội?

AMR xảy ra khi vi khuẩn, vi rút, nấm và ký sinh trùng thay đổi theo thời gian và không còn đáp ứng với thuốc khiến nhiễm trùng khó điều trị hơn và tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong. Điều này có nghĩa là tình trạng nhiễm trùng ngày càng trở nên phức tạp - hoặc trong một số trường hợp, không thể điều trị - và ngày nay, chúng ta phát hiện ra các loại vi khuẩn phát triển khả năng kháng thuốc nhanh hơn so với tốc độ chúng ta phát triển các loại thuốc kháng sinh mới.

AMR gây ra mối đe dọa to lớn cho sức khỏe cộng đồng trên toàn cầu vì nó làm giảm hiệu quả của thuốc kháng sinh, dẫn đến các mầm bệnh đa kháng (MDR) và kháng trên diện rộng (XDR). Vào năm 2019, gần 5 triệu ca tử vong trên toàn thế giới có liên quan đến AMR. Hơn nữa, AMR cũng có những tác động kinh tế nghiêm trọng vì nó dẫn đến chi phí y tế cao hơn, thời gian nằm viện kéo dài, do đó làm mất năng suất và tăng tỷ lệ tử vong. 

Nếu nhìn vào Việt Nam trong trận chiến với AMR, tôi tin rằng Việt Nam đang ở đầu chiến tuyến chính vì là một trong những nước có tỉ lệ AMR cao nhất châu Á. Các lý do cơ bản chính là tỷ lệ sử dụng kháng sinh quá cao, cả ở bệnh viện và cộng đồng, cũng như việc lạm dụng thuốc kháng sinh đáng kể trong chăn nuôi. 

- Chiến lược AMR quốc gia đã được xây dựng từ năm 2013 và MSD đã hợp tác với các bệnh viện từ năm 2012. Những bước tiến nào đã đạt được trong mười năm qua? Những thách thức nào còn lại?

Thực tế, Việt Nam là một trong những nước đầu tiên trong Khu vực Tây Thái Bình Dương xây dựng Kế hoạch Hành động Quốc gia (NAP) vào năm 2013.

MSD đã làm việc với các bệnh viện về chương trình quản lý kháng sinh (AMS) từ năm 2012, thí điểm tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Một báo cáo công bố năm 2016 cho thấy tại bệnh viện Chợ Rẫy, mức độ tuân thủ sử dụng kháng sinh theo hướng dẫn tăng 14,5% và lượng sử dụng kháng sinh giảm đáng kể, giảm 1,3% chi phí cho kháng sinh so với năm 2015. Năm 2020, hợp tác với Bộ Y tế, MSD đã mở rộng chương trình này ra 36 bệnh viện. Sau một thập kỉ triển khai, chương trình AMS đã mở rộng đến 46 bệnh viện tính đến tháng 12 năm 2021.

Tuy nhiên, điều chúng ta thấy rõ trong vài năm qua là AMR là một vấn đề phức tạp vượt ra ngoài lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Ví dụ, bên cạnh việc dễ dàng tiếp cận với bệnh nhân là con người, kháng sinh cũng được sử dụng rộng rãi trong chăn nuôi gia súc ở Việt Nam, chẳng hạn như gà, lợn và thậm chí cả cá - thường như là một biện pháp để phòng ngừa nhiễm trùng, một lần nữa góp phần tăng tình trạng AMR.

Khi vấn đề AMR gia tăng theo thời gian, chiến lược của chúng ta cũng cần phát triển. Đó là lý do tại sao tôi cho rằng điều quan trọng trong năm nay là chương trình AMS giữa MSD, các bệnh viện và Bộ Y tế cần kết hợp cách tiếp cận hợp tác ‘Một Sức khỏe’, chung tay đa ngành và đa lĩnh vực.

- Năm nay, sự hợp tác giải quyết vấn đề AMR giữa MSD và các bên liên quan ở Việt Nam sẽ mở rộng trọng tâm với cách tiếp cận ‘Một Sức khỏe’. Cách tiếp cận này so với cách tiếp cận trước đây như thế nào và nó sẽ giải quyết các thách thức quan trọng của AMR hiện tại như thế nào?

Không giống như cách tiếp cận trước đây, cách tiếp cận “Một Sức khỏe” đòi hỏi sự thay đổi tư duy theo hướng tìm kiếm các giải pháp phù hợp với toàn bộ hệ thống liên quan đến nhiều bên liên quan như các chuyên gia chăm sóc sức khỏe cho cả con người và vật nuôi, các chuyên gia khoa học môi trường, các nhà hoạch định chính sách, cộng đồng địa phương, thay vì chỉ từng bên riêng lẻ.

MSD đã phối hợp với Viện Sức khỏe Môi trường và Phát triển Bền vững (IEHSD) tổ chức chuỗi hội thảo khoa học về Kháng kháng sinh trong sức khỏe con người và vật nuôi. Chuỗi hội thảo này thu hút hơn 200 chuyên gia trong lĩnh vực y tế và lĩnh vực nông nghiệp, y bác sĩ từ các bệnh viện, cũng như các chuyên gia nghiên cứu và giảng dạy từ các viện nghiên cứu và trường đại học.

Chúng tôi đã nhận được những khuyến nghị có giá trị từ hội thảo, bao gồm việc tăng cường giám sát và quản lý kháng sinh; nâng cao nhận thức của cộng đồng về AMR thông qua việc tận dụng các phương tiện truyền thông và mạng xã hội.

- Vì AMR là một vấn đề toàn cầu, MSD đang đóng góp như thế nào trong cuộc chiến chống lại AMR bên ngoài Việt Nam?

Khi MSD đóng vai trò hỗ trợ chính trong nhiều dự án AMS cả trên toàn cầu và khắp Châu Á Thái Bình Dương, chúng tôi nhận thấy rằng AMR không thể bị loại bỏ chỉ bằng cách quản lý tốt. Chúng ta cũng cần vũ khí “tấn công” như các loại kháng sinh mới và hiệu quả. Đó là lý do tại sao chúng tôi vẫn là một trong số ít các công ty dược phẩm toàn cầu đầu tư sâu vào nghiên cứu và phát triển kháng sinh mới. Vào năm 2020, MSD tự hào đóng góp 100 triệu USD trong 10 năm vào Quỹ Hành động AMR, để giúp mang lại hai đến bốn loại kháng sinh mới đến cho bệnh nhân vào năm 2030. 

MSD cũng đóng vai trò quan trọng hợp tác trong cách tiếp cận ‘Một Sức khỏe’ chống lại AMR nhờ vào chuyên môn trong cả lĩnh vực sức khỏe con người và vật nuôi của chúng tôi. 

Sau cùng, các đóng góp kịp thời nhằm giải quyết vấn đề AMR có thể mang lại lợi ích lâu dài cho sức khỏe và sự phát triển ở cả khu vực này và hơn thế nữa. MSD tự hào đi đầu nhưng sẽ cần những nỗ lực tập thể và những đổi mới táo bạo để thực sự giành chiến thắng trong cuộc chiến này. Chúng tôi tin rằng con đường duy nhất để tiến bước là đi cùng nhau.

Phương Thảo(thực hiện)

Chiến dịch tiêm chủng vắc xin phòng Covid-19 toàn quốc đã được chính thức phát động vào ngày 10/7, với mục tiêu tiêm cho khoảng 75 triệu người với 150 triệu mũi tiêm trong nửa cuối của năm 2021 và đầu năm 2022.

Ngay trước khi chiến dịch được phát động, Bộ Y tế - cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19 đã đề nghị các đơn vị, địa phương sử dụng Nền tảng quản lý tiêm chủng Covid-19 để triển khai chiến dịch tiêm chủng lớn nhất từ trước đến nay. Mục đích là công khai minh bạch thông tin và tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân, tổ chức khi tham gia chiến dịch.

Nền tảng quản lý tiêm chủng Covid-19 gồm 4 thành phần: ứng dụng “Sổ sức khỏe điện tử”, Cổng thông tin tiêm chủng Covid-19, hệ thống hỗ trợ công tác tiêm chủng quốc gia và Trung tâm đáp ứng (MCC). Cơ sở dữ liệu của nền tảng được quản lý tập trung, đáp ứng tiêu chuẩn đồng bộ, minh bạch về thông tin từ người dân đến các cơ quan quản lý.

Thực hiện nhiệm vụ Chính phủ giao tại Nghị quyết 78, trên cơ sở trao đổi, thống nhất với Bộ Y tế, ngày 24/7, Bộ TT&TT đã đề nghị các địa phương triển khai nhanh, hiệu quả 3 nền tảng công nghệ phòng chống dịch Covid-19 bắt buộc dùng chung trên toàn quốc. Trong đó, có nền tảng quản lý tiêm chủng Covid-19.

Là công cụ hỗ trợ người dân tham gia tiêm chủng vắc xin phòng Covid-19 một cách chủ động và thuận tiện, nền tảng quản lý tiêm chủng Covid-19 đang được triển khai tại TP.HCM cùng một số địa phương khác và dự kiến sẽ tiếp tục được triển khai trên toàn quốc thời gian tới.

Theo đại diện Sở TT&TT TP.HCM, trong đợt 5 của chiến dịch tiêm chủng tại TP.HCM vừa qua, ứng dụng nền tảng này đã giúp thành phố đẩy nhanh tiến độ tiêm chủng, từ những ngày đầu chỉ vài nghìn mũi tiêm mỗi ngày thì đến những ngày cuối đã đạt hơn 100.000 mũi tiêm/ngày.

Theo thống kê, đến hết ngày 3/8, đã có hơn 2 triệu người dân tải và cài đặt ứng dụng “Sổ sức khỏe điện tử”; 62/63 tỉnh, thành phố đã triển khai cập nhật CSDL tiêm chủng lên phần mềm; tổng số đối tượng tiêm đã nhập lên hệ thống là hơn 7,3 triệu. Số lượng người dân đăng ký tiêm chủng qua ứng dụng “Sổ Sức khỏe điện tử” và Cổng thông tin tiêm chủng quốc gia là hơn 4,9 triệu.

Vân Anh

Ba nền tảng công nghệ phòng chống dịch Covid-19 bắt buộc dùng chung toàn quốc

Bộ TT&TT vừa đề nghị các đồng chí Bí thư Tỉnh ủy/ Thành ủy và Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo triển khai nhanh, hiệu quả 3 nền tảng công nghệ bắt buộc dùng chung toàn quốc trong phòng chống dịch Covid-19.