Anh có phải đàn ông không tập 8: Minh túm áo đấm ngã cấp trên giữa cơ quan

Một trí tuệ uyên bác, một người lãnh đạo chân tình

Từ nhận mình “chẳng có bằng cấp gì” nhưng GS Tạ Quang Bửu luôn được công nhận là một trí tuệ lớn không chỉ bởi các trí thức Việt Nam mà còn bởi các học giả lớn trên thế giới.

GS Toán học người Pháp Laurent Schwartz - người nhận giải thưởng Fields năm 1950 - từng không tiếc lời khen ngợi: “Việt Nam có một vị bộ trưởng đại học xuất sắc mà ngay ở các nước phát triển cũng không dễ tìm”.

Bên lề hội nghị Genève năm 1954 mà GS Tạ Quang Bửu là người thay mặt phái đoàn Việt Nam ký hiệp định Đình chỉ chiến sự, một số chính khách đã đánh giá ông là "một nhà thông thái của Việt Nam”.

Phải đến hơn chục năm sau khi du học Pháp và Anh trở về, sau khi cách mạng Tháng 8 giành thắng lợi, GS Tạ Quang Bửu mới nhận lời tham gia chính quyền Việt Nam Dân chủ Cộng hoà và đảm nhận một số trọng trách của đất nước với sự tin tưởng, ủng hộ của Bác Hồ và Thủ tướng Phạm Văn Đồng. 

Dấu ấn mà ông để lại rõ rệt nhất chính là quãng thời gian 11 năm giữ cương vị Bộ trưởng Bộ Đại học và Trung học chuyên nghiệp (1965-1976). 

Với chủ trương mở rộng hệ thống đại học, GS Tạ Quang Bửu đã thành lập nhiều trường đại học chuyên ngành với các cán bộ và sinh viên giỏi được cử đi đào tạo ở nước ngoài. 

Ông Chính kể, trong những năm ông học tập ở Trường ĐH Bách khoa, cha ông vẫn thường xuyên qua trường để giảng bài. “Có một điều khá thú vị là khi tôi vào học khoa Toán - Lý (còn gọi là Toán công trình), trong một số bài giảng, các thầy hay giải thích từ này là ‘từ thầy Bửu’, như ‘ánh xạ’, ‘nhúng’… Và sau này, cũng có những từ thân thương để nhớ một thời như ‘com-lê bác Bửu’, ‘vali bác Bửu’, ‘giày bác Bửu’… để chỉ những món đồ mà sinh viên đi học nước ngoài được mượn của cụ vì ngày ấy đất nước còn khó khăn lắm nên khi tốt nghiệp về phải trả lại dù đã cũ nát”.

Chính vì thế, các bậc trí thức trong nước, dù là học trò hay là đàn em đi sau, ai cũng cảm nhận được sự chân tình và nhiệt huyết của ông dành cho khoa học, đào tạo và cho những người tài. 

Nói về tinh thần học tập, nghiên cứu của cha mình, ông Tạ Quang Chính kể: “Ngày nào cha tôi cũng dậy từ 5h kém 15 phút. Ông ngồi vào bàn đọc và nghiên cứu cho đến lúc đi làm. Thư viện Khoa học Trung ương là nơi ông thường xuyên lui tới. Đọc sách với ông như là ăn cơm - không thể thiếu được và nó choán hết thời gian của ông khi về nhà”.

Ông Chính kể, sự ham đọc và tinh thần học tập không ngừng của cha vẫn không dừng lại kể cả trong những năm tháng cuối đời, khi cụ đã bị đau lưng đến mức không thể ngồi đọc được nữa. “Chúng tôi đóng cho cụ một cái bàn đặt cạnh cửa sổ. Cụ cứ thế đứng đọc sách từ sáng đến trưa”.  

11 năm giữ cương vị Bộ trưởng Bộ Đại học cũng là quãng thời gian GS Tạ Quang Bửu tận hiến với nền khoa học, giáo dục nước nhà. Bên cạnh công việc quản lý, GS Tạ Quang Bửu thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo, nói chuyện để truyền đạt những xu hướng, thành tựu khoa học kỹ thuật mới nhất của thế giới với các nhà khoa học trong nước.

“Thời anh, tuy ăn chưa đủ, ở còn chật, nhưng thứ Bảy, Chủ nhật và nhiều buổi tối, người ta vẫn hồ hởi gặp nhau ở đâu đó để nghe anh nói chuyện, với cái biệt tài riêng của anh, luôn luôn hấp dẫn, làm cho người nghe khi ra về, dù không hiểu nhiều, vẫn được truyền lại cái nhiệt tình, sôi nổi của anh với đất nước, với khoa học, với thế hệ đàn em” - GS Hoàng Tuỵ từng chia sẻ về người anh lớn của mình sau khi ông đã đi xa.

‘Cha các cháu là một người dũng cảm’

Ông Tạ Quang Chính còn nhớ như in câu nói của Thủ tướng Phạm Văn Đồng vào ngày cha mình qua đời. 

Khi được thông báo, vị Thủ tướng đã ngay lập tức vào bệnh viện nhưng không kịp nói lời vĩnh biệt. “Ông sang căn phòng có cả gia đình tôi đang ngồi. Ông nói với chúng tôi: Cha các cháu là một người dũng cảm. Các cháu phải học tập điều ấy”.

Ngẫm lại, ông Chính cho rằng lời khen ấy chắc hẳn đã được vị Thủ tướng đúc rút sau rất nhiều năm làm việc với cha ông. 

“Tôi nhớ, khi ông cụ đã nghỉ hưu, một lần bác Đồng đến thăm, ông cụ lấy ra một cuốn sách có tên là Cú sốc tương lai. Lúc ấy, mắt bác Đồng cũng yếu rồi nên ông cụ nhà tôi nói tóm lược mấy ý trong cuốn sách. Bác Đồng khen cuốn sách thú vị, cha tôi nói thêm ‘đọc cuốn này, đòi hỏi nhà lãnh đạo phải nắm bắt được những gì, nếu không thì chính nhà lãnh đạo sẽ sốc’. 

Mặc dù giữa cha tôi và bác Đồng có mối quan hệ gần gũi nhưng với một nhà lãnh đạo cấp cao như thế mà cha tôi dám nói ra lời ấy thì thực là dũng cảm. 

Sau đó, ông cụ cũng dặn thêm rằng ‘nếu anh không đọc được thì cố gắng nhờ anh em thư ký đọc cho. Nên đọc”. 

“Trong cuốn sổ tang, cụ Đồng viết lời vĩnh biệt cha tôi và gọi ông là ‘người bạn chiến đấu’. Tôi cho rằng đó là một vinh dự, một sự trân trọng mà không phải ai cũng có được”. 

Một bài học khó 

Viết về người anh lớn, cố GS Phan Đình Diệu - người có đóng góp lớn cho việc xây dựng ngành Tin học Việt Nam - từng chia sẻ một câu chuyện, một lời khuyên của GS Bửu mà ông cho là một “bài học khó” trong sự nghiệp làm khoa học của mình. 

Ông kể, mùa thu năm 1965, sau khi ông học xong phó tiến sĩ ngành Toán học kiến thiết ở Nga, ông được giữ lại để làm tiếp luận án tiến sĩ. Đang háo hức với những hướng nghiên cứu khác mà ông cho là thiết thực hơn, ông đề nghị xin không tiếp tục làm tiến sĩ nữa mà được dành thời gian học thêm về các hướng nghiên cứu kia. Nhưng bất ngờ, ông được Đại sứ quán chuyển đến chỉ thị trả lời của GS Tạ Quang Bửu, rằng: Phải tiếp tục làm xong tiến sĩ, rồi sau hãy hay.

Đến cuối năm 1967, bảo vệ luận án tiến sĩ xong, GS Diệu về nước, đến chào GS Tạ Quang Bửu. Lúc này, GS Bửu chỉ cười, bảo: Đấy, bây giờ muốn học thêm cái gì thì học. 

“Anh không giải thích gì thêm, mãi về sau tình cờ tôi mới hiểu được ý anh: Anh muốn tôi có thêm chút vốn liếng để dễ được cuộc đời chấp nhận hơn, và do đó mới có cơ hội làm được việc có ích hơn”.

“Muốn có ích cho đời thì ngoài năng lực ra, cần được đời chấp nhận. Bài học đó khi ngầm khi rõ, tôi đã được tiếp thu ở anh, không phải bằng thuyết giảng mà bằng cách xử sự, bằng thiện chí và cả bằng những cảm nhận không lời trong suốt nhiều năm về sau, thời gian mà may mắn tôi có cơ hội được gần anh hơn…”.

GS Diệu cho rằng đó là một bài học khó mà ông đã cố học, “có thất bại và hình như cũng có lúc thành công”. 

“Và tôi hằng nghĩ trong việc thực hiện bài học này, anh là một tấm gương lớn. Nhờ luôn tìm được lời giải đúng đắn cho bài học khó đó mà anh đã có những đóng góp to lớn tài năng trí tuệ của mình vào sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước” - GS Phan Đình Diệu viết.

Rồi sau đó, trên con tàu từ Budapest sang Paris đầu những năm 1980, ông đã buột nghĩ được 2 câu thơ mở đầu cho một bài thơ mà từ lâu ông có ý định làm tặng “anh Bửu” mà sau này được rất nhiều người nhắc đến khi nói về GS Tạ Quang Bửu:

Một khối nghĩ suy, một khối tình

Nước non là đó, nọ là mình

Đến mãi nhiều năm sau, khi GS Bửu đã rời xa cõi tạm, GS Phan Đình Diệu mới làm nốt bài thơ bỏ dở. “Tôi chép nắn nót những lời mộc mạc đó lên giấy, không gọt giũa gì thêm, vội mang đến nhà anh đặt lên bàn thờ, rồi kính cẩn đọc dâng anh”.

Một khối nghĩ suy, một khối tình

Nước non là đó, nọ là mình

Đã tròn một cuộc, bầu tâm huyết

Chưa thoả đôi bề, lẽ tử sinh

Nghĩa nặng nhân tình còn quyến luyến

Ánh ngời tài trí vẫn lung linh

Nỗi đời chất chứa lòng ưu ái

Một khối nghĩ suy, một khối tình.

GS Tạ Quang Bửu - người dám ‘xé rào’ để nâng đỡ người tài

Trong đó, dự án cảng Liên Chiểu được triển khai tại đây là cảng nước sâu loại I có vị trí quan trọng trong kết nối hành lang kinh tế Đông Tây quốc tế, là cửa ngõ của cả miền Trung. Dự án khởi công vào tháng 12/2022 với diện tích 450 ha và tổng vốn đầu tư dự kiến hơn 48.304 tỷ đồng. Cảng được chia làm ba giai đoạn: giai đoạn một có diện tích 44,6 ha dự kiến hoàn thiện năm 2025, hai giai đoạn còn lại có diện tích lần lượt là 106,81 ha và 80,7 ha dự kiến hoàn thiện vào năm 2030 và 2050.

Những giá trị lượng hoá được khi cảng Liên Chiểu đi vào hoạt động có thể lên tới hàng chục đến hàng trăm nghìn tỷ đồng mỗi năm, nhờ các khoản thu thuế - phí hàng hải.

Mới đây, một showroom bán xe cũ có tiếng tại Hà Nội bị khách hàng "bóc phốt" với lý do cơ sở này bán ô tô đã bị tua lại công tơ mét (ODO) của chiếc Honda City từ hơn 180.000km xuống chỉ còn hơn 60.000km.

Cụ thể, theo chia sẻ của tài khoản T.T. lên một số diễn đàn về ô tô, anh mới lấy một chiếc Honda City phiên bản TOP 1.5 AT, đăng ký tháng 10/2017 tại một showroom của AnyCar tại quận Long Biên (Hà Nội), với số km đã sử dụng hiển thị trên đồng hồ và cả thông tin tại showroom đều là 66.276km.

Sau khi kiểm tra kỹ tình trạng xe thấy không có vấn đề gì, đồng thời nghĩ showroom ô tô này bán xe lâu năm, có tiếng ở Hà Nội nên anh T. đã nhanh chóng đặt cọc mà quên yêu cầu được xem lịch sử hãng. 

Tuy nhiên, sau khi đã mua bán xong và mang vào hãng Honda để tra cứu lịch sử sửa chữa, khách hàng này "hết hồn" khi thấy số ODO thực tế mà hãng cung cấp lên tới 184.940km, tức là gấp 2,8 lần thông tin mà AnyCar đưa ra. Con số bị tua ngược ăn gian tới hơn 120.000km.

"Gần 20 vạn tua còn 6 vạn (km), đến thợ hãng còn phải ngạc nhiên. Không nghĩ một đơn vị có tiếng như vậy lại tua công-tơ-mét nhiều đến thế. Mình có hỏi lại bên đó thì được phản hồi là không biết, do chủ cũ tua. Mình nghĩ là các cửa hàng xe cũ đều check hãng hết trước khi nhập xe, thực sự quá thất vọng", anh T. chia sẻ.

Sau khi phản ánh sự việc với đại diện showroom AnyCar Long Biên nhưng chỉ nhận được những cái "lắc đầu", anh T. bức xúc cho rằng mình đã "bị lừa" khi mua 1 chiếc xe đã chạy gần 200.000 km với giá của xe mới chạy hơn 60.000 km.

Phản hồi với báo chí về sự việc này, bà Nguyễn Thị Thanh - Giám đốc kinh doanh AnyCar Long Biên cho biết, chiếc Honda City này được một khách hàng ký gửi từ ngày 4/7, đồng thời cung cấp các giấy tờ liên quan và trên đó thể hiện rằng ODO của chiếc Honda City tại thời điểm đơn vị này tiếp nhận đúng là 66.276km.

"Công ty không lừa dối khách hàng về số ODO mà chỉ đơn thuần ghi nhận theo con số trên xe. Mốc 66.276km thể hiện xuyên suốt tất cả văn bản làm việc của chúng tôi, từ lúc tiếp nhận xe ký gửi tới khi lưu kho và đăng thông tin rao bán. Không có chuyện chúng tôi nhập xe rồi tua ODO xuống thấp", Giám đốc kinh doanh của AnyCar Long Biên chia sẻ.

Khi được hỏi tại sao AnyCar không kiểm tra chéo với hãng xe, đại diện đơn vị này cho rằng số ODO chỉ cung cấp một phần thông tin nhỏ về chiếc xe và việc kiểm tra trong hãng cũng không đảm bảo tuyệt đối.

"Nguồn dữ liệu chỉ được ghi nhận bằng mắt thường khi xe bảo dưỡng tại hãng hoặc các điểm dịch vụ thông qua ODO hiển thị trên phương tiện. Trong khi đó, việc can thiệp vào đồng hồ đo (nếu có) hoàn toàn có thể xảy ra và khó kiểm soát", bà Thanh chia sẻ.

Cũng theo thông tin mới đây từ Anycar Long Biên, khi nắm được sự việc đã chủ động liên hệ với khách hàng để làm việc trực tiếp theo tinh thần cầu thị. Đồng thời khẳng định đơn vị này không lừa dối khách, không tua công-tơ-mét và không vi phạm bất kỳ cam kết nào với người mua.

Những người "trong nghề" nói gì?

Chia sẻ góc nhìn về mặt kỹ thuật, anh Đỗ Duy H. - chủ một gara ô tô tại quận Nam Từ Liêm (Hà Nội) cho biết, trên thực tế việc tua ODO đối với các xe cũ đã âm ỉ tồn tại và được cánh buôn ô tô cũ thực hiện cả chục năm nay với mục đích giúp chiếc xe có vẻ như chạy ít, bán sẽ được giá hơn.

"Với các xe đời cũ dùng số cơ, việc tua công-tơ-mét chỉ cần những dụng cụ thô sơ với thao tác khá đơn giản. Những xe đời mới số điện tử thì khó hơn một chút, đó là phải dùng máy tính và phần mềm chuyên dụng kết nối trực tiếp với cổng ODB hoặc tua trực tiếp trên IC. Phức tạp nhất là với xe nhập từ châu Âu đòi hỏi thiết bị và kỹ thuật cao hơn khi phải tác động đến cả hộp đen. Giá dịch vụ này có thể từ vài trăm nghìn đến vài triệu", anh H. nói với PV VietNamNet.

Tuy nhiên, anh H. cho rằng, chiêu tua ODO thường chỉ những dân buôn xe nhỏ lẻ sử dụng với những ô to đời cũ lăn bánh từ 7-8 năm trở lên, khi xe đã hết bảo hành từ hãng. Để tránh bị phát hiện thì thông thường, số km tua lại sẽ không quá 50% số km lăn bánh thực tế.

Nói về câu chuyện chiếc Honda City kể trên, anh H. khẳng định: "Với cánh thợ thì xe dù chỉ tua lại 3-4 vạn km đã soi ra rồi chứ đừng nói tua từ 18 vạn xuống 6 vạn mà không biết. Thế nên, nếu phía showroom nói rằng xe đã bị tua trước đó và khi nhập về không phát hiện ra thì cần phải xem lại năng lực của nhân viên kỹ thuật". 

Là người có kinh nghiệm 15 năm sửa chữa, mua bán xe ô tô đã qua sử dụng, anh Dương Trung K. - Giám đốc Công ty TNHH K.P. (ở quận Cầu Giấy, Hà Nội) cho rằng, việc một showroom ô tô cũ nổi tiếng bán ra sản phẩm mà không minh bạch về tình trạng phương tiện, trong đó nhập nhèm về số km thực tế có thể coi là "lừa dối khách hàng".

"Trường hợp chiếc Honda City, dù trong các nội dung cam kết thì phía AnyCar không nhắc đến ODO nhưng tất cả thông tin mà cơ sở này đưa ra ban đầu cho khách hàng đều có ghi rõ là xe đi hơn 6 vạn km. Đây là thông tin quan trọng, có thể tác động trực tiếp đến quyết định mua xe của khách hàng, thế nên dù giải thích thế nào thì tôi cho rằng đây vẫn là chiêu 'treo đầu dê, bán thịt chó' từ phía showroom", anh K. nói.

Vị chuyên gia này cũng phân tích thêm, với ô tô đã qua sử dụng thì số km lăn bánh không phản ánh đầy đủ tình trạng xe. Thực tế thì có những chiếc xe đi nhiều nhưng nếu chủ xe chịu khó bảo dưỡng, sửa chữa và sử dụng đúng cách thì còn tốt nhưng những xe đi ít nhưng không được chăm chút.

Tuy vậy, với một chiếc xe mới sử dụng chưa tới 6 năm mà đi hơn 18 vạn km là quá nhiều so với nhu cầu đi lại trung bình của người dân. Với xe như vậy, chắc chắn sẽ ít người quan tâm và giá bán sẽ thấp hơn nhiều so với 1 chiếc xe 6 năm đi chỉ hơn 6 vạn km. 

"Khi đi mua xe cũ, khách hàng cũng cần trang bị cho mình kiến thức, kỹ năng cần thiết. Cách dễ nhất là nhờ một người quen có kinh nghiệm đi cùng, hoặc có thể đưa đến các đại lý, cơ sở bảo dưỡng chính hãng để kiểm tra. Đồng thời, nên yêu cầu các showroom cam kết bằng văn bản về số ODO để tránh những tranh cãi không đáng có về sau", anh K. đưa ra lời khuyên.

Có thể thấy, câu chuyện tua ODO để "cải lão hoàn đồng" cho một chiếc xe để bán lại cho được giá là không mới, nhưng vẫn là bài học đáng để người mua ô tô đã qua sử dụng lưu tâm.

Hoàng Hiệp

Bạn có góc nhìn nào về nội dung trên? Hãy để lại ý kiến dưới phần bình luận. Mời bạn đọc cộng tác, gửi tin bài về Ban Ô tô xe máy theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Chủ tịch UBND xã Hương Thủy cũng cho biết, mưa lũ 2 ngày (29-30/10) khiến các vùng trên địa bàn xã ngập sâu, nước sông Ngàn Sâu dâng cao. Chiều 30/10, D. cùng một người bạn lội ra nước lũ từ thôn 6 để sang thôn 5, không may trên đường đi, D. bị lũ cuốn trôi, mất tích.

"Trước đó, 2 lần phát hiện D. và bạn lội nước lũ, mọi người đã đưa các em về, lần thứ 3 các em lội nước ở khu vực vắng người nên xảy ra sự cố", ông Tân nói.

Sau khi D. bị lũ cuốn trôi, người bạn đi cùng sợ hãi, chạy về vườn bưởi của một hộ dân ngồi co ro trong hoảng loạn. "Phát hiện bạn của D. ngồi hoảng loạn, thu mình tại góc vườn, người dân đưa vào gặng hỏi thì em này mới nói bạn D. bị sẩy chân xuống cống nước. Chúng tôi đã huy động lực lượng tìm kiếm", ông Ngô Xuân Tân nói thêm.

Một người dân trú cùng thôn D. cho hay: "Từ nhà bố mẹ của D. ra nghĩa trang khoảng 500m và có đường bê tông ra tận nơi. Tuy nhiên, do nước lũ rút chậm nên đường ra nghĩa trang vẫn đang bị ngập sâu. Người dân cùng lực lượng xã đã huy động khoảng 10 chiếc thuyền nhỏ để chở quan tài và người thân vượt lũ khoảng 300m mới đến được đất nghĩa trang, đưa em về nơi an nghỉ cuối cùng".

Theo lãnh đạo UBND huyện Hương Khê, mưa lũ mấy ngày qua đã làm ngập hơn 1.800 hộ dân; hơn 20ha cây trồng vụ đông; 9 trường học; 18 nhà văn hóa thôn. Tại địa bàn đã có 3 người chết và mất tích.

Cả làng thức xuyên đêm tìm người phụ nữ bị lũ cuốn, 2 em bé khóc đỏ mắt